Van alle voorwaarden die je aan een rechtstaat mag stellen, lijkt er één onomstreden. De voorwaarde dat ze zichzelf juridisch niet tegenspreekt. Want als het niet logisch consistent is, dan bestaat er geen recht meer. Dan is recht gelijk aan onrecht en dat is krom. Met het strafbaar stellen van illegalen – het illegaliseren van de illegaliteit – lijkt Gerd Leers die voorwaarde naast zich neer te leggen.
De enige voorwaarde die hij zelf aan z’n juridische spielerei lijkt te stellen, is de tevredenheid erover bij het Opperwezen. Dat wezen speelt bij het CDA van oudsher een belangrijke rol. Maar wat als illegalen baat hebben bij dit voorstel, omdat het zichzelf door inconsistentie in de staart bijt? Dan moet Leers z’n borst natmaken, want Geert, het Opperwezen, zal dan niet blij zijn.
De crux zit hem in dat strafbaar stellen – dat illegaliseren van de illegaliteit. Wat betekent dat eigenlijk?
Er lijkt een interessante tegenstrijdigheid in te zitten. Want het in eerste instantie maken van een onderscheid tussen legaal en illegaal lijkt per definitie het in het leven roepen van iets dat strafbaar is, namelijk die illegaliteit. Dus het voorstel van Leers – het strafbaar stellen van iets dat intrinsiek strafbaar is – maakt degene die verantwoordelijk is voor dat intrinsiek strafbare, strafbaar. Het illegaliseren van de illegaliteit, richt het vizier op degene die in eerste instantie die illegaliteit in het leven heeft geroepen: de staat. Eigenlijk verklaart het niet de illegaal, maar degene die de illegaliteit in het leven roept strafbaar. En slechts de staat is daartoe in staat.
Daarmee geeft Leers illegalen zelfs een middel in handen om tegen de staat te procederen. “Beste Nederlandse staat. Door jouw toedoen ben ik illegaal en dat is sinds Leers strafbaar. Jij hebt mij illegaal verklaard dat maakt jou strafbaar en mijn illegale status onwettig”.
Doen en nalaten
Iets anders moeilijks aan het voorstel Leers heeft te maken met de vraag wat doet de illegaal verkeerd? Want een goede gewoonte in ons recht is dat je strafbaar bent omdat je iets verkeerds doet. Als je iemand vermoordt doe je iets verkeerd net zoals wanneer je door rood rijdt. Maar om iets verkeerds te doen, moet je iets doen. Onze rechtstaat veroordeelt wat je doet, niet wat je bent (en daar valt iets voor te zeggen). Ten hoogste veroordeelt het iets wat je niet doet, dus wat je nalaat, zoals de verplichting belasting te betalen. Dat illegaal zijn van die illegalen is echter niet iets wat ze doen en ook niet iets wat ze nalaten.
Natuurlijk is het zo dat illegalen op enig moment de grens zijn overgegaan (tenzij ze geboren zijn uit illegale in Nederland verblijvende ouders), maar dat wil zeggen dat je dat overgaan van de grens strafbaar moet stellen. Dat kan en dat kun je iemand aanrekenen, omdat iemand dat doet. Het vereis enige engineering van het Schengenakkoord en de terugkeer van grenscontroles, omdat je wel moet kunnen bewijzen dat iemand inderdaad illegaal de grens passeert. En misschien is het onwenselijk, maar dan wel consistent onwenselijk.
Ook in deze uitleg kom je uiteindelijk weer bij de staat terecht, want de staat is de enige die hier iets doet. Het eerste dat ze doet is een onderscheid maken tussen legalen en illegalen. Al levert dat geen direct probleem op. Dat gebeurt pas op het moment dat de staat vervolgens die illegaliteit, die ze zelf in het leven heeft geroepen, strafbaar stelt. Want de vraag die daarop volgt is: wie doet hier iets verkeerd? Wie is er schuldig aan die illegaliteit. Daar kan maar één antwoord op zijn: de staat.
Elke boete die de politie straks uitschrijft dient verzonden te worden aan het ministerie van Gerd Leers. En daar zal het Opperwezen vast niet blij mee zijn.
Reacties (23)
Dit is een uitermate dom stuk. Het wetsvoorstel gaat niet om “illegaliseren van de illegaliteit” maar om het strafbaar stellen ervan — zoals je zelf ook zegt in zin 4, net voordat je het via een bijzin van de simpelweg verkeerde vertaling voorziet.
Er is hier geen juridische inconsistentie. Verblijf zonder vergunning was altijd al illegaal, het voorstel is om het nu ook nog strafbaar te maken. Dom voorstel, allerlei redenen voor, maar dit domme stuk is er niet één van.
“wat doet de illegaal verkeerd?”
Het overtreden van de immigratiewetgeving?
En met de redenering dat degene (staat) die afbakent wat legaal en illegaal is, ook dezelfde is die dan illegaal is, kan je alles wel goedpraten.
Moordenaars, tja, de staat heeft moorden illegaal gemaakt dus laten we de staat dan ook maar verantwoordelijk houden.
Inderdaad, een niet erg overtuigend stuk. Illegaal en strafbaar zijn niet identiek.
Verder wordt er een punt gemaakt van het verschil tussen in een land zijn en de grens overgaan. Ik heb voor de grap eens artikel 461 opgezocht (ben allerminst een jurist, maar dat nummer wist ik me nog wel te herinneren van de vele bouwplaatsen die ik als kind illegaal betreden heb):
Hij die, zonder daartoe gerechtigd te zijn, zich op eens anders grond waarvan de toegang op een voor hem blijkbare wijze door de rechthebbende is verboden, bevindt of daar vee laat lopen, wordt gestraft met geldboete van de eerste categorie.
Dus niet “betreedt”, maar “bevindt”. Het aanwezig zijn is dus strafbaar en is hetgeen iemand volgens de staat verkeerd doet.
Ik ben overigens wel benieuwd: zijn er voorbeelden van andere zaken die wel illegaal zijn, maar niet strafbaar?
“Dat illegaal zijn van die illegalen is echter niet iets wat ze doen en ook niet iets wat ze nalaten.”
Mensen aanduiden als illegalen is dan ook maar spreektaal en geen juridische taal.
Wat illegalen verkeerd doen is dat ze illegaal – want zonder toestemming – verblijven op Nederlands grondgebied. Het is vergelijkbaar met op het gras lopen waar een bordje staat ‘niet op het gras lopen’ of in een zwembad zwemmen dat gesloten is.
Wat ik niet begrijp aan het voorstel van Leers’ is wat hij wil bereiken met het strafbaar stellen van illegaal verblijf in Nederland. Wat moet het oplossen? Denkt hij werkelijk dat als een illegaal bij ontdekking drie maanden cel kan krijgen, ineens denkt: o, nou dan zal ik maar snel teruggaan naar waar ik vandaan kwam?
#4:Wat ik niet begrijp aan het voorstel van Leers’ is wat hij wil bereiken met het strafbaar stellen van illegaal verblijf in Nederland. Wat moet het oplossen?
dit is natuurlijk bedoeld voor de krijsende pvv-meute tevreden te houden.
die roepen,schrijven regelmatig zoiets als :illegallen zijn illegaal dus verboden,dus crimineel dus moeten ze gestraft worden.
de gewenste straf zal wel uitzetting zijn.
dat uitzetten kan volgens mij nu ook al. Het is ook weer een voor de pvv-meute bedoelde fopspeen. net zoals die uitspraken van Donner over de eisen die aan allochtonen worden gesteld.aanpassen etc. Dat stond 30 jaar geleden ook al in een integratie/immigratienota.
Het wordt allemaal zo gebracht alsof dit kabinet allerlei nieuwe maatregelen neemt, terwijl het allemaal al kan of bestaat.
het is dus puur om de pvv-aanhang te pleasen.
fopspeenpolitiek
Het enige wat je kan doen (m.i.) is iemand verplichten zich binnen een bepaalde tijd na aankomst zicht te melden bij de overheid. Op deze manier kan hij/zij een status toegewezen worden. Illegaal betekent inderdaad niet meer dan statusloos.
Elke andere handeling die je strafbaar stelt vergt een feilloze overheid.
Stom spelletje met het letterlijk nemen van woorden. Vervang “illegaliteit” door “ongewenst vreemdelingschap” en “illegaal” door “strafbaar” en er blijft niets van de redenering over.
Het gaat om wat de bedoeling is en niet over hoe het opgeschreven wordt. Het letterlijk nemen van wetteksten is voor sommige mensen een aangeboren handicap (typerend voor sommige vormen van Asperger), maar bij anderen, die beter zouden moeten weten, is het vooral dom.
@3: Uiteindelijk vele voorbeelden, maar algemeen is het wel een kwestie van achterlopende of lekke wetgeving waardoor er gewoon geen strafbaarheids-stelling is geregeld. Een geval als dit, waar het een expliciete keus is, is zeldzamer maar een ander kabinets-plan van het moment voert er weer één in bijvoorbeeld:
http://nos.nl/artikel/232279-illegaal-downloaden-wordt-echt-illegaal.html
Ongetwijfeld gewoon stap 1 op de weg naar het illegaal en strafbaar maken zodra over een paar jaar al die mensen die net als #0 de woorden “illegaal” en “strafbaar” niet uit elkaar kunnen houden de historie weer vergeten zijn, maar toch.
Wel illegaal maar niet strafbaar: gedoogbeleid voor softdrugs.
Dat is op de letter beschouwd geen goed voorbeeld, want bezit van ook kleine hoeveelheden softdrugs is voor zover mij bekend gewoon strafbaar maar wordt onder het gedoogbeleid alleen niet vervolgd (en dus niet bestraft).
@1: ik moet zeggen Rene, dat met name je argumenten in het eerste punt me in één keer compleet hebben overtuigd van je kwalificatie. Gelukkig had ik het stuk Voer voor rechtsgeleerden genoemd, waarmee ik al wel een beetje had laten doorschemeren dat ik dat zelf niet ben.
@3, Marc S.: interessant punt, maar ik denk dat dat geldt voor privé-eigendom. En bovendien voor iedereen (behalve de eigenaar).
Wat betreft voorbeelden van zaken die wel illegaal, maar niet strafbaar zijn. Dan denk ik snel aan zaken die gedoogd worden, maar volgens mij zijn dergelijke zaken wel strafbaar. Verder heb ik er geen voorbeelden van.
Overigens lijkt me de manier waarop illegaal en strafbaar over het algemeen begrepen worden direct in elkaars verlengde liggen. Dat wat strafbaar is, wordt als illegaal gezien en vice versa.
@4: dat is juist zo contra-intuitief – dat het verblijven op zich – wat iets anders is dan iets doen – strafbaar / illegaal is.
Overigens valt dat lopen over gras en ook het zwemmen in een gesloten zwembad (waarvoor je waarschijnlijk inbreken moet) onder het strafbaar stellen van iets wat je doet.
@7, Rechtsgeleerde Ooijer: Ga je gang, vervang en laat maar zien waarom er niets van over blijft.
Verder is het de kunst dat wat bedoeld wordt zo letterlijk mogelijk te zeggen. Dat is een kunst die een politicus onder de knie zou moeten hebben. Zeggen wat je bedoeld en je niet verschuilen achter een redenering ‘ja, dat zei ik wel, maar dat bedoelde ik niet…’. Overigens heb ik het niet over wetteksten, maar over politieke teksten van Leers.
@5; fopspeenpolitiek om de krijsende PVV-meute tevreden te houden – die houden we er in.
“@4: dat is juist zo contra-intuitief – dat het verblijven op zich – wat iets anders is dan iets doen – strafbaar / illegaal is.”
Valt wel mee: iemand die een straatverbod heeft, en vervolgens toch binnen vijfhonderd meter van zijn ex verblijft, ‘doet’ toch ook niets verkeerd?
Als ik op het gazon verblijf, waar een bordje voor staat dat ik het niet mag betreden, dan ‘doe’ ik toch ook niets verkeerd?
Als ik in het huis van een ander verblijf zonder zijn toestemming – laten we zeggen dat de eigenaar van het huis mij aantreft terwijl ik op de bank zit, en mijn verweer is: ja, de deur stond op een kier, of dat ik gewoon, ondanks het expliciete verzoek weer op te krassen, blijf hangen na een kopje koffie. Dan ‘doe’ ik toch ook niets verkeerd?
Zwervers die dronken een dutje doen op een stadsbank – wat ‘doen’ die precies?
En zo kan ik nog wel doorgaan.
@13: Dat van die zwervers is natuurlijk ook belachelijk. Hoe het centrum van Rotterdam ‘vrijgehouden’ wordt van zwervers tart wat mij betreft elke notie van recht. Dat is net zoiets als die illegaliteit strafbaar stellen.
Dat in de buurt van je ex komen, kan ik nog als stalken zien en dat op het gras lopen is niet zo snel als verkeerd te zien (tenzij net ingezaaid) maar het is beide iets doen. Verblijven is niet iets doen, maar zijn.
@ 11: Het “voer voor rechtsgeleerden” kwam op mij juist over als “slechts uitermate bedrevenen in het recht zouden dit beter kunnen interpreteren dan ik dat doe” waaruit ik een vorm van arrogantie destilleerde die strafbaar diende te zijn via een blaf-kwalificatie zoals #1.
Ik zal je nog heel even wantrouwend aankijken voor het geval ik cynisme mis, maar ik geloof dat je het meent — in dat geval mijn pedante doch oprechte complimenten voor je feedback-verwerkings capaciteiten en excuses voor de toon. Ik ga weer wat anders doen vandaag…
Iemand is illegaal als hij geen geldige verblijfsvergunning heeft. Dat het niet hebben van een geldige vergunning strafbaar is, is natuurlijk volstrekt logisch, dat geld voor willekeurig elke andere vergunning ook. Als ik ga autorijden zonder rijbewijs kan kom ik ook niet weg met het bovenstaande knutsel verhaal. In 95% van alle landen is het volstrekt normaal dat je zonder geldige verblijfspapieren tegen een sanctie oploopt, waarom hier dan niet?
@16 – “Iemand is illegaal als hij geen geldige verblijfsvergunning heeft.” Dat klopt niet, want is een enorme versimpeling van de vreemdelingenwet 2000. Daarin staat (artikel 8) onder welke voorwaarden een vreemdeling rechtmatig in Nederland kan verblijven. Met een verblijfsvergunning mag je langdurig in Nederland verblijven, maar je mag hier ook kortere tijd op vakantie zijn, of in afwachting van een vergunning hier verblijven. Doel van het verblijf en tijd spelen dus ook een rol.
Omdat het heel complex is, zal er heel wat werk verzet moeten worden om er een sluitend geheel van te maken. Bijvoorbeeld: iemand die aan het eind van een periode met een tijdelijk verblijfsvergunning ernstig ziek wordt en in het ziekenhuis wordt opgenomen, die wil je toch niet ook beboeten?
Overigens kent deze vreemdelingenwet wel degelijk sancties. Onrechtmatig verblijvende vreemdelingen kunnen worden opgesloten tot aan hun uitzetting. In “erge” gevallen kan de minister een vreemdeling ongewenst verklaren, dan mag hij of zij er nooit meer in en volgt gevangenisstraf als de vreemdeling dat toch probeert.
@Rene: dank, no offense taken.
@AntonB: het gaat me er vooral om dat je een vergunning nodig hebt, voor iets dat je niet doet. Een vergunning om auto te rijden. Soit. Je doet iets. Dat kan strafbaar zijn, daar kan je eisen aan stellen, etc. Je kunt het ook laten. Verblijven doe je niet – het is eigenlijk een onrechtmatig werkwoord. Je kunt het ook niet laten. Ook als je helemaal niets doet, zelfs geen adem haalt, verblijf je ergens. Omdat je bent verblijf je, dus omdat je bent moet je een vergunning hebben. Dat is bij mijn weten noch bij conceptie, noch bij geboorte afgesproken…
@7 MrOoijer – Helaas behoor ik tot de dommen. Zou U mij kunnen uitleggen waarom een wetstekst niet letterlijk genomen mag worden, liefst aan de hand van een voorbeeld of voorbeelden?
@9 Migchiell schrijft:”Wel illegaal maar niet strafbaar: gedoogbeleid voor softdrugs.”
De woorden “gedogen” en “gedoogbeleid” zijn ingeburgerd geraakt, maar desondanks foutief. Feitelijk gaat het om de toepassing van het opportuniteitsbeginsel, een wettig grondbeginsel van het Nederlandse vervolgingsbeleid.
Op basis van de Europese regelgeving is het dan ook onmogelijk om BTW of accijnsen te heffen op bijvoorbeeld softdrugs, aangezien de handel bij de wet verboden is.
Het is dan ook zeer de vraag op een “pasjesbeleid” uiteindelijk stand zal houden, aangezien je geen club mag oprichten of voeren die het plegen van strafbare feiten als verklaard doel heeft.
Elke wetgeving die gebaseerd is op het foutieve begrip “gedogen” lijkt uiteindelijk te zullen stranden bij het Europese Hof, aangezien je geen wetgeving kunt uitvaardigen die gebaseerd is op een beslissing van het OM om de wet niet toe te passen in gevallen dat dit niet opportuun is.
Je zou hoogstens kunnen klagen dat die beslissing van het OM niet conform de maatschappelijke realiteit is en dat de vervolging wel degelijk een prioriteit behoort te zijn, aangezien er wel degelijk een ernstig openbaar belang bestaat, om zo te proberen de richtlijnen voor het OM te gewijzigd te doen krijgen.
Of dat laatste procedureel tot de mogelijkheden behoort weet ik niet.
@18 – het gaat helemaal niet om een vergunning en ook helemaal niet om actief of passief zijn, dat maak jij er van. Je hebt de vreemdelingenwet 2000 er kennelijk niet op nageslagen, en je maakt hier een geheel onzinnig parallel universum dat alleen voor jou kennelijk nog een binding heeft met de werkelijkheid: “het gaat me er vooral om dat je een vergunning nodig hebt, voor iets dat je niet doet.”
Zoals ik al schreef, het gaat om rechtmatigheid van het verblijf. Je kunt hier rechtmatig verblijven zonder verblijfsvergunning, en je kunt hier onrechtmatig verblijven met een verblijfsvergunning.
“Omdat je bent verblijf je, dus omdat je bent moet je een vergunning hebben.” — alweer gebruik je een (eenvoudig te weerleggen) woordspelletje.
Het werkwoord “leven” bevat informatie. Hij leeft. Dus hij is niet dood. Zinnen van het type “leven(persoon)” zijn welgevormd (dat wil zeggen in principe al compleet en informatie-dragend). Het werkwoord verblijven daarentegen bevat op zich nog geen informatie. Als je zegt “ik verblijf”, weet niemand wat je bedoelt. Pas door toevoegen van tijd en plaats ontstaat een welgevormde zin. Dus “verblijven(persoon, plaats, [periode])”. Daarmee is je truc ontmaskerd: “leven” en “verblijven” maak jij synoniem, maar dat zijn ze niet.
@19: omdat letterlijk nemen in absolute zin niet bestaat, maar dat er altijd verschillende interpretaties mogelijk zijn, en dan moet je ook kijken naar de context.
Een mooi voorbeeld: Artikel 147 WvS gaat over “smalende godslastering”, je kunt een enorme boom opzetten over wat “smalend” in dit artikel betekent. Is het honend, denigrerend of beledigend? In het laatste geval is er zelfs sprake van een pleonasme, want het gaat om smalende godslastering waar gelovigen zich beledigd door voelen.
En die context is dus afhankelijk van de tijd waar wij in leven. Toen dit artikel werd opgenomen in het WvS was er al kritiek op, maar was het in grote lijnen wel duidelijk wat er bedoeld werd. Maar vandaag?
@21 – Dat is dus een mooi voorbeeld van een wet die zijn werking verliest juist omdat je de tekst niet letterlijk kunt nemen. Dat lijkt me namelijk een eerste vereiste.
@9+10 – http://www.nrc.nl/nieuws/2011/07/14/het-blowverbod-in-4-vragen-en-antwoorden/