COLUMN - Confronterend: door je eigen blog bladeren en ontdekken dat er ook in april 2011 driehonderd vluchtelingen tegelijk verdronken zijn voor de Italiaanse kust. Ik heb erover geschreven en desondanks was ik het alweer vergeten.

Ik herinner me de Herald of Free Enterprise die op 6 maart 1987 kapseisde: 193 doden. Ik herinner me de Costa Concordia die op 13 januari 2012 op de rotsen liep: 32 doden. Mijn moeder herinnert zich nog de Andrea Doria die op 25 juli 1956 zonk na een aanvaring: 52 doden. Maar de naamloze houten bootjes die ten onder gingen in de Middellandse Zee, worden vergeten. Ook door mij, met mijn grote smoel.

Op de Academie voor Journalistiek en Voorlichting leerde je dat nieuws interessanter wordt door er een element van te benadrukken wat je lezers aanspreekt, zoals Twee Nederlanders vermist bij scheepsramp in Brazilië. Dat leidt dan weer tot gemor op Twitter, want zijn dode Nederlanders erger dan andere doden? Natuurlijk niet, maar ze zijn wel interessanter. Ook voor u, met uw grote smoel. Want laten we eerlijk zijn: tenzij u in de scheepvaartsector werkt of grote interesse heeft voor de Filippijnen, herinnert u zich de Doña Paz niet. 20 december 1987, waarschijnlijk 4375 doden. Tweeëneenhalve Titanic. Anderhalf keer 9/11. Vergeten. Er worden niet elk jaar lijsten met namen voorgelezen; er is geen spectaculaire kitschfilm over gemaakt. Ik vond de Paz omdat ik gericht zocht op Filippijnse veerbootellende. Alleen dat algemene brokje informatie was blijven hangen.

De Herald en de Costa, dat begrijpen we. Dat waren mensen zoals u en ik. Vrachtwagenchauffeurs, vakantiegangers. Filippijnse veerboten zijn een ver-van-mijn-bed-show en bootjes met vluchtelingen zijn dat al helemaal. Landen op de kust van Europa helpt maar weinig. We hebben helemaal geen idee wat deze mensen meemaken voordat ze bij Lampedusa uit het water worden gevist.

Nu is Lampedusa in het nieuws en genoeg mensen willen echt weten wat er gebeurd is. Maar we kunnen het helemaal niet bevatten en dus beklijft het niet. Politici spreken nu mooie woorden maar volgende week gaat het ook in Italië weer gewoon over Berlusconi, de benzineprijs en de spread, en dat weten die politici maar al te goed. Ik vrees dat ik over een jaar of twee dit blog nog een keer kan schrijven.

Reacties (13)

#1 Kalief

Waarom ook weer zouden we aan die vergeten scheepsrampen moeten denken? Omdat ze voor ons belangrijk zijn? Dat zijn ze niet, er zat niemand op die we kenden. Dat het om veel slachtoffers ging maakt de ramp niet belangrijker. Wel indrukwekkender, maar dan hebben we het over de entertainmentvalue en over de verhalen voor later. Een klein lokaal rampje met een familielid is oneindig veel belangrijker dan een enorme ramp met onbekenden.

Ik vrees dat ik over een jaar of twee dit blog nog een keer kan schrijven.
Doe maar niet. Het zal een even onbelangrijke post worden als deze. Tenzij je dan in de tussentijd hebt weten te bedenken waarom het interessant is om mee te delen dat we sommige dingen belangrijker vinden dan andere.

  • Volgende discussie
#2 roland

Westerse scheepsrampen zijn niet alleen belangrijker, maar er volgt ook inzet om ze te verminderen. Er volgt onderzoek naar de oorzaak, de regelgeving wordt aangescherpt, de vaarprocedure verandert, er volgen rechtszaken en zo verder.

Voor bootvluchtelingen gebeurt niets, met verscherping van de verschillen tussen rijk en arm is de kans groot dat al over een jaar dit blog herschreven kan worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 qwerty

@Kalief
Kende jij iemand op de Titanic? de Harald? of op de Costa?
Waarschijnlijk niet. En toch ken je die rampen wel en die van Lampedusa niet. Ook die van de Filipijnen niet.

Er zijn volgens mij twee redenen waarom je die wel zou moeten kennen :

1) Die rampen zijn een afspiegeling van een sociale misstand en een sociale ongelijkheid die, als ze je persoonlijk dan niet interesseert, toch op zijn minst zou moeten interesseren vanwege de sociale impact die dit heeft of kan gaan hebben. Die effecten negeren is dom.

2) Die rampen zijn een afspiegeling van een gebrek aan implementatie van veiligheidsregels. Hetzij bij de bouw van de schepen, hetzij bij de belading. Ook dat zou je moeten interesseren alleen al vanwege het feit dat dit jouw kan treffen mocht je je buiten je eigen veilige huisje met internet begeven.

Een klein rampje met een familielid is niet, zoals jij zegt, oneindig veel belangrijker dan een enorme ramp met onbekenden. Zo een klein rampje heeft wel in de menselijke geest een groter effect dan welke ramp dan ook waar geen bekenden in meedoen. Zo weet ik nog over een treinongeluk bij Mons, België. Je hebt vast geen idee waar ik het over heb.

Maar dat neemt niet weg, dat de onbekende scheepsrampen, treinrampen, vliegtuigrampen en roept u maar, wel degelijk voor jouw van belang zijn. De impact op veiligheidsdenken en sociale onrust is groot. En daarom zijn de lijstjes met data en aantallen slachtoffers wel degelijk van belang. Voor iedereen.

En als je dat met zo’n reactie als #1 wenst te ontkennen ben je dom. Oliedom. Maar dat schijnt aan de andere kant wel weer erg populair te zijn dus je hoort er helemaal bij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Kalief

@3 De verhaal van de Titanic is bekend gebleven omdat het via de Amerikaanse populaire cultuur werd geëxploiteerd. De Harald was naast de deur en de Costa was recent. Lampedusa ken ik overigens wel. Bij de Filipijnen komen jaarlijks deze aantallen om het leven.

Rampen zijn geen afspiegelingen van sociale misstanden. Zoiets gelooft alleen nog iemand die gelooft in de ‘maakbaarheid van de samenleving’. “Alle lonen nivelleren, dan gebeurt er geen enkele ramp meer!” Simpelmans.

Deze ongelukken (rampen is framing) komen door beslissingsfouten bij de navigatie (Costa, Titanic, Harald), technische mankementen (bouw van schepen) en fout gedrag (belading, bootvluchtelingen). Ik zal niet op een overbeladen veerboot gaan zitten, vluchtelingen of Filipijnse reizigers doen dat wel. Met veiligheidsregels heeft dat weinig van doen. Maar jij gelooft dat alles met regels valt op te lossen. Oliedom.

dat de onbekende scheepsrampen, treinrampen, vliegtuigrampen en roept u maar, wel degelijk voor jouw van belang zijn. De impact op veiligheidsdenken en sociale onrust is groot.
Nee, dat zijn ze dus niet. Dat is nou net waar deze post over gaat. (Grote) ongelukken die snel vergeten raken hebben juist géen impact en veroorzaken juist géen onrust, en al helemaal geen sociale onrust. Of heb jij al die demonstraties, aanslagen en wilde stakingen naar aanleiding van al die ongelukken soms wel gezien en ik niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 qwerty

Het verhaal van de Titanic is bekend gebleven omdat het – overigens pas in de jaren vijftig – synoniem werd met het einde van een tijdperk. De Costa en de Herald zijn dat waarschijnlijk omdat ze lieden, die in hun veilige kamertjes naar het veilige internet kijken en luxe leventjes leiden, met hun neus op de realistische feiten van een onveilige samenleving drukken : het leven is niet alleen een feest. Luxe, reizen en feesten hebben een risico in zich.

Rampen zijn een vorm van framing, agree, maar hele volksstammen MOETEN op onveilige boten gaan zitten en hebben niet, zoals rijkeluisjongetjes vanuit hun internetstoel, de keuze wel of niet te varen. Zoals vroeger ook de mijnwerkers die keuze niet hadden om een oude onveiligheid even te memoreren.

Het vergeten van ongelukken is gemanipuleerd. Als men dat niet zou doen zou de onrust pas echt groot worden.

Of het is zoals met de klimaatverandering : het effect is te groot om te begrijpen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 frankw

Overigens maakt een echt grote ramp vlak om de hoek, de Estonia (1994, 850 slachtoffers), dan weer niet genoeg indruk voor vermelding in het stuk en de comments.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 qwerty

@6: Ja frankw, maar zo lust ik er nog wel een paar : wat denk je van de Krakatau, de aardbeving van Kobe, de ontploffing van een tankwagen bij een Spaanse camping… en ga zo maar door. Of wil je alleen scheepsrampen.

Als je zo wilt redeneren is is het duidelijk dat niet alles te onthouden is.

Rest wel de vraag van Edge of Europe, waarom sommige rampen wel en de andere [luxe] rampen niet worden vergeten. Nu ik het zeg, 9/11 is gelukkig al erg ver weg bij mij.

Kort : ik vind het een terechte vraag van EoE.

Lampedusa behoort bij Europeanen voor op het netvlies te staan vanwege de impact en relatie met sociale spanning in de buurt, voedingsproblematiek en overbevolking.

Titanic is entertainment verworden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 qwerty

Oh, en de Hindenburg weten we natuurlijk alleen nog maar omdat daar een stel nazi’s bij omkwamen. En belangrijker nog : de nazi’s werd via dat ongeluk toch maar wel lekker even duidelijk gemaakt hoe beperkt ze waren. Net zoals het Britse imperium dat leerde met de Titanic.

Dat zijn pas redenen om ongelukken te onthouden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Richard

> Anderhalf keer 9/11. Vergeten. Er worden niet elk jaar lijsten met namen voorgelezen;

Tja.

D’r is wel een ander -piepklein- verschil: De aanslag op het WTC was een terroristische aanslag die door het grootste gedeelte van de Islamitische wereld gesteund / niet-afgewezen is/werd. Bij elkaar toch meer dan een miljard mensen. Ook in Nederland stonden onze Islamitische medelanders juichend op straat feest te vieren. Daarmee is 9/11 eerder te vergelijken met Pearl Harbor of de inval in Polen dan een of ander ongeluk met twee schepen.

Voor gutmenschen zoals jij misschien een irrelevant detail, voor gewone mensen in ieder geval niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Co Stuifbergen

@4: welvarende landen hebben meer geld om een inspectie op te zetten (arbeidsinspectie, scheepsinspectie, APK).
En als dingen iets duurder worden voor de veiligheid, is dat geen probleem.

Daarnaast vermoed ik dat als in een samenleving de verschillen in rijkdom gering zijn, het makkelijker wordt om belasting te heffen.
(want armen zijn te arm, en rijken ontwijken de belastingen).
Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit van wegen en overheidsdiensten.

Rijke mensen kunnen zich veiligere auto’s en boten veroorloven dan arme mensen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Marius

“Ik vrees dat ik over een jaar of twee dit blog nog een keer kan schrijven.”

We zijn een paar dagen verder en er is al weer een incident:
http://online.wsj.com/article/SB10001424052702304066404579129461848205856.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie