Vlees: hoe het ook kan

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tja, het is me wat met die vleesconsumptie. Die moet terug, en als u dat niet gelooft, dan wonen wij op verschillende planeten en ontbreekt elke basis voor begrip. Een ideaal moment, dunkt me, om het mooie adagium van Michael Pollan in de praktijk te brengen: “eat less, pay more”. Niks kiloknaller. Subliem vlees dat van een goede veehouder via een goede slager is gegaan. Duur, ja, maar aan zulk vlees één keer per week heb je vele malen meer plezier dan aan zevenmaal treurlapjes. Zo doe ik het.

Maar het kan natuurlijk ook anders. Je kunt ook op de fundamentalistische toer gaan en over al het vleselijke (van bord zo niet van bed) op vertoornde wijze de banvloek uitroepen. Er zijn individuen voor wie dat de Enige Juiste Weg is. Gewoonlijk spreken zij dit ook met die hoorbare hoofdletters uit.
Let wel, ik heb vegetariërs zowel onder mijn vrienden als in mijn familiekring. Prima mensen met wie wederzijds respect voor elkaars leefwijze heel goed mogelijk is. Over die mensen heb ik het hier nadrukkelijk niet.

Ik doel nu op die militante vegetariërs die menen hun boodschap het best over het voetlicht te kunnen brengen door in niet mis te verstane bewoordingen uit te weiden over de geestelijke onvolkomenheid van de primitievelingen onder ons die nog verkiezen zich met dood dier te voeden. Zij worden des te onuitstaanbaarder wanneer zij hun fundamentalistische visie overgieten met een pseudo-wetenschappelijk sausje dat er qua wolligheid zowaar in slaagt het geitenwollen gepsychologiseer van de jaren ’60 ruimschoots te overtreffen. Je houdt het anno 2011 niet meer voor mogelijk, maar het kan.

Ik weet niet hoe het met u is, lezer, maar ik kreeg na kennisneming van betreffend betoog stante pede de neiging om uit pure recalcitrantie mijn vegetarische plannen voor de avondmaaltijd te laten varen en ze in te ruilen voor iets met dubbele biefstukken, desnoods van de kiloknaller–en mocht die gesloten zijn, dan voelde ik mij zelfs nog wel bereid voor het eerst sinds 1995 eens een McDonalds binnen te stappen. Zo averechts werkte het verhaal op mij. De gedachte dat je een vermeende misstand het best kunt aanpakken door degene aan wie je hem toeschrijft eens flink te beledigen en te kleineren is al niet meer het loutere domein van bepaalde politieke kringen, dat blijkt wel.

Gelukkig regende het.

Lees meer bij Eetschrijver.

Reacties (45)

#1 Leven

Altijd lastig als de wetenschap jouw vertrouwde wereldje aan diggelen slaat. De kerk heeft er ook eeuwenlang veel moeite mee gehad.

  • Volgende discussie
#2 Mark3000

Dat onderzoek… hahaha. Is daar ook een volledig rapport van? Zo ja, dan zou ik dat wel eens willen bekijken.

Ik wil wel eens weten hoe een bepaalde groep mensen onzeker wordt gemaakt. Ik ben van mening dat er een denkfout zit in het onderzoek en zijn conclusie. Er wordt onderzoek gedaan naar een groep mensen waarin het onderscheid tussen vegetarisch en niet-vegetarisch niet wordt gemaakt en daarna wordt over dat onderscheid wel een conclusie vermeld. (Het lijkt erop dat vegetariërs en flexitariërs beter in hun vel zitten, en ze zijn ook nog socialer en minder eenzaam.)

Ik ken nog zo’n onderzoek. Een groep mensen werd onzeker gemaakt. Na afloop bleek 60% zin te hebben in water.(waarschijnlijk omdat ze DORST hadden na de sessie “onzeker maken”) Bij de controlegroep was dit slechts 20%. Conclusie: Mensen die geen water drinken zitten beter in hun vel, en ze zijn ook nog socialer en minder eenzaam.

Ik begin me af te vragen of Marcel en Diederik zelf geen vegetariers zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Oersoep

Onderzoek nummer 2 is ook grappig:

Eerst word je hongerig gemaakt met een afbeelding van een biefstuk.

Lijkt mij dat honger/trek direct invloed zal hebben op eigenbelang.

De controlegroep kreeg een levend dier of een oneetbare boom te zien.

Had hen dan een lekkere moot vis of een stevige maaltijdsalade laten zien. Dan was het een controlegroep geweest. Nu is het dat niet.

(Puur gebaseerd op de samenvatting, niet de gedetailleerde verslagen bekeken)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Anoniem

Zelfs als overtuigd vegetariër moet ik zeggen dat ik me dood heb geërgerd aan dit onderzoek. Ze hadden toch kunnen weten dat iedereen averechts zou reageren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Prediker

“Vonk zal de studies later dit jaar presenteren op het wetenschappelijk congres van sociaal psychologen. Ook zal ze nog aanvullend onderzoek doen om samen met deze studies te verwerken in een wetenschappelijke publicatie.”Radboud Universiteit: ‘Denken aan vlees maakt mensen asociaal en eenzaam’

Als je kritisch wilt zijn: er zijn dus nog geen gegevens openbaar, en er ligt nog geen wetenschappelijke verantwoording.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bob

Je reaktie op dit stukje (dat notabene met onderzoeksresultaten gestaafd is) getuigt van een hoge mate van onvolwassenheid en bevestigt eigenlijk de inhoud ervan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 JSK

@5: Waarom dan de (controversiele) conclusie publiceren? Dan vraag je om rottigheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Prediker

“Let me tell you something folks! You are going to eat the meat. Oh yes you are! Oh yeah! You might have quit meat now, but eventually, two years from now or five years from now, or a few days from now, you are going to eat the fucking meat. I’m telling you, right now. Cos’ you have to face a cold-hard fact that you vegetarians must stare in the face every goddamned day that you’re eating vegetables: Egg-plant tastes like eggplant; but meat tastes like murder, and murder tastes pretty Goddamned good!” – Dennis Leary, No Cure for Cancer, 1993.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bob

De Neanderthalers aten nog vlees. De eerste stap op weg naar de beschaving was het aanleggen van een moestuintje.

Face it, vlees is onnodig en dat op zich is al reden genoeg om het te laten staan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bob

En als je nou unbedingt wilt moorden, sla dan een vette mug dood, dan heb je ook nog bloedspetters.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Anna

Het is een beetje stom om iets te verpersberichten zonder dat er een volledig verslag beschikbaar is, maar om het dan gelijk pseudo-wetenschappelijke onzin te noemen gaat ook best ver. Vind ik. Je gaat bijna hopen dat twee van de onderzoekers uit de kast komen als carnivoor en het geheel gesponsord bleek door McDonalds.

Wat ik me afvraag, en dat is serieus, hoeveel van jullie zijn wel eens in persoon belaagd door een vegetariër of veganist? Want de enige vega-propaganda die ik ken komt van het grote boze internet, en ik zie niet in waarom dat meer aandacht zou behoeven dan, weet ik veel, creationisme. Of de maanlandingshoax. Omdat het meer schade oplevert? Dacht het niet.

Ik heb een smoes om veganist te zijn (allergie) en het is nogal, euh, interessant om het verschil in reactie te merken tussen mensen die dat weten en mensen die denken dat ik gewoon een varkensknuffelende geitenwollensok* ben. Niet u, natuurlijk, reageerders, u bent rationeel en liberaal en zou mij accepteren onafhankelijk van al dan niet mijn keuze, net zoals ik dat bij vleeseters doe (want dat doe ik, ik vind alleen dat iedereen verantwoordelijkheid moet nemen voor de gevolgen van zijn keuzes).

Ik vraag me gewoon echt af waar dat beeld van intolerante vega’s vandaan komt.

*arme onderdrukte geitjes!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Bismarck

@9: De Homo Sapiens at ook vlees (de eerste zoveel tienduizenden jaren behoorlijk veel zelfs). Toen hij over ging op landbouw had dat een dramatisch effect op zijn gezondheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

PS. De Neanderthaler stierf uit ver voor de Homo Sapiens begon over te gaan op landbouw.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Bullie

Wat Anna zegt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Tom

@11. Nou ik. Ik had een collega die veganist was en daarbij militant actief in de milieu beweging. Ongelofelijk wat die idioot zich permiteerde op het werk.

Van psychologishe oorlogsvoering tot aan fysiek belagen van managers toe.

Daarnaast was de documentaire van Dawkins laatst voor mij aanleiding om geen vlees meer te eten. Er werd op een redelijke toon, logisch geargumenteerd waarom vlees eten niet correct is.

Over het algemeen komen vega’s bij mij toch over als reli gekkies die bij het minste of geringste de discussie weigeren en gaan lopen zieken. Het is jammer dat dit zo met links is geassocieerd.

Voor mij belangrijk: vlees eten is onnodig, een beest moet lijden (een ouwe kip lust ik niet) en belangrijker: ik vertrouw vlees niet meer. Zelfs het vlees van een poulier / kwaliteitsslager zit voor mijn gevoel nog vol hormonen en andere troep.

Ik ging vroeger vaker naar zo’n klein winkeltje op de haarlemmerstraat waar ze ‘goeie’ spullen hadden. Probeerde me dan te verleiden tot een stukje geitenkaas van een klein boerderijtje vlakbij schiphol… helemaal biologisch, geen hormonenen etc… en schiphol!

Anyway, ik vertrouw ’t niet meer en eerlijk gezegd ben zo beter af. Ik mis het niet door de verrukkelijke salades en ander voedsel dat door lekkere tentjes in elkaar wordt gedraaid.

Zou alleen willen dat er een site was waar ik recepten in een gemakkelijk te consumeren manier tot me zou kunnen nemen.

(kan er natuurlijk ook een bouwen, da’s m’n werk, maar die recepten… :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Siquo

@11 Zeg, ga eens even ergens anders genuanceerd, onderbouwd en rationeel lopen doen, we zijn hier aan het vegabashen!! ;)

http://www.youtube.com/watch?v=aM6xVQwIOYQ

Maar goed, het gaat in het onderzoek om de “symbolische waarde” van vlees. Ik voel mij niet aangesproken, en Eetschrijver zou dat ook niet moeten doen. Wat ik tot nu toe lees van het onderzoek is het ook echt van crapkwaliteit, en hier is overduidelijk sprake van researcher-bias, maar daar ga ik niet meer of minder vlees van eten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Migchiell

@9: een van de factoren die ertoe hebben bijgedragen dat de mens de dominante diersoort heeft kunnen worden is juist dat we vlees zijn gaan eten, ooit. En een van de vervolgstappen op weg naar de beschaving was de invoering van de veehouderij.

Dat dat tegenwoordig allemaal niet meer nodig is, en dat vlees niet onmisbaar is in ons dieet is waar. Maar verwijzen naar de Neanderthalers die zo lekker een moestuintje bijhielden, en daaruit de conclusie trekken dat vlees eten tegenwoordig niet meer nodig is, is een beetje mal.

@11: ik heb vrij lang gediscusieerd op de anti-dierenleedhyve. Daar zit een stel nogal enge, dogmatische fundamentalistische beheerders die er geen enkel probleem mee hebben om vleeseters consequent aan te spreken met “moordenaar”, ook als die vleeseters schattige meisjes van 12 zijn. Nu is er wel wat voor te zeggen dat een vleeseter verantwoordelijk is voor de dood van een dier, maar dit lijkt me bepaald niet de manier om zieltjes te winnen voor de goede zaak. Discussie en tegengeluiden werden daar ook bepaald niet op prijs gesteld en rationaliteit en feiten al helemaal niet.

Toegegeven, dit speelt zich dus allemaal af op het grote boze internet en in persoon ben ik nog nooit belaagd door een vegetarier, sterker nog, de vegetariers die ik ken zijn zonder uitzondering lieve, gevoelige mensen die hun keuze niet opdringen en er zelf niet over beginnen. Maar er bestaan dus wel degelijk domme, schreeuwende vega-fundamentalisten.

Verder eens met je opmerking dat eenieder zelf de keuze moet maken en daarvoor dan ook de verantwoordelijkheid draagt. Volgens mij zijn er meerdere goede redenen om geen vlees te eten (milieu, dierenleed, gezondheid, niet willen doden) en is er eigenlijk maar één goede reden om het wel te eten (ik vind het zo lekker); welke reden het zwaarst weegt mag iedereen zelf uitmaken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 MrOoijer

Deze affaire wordt steeds vreemder.

(1) Op 25 augustus publiceert de Radboud Universiteit een persbericht “Vleeseters zijn egoïstischer en minder sociaal”.
(2) Op 26 augustus “Denken aan vlees maakt mensen asociaal en eenzaam”.

Het zijn dezelfde persberichten, maar met een iets andere redactie. Zoals ik hier onder zal laten zien is de eerste kop echt fout, en kun je forse vraagtekens bij de tweede zetten.

(1) http://www.ru.nl/@821285/vleeseters/
(2) http://www.ru.nl/actueel/nieuws-0/@821346/denken-vlees-maakt/

Het betreft een niet gepubliceerd onderzoek. Sterker nog: het artikel is nog niet eens geschreven. Daarom is het onbegrijpelijk dat een Universiteit er al in een persbericht melding van maakt, want het hele artikel zou in de peer review van een wetenschappelijk tijdschrift nog kunnen sneuvelen.

Ik heb de onderzoekers gemailed en van Roos Vonk op 27 augustus een samenvatting van de onderzoeksresultaten gekregen. De beide andere onderzoekers reageren niet. In de mailwisseling met Vonk merkt zij nog eens op dat ik er als wetenschapper onbevooroordeeld naar moet kijken, ook al zint de conclusie mij niet. Haar bewoordingen (ze heeft het in die mail over vegetariërs) geeft aan dat ze die eerste conclusie bedoelt.

Mijn reconstructie is dat het eerste persbericht uit de koker van Roos Vonk kwam, en dat er toen mensen aan de RU hebben gezegd: “ho ho, dat volgt niet uit dit onderzoek”, en dat daarom de tweede versie is opgesteld en gepubliceerd. Maar toen was het kwaad al geschied en de pers met de eerste versie aan de haal gegaan.

De eerste formulering van de conclusie is dan ook feitelijk onjuist: in het onderzoek is onbekend of de deelnemers vleeseter zijn of vegetariër, dus die eerste conclusie kan nooit worden trekken. Bovendien is het een volstrekt nietszeggende uitspraak: 95% van de bevolking eet vlees, dus vrijwel de gehele bevolking zou egoïstischer en minder sociaal zijn. Dan wie? Impliciet is in die formulering dus de vegetariër de norm, en niet het gemiddelde van de totale populatie. Foute wetenschap dus.

De tweede formulering volgt het resultaat van de testen, maar het bevat de klassieke fout om bij correlatie er ook meteen maar oorzaak en gevolg van te maken. Maar dat hoeft natuurlijk niet, er kan een gemeenschappelijke oorzaak zijn. En de genoemde causaliteit is sowieso heel onwaarschijnlijk, want welk mechanisme zou daaraan ten grondslag kunnen liggen? Dus moeten we eerst andere mogelijkheden uitsluiten. En dat gebeurt niet.

Waren de deelnemers misschien hongerig? Hoe laat waren die testen eigenlijk? Waarom kreeg de controlegroep geen ander eten te zien of aangeboden, maar “tafel”, “koe”, “boom”?

Matige wetenschap, en slechte ethiek: het opblazen van conclusies. Zoals de “European Code of Conduct for Reserach Integrity” het formuleert:

“Honesty in presenting research goals and intentions, in precise and nuanced reporting on research methods and procedures, and in conveying valid interpretations and justifiable claims with respect to possible applications of research results” en:
“fair and full and unbiased reporting”.

Daar voldoet het dus niet aan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Bismarck

@18: Klinkt als “wetenschaps”journalisten die een onderzoek gekaapt hebben. Je ziet wel vaker dat eerst de afdeling communicatie van de universiteit de onderzoeksresultaten wat smeuïger neerzet, waarna een krantenredactie helemaal de zaken uit hun verband trekt en bij een eventueel interview enkele interessante zinsnedes volledig uit hun context haalt en dan doet alsof de onderzoeker het zo bedoeld heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Anna

@15 Kijk, mensen zoals je collega, daar hoor ik over maar ik kom ze nooit tegen! Superjammer. Lijkt me hilarisch. Stuur maar door. Net als de hyvers van @17 inderdaad – als je zo principieel wordt dat je principes er onder lijden doe je toch iets verkeerd.

Tom, als je recepten nodig hebt kan ik wel iets betekenen… ;)

@18 dat is nog eens informatie… je zou haast gaan vermoeden dat dit wetenschappelijk gezien nogal met een sisser af gaat lopen.

Waarom snijden mensen zichzelf zo graag in de vingers? (En is dat nog vegetarisch?)

Iets om over te reflecteren terwijl ik mijn miso-soba-soepje met paprika, shiitake en meer dan een ADH aan calcium, eiwit en ijzer oppeuzel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 MrOoijer

@19: alleen heeft in dit geval de onderzoeker het zelf gedaan. Roos Vonk is part-time hoogleraar maar ook een “activiste” tegen de bio-industrie en voor het vegetarisme. Dat loopt soms wel eens door elkaar, zoals in dit geval.
Overigens staat in de genoemde code of conduct ook expliciet dat die ook van toepassing is op persberichten van de universiteiten over onderzoeken. Een persbericht over een onderzoek dat nog niet eens geschreven is, dat is heel twijfelachtig, zeker bij zo’n 13 in een dozijn onderzoek als dit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Bismarck

@21: Ah kijk, dat is een interessant stukje extra informatie. Verder heb je helemaal gelijk, al komt het fenomeen dat ik in #19 beschrijf wel degelijk veelvuldig voor (is alleen deze keer blijkbaar niet de verklaring).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Migchiell

@20: het werd echt grappig toen de meest rabiate van de beheerders van die hyve zich liet verleiden tot een discussie over veganistisch kattenvoer – zij had een paar katten en die aten vlees (of nou ja, blikjes whiskas), maar dat was geen dierenleed, want dat vlees werd gegeten door katten dus dat is puur natuur. Waarop ik haar vroeg wat de laatste keer was dat zij in de vrije natuur een kat een koe of een tonijn heeft zien verschalken, en ook of zij dacht dat het een koe veel uitmaakt of ie wordt opgegeten door een mens of door een kat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Bismarck

@23: Huisdieren zijn sowieso onderdeel van cultuur, niet van natuur. Het zit nota bene in het woord zelf besloten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Tom

@23 Geinig wanneer je (analoog aan Dawkins vs Singer) de parallel trekt met slavernij.

Aan de ene kant slavernij actief bestrijden en aan de andere kant gelijken aanzetten tot slavernij… hmmmn

@20 benieuwd naar die recepten; heb een mailtje gestuurd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Prediker

@21; je zou voor de gein ook eens Vonks pagina op de Radboud Universiteit erbij moeten pakken.

Daar wordt al snel duidelijk dat de wetenschap bij deze mevrouw dient om aan de mens en zijn attitudes te sleutelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Prediker

“Mijn reconstructie is dat het eerste persbericht uit de koker van Roos Vonk kwam, en dat er toen mensen aan de RU hebben gezegd: “ho ho, dat volgt niet uit dit onderzoek”, en dat daarom de tweede versie is opgesteld en gepubliceerd.”

Dat is niet erg aannemelijk. Als je even verder kijkt, zie je dat de RU een driekoppig team journalisten in dienst heeft voor de wetenschapscommunicatie, en dat de pagina Actueel een kopje ‘Nieuws‘ heeft, en een kopje ‘Persberichten”‘. Veel van het Nieuws betreft een bewerkte versie van de ‘Persberichten’ en andersom.

Voorbeeldje:

Persbericht: Brein ISAF–militair is jaar na terugkeer uit Uruzgan hersteld
Nieuws: Brein ISAF-militair is jaar na Uruzgan hersteld

Bij de persberichten staat uiteraard geen auteur vermeldt, maar bij Nieuws steeds wel. Het licht voor de hand – zeker als die stukken nagenoeg identiek zijn – dat die persberichten gemaakt worden door de leden van het team Wetenschapscommunicatie.

Welnu: dat persbericht wordt vermoedelijk ook aan allerhande redacties gestuurd, en zodoende is het dus overgenomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Bismarck

@20: Ik hoor er weinig over, maar ik ben wel benieuwd naar hoe goed paddestoelen zijn als vleesvervanger. Ik vermoed dat daar op zijn minst deels dezelfde nadelen aan kleven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Hanedop

Hoe bedenk je eigenlijk een onderzoeksvraag? Laten we eens gaan uitzoeken welke invloed vlees eten heeft op gedrag? Laten we als nulhypothese nemen dat vleeseters agressiever zijn dan vegetariers? De hele onderzoeksvraag vind ik al vreemd. Vleeseters zijn agressiever, of eten agressieve mensen meer vlees? Wat is oorzaak, gevolg? En laten we twee dingen niet vergeten: vlees eten is natuurlijk en vlees eten is lekker. Natuurlijk omdat de mens het al miljoenen jaren doet en zijn hele lichaam erop ingesteld is om vlees, planten etc te eten, niet alleen het een of het ander. Lekker, omdat het een genot is een goed bereid stuk vlees te eten. Dat zal vegetarieres misschien tegen de borst stuiten maar het is simpelweg waar. Vlees is soms gewoon ontzettend lekker!
En is vlees moord? Ja, maar wonen is dat ook, plek innemen op aarde is moord, je voortplanten is moord, op reis gaan van a naar b is moord. Als gevolg van ieder menselijk handelen komen dieren om (en als gevolg van veel dierlijk handelen komen ook mensen om). Dat proces heet de natuur, dar kun je van houden of niet. Hypothese: vleeseters zijn sterker verbonden met de natuur dan vegetariers. Gegroet, ik heb gisteren vegetarisch gegeten en ga straks voor een sappige kogelbiefstuk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 MrOoijer

@26: heb ik ook gedaan hoor, al kende ik haar al van eerdere publicaties. Maar het gaat hier om het onderzoek van drie wetenschappers, en ik concentreer me alleen op de wetenschappelijke kwaliteit ervan – of liever het gebrek er aan – en probeer ver te blijven van de vraag waarom juist deze personen.

Er wordt zoals Bismarck opmerkt, heel veel onzin over wetenschappelijke studies geschreven in kranten. De gebruikelijke conclusies is dat kranten er een potje van maken, en dat is zeker één van de oorzaken. Maar wat weinigen in de gaten hebben, is dat het vaak ook een vorm van propaganda is. Als voorbeeld neem ik vlees, dat heb ik een jaartje geleden al eens uitgezocht, dan begrijp je misschien ook beter waarom ik meteen in dit geval dook.

In het vakblad “Meat & Meal”/ Vleesmagazine worden veel onderzoeken aangehaald die positief zijn voor vlees. Dat is niet zomaar, want men vreest verlaagde omzet doordat de World Health Organization consumptie van sommige soorten vlees afraadt. De persberichten van dit blad triggeren dan weer berichten in kranten. Maar de vertaalslag naar “pseudo-wetenschap” vindt al plaats in het propaganda-blad.

Voorbeeld (1): “Stof in vlees maakt 100-jarige kwieker” (13 dec. 2007) – “ROME – L-carnitine, een natuurlijk ingrediënt van vlees, maakt honderdjarigen gespierder en kwieker. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Catania. Een groep van 66 eeuwlingen werd onderzocht. De ene helft kreeg supplementen met L-carnitine, de andere helft placebo’s. Aan het einde van het onderzoek bleek de groep die L-carnitine had geslikt drie kilo meer spiermassa te hebben ontwikkeld dan de placebogroep. Daarnaast was hun vetmassa met 1,6 kilo afgenomen. De placebogroep bleek zes ons meer vetmassa te hebben gekregen. Ook bleken de oudjes die L-carnitine hadden geslikt fitter te zijn geworden. Bij wandeltesten bleken zij minder moe dan hun leeftijdgenoten.”

Ik hoop dat iedereen de denkfout onmiddellijk ziet.

Voorbeeld (2): “Tofu tast geheugen aan” (15 juli 2008): “Tofu en andere zogenoemde superfoods geven een verhoogd risico op geheugenverlies en kan zelfs leiden tot dementie”. Een duidelijke poging om vleesvervangers in discrediet te brengen. Hier betrof het een onderzoek onder oudere vrouwen in Indonesië. En oudjes worden vaker dement dan jongeren, niet waar? Overigens werd het onderzoek zelf ook ernstig bekritiseerd. Kenners zeiden dat in Indonesië Tofu vaak ernstig chemisch verontreinigd is met middelen die tot geheugenverlies leiden (zoals vroeger bij ons de schilders dat overkwam).

Voorbeeld 3: “Zien van vlees maakt minder agressief” (10 nov 2010). “Onderzoek van de gerenommeerde McGill University wijst uit dat mensen – en dan met name mannen – minder agressief worden door het zien van vlees. Deze uitkomst staat haaks op wat eerder werd gedacht, namelijk dat het zien en eten van rood vlees juist agressief maakte; sportcoaches zouden hun team dan ook rood vlees laten eten en afbeeldingen van dode dieren voor consumptie, om zo extra agressie te genereren.”

Zo zie je maar, het omgekeerde van de resultaten van Roos cs kan ook. Dit bericht werd overgenomen door HP / de Tijd en kwam oorspronkelijk uit de Vancouver Sun. Hier is eigenlijk maar één klein marketing woordje toegevoegd: “gerenommeerd”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Bismarck

@29: Nee zo gaat het niet. Misschien ben je nog net op tijd om te gaan studeren, want bij een universitaire studie kun je als ze het nog niet uit het curriculum geschrapt hebben* leren hoe het wel moet.

*Vakken onderzoeksmethoden worden door studenten als lastig ervaren en dus maar al te graag door modern managment uitgekleed om het rendement van de opleiding te verhogen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Rob

“Tja, het is me wat met die vleesconsumptie. Die moet terug, en als u dat niet gelooft, dan wonen wij op verschillende planeten en ontbreekt elke basis voor begrip.”

Als kweekvlees er komt mag je de raket weer terugpakken naar planeet Aarde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Rob

Voor Anna: ik kende een vegetariër die werkte in een slagerij. Ik kreeg daar ooit een keer een flink stuk vlees van omdat het anders stuk zou gaan. Dat was lief.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 MrOoijer

@26, 27: Prediker toch, Prediker toch. Je wekt toch steeds de indruk dat je andere mensen maar dom vindt en dat je denkt dat ze meest vanzelfsprekende zaken zelf niet doen.

Ja, natuurlijk keek op de homepage van Roos Vonk. Hoe dacht je anders dat ik aan haar e-mail adres kwam? En dan je verhaal over nieuws versus persbericht. Natuurlijk ging het persbericht de deur uit, dat doen persberichten nu eenmaal. Zo om een uur of 17:00 verscheen het op een groot aantal sites. Het “nieuws”-item kwam pas de 26e eind van de dag op de site van RU erbij.

Dus voor de hand lichtend liggend is het niet wat jij schrijft en aanneemt. Toch?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Anna

@28 in hun eentje niet zo goed, maar als je de juiste soort pakt ga je er wel mooie dingen van zien ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Prediker

O, vergis je niet, ik heb absoluut respect voor je. Uit #18 en #30 blijkt zonneklaar dat je zaken goed uitzoekt (geen zin om een artikeltje voor Sargasso, by any chance?).

Maar met je conclusie dat Vonk haar eigen persbericht schreef en dat een journalist het een dag later herschreef, kan ik het niet eens zijn.

En daar heb ik ook wel argumenten voor:

1. Waarom zou je als universiteit drie journalisten in dienst nemen, als je je persberichten door hoogleraren laat schrijven? In de vorm van interviews nog wel.

2. Beide artikelen zijn bijna een kopie van elkaar. Het zou een beetje vreemd zijn als een hoogleraar het schrijft (heeft die niets beters te doen dan d’r collegae uit Tilburg te interviewen en d’r eigen quotes te fingeren?) en iemand anders vervolgens er de eer voor opstrijkt.

3. Er zijn nog wel meer nieuwsartikelen en persberichten die niet op dezelfde dag verschijnen.

– Zoals Dit persbericht (26-08-11) en dit nieuwsbericht (29-08-11) over zeven jonge afgestudeerden die een prijs kregen voor hun scriptie.

– Andersom komt ook voor: zoals bij dit persbericht (22-08-11) dit nieuwsbericht (18-08-11) over de investering voor het hoge magneetvelden-onderzoek.

– Of dit persbericht (19-08-2011) en dit nieuwsbericht (25-08-2011) over de afscheidsrede van Ybo Buruma.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 MrOoijer

@36. Je vergist je. Omdat er geen artikel is, zelfs geen concept, hebben die drie wetenschapsjournalisten helemaal geen materiaal om op te schrijven, en kunnen ze alleen maar de drie wetenschappers quoten.

Inderdaad zou het vaak vreemd zijn als een hoogleraar dat schrijft, maar juist in dit geval is het “heeft die niet beters te doen” argument niet valide, want met die andere activistische pet op is dit juist uiterst effectief voor haar.

Maar goed, ik had je toon dus verkeerd geïnterpreteerd. Moeten we allebei dus kennelijk beter uitkijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 Prediker

Wetenschapsjournalist is dan weer een groot woord. Wetenschapspersvoorlichters of universitaire persvoorlichters met een wetenschappelijke expertise is misschien een betere term. Het team heet ‘wetenschapscommunicatie’ en ze worden betaald om het onderzoek/publicaties/aanwinsten van de radbouduniversiteit in het zonnetje te zetten.

Maar dat persbericht/artikel over het onderzoek van Vonk en die andere twee hoogleraren heeft wel een journalistieke insteek.

Dan zijn er twee voorname mogelijkheden: het redactielid heeft tijdens het koffieleuten met deze en gene gevraagd of ze nog wat interessants te melden hadden over hun onderzoek, en daar is dit artikeltje uitgerold; of andersom: Roos Vonk heeft de redactie ingeseind dat ze net spannend onderzoek had afgenomen en dat daar deze-en-deze resultaten uit waren gerold.

Het laatste ligt nog het meest voor de hand.

Maar dat zij eerst zelf een persbericht schrijft en dat een ander daar dan vervolgens (in iets gewijzigde vorm) haar naam achter zet, dat wil er bij mij niet in; bovendien, wie is er zo schaamteloos om een artikel te schrijven waarin hij/zij zelf een glansrol speelt als geïnterviewde.

Dat er een dag tussen persbericht en nieuwsbericht zit, vind ik ook niet zo’n sterk argument, om redenen die ik in #36 geef.

En kan het niet net zo goed andersom zijn gegaan? Lid van redactie wetenschapscommunicatieteam neemt interview af van Roos Vonk en haar collega’s, maakt daar een verhaaltje van, verstuurt dit als persbericht, zet het online – geeft prof. Vonk een seintje, die vervolgens mailtje terugstuurt dat dit verhaal zó net niet helemaal klopt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 MrOoijer

@38: Misschien heb je gelijk. Op de 26e twittert ze zelf : “Koppen kloppen niet hoor. Mensen die aan vlees denken zijn aso,eenzaam etc. Of vleesETERS dat ook zijn weten we niet. Nog niet.” Had ik niet eerder gezien.

Maar de conclusie is nog steeds belachelijk. Kan je iemand aso maken door hem of haar aan vlees te laten denken?! Want dat is wat er gebeurde, die mensen dachten niet vrijwillig aan vlees, nee, het werd ze ingeprent.

Het opent perspectieven. Zouden we al die PVV-ers dan zo kunnen programmeren dat ze weer heel sociaal worden en op een fatsoenlijke partij gaan stemmen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 Prediker

De PVV laat nu juist mooi zien hoe hufterigheid hand in hand gaat met de vleeseter-mentaliteit: Dion Graus komt altijd met tranentrekkende verhalen over hondjes die afgebeuld worden, hertjes die afgeschoten worden en koeien en geiten die door die gemene moslims de hals afgesneden worden en “liggen te stikken in hun eigen bloed”, maar zodra het over de bio-industrie gaat, geeft hij niet thuis: want hij wil zijn lapje vlees op het bord, natuurlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Oersoep

Ik zit een beetje te wachten tot Roos Vonk zelf hier komt trollen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 Prediker

Er staat trouwens een nog wat uitgebreider persbericht op de website van Roos Vonk: ‘Vlees haalt het slechtste in mensen naar boven’.

“In een serie onderzoeken werden deelnemers onzeker gemaakt, bijvoorbeeld door een verhaal over de economische malaise te lezen of door woordpuzzels op te lossen met woorden als ‘onzeker’ en ‘zwak’ erin. Uit eerder onderzoek was al bekend dat mensen daar onzeker van worden en dat het hun behoefte aan structuur en duidelijkheid verhoogt. Dat bleek ook nu zo te zijn.”

Als je mensen vervolgens de keuze geeft tussen drie verschillende gerechten, blijkt dat mensen die de suggestie van onzekere tijden en onzekerheid werd ingeplant, stukken meer geneigd zijn om voor een biefstuk te kiezen dan de controlegroep:

“…in de onzekere groep koos 60% van de deelnemers de biefstuk, in de controlegroep (die niet onzeker was gemaakt) was dit slechts 20%.”

De kritiek van Mark in #2 gaat dus niet op: de keuze die deelnemers krijgen voorgelegd is immers niet tussen voedsel innemen of geen voedsel innemen, maar tussen drie verschillende gerechten: vlees, vis of vegetarisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Mark3000

Desalniettemin ben ik van mening dat de conclusie die verbonden is aan de constateringen die worden gemaakt in het onderzoek, onjuist zijn.
Ondanks, en daar heb je gelijk in, dat mijn vergelijking niet helemaal opgaat.

Ik blijf erbij dat je geen conclusies kunt maken over het al dan niet vegetarisch zijn wanneer je de verschillen van keuzes onderzoekt als personen wel/niet onzeker zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 MrOoijer

We zijn weer een stapje verder, en ik ben het met Mark eens. De testgroep bestaat uit 32 personen. 16 (hoop ik, gegeven onbekend) wordt het idee “crisis” ingeprent (“priming”) de andere 16 een neutraal gegeven (over hoe waterdruppels ontstaan). Daarna wordt de maaltijd-voorkeur gemeten uit een keuze van drie. De letterlijke omschrijving is:

(a) biefstuk met aardappels, bospeen, erwten en champignons
(b) krieltjes in kruidenroomsaus met courgette omelet
(c) sesamvis met spruitjes en krieltjes

Er zit bij elke beschrijving ook een foto.

* De borden zijn rond, behalve die van (b) die is vierkant met afgeronde hoeken.
* Op bord (c) ligt geen vork, op de andere wel.
* De aardappelen ad (a) zijn gebakken, en onder de biefstuk ligt een plasje rood iets. Als je een biefstuk goed bakt, gebeurt dat niet.
* Ad (b) is geen courgette te zien, de omelet heeft de dikte van een tortilla en er ligt een plakje tomaat op.
* Bij (c) is het onduidelijk of de vis gebakken of gekookt is, en er is meer tomaat dan spruiten te zien. De spruitjes zijn doorgesneden. Als foodie lijkt deze combinatie me zonder meer walgelijk.

Wat kiest de gemiddelde reaguurder hier? Ik ben benieuwd. Want jullie zijn nog niet “geprimed” met een beeld van crisis of waterdruppels. Alleen, dat weten we van de testgroep ook niet. Daarvan hebben we alleen het resultaat na “priming”.

Laten we de keuze voor biefstuk van de Nederlandse bevolking in dit geval op X% stellen. Dan gebeurt het volgende:

(a) X% – crisis-priming — 44%
(b) X% – waterdruppels priming — 15%

Waaruit de (significante) conclusie wordt getrokken dat denken aan crisis de onzekerheid laat toenemen en daardoor de trek in biefstuk. Dat komt omdat (b) als controlegroep wordt neergezet, nl. “neutraal”. Maar dat is een onjuiste aanname: als we niet snappen wat het mechanisme is achter (a), kun je niet aannemen dat (b) geen effect heeft. Net zo goed zou X in de buurt van 40% kunnen zitten en leidt het verhaal over waterdruppels tot minder trek in vlees. Een rare gedachte? Ja, maar de aanname dat je na het denken aan crisis meer trek in vlees krijgt is net zo raar.

Als X 33% zou zijn, dan liggen beide metingen net binnen het 95%-gebied. Het zijn forse afwijkingen van het gemiddelde, maar (net) niet significant. Alleen het verschil is significant, maar je mag dus geen uitspraak doen of de een of de ander het verschil veroorzaakt.

Afijn, in ieder geval klopt mijns inziens op dit punt de methode dus niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 Tom

In tijden van crises kun je maar beter goed gegeten hebben; een biefstuk geeft mij meer energie dan een omelet of vis. Het ligt in ieder geval zwaarder op de maag ;-)

Overigens is dit natuurlijk volstrekt hypothetisch daar ik sinds 3 weken vegatarier ben geworden (dankzij sargasso)

  • Vorige discussie