Vervroegd stemmen en briefstemmen geregeld

Afgelopen maandag stuurde minister Ollongren een aanvullend wetsvoorstel Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 naar de Tweede Kamer. De Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 was al goedgekeurd door Tweede en Eerste Kamer, maar heeft nog wat aanvullingen nodig. Dit aanvullend wetsvoorstel moet het mogelijk maken dat kiezers van 70 jaar en ouder per brief kunnen stemmen. Ook maakt deze wet het mogelijk dat elke gemeente 2 dagen voorafgaand aan woensdag 17 maart een of meer stemlokalen openstellen om kiezers eerder te laten stemmen.

Door: Foto: © Sargasso eigen foto Briefstemmen

#IkTelOokMee

Actiegroep #GeenDorHout en Bij1 pleiten ervoor dat iedereen per post mag stemmen. Vanwege de pandemie zien de Tweede Kamerverkiezingen er dit jaar al anders uit: we kunnen op meerdere dagen stemmen en 70-plussers mogen per post stemmen. Maar ook onder mensen jonger dan 70 zijn risicogroepen: “De mensen met een chronische aandoening, de mensen met een beperking of psychische kwetsbaarheid? De mensen die al sinds maart in isolatie zitten of uiterst voorzichtig sociaal contact hebben omdat een besmetting met het coronavirus voor hen grote gevolgen heeft?” Omdat iemand anders voor jou laten stemmen ook niet voor iedereen de oplossing is, zou het voor iedereen mogelijk moeten zijn om per post te stemmen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: -JvL- (cc)

Maak briefstemmen niet alleen voor 70-Plussers mogelijk

COLUMN - van Aalt Willem Heringa & Edgar Hoedemaker

Stembureaus op maandag, dinsdag en woensdag open met daarnaast de mogelijkheid voor kiesgerechtigden van 70 jaar en ouder om per brief te stemmen. Het lijken perfecte oplossingen in tijden van corona om zowel te zorgen voor een goede opkomst bij de aanstaande Kamerverkiezingen, als om solidair te zijn met de kwetsbaren in de samenleving. De voorstellen van het kabinet gaan echter niet ver genoeg: het is krenterig om briefstemmen alleen voor 70-Plussers mogelijk te maken. Bovendien past deze keuze niet in het uitgangspunt om te allen tijde de uitoefening van het kiesrecht te faciliteren voor alle kiezers, ook in een periode van pandemie.

Voor het mogelijk maken van briefstemmen voor iedereen zijn verschillende argumenten. Ten eerste is de kwetsbare groep in de samenleving niet beperkt tot alleen 70-plussers. De regering stelt in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel dat kiezers tussen de 18 en 70 met een kwetsbare gezondheid al extra ruimte krijgen om te stemmen door de voorgestelde opening van stemlokalen in de twee dagen voorafgaand aan de verkiezingen. Inderdaad, maar de crux is juist voor deze groep dat zo’n stembureau mogelijk niet naast de deur ligt of dat men toch te bevreesd is om de deur uit te gaan. Voor hen geldt het devies ‘blijf zoveel mogelijk thuis’ nog sterker dan voor andere groepen in de samenleving. Dat is niet tot alleen 70-Plussers beperkt, maar geldt ook voor chronisch zieken, mensen met een handicap, mensen die zorgen voor en wonen met kwetsbaren, en vele anderen.

Foto: DennisM2 (cc)

Verkiezingen in Corona-tijd: nog veel huiswerk voor de spoedwet

COLUMN - van Prof.Mr. Aalt Willem Heringa.

Afgelopen maanden hebben we gezien hoe her en der in de wereld verkiezingen geraakt zijn door het Corona-virus. Verkiezingen zijn uitgesteld en later weer ingehaald en gehouden, maar dan wel met tal van veiligheidsmaatregelen. En inderdaad is het nuttig en cruciaal om na te denken over hoe verkiezingen in Corona-tijd te houden en daarvoor de nodige voorzieningen te treffen. Uitgangspunt is dat het veel beter is om verkiezingen te houden dan deze te moeten uitstellen. Tenslotte is democratie onlosmakelijk verbonden met regelmatige verkiezingen en wisselingen van de wacht. Maar dan hebben staten wel de plicht om die veilig en toegankelijk en met alle waarborgen te organiseren, en dat betekent in Corona-tijden mogelijk iets anders dan in het oude normaal.

Even nog over uitstel: afgelopen half jaar werden her en der verkiezingen juridisch of feitelijk uitgesteld omdat men overvallen was door Corona. Soms bevatten grondwetten een voorziening daarvoor. Hoe dan ook lijkt mij dat als er daartoe binnen de wettelijke mogelijkheden ooit toe zou moeten worden besloten, dat niet gebeurt met gewone (regerings)meerderheid, maar dat afgesproken wordt dat zulks alleen gebeurt met een brede overeenstemming zodat voorkomen wordt dat uitstel gezien wordt als middel voor de regering of meerderheid om zich een voordeeltje te verschaffen of wat langer aan de macht te kunnen blijven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verkiezingen VS: Vroeg stemmen

I voted sticker (Foto: Flickr/Vaguely Artistic)

Natuurlijk is 4 november de echte verkiezingsdag in de VS. Het is echter niet de enige dag waarop je kunt stemmen. In maar liefst 34 staten bestaat de mogelijkheid om al eerder je stem uit te brengen. Dat is uiteraard prettig voor kiezers, die kunnen stemmen als het hen uitkomt en niet in de rij hoeven te staan op de verkiezingsdag zelf. Ze maken er dan ook gretig gebruik van: in 2004 stemde maar liefst 20% van de kiezers van te voren. Dat percentage loopt dit jaar naar verwachting nog verder op naar zo?n 33% van de kiezers.

Als het om dat soort getallen gaat is het niet gek dat dit invloed kan hebben op de uitslag. Stel bijvoorbeeld dat een kandidaat continu 4% heeft voorgestaan en 3 dagen voor de verkiezingen breekt een schandaal uit dat hem 5% steun kost. Normaal zou dat de kandidaat de verkiezingen kosten, maar als een derde van het electoraat al gestemd heeft, perst hij er toch nog een overwinning uit. Als je dus op 4 november de exit polls ziet, moet je dus ook nog even terug denken aan de stand van de race tot het moment dat de stembussen opengingen en daar een beetje voor corrigeren. Dat is uiteraard een beetje koffiedik kijken, maar beter dan niets.

De afgelopen keren heeft vooral George Bush voordeel gehad van het vroegtijdig stemmen. In 2000 bijvoorbeeld, borrelde 5 dagen voor de verkiezing het verhaal op dat hij wel eens gearresteerd was voor rijden onder invloed. Helaas (onderhand valt het gebruik van dit woord in combinatie met de verkiezing van Bush mijns inziens in de categorie objectieve berichtgeving), helaas was dit net te laat om hem de verkiezing nog te doen verliezen. Dit jaar zal Barack Obama waarschijnlijk het meeste voordeel hebben van de vroege stemmers. Niet alleen heeft hij op dit moment een behoorlijke voorsprong, maar hij heeft ook heel veel moeite gestoken in het organiseren van zijn zogenoemde ground game. In veel staten heeft hij grote aantallen betaalde campagnemedewerkers rondlopen. Daarnaast heeft hij ook veel vrijwilligers die juist door de grote aantallen medewerkers op een goede manier ingezet kunnen worden. Obama probeert duidelijk via persoonlijk contact mensen over te halen op hem te stemmen. Wat dat betreft weerspiegelt zijn campagne zijn verleden als opbouwwerker in Chicago.