COLUMN - Net terug van een paar dagen Rome (niet voor het eerst). Druk programma. Veel gezien (zoals gewoonlijk).

Toevallig begonnen bij een museum over de Etrusken. Vol met sarcofagen, grafgiften en gerestaureerde tombes.

Dan natuurlijk de Romeinen. Voorafgaand aan de keizertijd, zag het hiernamaals in hun beleving er weinig florissant uit: grijs, grauw, een plaats vol schimmen. Onsterfelijkheid werd nagestreefd – met name door de grote mannen – door te worden herinnerd. Het gevolg? Grootse grafmonumenten en natuurgetrouw gebeeldhouwde bustes voor het nageslacht.

Daarna het Colosseum: de hogere klassen konden zo’n tweeënhalve meter boven de arena zien hoe dieren (’s ochtends), veroordeelde misdadigers (als lunchintermezzo) en gladiatoren (’s middags) massaal werden afgeslacht. Het klootjesvolk zat verder van de actie vandaan, maar genoot met volle teugen mee.

De Romeinen waren geobsedeerd door de dood.

Volgende stop: het Vaticaans Museum. Afgezien van zijn uitgebreide collectie Etruskische en Romeinse overblijfselen, bezit het museum een kleine, maar bepaald niet onaardige collectie Egyptische voorwerpen, gedomineerd door… sarcofagen, grafgiften en mummies.

Aansluitend de Sint Pieter. Een – zowel qua afmetingen als esthetiek – monsterlijk monument gewijd aan de dood. Of, voor de gelovigen onder ons, de christelijke overwinning op de dood.

Verder nog de catacomben, kilometers uitgehakte gangen waar de vroege christenen hun doden begroeven. Talloze kerken vol met heiligenrelieken: schedels, botten en tanden van mensen die zo standvastig de dood ingingen dat ze een streepje voor hebben bij God. En in iedere kerk vind je natuurlijk het beeld van een gekruisigde, stervende Jezus.

En dan, na het aanschouwen van deze millennialange, veelvormige obsessie met de dood, dringt het – eigenlijk pas voor het eerst! – door wat de kille statistieken betekenen die zeggen dat Romeinse ouders rond het begin van onze jaartelling konden verwachten dat de helft, of misschien zelfs maar eenderde van hun kinderen de volwassenheid zou bereiken.

Dat zijn een hoop kinderlijkjes die je moet begraven (of cremeren, zoals toen de gewoonte was).

In de eeuwen daarvoor was in principe iedere mannelijke Romeinse burger soldaat. En reken maar dat er werd gevochten. Niet op afstand, maar schild aan schild en lijf aan lijf, met de stinkende adem van je tegenstander in je gezicht en (als je geluk had) zijn en niet jouw bloed en ingewanden die langs je benen omlaag vielen.

In volgende eeuwen nam de kindersterfte niet af en bleef geweld zo’n beetje iedere samenleving domineren. Zodoende is het niet vreemd dat we door de geschiedenis heen massaal aanhangers van bizarre doodsculten zijn geweest.

We hebben het in feite aan de behoorlijk recente verschijnselen van strak georganiseerde natiestaten, schoon water en penicilline te danken dat alomtegenwoordig geweld en massale sterfte voornamelijk iets van vroeger zijn.

Degenen die de menselijke geschiedenis zien als een eindeloze cirkelbewering, die beweren dat de geschiedenis zich altijd herhaalt, weten niet waar ze het over hebben.

Vooruitgang bestaat echt.

Reacties (10)

#1 Burt Bussel

Nee geen vooruitgang maar catastrofale achteruitgang: verstoring door de mens van zijn natuurlijk evenwicht door bestrijding sterfte van kinderen, soldaten, zieken en door absurde (religieuze) egoïstische verheerlijking van geboorte en het mensenleven heeft tot een catastrofale bevolkingstoename geleid en daarmee 100% gecorreleerde ecologische natuurrampen in gang gezet zoals toename CO2, klimaatopwarming, vernietiging van alle niet-menselijke organismen en terrestrische morfologieën.

  • Volgende discussie
#2 Derpjan

@1

Het heeft even geduurd maar de wereldwijde bevolkingsgroei daalt en voor 2100 zal er een piek zijn van 8-11 miljard mensen die pas weer zal worden overtroffen wanneer andere planeten worden gekoloniseerd. Niet zo pessimistisch zijn dus.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 HPax

@1:
Een zeer juiste zienswijze. Vgl. Jared Diamonds ´Collapse´. Trieste is dat die Collapse niet onvermijdelijk was, maar een fatale keuze. Natalistische en fallistische bakerpraat deed ons de das om. We gaan de weg van Paaseiland.

De suggestie uit C2 met die te koloniseren planeten is ´science fiction´. Fictie dus. En valt ook onder het begrip gevaaarlijke ´kletspraat´.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Derpjan

@3:

Alleen ALS andere planeten gekoloniseerd worden groeit de totale bevolking van de mens nog na 2100. We zitten dus sowieso goed qua toekomstige bevolkingsgrootte want 11 miljard mensen is te doen op duurzame wijze met de technologie van het jaar 2100.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 roland

@0: “.. aan schoon water en penicilline te danken dat alomtegenwoordig geweld iets van vroeger is”
Door schoon water en penicilline verdween het grote geweld?
Hoe verzin je aan zo’n verband?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Jeroen Laemers

@5:

Misschien helpt het als je de volledige zin nog eens leest. Let daarbij vooral op de woorden ‘…en massale sterfte’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 qwerty

De laatste drie alineas zijn echt te gek voor woorden.

strak georganiseerde natiestaten, schoon water en penicilline te danken dat alomtegenwoordig geweld en massale sterfte voornamelijk iets van vroeger zijn.

Geweld en massale sterfte zijn verleden tijd? Waarom? Omdat jij dat in jou tijd niet hebt meegemaakt? De laatste 60/70 jaar misschien maar dat is minder dan een seconde op de geschiedenis (van de mensheid).
In welke wereld leef jij?

Degenen die de menselijke geschiedenis zien als een eindeloze cirkelbewering, die beweren dat de geschiedenis zich altijd herhaalt, weten niet waar ze het over hebben.

Een cirkelredenering? Er zijn maar weinig intelligente mensen die echt denken dat de geschiedenis zich herhaalt in een cirkel. Maar de mens verandert ook niet echt dus vervalt steeds in dezelfde fouten. Je denkt toch niet dat de 33/45 holocaust uniek was hè?

Vooruitgang bestaat echt.

Definieer: vooruitgang

En als je dat hebt gedaan : leg uit waarom regressie niet plaats zal vinden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 qwerty

strak georganiseerde natiestaten, schoon water en penicilline

Oh ja, en alle drie zullen verdwijnen binnen behoorlijk afzienbare tijd. En dat los van de resistentie van bacteriën.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 qwerty

En vergeet de invloed van de industriële revolutie op de overbevolking niet mee te nemen. De bevolkingsexplosie is ouder dan de penicilline en de natiestaten. En schoon water gaat verdwijnen.

Leve de vooruitgang!

(Oh, en vergeet de minnetjes niet :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 HPax

De Romeinen conservatief als ze waren dachten circulair, Augustinus bracht het lineaire denken dat na eeuwen bij ons tot vooruitgangs-Geloof is uitgebot. En ieder Geloof helpt, totdat het niet meer helpt. Denk aan Hegels these en antithese!

De onnoodzakelijke race tussen de economie (ecologie) en Malthus wordt door de laatste gewonnen. Onverbiddellijk. Het punt van mogelijke terugkeer is gepasseerd, de ´finish´ in zicht. Bedankt de Paus. Blijft verder rustig praten over CO2 uitstoot en de gevaren van kernenergie.

PS Interessant om van Laemers te lezen dat hij de natie-staat in zijn vooruitgangs Evangelie positief heeft ingeschaald.

  • Vorige discussie