Met Jan Roos heeft de afgunstige kleinburger eindelijk een stem

Dat afgunst een evolutionair voordeel kan bieden, hebben de experimenten met kapucijnaapjes door het team van Frans de Waal overtuigend aangetoond. Ook aapjes reageren jaloers en verontwaardigd als de een voor hetzelfde werk beter beloond wordt dan de ander. Het laat zich gemakkelijk inzien hoe afgunst er - ook bij ons - evolutionair ingesleten is: wie protesteert en in staking gaat zoals de aapjes in het experiment, maakt eerder kan op een betere beloning. Primaten die zo voor zichzelf opkomen, worden groter en sterker en lopen zo meer kans hun genen door te geven aan hun nageslacht. Jengelende kinderen Hetzelfde gedrag zien we ook bij mensenkinderen. Als Pietje een chocoladereep van mamma krijgt, wil Jantje er ook een. Sterker nog, zelfs als kinderen van volstrekt andere ouders regelmatig merkschoenen dragen, luidt het argument van Jantje nog: "Ja, maar die-en-die hebben ook Nikes!"

Door: Foto: Roel Wijnants (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Roos en de reus

, door

ANALYSE - Twee weken geleden werd bekend dat journalist Jan Roos fractievoorzitter werd van VNL. Experts buitelden over elkaar heen met uiteenlopende voorspellingen omtrent zijn kansen bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart. Wat kunnen we zeggen op basis van wetenschappelijke studies?

“Ja, het is waar: ik word de nieuwe fractievoorzitter van VNL.” Via een filmpje op GeenStijl.nl deed Roos op 29 augustus zijn intrede in de Haagse politiek. Dit lokte een aantal voorspellingen uit. Politicoloog Chris Aalberts bijvoorbeeld denkt dat Roos het moeilijk gaat krijgen, terwijl zijn collega Meindert Fennema verwacht dat hij veel rechtse kiezers aan zich kan binden. Beiden hebben gelijk.

Enerzijds staat Roos voor een enorme opgave, zoals Aalberts beweert. Anderzijds vormt hij een bedreiging voor PVV en VVD, zoals Fennema stelt. Allebei waar. Waarom? Omdat VNL een fors kiezerspotentieel heeft dat overlapt met dat van PVV en VVD. VNL is een slapende reus. Het benutten van dat potentieel is moeilijk, maar gezien de kwetsbaarheid van die rivalen best mogelijk.

Potentieel

Wat weten we van VNL’s potentieel? Twee jaar terug, toen VNL net was opgericht, deed ik met een New Yorkse collega en TNS Nipo onderzoek op basis van een representatieve steekproef van het electoraat. We vroegen 1.553 respondenten wat ze zouden stemmen bij de volgende Tweede Kamerverkiezingen. Slechts 0,5% van degenen die een stemkeuze opgaven zou VNL stemmen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waar blijven Bram en Joram?

, door

COLUMN - De vluchtelingencrisis en de aanslagen in Parijs. Gefundenes Fressen voor anti-immigratiepartijen. Dat de PVV profiteert is niet opmerkelijk. Dat VNL niet profiteert is wel opmerkelijk. Het lijkt erop dat PVV-leider Geert Wilders opnieuw een aanval op zijn monopoliepositie heeft afgeslagen.

“We hebben gezegd dat we er alles aan zullen doen om het huidige asielbeleid te stoppen. Dit hoort er ook bij.” VNL-oprichter Joram van Klaveren staat achter de aangifte van zijn partij tegen de staat. Afgelopen maand deed VNL-leider Bram Moszkowicz aangifte wegens opzettelijk benadelen van Nederland en onderdak bieden aan de vijand. Omdat Syrische asielzoekers worden binnengelaten.

De aangifte tekent de rare sprongen die nieuwe partijen wagen om media-aandacht te krijgen. De concurrentie om Kamerzetels is immers moordend. Bij de komende Tweede Kamerverkiezingen –in 2016 of 2017– zal een aantal nieuwelingen meedingen. Zoals bij elk van de vorige edities. Sinds 1948 hebben 159 partijen voor een eerste maal op het stembiljet gestaan bij Tweede Kamerverkiezingen.

Bij de recentste verkiezingen, in 2012, waren dit er zes. Slechts een van de zes, 50Plus, haalde de kiesdrempel. Deze matige score past in een historisch patroon van falen van nieuwe partijen: van de 159 nieuwelingen sinds 1948 veroverden er slechts 16 bij hun debuut een zetel. Liefst  90% faalde. Ondanks dat de kiesdrempel met 0,67% (sinds 1956) vrijwel nergens ter wereld zo laag is als hier.

Foto: David Pinto - Bron: Youtube copyright ok. Gecheckt 10-11-2022

Gezocht: politiek onderdak

, door

COLUMN - Voor Nederland (VNL) is het nieuwe tehuis van twee politieke avonturiers. Afgelopen maand presenteerde VNL David Pinto als kandidaat-Tweede Kamerlid. Een dolende ziel, net als VNL-leider Bram Moszkowicz. De geschiedenis leert dat avonturiers soms voor succes zorgen. En vaak voor ruzie.

“Zelden diende zich een aspirant-politicus aan die het zo overduidelijk om zichzelf te doen is,” schrijft politiek commentator Paul Jansen in de Telegraaf over Moszkowicz. Volgens Jansen had Moszkowicz ook Wilders zijn diensten aangeboden. Eerder had hij samenwerking met Pim Fortuyn overwogen. Dit najaar lonkte hij naar D66: “Als Pechtold mij zou vragen: ‘Bram, kom je?’, dan zou ik daar serieus op ingaan.”

Naast Moszkowicz haalde VNL emeritus hoogleraar Pinto binnen. Opmerkelijk, want Pinto was in mei nog gastspreker bij een boekpresentatie van PVV-ideoloog Martin Bosma, samen met PVV-leider Geert Wilders. Bovendien was Wilders onlangs nog bij hem thuis. “De PVV wilde me ook graag op de lijst bij de volgende verkiezingen,” zegt Pinto in de Volkskrant, “maar uiteindelijk kan ik me meer vinden in VNL.”

Pinto heeft zich wel vaker in een partij kunnen vinden. Hij was actief voor PvdA, D66, VVD, Leefbaar Nederland, Amsterdam Leeft! en de Politieke Partij Pinto, aldus NRC Handelsblad. Vorig jaar nog dook Pinto op als lijsttrekker van Onbevreesd, Modern en Authentiek (OMA) te Amsterdam. Lijsttrekker wilde hij ook worden bij Leefbaar Nederland, in 2001. Pinto verloor die lijsttrekkersverkiezing van Pim Fortuyn.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: ANS-online (cc)

Geerts achilleshiel: isolement electoraal risico voor PVV

, door

ANALYSE - Ex-PVV’ers Louis Bontes en Joram van Klaveren hebben een partij opgericht: VNL. Als VNL een succes wordt zonder buitenspel te worden gezet kost dit PVV-leider Geert Wilders veel stemmen. En anders zal de komende jaren wel een (ander) geloofwaardig alternatief ontstaan dat Wilders pijn doet. Vooral vanwege de geïsoleerde positie van de PVV. Vergelijkingen met andere geïsoleerde partijen dringen zich op.

“Dat doe ik niet nog een keer.” CDA-leider Sybrand van Haersma Buma herhaalde het vier maanden geleden nog maar eens. Nooit meer met Wilders in zee. Intussen houdt de VVD de deur op een kier. Bovendien werken andere partijen incidenteel met Wilders samen. Er is dan ook geen sprake van een compleet cordon sanitaire rond de PVV. Toch zal Wilders niet binnen afzienbare tijd weer grote invloed krijgen op regeringsbeleid. Hij staat voorlopig buitenspel.

Veel kiezers vinden zo’n isolement geen probleem. De SP bijvoorbeeld heeft ook vaak aan de zijlijn gestaan maar trekt toch veel stemmen. Zelfs een compleet cordon sanitaire zou de PVV wellicht geen grote electorale schade toebrengen. Er zijn wel vaker partijen stelselmatig buitengesloten zonder dat kiezers massaal afhaakten. Een voorbeeld is Vlaams Blok, dat in 2004, na vijftien jaar cordon sanitaire, was gegroeid van twee naar achttien zetels in de Kamer.

Waan van de dag

Ex-PVV’ers richten nieuwe partij op

, door

Trouw:

De PVV en VVD krijgen bij de komende Tweede Kamerverkiezingen concurrentie. Althans, dat is de hoop van Louis Bontes en Joram van Klaveren. De ex-PVV’ers, die al enige maanden samen een fractie vormen, beginnen een nieuwe partij: Voor Nederland (VNL). Ze kondigden dit weekend aan dat ze een ‘klassiek-liberale’ koers gaan varen.

Gaat het lukken? Ik zie het niet hoopvol voor ze in:

Opnieuw zoekt een partij dus een toekomst aan de rechterzijde van het politieke spectrum. Het is voor Bontes en Van Klaveren te hopen dat ze iets succesvoller zullen zijn dan de meeste voorgangers. Leefbaar Nederland, LPF, Trots op Nederland, Democratisch Politiek Keerpunt, EénNL, PRDV (Peter R. de Vries): allemaal doken ze in de vermeende ruimte op rechts, maar gingen ze door verschillende oorzaken ten onder. Met de partij van Wilders als grote uitzondering.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.