Van afval tot grondstof

In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: duurzame vis, oplaadbare driewielers, boerende koeien en de herintroductie van de kraanvogel. Ecologie terugbrengen in de voedselketen: duurzame vis Op het eerste gezicht lijkt Veta La Palma een natuurreservaat. Het is een gebied van meer dan 110 km2, waarin een netwerk van kleine vijvers en broeklanden onderdak biedt aan 250 diersoorten. In werkelijkheid is het echter een commerciële duurzame viskwekerij. Jarenlang hebben we zeeën en rivieren leeggevist. Daardoor zijn we steeds meer aangewezen op viskwekerijen. Die hebben als nadeel dat het voer bestaat uit visjes die in het wild gevangen worden en de intensieve teelt het water vervuilt. De kwekerij, die onderdeel is van het natuurpark Costa Doñana, ziet de vissen slechts als één element in het grotere ecosysteem. Ze hebben er de ruimte en mogen doorgroeien tot ze volwassen zijn. Dioxines en antibiotica zijn uit den boze. Het dieet bestaat uit microalgen en garnaaltjes die in de vijvers terecht komen langs kanalen die met de riviermonding in verbinding staan. Oplaadbare driewielers Een derde van de Filippijnse luchtvervuiling wordt veroorzaakt door transport. De 3,5 miljoen felgekleurde driewielers die er rondrijden produceren per jaar 10 miljoen ton kooldioxide. De Asian Development Bank kwam met een voordelige oplossing.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Pannenkoekvleermuisvis en negen andere nieuwe soorten

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Pannenkoekvleermuisvis (foto flickr/NOAA Photo Library)Ieder jaar, zo tegen het einde van Mei, brengt een groepje taxonomen via het ‘International Institute for Species Exploration‘ aan Arizona State University een lijst naar buiten van de top tien nieuwe soorten van het jaar. Volgens ruwe schattingen worden door biologen ieder jaar zo’n 15.000 nieuwe soorten ontdekt. Het overgrote deel daarvan zal wel voor altijd in de schaduw blijven. En juist daarom is het zo leuk dat eens per jaar tien nieuwkomers even in het zonnetje gezet worden. Zagen we twee jaar geleden al de decafé-plant langskomen, dit jaar mogen we onder andere de pannenkoekvleermuisvis in ons midden verwelkomen. Dit wezen is geen pannenkoek, geen vleermuis, maar een vissoort. En wel eentje die plat als een pannenkoek is en zich hobbelend voortbeweegt met behulp van zijn arm-achtige vinnen (dit deed de naamgevende onderzoekers blijkbaar aan een vleermuis denken). De vis werd ontdekt in de Golf van Mexico.
Een aanmerkelijk vreemdere vindplaats was die van de Tyrannobdella Rex  bloedzuiger (ook wel T.Rex bloedzuiger genoemd) die door een Peruaanse arts ontdekt werd in de neus van een 9-jarig patientje. Het piepkleine beestje heeft voor zijn afmetingen gigantische tanden, wat voor hoofdpijn zorgde bij het meisje en de andere Peruaanse patienten waar dezelfde parasiet werd aangetroffen. Het gelinkte artikel weet trouwens ook te vermelden dat het diertje wel extreem kleine geslachtsdelen heeft. Je reinste karaktermoord.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Voelen vissen pijn?

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Voor mijn part word ik arm, heb ik het nooit meer warm
Voor mijn part moet ik verder leven zonder blinde darm
Maar er is een ding wat ik nooit zou willen missen
En dat is vissen

Haakje in je neus: nooit leuk (Foto: Flickr/ratterrell)

Aldus Leen Jongewaard in de Nederclassic ‘Vissen’. Zelf heb ik in totaal misschien vijf keer geprobeerd te vissen. De laatste keer was toen ik ongeveer tien jaar was en in het kader van een ouderwets stukje vader-zoon bonding. Na twee uur sloegen we een heel erg klein visje aan de haak. Dat haakje bleek toen veel lastiger te verwijderen dan we hoopten. Na een kwartier worstelen kregen we het kreng er dan toch uit en lieten we het spartelende beestje weer te water. Tot mijn afgrijzen bleef de vis aan het oppervlak drijven, mij beschuldigend aankijkend met één oog. Zelden heb ik mij zo ellendig gevoeld. Na een half uur daar gelegen te hebben zwom het visje dan toch nog weg: er was blijkbaar niets aan de hand, maar de vis wilde mij erg grondig een lesje leren. Dat hielp: ik heb sindsdien nooit meer een hengel aangeraakt.

Vissen als sport kent al jaren even fanatieke voor- als tegenstanders. De meeste sportvissers behandelen -uit eigen initiatief of geholpen door wet en regelgeving- de gevangen vissen voorzichtig genoeg. Ook worden de vissen hier bijna altijd teruggegooid. Een erg desastreus effect op het ecosysteem van de Nederlandse slootjes heeft het dus in de regel niet. De discussie over het hengelen spitst zich vaak toe op een enkele vraag: voelen vissen pijn?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe vissen en baasjes op elkaar kunnen lijken

It’s been commonly said that people often resemble their dogs, whether it be a good or a bad thing, but it’s pretty much guaranteed that no-one has ever likened someone to the fish that’s on their plate. Photographer Ted Sabarese decided to overturn this massive injustice by creating a selection of photographs of men and women, who look alarmingly similar to fish.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende