Exhibitionisme als leefstijl

COLUMN - Waarin onze nieuwe blogger Rebecca van Putten verscheurd wordt tussen haar verlangen te weten wat er in de wereld speelt, en haar wens in de trein rustig een boek te kunnen lezen.

Eigenlijk kan ik het gekakel naast me niet meer aanhoren. Naast me in de trein zit een meisje dat aan een stuk door ratelt in haar mobiele telefoon over haar blijkbaar zojuist verbroken relatie. De hele coupé mag meegenieten van haar sores. Sans gene. Het boek dat ik optimistisch had meegenomen ligt ongelezen op mijn schoot. De sensatiebeluste SBS6-vrouw in mij is wakker geworden: met gespitste oren luister ik mee.

Telefoneren in de openbare ruimte: ik haat het. Zelf doe ik het zelden en als ik het doe geneer ik me. Als ik met het openbaar vervoer reis zet ik steevast het geluid van mijn mobiele telefoon uit. Zo kan ik iedere oproep zonder schuldgevoel negeren. Privégesprekken voeren met publiek is voor mij een onlosmakelijk onderdeel van die vreemde emo-cultuur waar ik maar niet aan kan wennen. Veel mensen hechten blijkbaar niet aan privacy en smijten hun leven zonder probleem op straat. Exhibitionisme  (met of zonder seksuele connotatie) als modus vivendi.

Niet alleen de mobiele telefoon wordt daarvoor gebruikt. Ook op de televisie en via social media worden we dagelijks doodgegooid met tranentrekkende gebeurtenissen uit de levens van mensen die we niet kennen. Zo zijn er legio televisieprogramma’s waarin mensen vertellen seksuele problemen hebben met hun partner. Of enorme schulden hebben en hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Of niet in staat zijn hun kinderen op een adequate manier op te voeden.

Bekijk je op Twitter de gemiddelde biografie dan staat er in negen van van de tien vermeld dat de gebruiker lijdt aan een chronische ziekte en twee kinderen heeft waarvan de een lijdt aan ADHD en de andere de ziekte van Asperger heeft. De timeline op Twitter bestaat grotendeels uit ‘ik voel mij vandaag uitermate beroerd’ en ‘weer een dag vol pijn’-tweets. Het geklaag is niet van de lucht en dient natuurlijk geen ander doel dan het genereren van aandacht. Het roept bij mij enorme irritatie op.

Wel kun je je afvragen waarom zoveel mensen dit dag in dag uit doen. Zijn we als mens zo ernstig van elkaar vervreemd dat we elkaar alleen nog maar aandacht kunnen krijgen als we het op een grootse manier vragen? Hebben we publiek nodig om ons leed ten toon te kunnen spreiden? Of is het zo dat we in de grote steden waar we wonen te anoniem zijn geworden, zonder enige sociale cohesie? Waarom zouden mensen anders, zonder enige schaamte, hun hele ziel en zaligheid blootgeven in een televisieprogramma met miljoenen kijkers…

Dit soort vragen schieten altijd door mijn hoofd heen als ik iemand keihard een telefoongesprek hoor voeren in de trein of op een terras. De neiging mijn eigen telefoon met een grote zwaai in de gracht te gooien kan ik vaak maar ternauwernood onderdrukken. Toch doe ik het niet. Mijn inmiddels overleden moeder is hierbij mijn schrikvoorbeeld. Zij wantrouwde werkelijk alle vormen van technologie. Pas ver in de jaren ’90 schaften mijn ouders bijvoorbeeld pas een kleurentelevisie met afstandsbediening aan. Daarna bleef mijn moeder mopperen over de lelijke kleuren en weigerde resoluut de afstandsbediening te gebruiken. Van computer en internet bleef ze vol walging weg. Ze wilde er niets van weten. Zo schermde zij zich meer en meer van het moderne leven af en had geen idee meer wat er zich buiten haar steeds kleiner wordende leefwereld afspeelde.

Of dat het allerbelangrijkst in het leven is? Nee. En eerlijk gezegd moest ik altijd stiekem lachen om de manier waarop zij volhardde zich verre te houden van elke nieuwe uitvinding. Maar ik wil het niet. Ik wil niet vervreemden, ik wil weten wat zich in de wereld om mij heen afspeelt. Dus houd ik mijn mobiele telefoon maar bij me. En tolereer ik tandenknarsend de gesprekken waar ik ongevraagd mee geconfronteerd wordt. Maar niet van harte. Technology is a bitch.