Ben je gelukkiger als je alleen uitdrukking kan geven aan de dingen die je met eigen ogen kan zien? Een gastbijdrage van journalist Patrick van der Hijden, die onderzoek doet wat welvaart met mensen doet (blog).
Daniel Everett vertrok naar de Amazone, om de indianen van de Pirahã-stam te kerstenen. Toen hij hun taal had leren spreken en vertelde over Jezus, vroegen de Pirahã of Everett hem in het echt gezien had. Ze barstten in lachen uit, toen bleek dat dat niet het geval was. De Pirahãtaal kent geen uitdrukkingen voor dingen die de spreker niet met eigen ogen heeft gezien. Everett viel van zijn geloof en verdiepte zich dertig jaar lang in de wonderlijke cultuur en taal van het volkje. De Pirahã kennen namelijk ook geen getallen, geen verwijzingen naar het verleden en de toekomst. Ze hebben geen leiders en kennen niet zoiets als bezit.
En o ja, de Pirahã zijn uitzonderlijk gelukkig. Althans, daar getuigen degenen van, die hen hebben bezocht. Dat is een fascinerende vaststelling. Enerzijds omdat hij op een bepaalde manier zo logisch is. Als je aandacht hebt voor het verleden noch de toekomst, en macht en bezit je weinig waard zijn, loop je een hoop redenen voor ongeluk mis. Anderzijds omdat het leven van de Pirahã zo weinig weg heeft van ons leven, terwijl Nederland samen met Scandinavië altijd als hoogst prijkt op de lijst met gelukkige landen – toekomstgerichte volkeren met een lang verleden en lekker veel bezit.
Geluksonderzoek start altijd met de vraag: welk cijfer geeft u uw leven, op een schaal van 1 tot 10? De Pirahã kunnen we daar helaas niet naar vragen- die kennen immers geen getallen. Maar laten we de vergelijking toch maken. Vroeger, straks, spullen, macht – het verhaal van de Pirahã herinnert ons aan de bronnen van ons ongeluk. Jammer dat wij niet zonder kunnen.
Reacties (6)
Het afgelopen jaar zijn mensen naar mijn mening de put ingepraat door de media, in plaats dat we onze schouders eronder zetten gaan we groeperingen en protesten belachelijk maken, schildert de media iedereen af als zowel expert als idioot en zijn alle getroffen maatregelen bij voorbaat al kansloos. Van een beetje copy pasta en eenzijdige intepretatie zijn ze ook niet vies, getuige de ‘Arabische Lente’, het constante zwartmaken en stereotyperen van studenten en de verachting van Grieken. Met als creme de la creme een 11 jarige jongetje te prijzen die even laat zien hoe bevoordeeld hij is door Grieken als lui en achterbaks te tekenen.
Maar zijn er oplossingen? Welnee, alles moet brand en moord zijn. Nieuwe initiatieven die vele ontwerpers en entrepreneurs in werking stellen worden compleet genegeerd. ik ben ondertussen gestopt met de krant lezen (uitgezonderd NRC.next voor in de trein) en ben vooral lezende op blogs die mensen de kracht geven om zelf iets te doen.
Sapir-Whorf redux?
De eerste zelfmoord in de menselijke geschiedenis zal pas hebben plaatsgevonden ná het ontdekken van de landbouw, dat heb ik altijd gedacht. Maar om dat nou voor een aanzienlijk deel aan het taalgebruik toe te schrijven lijkt me waanzin.
Kijk hier wat taalgebruik met je perceptie op de wereld doet. http://www.ted.com/talks/lang/en/wade_davis_on_endangered_cultures.html
Leuk praatje hoor, daar niet van, vooral die anekdote over die eskimo-strontdolk kan ik waarderen, maar het gaat niet hoofdzakelijk (of eigenlijk nauwelijks) over ‘wat taalgebruik met je perceptie op de wereld doet’.
Had me dan een link naar de Sapir-Whorfhypothese op Wikipedia gegeven, dat was meer ter zake geweest.
Nog steeds wel overbodig, want ten eerste was ik van het bestaan ervan reeds op de hoogte, zoals je in mijn eerste reactie kunt lezen, en ten tweede omdat ik helemaal niet ontken dat taalgebruik je kijk op de wereld danig beïnvloedt (ik ontken alleen dat het als ‘geluksfactor’ zo’n grote rol speelt dat je de rest van de verschillen in levensomstandigheden tussen een volk als de Pirahã en de ‘modern levende mens’ als geluksfactoren maar even over het hoofd mag zien; de permanente (alom)aanwezigheid van natuur, het leven naar je aard als jager/verzamelaar/krijger, de afwezigheid van moderne ‘stressfactoren’, de afwezigheid van geldzorgen, of, nauwkeuriger: gedup over je ‘status’ binnen de groep (niet alleen taalkundig) en uiteraard de afwezigheid van ieder spoortje van Nick & Simon zijn zo bij elkaar genomen een veel grotere factor in het geluk van dergelijke volken dan alleen het verschil taalgebruik … lijkt mij), maar dus wel meer ter zake.
Ik ben bang dat wij elkaar even niet begrepen ;)
mijn excuus
Het verbaast me niet, want ze leven min of meer in ‘Newspeak’.