De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Tussen alle vrolijke nonsense in de literaire klapper van 2003 liep er in Dan Browns Da Vinci Code in ieder geval één echt bestaand personage rond. De ‘art diagnostician’ Maurizio Seracini. Hoewel hij afstudeerde in Bioengeneering richtte hij in 1977 het bedrijfje Editech op. Met dat bedrijfje doet Seracini wereldwijd wetenschappelijk onderzoek naar meer dan 2500 top-kunstwerken. Zijn methoden, overgenomen uit onder andere de medische en militaire wereld, maken het mogelijk het onderzoek uit te voeren zonder de kunstwerken te beschadigen.
In 2005 kwam Seracini in het nieuws vanwege ontdekkingen die hij deed bij het schilderij ’the Adoration of the Magi’ van (uiteraard) Leonardo da Vinci. De ingenieur wist infrarood foto’s te maken van de onderlaag van het schilderij. Hiermee ontdekte hij een groot aantal voorheen onbekende details in het beroemde werk, die de kunsthistorici deden opschrikken en controversiële associaties met de thema’s uit Dan Brown’s boek waren al snel gemaakt.
De Slag van Anghiari
Het huidige project is zo mogelijk nog een stuk controversieler. In 1504 kreeg Leonardo de Vinci van Florentijnse edelen de opdracht de Salone dei Cinquecento in het Palazzo Vecchio te decoreren. Hij maakte vele schetsen voor zijn bijdrage: ‘de Slag van Anghiari’, een grootse slag tussen de Florentijnen en Milanese rivalen. Omdat Leonardo slechte ervaringen had met fresco’s experimenteerde hij met een techniek om olieverf op te muur aan te brengen. Dit faalde echter jammerlijk: de verf liep uit en de kleuren mengden zich ondanks verwoede pogingen van Leonardo om de boel te redden. Leonardo was zeer teleurgesteld en vertrok zonder het fresco af te maken naar Milaan (of all places). De schilder Giorgio Vasari werd aangedragen om een ander werk over da Vinci’s beginnetje te schilderen. Van Leonardo’s werk bleven slechts schetsen en kopieën over, maar geen enkele kopie wist het originele onafgemaakte werk te overtreffen.
Een holle ruimte?
Leonardo’s origineel leek voor altijd verloren, totdat 30 jaar geleden Seracini eens om de hoek kwam kijken. Hij, en anderen waren er vanovertuigd dat Vasari, die een groot respect had voor da Vinci het originele fresco nooit zou hebben vernietigd maar dat hij uit respect een extra wand tussen Leonardo’s en zijn eigen werk zou hebben geplaatst. Vasari zou hiertoe een DanBrownsiaanse clue hebben achtergelaten: Op zijn schilderij was een kleine groene vlag afgebeeld met daarop de tekst: ‘Cerca e trova’ (zoek en vind). Nadat Seracini een paar jaar geleden zijn radartechnieken en Röngtenstralen op deze plek had losgelaten is hij ervan overtuigd dat er precies achter de vlag een holle ruimte zit. Daarachter moet dan da Vinci’s meesterwerk verborgen zitten.
Verfsamenstellingen
Deze week begon Seracini aan een nieuw hoofdstuk van zijn jarenlange zoektocht naar de Slag van Anghiari. Met behulp van multispectrale diagnose wordt de verfsamenstelling op de oppervlakte van Vasari’s kunstwerk geanalyseerd. Vervolgens wordt met een flux neutronen de gehele structuur geanalyseerd. Wanneer de resultaten van de eerste techniek van de laatste afgetrokken worden, zou het vermeende werk van Leonardo over moeten blijven. Een spectaculaire poging om een verloren gegaan meesterwerk terug te brengen. Seracini denkt over een jaar zijn resultaten te kunnen laten zien.