Teeven brengt cijfers over verhuizingen asielzoekerskinderen

Foto: copyright ok. Gecheckt 25-09-2022
Dossier:

NIEUWS - Fred Teeven stuurde vorige week een brief naar de Tweede Kamer met daarin het aantal verhuizingen van asielzoekerskinderen in 2012. Maar veel wijzer zijn we nog niet.

‘Asielzoekerskinderen verhuizen gemiddeld één keer per jaar!’ luidden de krantenkoppen minder dan een maand geleden. Een rapport van een aantal samenwerkende NGO’s had een rapport (pdf) uitgebracht over de verhuisbewegingen van asielzoekerskinderen. Dat liep de spuitgaten uit, was de conclusie, en dat kon niet goed zijn voor die kinderen.

Op Sargasso analyseerden we het rapport en constateerden dat de situatie ernstig leek te zijn, maar dat concrete cijfers ontbraken. De samenwerkende NGO’s baseerden zich namelijk op incidentele onderzoeken. Het COA is door de Tweede Kamer in 2011 opgedragen vanaf 2012 de verhuisbewegingen te registreren. Dat heeft ze gedaan, en inmiddels heeft staatssecretaris Fred Teeven de cijfers naar de Tweede Kamer gestuurd.

Gezinnen met minderjarige kinderen in de asielopvang verhuisden in 2012 in totaal 3794 keer, schrijft Teeven. Om hoeveel gezinnen het dan gaat, staat het er niet bij. ‘Dat is niet gevraagd,’ zegt Martijn van de Koolwijk, woordvoerder van het COA.

Verhuizing vaak op eigen verzoek

 COA 2012: hoe vaak verhuizen asielzoekerskinderen

Bron: Kamerstuk 208804, brief Fred Teeven aan Tweede Kamer van 12 februari 2013.
NB: Hoewel Teeven in de brief spreekt van 3794 verhuizingen, blijkt het bij elkaar opgeteld om 3791 te gaan. Van de Koolwijk kan niet verklaren waar die fout vandaan komt.

De reden van verhuizing is in de helft van de gevallen op eigen verzoek van het gezin. Dan kan het bijvoorbeeld zijn dat een gezin graag in een centrum wil zitten waar meer mensen van hun eigen nationaliteit zitten. In ongeveer eenderde van de gevallen was de verhuizing een gevolg van de asielprocedure, bijvoorbeeld als het gezin een afwijzing ontvangt op hun aanvraag. Slechts in een paar honderd gevallen moest een gezin verhuizen vanwege een sluitend centrum of een gedwongen verplaatsing. Waarom zo’n gedwongen overplaatsing plaatsvindt, wordt niet verder toegelicht. Teeven concludeert in zijn brief dat ‘de veronderstelling dat kinderen vaak verhuizen als gevolg van sluitende centra of door initiatie van het COA … door deze registratie [wordt] ontkracht.’

Maar wat het COA niet heeft meegeteld, zijn de verhuizingen die gezinnen maken aan het begin van hun asielprocedure. In de brief staat: ‘De verhuisbeweging van de centrale ontvangstlocatie naar de procesopvanglocatie en de verhuizing naar een asielzoekerscentrum zijn onderdeel van de procedure en worden daarom niet afzonderlijk geregistreerd.’ Maar het rapport “Ontheemd” van de NGO’s telden die verhuizingen wél mee, en kwam zo op eens per jaar óf eens per twee jaar (het rapport belichtte verschillende onderzoeken, die verschillende conclusies trokken).

Geen vergelijking te maken

Op basis van de gegevens die Teeven en het COA nu geven, kun je niet echt een vergelijking maken. De verhuizingen worden anders geteld, en er wordt niet bekend gemaakt hoe vaak welk gezin moet verhuizen. Als het om honderd gezinnen in totaal gaat, is het nogal een ander verhaal dan als het om vijfduizend gezinnen gaat. Daarbij komt nog eens dat het COA alleen gegevens over 2012 heeft bijgehouden, omdat naar eigen zeggen de cijfers over eerdere perioden te onbetrouwbaar zouden zijn. De onderzoeken waar het rapport “Ontheemd” zich op baseert, vonden plaatsen in eerdere jaren.

Wat wel inzichtelijk wordt, is dat de reden van verhuizing bijzonder vaak op eigen verzoek is. Slechts in die gevallen dat het om een gedwongen overplaatsing of een sluitend centrum gaat, is het COA degene die besluit dat er verhuisd moet worden. De verhuizingen ten gevolge van een besluit in de asielprocedure zijn afhankelijk van het beleid, dat het IND uitvoert maar dat in Den Haag besloten wordt.

De NGO’s gaven in het rapport aan dat daar wel wat veranderingen wenselijk waren. Gezinnen met kinderen zouden op één plek moeten kunnen verblijven, het liefst kleinschalig, kindvriendelijk en verspreid over het land. Teeven antwoordt daarop dat hij dat alleen wil overwegen als zo’n vorm van opvang ‘een duidelijke meerwaarde, inhoudelijk en financieel,’ met zich mee zou brengen. Daarvan is hij niet overtuigd.

Niet veel wijzer

Aan het einde van de brief spreekt Teeven nog over een pilot die het COA uitvoert met betrekking tot een verhuisprotocol. ‘Op basis van dit protocol wordt met ouders gesproken over de gevolgen die een verhuizing voor kinderen kan hebben, zodat ouders zoveel mogelijk maatregelen kunnen nemen om mogelijk nadelige gevolgen voor hun kinderen te voorkomen.’ De denkwijze daarachter lijkt te zijn dat als het aantal verhuizingen per gezin niet naar beneden kan, de gezinnen er dan maar zo goed mogelijk mee om moeten gaan.

Kortom: we hebben nu betrouwbare cijfers over de verhuizingen van asielzoekersgezinnen met kinderen in opvang van het COA in 2012, en waarom die verhuizingen hebben plaatsgevonden. Maar verder weten we eigenlijk nog niets. En Teeven lijkt zich er in zijn brief niet erg druk om te maken.

Reacties (29)

#1 Anna

Ach, wat verschrikkelijk, wilt u weten hoe vaak ik in mijn geboortestad Amsterdam heb moeten verhuizen om voor ons en onze kinderen (let wel; er golden en gelden denk ik nog steeds postcode regels) een fatsoenlijke school en leefomgeving te vinden; wel zes keer en op eigen kosten. De mevrouw van de lagere schooldokter vond het wat veel, wij niet!

  • Volgende discussie
#2 Niet JeZus

Fred Teeven, goochelaar met cijfers

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Co Stuifbergen

@1: Anna,

als je verhuist binnen dezelfde stad, blijf je in de buurt van je vrienden.
Asielzoekerscentra zijn volgens mij verder van elkaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Co Stuifbergen

Als ik het COA goed begrijp, maken 2 gedwongen verhuizingen standaard onderdeel uit van de asielprocedure.

(“‘De verhuisbeweging van de centrale ontvangstlocatie naar de procesopvanglocatie en de verhuizing naar een asielzoekerscentrum zijn onderdeel van de procedure “).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

Wat is een “Vrijheidsbeperkende locatie”? Het klinkt als een fout eufemisme voor gevangenis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 sikbock

Wat wil de schrijfster nou? dat asielzoekers zo veel mogelijk op 1 plaats blijven? Wat gebeurt er dan als hun aanvraag wordt afgewezen? (in 90 % van de gevallen)

Ik zie het al weer aankomen: afgewezen asielzoekersgezinnen kunnen niet meer worden uitgezet, want ze zijn dan immers zo “geworteld in de Nederlandse samenleving”. De klassen snotterende basisschoolkinderen staan al weer op het op het binnenhof, media erop, etc. etc.

Het is dan denk ik ook beter om – tegen de gevoelens van mededogen in – vooral geen kortzichtige en onrealistische verwachtingen te wekken ( bij alle partijen)..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Flip Van Dyke

Het zal sikbock ook niet zijn als hij zijn cijfers weer eens niet op een rijtje heeft.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 frankw

Ik krijg na lezing van het stuk het gevoel “ja en?”. Zijn er niet belangrijkere zaken in de asielprocedure om ons druk over te maken dan de vele verhuizingen van gezinnen met kinderen? Zoals de lengte van de procedure, de afhankelijke houding die wordt gestimuleerd door elke vorm van deelname aan de samenleving tijdens een procedure te frustreren, of het falend uitzetbeleid?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Joost

Ik deel het sentiment van @frankw, maar kamervragen beantwoorden zonder daarbij het aantal gezinnen te melden geeft mij het idee dat er bewust dingen verborgen worden gehouden of dat de minister eigenlijk geen zin had de vraag te beantwoorden.

Stel je voor dat elke vraag zo behandeld gaan worden. “wat zijn de totale kosten van de gezondheidszorg?” Antwoord: “1500 miljard”. Huh? “In de gehele wereld, u vroeg niet om de specifieke cijfers voor Nederland”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Joost

Ik wil niet eens weten wat @anna verstaat onder een fatsoenlijke leefomgeving. En wat er dan moet gebeuren om daar vijf keer voor te moeten verhuizen.

“Dit lijkt me een leuke buurt” *verhuis* “Oh noes! een Boerka” *verhuis* Oh noes, 5 Marokkaanse kindertjes in de klas” *verhuis* Oh noes! Koffieshop op 5 minuten lopen van de school! *verhuis* Oh noes! In het openbaar kussende homoseksuelen! *verhuis*

Waar woon je nu? En hoe lang ga je het daar uithouden? Misschien kan je beter weg uit de stad.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Inca

@8, de belangrijkere zaken kunnen ook aangepakt worden, maar dat hoeft geen reden te zijn om andere dingen maar te laten.

Bovendien lijkt het verhuizen (twee keer in de procedure dus, en soms nog extra) me zeker verband te houden met wat jij noemt: “de afhankelijke houding die wordt gestimuleerd door elke vorm van deelname aan de samenleving tijdens een procedure te frustreren.”

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Eva Schram

@5 Hier wat informatie over de soorten opvang van COA (zal link ook nog even ín de tekst plaatsen). Een vrijheidsbeperkende locatie is voor uitgeprocedeerde asielzoekers die terug moeten naar het thuisland.

@6 Dat zeg ik helemaal nergens. Maar zoals Joost aangeeft in #9, gaat het er vooral om dat de staatssecretaris wederom weinig helderheid verschaft. Terwijl hij daar wel opdracht toe heeft gekregen van de Tweede Kamer. Is dat oké?

@8 Wat Joost zegt dus, en verder sluit ik me helemaal aan bij Inca in #11.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 frankw

@Inca 11, ik ben het helemaal met je eens dat het rondslepen van gezinnen met kinderen de afzondering van de maatschappij bevordert. Ik had alleen verwacht dat er in het artikel nog even zou zijn ingegaan waarom juist het rondslepen met gezinnen zo slecht is. En speciaal voor kinderen (waarom niet voor volwassen mensen?). Nu lijkt het artikel alleen maar een fittie op de slechte informatie voorziening van de COA en Mr Teeven te zijn.

Daarnaast vind ik de aandacht op het verplaatsen van mensen in de procedure afleiden van het veel grotere probleem van afhankelijkheidscreatie. Zorgen dat mensen die een procedure ingaan snel in contact komen met de maatschappij, kunnen gaan werken, de taal, praktische vaardigheden en omgangsvormen eigen maken. Dat vele verplaatsen helpt niet, maar het lijkt me een detail dat het zicht ontneemt op het grotere probleem.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Inca

#13, dat stond uitgebreid in het vorige artikel, dit is eigenlijk vooral een addendum. https://sargasso.nl/verhuizingen-van-asielzoekers-nog-altijd-onduidelijk/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Sikbock

@13: ik begrijp jouw insteek niet. als je asielzoekers die nog in procedure zitten laat inburgeren, moet je het merendeel na verloop van tijd toch vertellen dat ze moeten vertrekken. heb je door ze te laten inburgeren dan geen verwachtingen wekt die niet waargemaakt kunnen worden?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Eva Schram

@15 Dat is natuurlijk de argumentatie van Teeven en het kabinet: we kunnen ze niet teveel laten inburgeren, want dat maakt terugkeer naar het thuisland veel moeilijker (dan krijg je Mauro-toestanden). Er wordt wel gezegd dat het beleid in Nederland erop gericht is altijd tot afwijzing van een asielverzoek over te gaan: het niet laten aarden van asielzoekers door ze vaak te laten verhuizen is daar een voorbeeld van.

Het lijkt erop dat dit gaande is, maar omdat de cijfers over de verhuizingen niet erg inzichtelijk zijn, kunnen we dat niet concluderen.

Overigens vraag ik me af waar die 90% afwijzingen van jou vandaan komt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Sikbock

@16 Wat is nou je punt? Kan het je niet schelen dat er onrealistische verwachtingen worden gewekt? Of ben je gewoon van mening dat het asielrecht de prullenbak in kan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 frankw

Thx Inca, ik had het bewuste artikel gemist.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Inca

Ik ben trouwens erg benieuwd hoe het zit met dat ‘op eigen verzoek.’ Mijn vertrouwen in de zorgvuldigheid is niet erg groot, dus… in hoeverre zijn dergelijke verzoeken werkelijk in vrijheid gedaan? In hoeverre is men goed geinformeerd over de keuze? In hoeverre wordt die keuze bepaald doordat het bv als enige optie werd geboden om aan bepaalde belastende omstandigheden te ontkomen (als je bv je kamer met een ander gezin moet delen, en de enige manier om een plek voor jezelf te krijgen is te verhuizen naar de andere kant van het land, dan kan ik me die keuze goed voorstellen – maar het is te simpel om dan te zeggen dat die verhuizing dus alleen maar eigen keuze is en niets te maken heeft met ons beleid.)

Het onder druk zetten is eenvoudig bij kwetsbare groepen als asielzoekers, en ik zou graag weten of dat een rol speelt of niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 frankw

Sikbock @15, natuurlijk kweek je verwachtingen als je mensen laat integreren. Daarom is een korte en heldere procedure zo belangrijk, inclusief een duidelijke uitleg aan nieuwe instromers hoe de procedure werkt. Ik ben er van overtuigd dat de maatschappij veel te winnen heeft bij toegelaten asielzoekers die al maximaal hebben kunnen werken aan hun nieuwe leven.

Bovendien is er een mogelijkheid dat als je mensen geld laat verdienen en ze worden uitgewezen ze een deel van het geld kunt meegeven. Een vergelijkbaar idee heeft de Socialistisch Partij in de jaren tachtig al gedaan en heeft hun heel lang het etiket “eng racistisch partijtje” opgeleverd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Henk van S tot S

@15:
Inburgeren in een asielzoekerscentrum?
Wel eens gezien hoe men daar moet leven?
Men kan beter spreken van verblijven.
Maar blijkbaar zijn er zich mensen noemende dieren die een kind zelfs de luxe niet gunnen van een herkenbaar “hol”, peuterzaaltje, school of bekende medelotgenootjes.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Amateur Commenter

@1: Gut meid, 6 keer!
Ja, ik denk als je dat even voorlegt aan iemand die heeft moeten vluchten uit eigen land dat ze daar alle begrip voor hebben. Zij hebben slechts hun eigendommen, geschiedenis en familie moeten achterlaten daar.

Jouw kind heeft een andere school, hun kinderen een oorlogstrauma. Denk eens na.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Eva Schram

@19 Ben ik ook benieuwd naar, maar dat zal moeilijk te achterhalen zijn. Er zijn immers verschillende partijen die verschillende dingen zullen zeggen omdat ze verschillende belangen hebben. Wat is waarheid?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Inca

@23: een steekproef met de vraag of men heeft verzocht om overplaatsing en zo ja waarom (en zo nee, hoe de overplaatsing tot stand is gekomen en met welke motivatie vanuit het COA) zou in elk geval een indruk moeten geven. (Als dat door een instantie buiten het COA onderzocht wordt.)

Hoewel dat geen 100% nauwkeurigheid zal opleveren moet het toch wel een beetje een indruk kunnen geven hoe het ervaren wordt. Een flinke discrepantie is dan reden om het verder uit te zoeken, stemt de uitkomst in grote lijnen overeen met de cijfers van het COA dan is dat een duidelijke bevestiging.

Ik denk verder dat mensen die inderdaad geheel vrijwillig een overplaatsing aanvragen niet zoveel belang hebben om daarover te liegen. En ook als eruit komt dat veel mensen zich meer onder druk gezet voelen dan het COA beoogt (en het doel van het COA is om mensen werkelijk vrije keuze te geven), dan zou dat reden zijn om uit te zoeken waarom de ervaring zo anders is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Bismarck

@12: Zowel jij als de informatie vertellen alleen wie (wanneer) in zo’n locatie terecht komt. Ik was eerder nieuwsgierig naar de aard van de locatie zelf (omdat het er verdacht veel uitziet als een eufemisme voor gevangenis). Ik vermoed dat hier mensenrechtenschendingen onder het vloerkleed geveegd worden (want we hebben als Nederland met een boel andere landen afgesproken dat we geen kinderen opsluiten).

@21: de kinderen van asielzoekers hebben leerplicht en moeten dus naar school. Daar zouden ze zomaar eens in contact kunnen komen met Nederlandse kindertjes en voor je het weet gaan ze vrienden maken en integreren. Dat willen we natuurlijk niet hebben. Het liefst moeten ze zo buitenlands mogelijk blijven tot het moment dat ze een verblijfsvergunning krijgen. Maar dan moeten ze ook meteen wel geïntegreerd zijn, want Asscher staat met zijn contract klaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Inca

@25: op papier hebben ze dat goed afgedekt (namelijk dat ze afgezien van de meldplicht en de verplichting binnen de gemeentegrenzen te blijven niet opgesloten zitten, dus het valt allemaal reuze mee), maar als je http://www.unicef.nl/nieuws/berichten/2011/12/gezinslocaties-gilze-rijen-en-katwijk-ongeschikt-voor-kinderen/ leest…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Eva Schram

@25 Een aantal jaar geleden schreef Vrij Nederland een redelijk schokkend verhaal over detentieboten, wat volgens mij ‘vrijheidsbeperkende locaties’ zijn. Of de situatie nog altijd zo is, weet ik niet. Dat is het uitzoeken waard.

Overigens zaten daar als het goed is geen minderjarigen. Die gaan (met hun gezin) naar gezinslocaties als ze uitgeprocedeerd zijn. Hoe de situatie daar is, is nog zoiets om uit te zoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Eva Schram

Inmiddels staan ook twee brieven van Teeven online die vragen beantwoorden van Kamerleden Arib (PvdA) en Voordewind (CU). Je vindt ze hier.

In de brief aan Arib schrijft Teeven: ‘De verhuizingen hebben niet ten doel om worteling in een bepaalde woonplaats te voorkomen.’

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Inca

@28, gelezen. Op papier is er niet zoveel op aan te merken (al vraag ik me af of die twee verhuizingen aan het begin niet gecombineerd kunnen worden tot 1.) Nu de werkelijkheid nog.

  • Vorige discussie