Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Op de eerste rustdag van een veelbewogen Tour de France die wat mij betreft de geschiedenis in mag gaan als de Tour Tombé maken we even de balans op.

Van de 198 renners zijn er inmiddels 18 uitgevallen, waarvan 6 kopmannen. Meervoudig winnaar Contador kampt met een pijnlijke knie, en ook Neerlands trots Robbert Gesink heeft last van de naweeën van een flinke smakkerd en heeft evenals Levi Leipheimer en Andreas Klöden tijd verspeeld door valpartijen.

Elk jaar zijn er veel valpartijen onder de renners – de eerste week van de Tour is notoir een zenuwachtige bedoening. Iedereen wil bij de eerste 20 rijden om de kans op valpartijen te verminderen, maar er is natuurlijk maar plaats voor 20 renners. In zo’n eerste week liggen bovendien de verhoudingen nog niet vast: veel renners spurten mee in de hoop een topspurter te verrassen. De sprints in de laatste week zijn veel beter te organiseren, omdat de minderen goden zich hebben neergelegd bij de dominantie van een topsprinter. In zekere zin kun je dat soort routine valpartijen de renners zelf nog aanrekenen. Het is een vicieuze cirkel: juist omdat er gevallen wordt, nemen renners gevaarlijke risico’s om maar niet te vallen.

Maar vertel me: wat konden Juan Antonio Flecha en Johnnie Hoogerland er gisteren aan doen dat ze omver werden gekegeld door een auto van de Franse televisiepers? En wat kon Nicki Sörensen beginnen tegen de motard die er met zijn fiets vandoor ging?

De Tour is het belangrijkste wielerevenement van de wereld en het is uit zijn voegen gegroeid. Niet alleen het peloton zelf (22 ploegen van 9 renners) is te groot voor de smalle wegen waarover de mannen moeten rijden; de entourage, het leger persmensen, VIPS en andere bobo’s die moet worden rondgereden en -gevlogen – het is allemaal te veel. De belangen zijn groter geworden dan de wedstrijd. De atleten lijken bijzaak, men ziet het aan de afhandeling van de schandalige aanrijding van gisteren.

Vacansoleil DCM is een relatief kleine ploeg, die op basis van prestaties een wildcard hebben gekregen van de Tour directie. Deelname is voor hen geen zekerheid. Na het krankzinnige ongeval is er dus vanuit de Tourdirectie druk op de ploegleiding gelegd om hier bedaard op te reageren. Het schandaal wordt zo met de mantel der liefde bedekt. Dat de atleten in kwestie op miraculeuze wijze geen levensbedreigend kwetsuren hebben opgelopen, doet er niet toe. Deelname voor het volgende jaar is belangrijker.

Het meest bizarre is misschien nog wel, dat de krankzinnige valpartij voor Hoogerlands carrière misschien wel het beste is dat hem kon overkomen. Hij had een groot gedeelte van zijn energie gestoken in het sprinten om punten voor de bolletjestrui, en de kans dat hij de etappe gewonnen zou hebben was erg klein. Stel dat hij derde wordt in een incidentloze finale, dan herinnert niemand zich zijn prestatie over drie jaar nog. Nu is hij de man met spieren van prikkeldraad – een man die niet kapot te krijgen is. Dat gaat hem veel geld opleveren bij de natour-criteriums en bij zijn volgende contractonderhandelingen. Karakter wordt in de koers altijd goed betaald. Een pervers mechanisme. Zo wordt een bijna dood ervaring beloond.

Het ongeluk met Flecha en Hoogerland, de gestolen fiets van Nicki Sörensen – men kan niet langer van incidenten spreken. Wielrennen is in beginsel al een gevaarlijke sport, maar de Tour is van alles de meest extreme vorm. Hoe kan de sport veiliger gemaakt worden? De vraag wordt elke Tour gesteld, en elke Tour wordt het onveiliger lijkt het wel. Een kleiner peloton, bredere wegen, minder verkeer in de karavaan dat daar in beginsel niets te zoeken heeft, maar vooral meer eerbied voor de wielrenners.

Het is waar dat de term ‘slaven van de weg’ al zo oud is als het commerciële wielrennen, maar er was vroeger sprake van beeldspraak. Op dit moment in de Tour is die ironie verdwenen. Coureurs zijn vee, en worden tegenwoordig door hun broodheren op het onethische af over de wegen gejaagd. In de Giro, de grote ronde van Italië die bekend staat om het spectaculaire parcours, verongelukte de Belgische wielrenner Wouter Weylandt van de Leopard ploeg van de gebroeders Schleck. Hij overleed. Dat Flecha en Hoogerland nog leven mag een wonder heten.

De lijst met ernstige verwondingen (gebroken dijbeen, zware hersenschuddingen, gebroken schouders, klaplongen, gebroken ribben, gebroken sleutelbenen enzovoorts enzoverder) is lang. En de lijst met zware blessures zal nog groeien.

Het wordt tijd dat de renners zelf opkomen voor hun veiligheid, want van hun ploegleiders en wedstrijdorganisatie hoeven zij niets te verwachten. Persoonlijk zou ik een protest in de vorm van een wandeletappe heel goed kunnen begrijpen. Het is nu, op dit moment, dat het peloton een echte patron mist – een onomstreden boss die beslist hoe dit wordt afgehandeld. Contador is daar het type niet voor, Cancellara heeft vorig jaar zijn hand al overspeeld en de rest heeft niet genoeg aanzien.

De belangen zijn groot, de coureurs zijn verdeeld, en de ploegleiders schermen met de drogreden ‘de Tour is de Tour’. De Tourdirectie heeft de automobilist en de motard uit de karavaan gezet, de omvergereden renners een klein troostprijsje gegeven en probeert de zaak nu te sussen. De vraag is nu wat er moet gebeuren voordat men zich realiseert dat er sprake is van een systeemfout, en dat er iets zal moeten verandering aan de structuur en de randvoorwaarden waaraan een groot evenement moet voldoen om de veiligheid van de deelnemers te garanderen. Want op dit moment is deelname aan de Tour een garantie voor onveiligheid.

Het broekje van Johnny Hoogerland.

Reacties (35)

#1 Pier

“Na het krankzinnige ongeval is er dus vanuit de Tourdirectie druk op de ploegleiding gelegd om hier bedaard op te reageren. ” Bron? Want zo bedaard reageerde de directie van de Tour zelf niet.

  • Volgende discussie
#2 Pier

Verder heeft Kloden volgens mij geen, of anders wel heel erg weinig, tijd verloren (door te vallen)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 matthijs

“Vacansoleil DCM is een relatief kleine ploeg, die op basis van prestaties een wildcard hebben gekregen van de Tour directie. ”

Niet waar. Vacansoleil heeft World Tour status en is dus niet afhankelijk van de goedgunstigheid van de Tour-directie om mee te mogen doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 cerridwen

Ik vraag me wel af: zijn er cijfers? Niet om af te doen aan de krankzinnigheid van de etappe van gisteren, maar ik heb wel behoefte aan enig perspectief. Wat is de schade in een gemiddelde tour? Loopt dat over de jaren op?

Uiteindelijk is wielrennen inherent onveilig. Om een wegwedstrijd een onderscheidende wedstrijd te laten zijn, heb je obstakels nodig, zoals bergen en bochtige wegen. Een paar duizend km. snelwegen wordt een sprinterswedstrijd.

Overigens staan in de column van Thijs Zonneveld een aantal goede praktische suggesties (en een aantal minder goede).
Hier nog een keer de link:
http://www.depers.nl/sport/581137/Een-spoor-van-bloed.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 piet

Ik heb het filmpje een paar keer bekeken, met stijgende verbazing. Volgens mij kan je daar niet woest genoeg op reageren. Hoogerland zelf: ‘hij zal het niet expres gedaan hebben’ had de beelden vast nog niet gezien. Het leek wel zo’n manoeuvre uit een film-achtervolging. En dan de halfbakken commentaren over ‘een op hol geslagen auto’, daar kan ik me niks bij voorstellen.
De automobilist uit de tour gezet? Logisch. Maar juridische stappen lijken me ook logisch. Niet dat Hoogerland (en Fletcha) er wat aan zouden hebben, maar toch…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Bismarck

@3: Of dat volgend jaar nog zo is, valt nog maar te bezien. De Tour-organisatie (aptly named ASO) heeft eigenlijk constant heibel met de UCI en gewoonlijk bepaalt zij en zij alleen wie er aan de Tour mogen deelnemen. Hoewel het dit jaar zo uitvalt, is in het verleden gebleken dat Protourploeg zijn geen garante voor deelname aan de Tour vormt.

Ik ga wat dat betreft helemaal met Hoenderdos mee dat Vacansoleil zich wel twee keer bedenkt voor ze hier heibel om gaan maken en dus de deelname van volgend jaar op het spel zetten. Voor het zelfde geld grijpt de ASO dit aan om het aantal ploegen voor volgend jaar te verminderen en dat zit precies Vacansoleil op de wip.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Bismarck

@6: Na correctie voor het aantal deelnemers valt de dalende trend (uit het gelinkte artikel) weg. Wel blijft er een significant grotere uitval bij 198 renners (tov. 189 en 180). Tussen 189 en 180 renners is er geen significant verschil in uitval. Volgend jaar dus maar met één ploeg minder (Vacansoleil?) starten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Pier

@8 Haha. Nou een persoon per ploeg minder lijkt me beter. De Fransen zijn wel fan van Hoogerland hoor, al voor gisteren. In de etappe waar Johnny H. de eerste keer de bolletjestrui nam moest de Vlaamse commentator uitleggen dat het de Franse co-commentator in het hokje naast hem was die zo hard ‘Johnny, Johnny’ riep. Er is hoop.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 esgigt

@5: die manouvre zag er in mijn ogen redelijk “bewust” uit. Chauffeur had ook in de ankers gekunt en dan was er waarschijnlijk niets gebeurd. Volgens mij mag het Franse OM er ook eens naar kijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Jaap Walhout

Vergeet niet de invloed van het materiaal. De fietsen zijn zo licht en stijf dat ze daardoor lastiger te besturen zijn. Zo zei Eddie Merkx laatst over de huidige fietsen: “Pas op dat de fiets niet met u fietst in plaats van u met de fiets.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Bismarck

@9: Dan hou je er wel erg weinig over. Uiteindelijk wil wel iedere renner (ondanks alle gevaren) heel erg graag die Tour fietsen. Ze nemen dus zelf alle risico’s (en blijkbaar vernedering, want Hoenderdos ziet ze behandeld worden als vee) maar al te graag op de koop toe.

Ik zie dan ook weinig veranderen tot Contador, de Schlecks, Hushovd, Cavendish, Gilbert en dat soort jongens de Tour links laten liggen, want te gevaarlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 RuSt

@5 en @10 het schijnt dat hij uitweek voor een boomstronk of -wortel. Op de beelden zie je inderdaad een boom precies waar hij uitwijkt. Ik was zelf blij te horen dat het geen ploegwagen was, dan heb je de geruchten helemaal aan het dansen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 aynranddebiel

Aan het parcour lijkt het niet te liggen. Alle valpartijen tot nu toe gebeurden op normale stukken weg. Het materiaal zou de oorzaak kunnen zijn, maar dit moet eerst maar aangetoond worden.

Volgens mij ligt het vooral aan de drukte op de weg. Minder renners en minder auto’s/motoren zal al een hoop schelen, en is makkelijker af te dwingen dan bijvoorbeeld voorschriften qua materiaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 vandyke

-Aantal renners per ploeg terug van 9 naar 7.
-Maximaal 20 ploegen.
-Geen helicopters met VIPS boven het peloton.
-Geen auto’s met vips.
-Geen oortjes (leidt af)
-Afstanden korter.
-Bredere banden met beter profiel (?).
-Meer gebruik maken van de neutrale wagen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Bismarck

@14: De ernstigste (Vino, VDB en Willems) valpartijen gisteren waren anders in een bochtige gevaarlijke afdaling op een smal (en halfnat) weggetje. De aanrijding van Flecha en Hoogerland was ook op een smal weggetje.

@15: Kansloos. Bovendien zijn de renners het over eens dat oortjes juist de veiligheid bevorderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 piet

@13
zoals ik het zag schrok ie van de schaduw van die boom. Dan heb je nog een rem, zoals esgigt zegt, of riskeer je een spiegeltje. Maar een ruk aan het stuur waarmee je zo een ruime halve meter opzij slingert is buiten alle proporties. Vooral omdat hij wellicht te weinig aandacht had voor de linkerberm (vandaar het schrikeffect) maar terdege wist wat er aan z’n rechterkant gebeurde. Dus bewust die renners er voor over had om een spiegeltje te redden. Of een nog enger scenario, want het ziet er echt uit als een aanslag…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Blammeke

Gevaarlijk is de tour zeker.
Dat de renners als vee worden behandelt zou ik toch willen tegenspreken. Me dunkt dat ze bus en hotelgewijs erg netjes worden behandelt.

Anderzijds is het zo dat iedereen naar ASO z’n pijpen moet dansen. En dat maakt dat het geregeld erg gek wordt.

Wat die auto betreft. Die heeft eigenlijk niks te zoeken op het parcours. TV-technici moeten via een alternatieve route toch tot de finish geraken zonder de renners te hinderen. En zo rijden er meer dan genoeg auto’s in die caravaan die daar niks te zoeken hebben.
Wat heb je in die caravaan nodig. Koersdirectie, ploegwagens, neutrale wagens en wat mottards voor de pers. Al derest heeft daar niks te zoeken. Maar ja, dan is er te weinig plek voor bobo’s mee te voeren

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 aynranddebiel

@16: Wat is gevaarlijk? Wielerkoersen gaan al sinds jaar en dag over dit soort wegen. Dat verklaart geen stijging in het aantal ongelukken.

In de Giro dit jaar werd het wel te bont gemaakt, maar daar was dan ook genoeg ophef over.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 vandyke

@16 Renners zeggen alles wat hun baas zegt.
Als je echt de veiligheid wilt bevorderen dan zijn radicale maatregelen nodig.
Ik hou van wielrenner, maar dit heeft er niet zoveel meer mee te maken.

Tijd dat een instantie als de arbeidsinspectie zich er eens mee gaat bemoeien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Bismarck

NB. Ik zou de etappes liever langer maken. De korte etappes verhogen nervositeit en zorgen voor meer mensen die bijeen blijven. Wat mij betreft start elke etappe met eerst 200 km autoweg om de mensen af te matten. Daarna een fikse klim, om de moeien van de fitten te scheiden en dan nog een kilometer of 50-100 echte etappe (daar kunnen dan best smalle bochtige weggetjes in).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Bismarck

@19: Die stijging is er dan ook niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Pier

Ik vind wel dat er verschillende dingen spelen op dit moment die ieder om een eigen aanpak vragen. Dat het peleton zich als vee laat behandelen heeft naar mijn idee meer betrekking op de laatste Giro edities. Want die organisatie maakt het pas echt bont met hun onverharde wegen en overvloed aan beklimmingen. Daar is pas wat aan gedaan toen iemand overleed – overigens op een normaal stuk weg. Ik vind dat renners, zoals Ducrot ook zegt, zich nadrukkelijk moeten bemoeien met het parcours.

De drukte rond het peleton is ook een probleem. Vips hebben niets te zoeken op de weg die het peleton moet afleggen. Hoe leuk is dat uberhaupt om daar te rijden? Maar behalve hachelijke situaties gaat dit toch meestal goed. De bestuurders zijn geoefend en de renners kennen de gevaren.

Het grootste probleem is naar mijn idee dan ook hoe de renners zich gedragen in het peleton. Volgens mij gebeuren daar ook de meeste ongelukken mee. Veel vaker dan dat ze worden aangereden in ieder geval. Het is de ziekelijke neiging om allemaal maar van voren te zitten ‘omdat je daar niet valt’ die het zo gevaarlijk maakt. Want het is de logica zelve dat niet iedereen van voren kan zitten. Dat besef is er bij ploeglijders niet en die schreeuwen hun manschappen naar voren. En niet alleen de kopman, maar ook al zijn knechten. In dat gedrang gebeuren ongelukken.

Dat is mijn inschatting althans.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Olav

Van Dyke: -Bredere banden met beter profiel (?).

Het beste profiel voor een raceband is géén profiel. Een “gladde” band dus, want hoe meer rubber de weg raakt hoe meer grip je hebt. Profiel in autobanden is om water op de weg af te voeren en om aquaplaning te voorkomen, dat probleem heb je helemaal niet met fietsen.

Bredere banden hoeft ook niet, die zorgen maar voor vager stuurgedrag en lopen sneller van de velg.

Wat wielrenners wel eens doen als ze voorzien dat het nat wordt is de bandenspanning verlagen. Ook dat zorgt voor meer wegcontact ten koste van stuurgedrag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Daniël Hoenderdos

@6: bedankt voor de link, dat zet zaken wel in een iets anders perspectief. Overigens is het aantal finishers van etappe 9 natuurlijk niet een echt goede graadmeter. Er rijden op dit moment flink wat coureurs rond met verwondingen die zijn opgelopen door valpartijen.

Een relatief onschuldig virusje kan in het verleden voor veel uitvallers gezorgd hebben (of verkeerde intraveneuze bijvoeding, zoals bij Breukink en diens ploeg destijds) zonder dat dat iets zegt over het parcours, of het koersgedrag.

Mijn punt is dat veel van de valpartijen die ik deze Tour heb gezien, een gevolg zijn van systematisch gebrek aan veiligheid van de atleten. Dit zou een organisatie als de ASO moeten garanderen, en dat doen ze niet. De ASO verdient geld over de ruggen van sporters.

Wat ik gisteren gezien heb – qua parcours en gedrag van de karavaan – kan ik in breder perspectief onethisch noemen. Hier zal iets moeten veranderen, de coureurs moeten worden beschermd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 vandyke

@21 Hoe vermoeider hoe meer kans op ongelukken is. Je verliest gewoon concentratie.
Met 200 man op een kluitje 30 km per uur is vragen om valpartijen. Dan kan je beter 50 rijden.
De essentie is waarom moeten er 200 man meerijden? Driekwart rijdt de koers om te zorgen dat de kopman zo min mogelijk moe wordt. Absurd.

@24 Zou goed kunnen. Ik had al mijn twijfels en daarom ook het vraagteken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 clismo

‘Driekwart rijdt de koers om te zorgen dat de kopman zo min mogelijk moe wordt. Absurd.’

Dat heet wielrennen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Bismarck

@26: Maar hoe vermoeider, hoe moeilijker het is om te volgen. Als de renners niet op een kluitje zitten is het aanmerkelijk makkelijker sturen. In een vermoeid peloton wordt dan ook aanmerkelijk minder gevallen dan in een fris peloton. Valt het je trouwens niet op dat in de bus (die vaak toch niet op topsnelheid rijdt) nooit gevallen wordt? Verder wat #27 zegt, wielrennen is (nog meer dan voetbal) een teamsport.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Bismarck

Semi offtopic: Marianne Vos heeft afgelopen week in de damesgiro de helft van de etappes en alle klassementen gewonnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Daniël Hoenderdos

@28 ” In een vermoeid peloton wordt dan ook aanmerkelijk minder gevallen dan in een fris peloton.”

Dit lijkt me flauwekul.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Snaporaz

Steekvlamstukje zonder meerwa …

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 vandyke

@27 Ik heb ook gekoerst, maar nooit in een team. Het was ieder voor zich. Ook dat is wielrennen.
De Tour was in het begin niet anders. Pas in 1930 kwamen er landenploegen en nog later -nog erger- commerciële ploegen.

Wielrenner een teamsport is onzin. Dat is er nu -gedeeltelijk- van gemaakt.
Ook hebben we individuele tijdritten die nu juist wijzen op het individuele karakter van wielrennen.

Wat mij betreft gaat men meer terug naar de roots van het wielrennen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Bismarck

@32: Dat is misschien jouw mening, maar bij de profs (en trouwens ook de amateurs) is het een feit dat er sprake is van teamsport. Het feit dat 20 van de 21 etappes geen individuele tijdritten zijn (en er bovendien een ploegentijdrit is) zegt al genoeg over het niet-individuele karakter van de sport. Voor 1930 werd er ook al in teams (combines) gewerkt en dat weet je zelf ook wel. Of wil je ontkennen dat de grote meerderheid van de renners niet voor eigen winst meedoet, maar puur voor het brengen van de kopmannen in een zo gunstig mogelijke uitgangspositie (vaak volledig ten koste van het eigen eindresultaat)?

@30: Empirisch echter waar. Er wordt gevallen als er nog veel renners zijn die denken een rol te kunnen spelen. Op het moment dat de bus gevormd wordt en de strijd dus is opgegeven, valt er helemaal niemand meer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 T

Het lijkt wel alsof het stukje wil zeggen dat de renners geen keus hebben. Komop zeg! Natuurlijk hebben ze een keus. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een ander beroep. Iedereen heeft een keus.

Blijkbaar vinden de renners het allemaal niet erg genoeg.

In Nederland zeuren we ook altijd over de politiek, maar in landen als Egypte was het wél erg genoeg. Daar gingen ze de straat op om er wat aan te doen. In Nederland blijft het bij zeuren.

Zolang renners blijven rijden en niet in opstand komen vinden ze het blijkbaar prima. Maar ze hebben een keus.

Ik geloof niet dat ik veel medelijden met ze heb.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Yevgeny Podorkin

Combinatie van de grootte (peloton en (media)volgerskaravaan), het parcours in de eerste week: geen 10 x biljartlaken maar “semi- lastig” (iedereen elke ploeg niet alleen sprintersploegen met kopman die in “het bolletje” van de eerste 40 renners willen zitten), de rigiditeit van de huidige frames (carbon) gecombineerd met het ontbreken van respect en corrigerend vermogen.

Tour weerspiegelt de samenleving.

Johnny “Oegerlande” rijdt overigens alweer zonder verband, wil gaan aanvallen…

  • Vorige discussie