Voor Bambi is de Koude Oorlog nog niet over

Deze maand is het twintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Maar voor de edelherten in Tsjechië en Zuid-Duitsland is de Koude Oorlog nog niet voorbij (bron: WSJ). Zij durven zelfs anno 2009 de oversteek van Oost naar West niet te maken. Het voormalige IJzeren Gordijn zit nog tussen de geweien.

Ondanks dat de huidige generatie edelherten geen herinnering heeft aan de onoverbrugbare barrière van prikkeldraad, betonnen muren en mijnenvelden lijken ze zich wel van bewust van waar het zich ooit afspeelde. De militaire obstakels uit de Koude Oorlog zijn allang opgeruimd en wat vaak rest is een smal pad door dicht dennebos. Biologen die aan beide kanten van het IJzeren Gordijn de hertenpopulaties met GPS ontvangers volgden kwamen echter tot de conclusie dat slechts een enkel individu de oversteek waagt. Enkel jonge mannetjes wippen nog wel eens naar de overkant, waarschijnlijk uit pure onbezonnen geiligheid. Een verklaring moet gezocht worden in de collectieve overlevering van de paden en gebieden die de herten gebruiken. Opgroeiende vrouwtjes blijven langer bij hun moeder waardoor de inprenting van deze gebiedsgrenzen intenser is dan bij jonge mannetjes.

Dit gedrag van herten is opvallend als je kijkt naar andere diersoorten. Zo heeft de wolf juist gretig gebruik gemaakt van het slechten van het IJzeren Gordijn en staat Bor alweer op één dag lopen van de Nederlands grens. Vogels vlogen sowieso altijd al van Oost- naar West-Berlijn… Maar de bangige -of moeten we zeggen conservatieve- bambi’s willen dus maar niet veranderen?

Het gebied waar het IJzeren Gordijn ooit liep is zelf een groen lint door Europa. De Koude Oorlog zorgde voor rust aan beide zijden van de grens, net zoals dat nog steeds het geval is tussen Noord- en Zuid-Korea: een perfecte situatie voor natuurontwikkeling. De paar duizend kilometer lange Green Belt is daarom onderwerp van Europese natuurbeschermingsprojecten en fungeert als ecologische Noord-Zuid corridor. Stalin, Brezjnev, Honecker en Reagan: bedank voor de bloemen!