Verkiezingsprogramma’s over taal 2023: VVD, PVV, JA21 en FvD

Dit is de derde keer dat ik de verkiezingsprogramma’s van de Nederlandse partijen voor de Tweede Kamer heb doorgelezen, op zoek naar wat ze te melden hebben over taal en literatuur. Eerder deed ik dat voor dit tijdschrift in 2017 en 2021. Om maar meteen met een algemene conclusie te beginnen: dat is dit jaar nog minder dan in andere jaren. De enige kwestie waarover bijna alle partijen het hebben is die van de taal in het hoger onderwijs – en eigenlijk vindt iedereen dat er vooral in de bachelors vooral Nederlands moet worden gesproken. De reden dat er over andere kwesties nauwelijks is geschreven, is mogelijk dat de partijen deze keer minder tijd hebben gehad en dus de meer perifere onderwerpen hebben laten liggen En taal en letteren zijn natuurlijk altijd al perifere onderwerpen. Anderzijds zijn de verkiezingsprogramma’s geloof ik niet uitzonderlijk dun. Een probleem bij het maken van dit overzicht is dat er wel veel méér verkiezingsprogramma’s zijn, omdat er meer partijen zijn die een kans maken op een zetel. (Ik ga uit van de Peilingwijzer.) Anders dan in andere jaren neem ik daarom steeds groepjes partijen bij elkaar: deze eerste keer zijn dat de VVD en enkele partijen ter rechterzijde daarvan. Daarbij moet ik meteen zeggen dat het altijd het geval is dat die rechtse partijen weliswaar hun mond vol hebben van de Nederlandse identiteit en de Nederlandse cultuur, maar op dit gebied over het algemeen weinig concrete voorstellen doen. Ze belijden hun liefde voor het Nederlands hooguit met de mond. VVD Voor de VVD is het duidelijk: het Nederlands is onlosmakelijk verbonden met Nederland. Het is de eerste eis die gesteld wordt aan mensen die zich hier willen vestigen: Door goed de taal te leren, onze vrije waarden te onderschrijven en te werken, kunnen nieuwkomers echt meedoen in onze samenleving Net als in het vorige programma wil de VVD dat de taaleis wordt verhoogd tot het zogeheten B1-niveau. Zoals ook net als de vorige keer één opvallende uitzondering moet worden gemaakt: iedereen moet Nederlands leren, behalve ‘uitgeprocedeerden’. Hun kinderen krijgen natuurlijk wel onderwijs, maar dat moet dan liefst in de taal van het land waarnaar ze terugkeren. Op één punt heeft de VVD in de afgelopen zes jaar een bijna totale draai gemaakt. Was de partij in 2017 nog een warm voorstander van Engelstalig hoger onderwijs, in 2021 werd er in het verkiezingsprogramma niets over de kwestie gezegd, en nu, in 2023, lezen we: Bacheloronderwijs is Nederlandstalig, tenzij Engelstalig onderwijs nodig is voor de arbeidsmarkt. In niet-tekortsectoren moeten onderwijsinstellingen terughoudend zijn met werven. We stimuleren briljante studenten om in Nederland te blijven. Internationale studenten die we toelaten krijgen een inspanningsverplichting om Nederlands te leren, zodat zij na hun studie vaker in Nederland gaan werken. Het is natuurlijk ook eigenlijk een logischer standpunt, meer in lijn met het geloof dat de partij ook op andere punten heeft: dat iedereen die in Nederland zal wonen Nederlands moet leren, maar iedereen die hier niet woont niet. De enige andere talen die in het programma met name genoemd worden, zijn Fries, Nedersaksisch en Limburgs. Met name de eerste taal heeft de aandacht van de schrijvers van het verkiezingsprogramma: We stimuleren het Fries op scholen in Fryslân en waarborgen het gebruik van deze taal bijvoorbeeld in de rechtbank. Ook stimuleren we streektalen, zoals het Nedersaksisch en Limburgs, bijvoorbeeld in het onderwijs. Woorden als letteren of literatuur komen niet voor in het programma. De problemen met leesvaardigheid moeten kennelijk helemaal worden opgelost door de bibliotheken. De enige opmerking over de boekverkoop betreft de wens om het mogelijk te maken dat restaurants kookboeken verkopen. Ook wordt er een warm pleidooi gehouden voor ‘volkscultuur’ waar dat ook moge zijn. Daarnaast wordt tot twee keer toe gesteld dat de Nederlandse cultuur ‘van wereldklasse’ is. PVV Over cultuur heeft de PVV op het oog nogal tegenstrijdige ideeën. Enerzijds wordt gesteld dat ‘wij’ trots zijn ‘op onze cultuur’. Anderzijds is een belangrijk punt op de agenda: ‘Stoppen met kunst- en cultuursubsidies’. Over het hoger onderwijs schenkt de partij ook klare wijn: De internationalisering heeft de toegankelijkheid van universiteiten voor de kinderen van Nederlandse belastingplichtige ouders flinke schade toegebracht en het Nederlands als academische taal marginaal gemaakt. Dat vindt de PVV onacceptabel. De universiteiten moeten er in de eerste plaats zijn voor onze kinderen. De PVV wil dan ook dat de studiemigratie fors wordt beperkt. De bachelor opleiding willen wij daarom alleen nog in het Nederlands aanbieden. Dit is een argument dat voor zover ik kan zie verder bij geen enkele partij terugkomt. Het gaat ook een beetje voorbij aan het feit dat de afgelopen jaren juist heel veel Nederlandse ‘belastingplichtige ouders’ en hun kinderen gekozen hebben voor Engelstalige opleidingen. Het kwam regelmatig voor dat een opleiding die overging naar het Engels juist meer Nederlandstalige leerlingen trok – wat je daar ook verder van vindt. Het beperken van de ‘studiemigratie’ is vermoedelijk dan ook het belangrijkste eigenlijke doel. Met de opmerking dat ‘taal en rekenen weer centraal’ moeten komen te staan in ‘het onderwijs’ is voor zover ik kan zien de opinievorming binnen de PVV over taal en cultuur opgedroogd. JA21 Voor JA21 is de Nederlandse taal ook vooral een instrument om migratie te beperken. Deze partij heeft de opvallende eis dat niet B1-niveau (zoals de VVD wil) maar C1-niveau geëist moet worden van mensen die naturalisatie aanvragen. Dat is een niveau dat lang niet alle moedertaalsprekers halen. Om op B1-niveau te spreken moet je volgens de definities “uitingen op een simpele manier aan elkaar kunnenverbinden, zodat je ervaringen en gebeurtenissen, je dromen, verwachtingen en ambities kunt beschrijven”. Op C1- niveau kun je “duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen geven over complexe onderwerpen en daarbij subthema’s integreren, specifieke standpunten ontwikkelen en het geheel afronden met een passende conclusie.” Ook voor de bijstand moeten er strenge taaleisen worden gesteld: “geen Nederlands, geen bijstand”. Hiermee is voor zover ik kan zien uitputtend besproken wat JA21 te melden heeft. Voor beleid op het gebied van cultuur is het kennelijk voldoende als ‘woke-cultuur’ wordt tegengewerkt. Literatuur, lezen of leesonderwijs worden geheel niet genoemd. FvD Al voor de derde keer stelt Forum voor Democratie voor om Nederlandse ambassades in het buitenland ‘Nederlandse literatuur in vertaling’ als relatiegeschenk aan te bieden. Nieuw is dat de partij deze keer het volgende verlangt van de overheid. Niet meegaan in activistisch taalgebruik zoals ‘wit’ i.p.v. blank; geen taboe op gangbare Nederlandse woorden. Welke gangbare Nederlandse woorden (behalve kennelijk blank; maar wit is natuurlijk net zo goed een gangbaar Nederlands woord) momenteel ‘taboe’ zijn, wordt niet helemaal duidelijk, noch wat de overheid daar precies tegen zou moeten doen. Daarnaast wil de partij wel degelijk aandacht voor taal en cultuur stimuleren via een soort staatsomroep: “Twee publieke tv-zenders met focus op informatie, taal, cultuur, geschiedenis en documentaires”. Nog een standpunt, dat verder een beetje in de lucht blijft hangen is dat ‘het Frysk’ als ‘tweede landstaal’ behouden moet blijven. Voor zover mij bekend is er niemand die wil morrelen aan de status van het ‘Frysk’ (de Friestalige naam voor het Fries gaan we vaker tegenkomen, je moet je steun aan het Fries tegenwoordig kennelijk uitdrukken door de naam van de taal in de taal zelf uit te spreken). Het standpunt over het hoger onderwijs ligt meer in de buurt van de VVD (en trouwens zo’n beetje alle andere partijen) dan dat van de PVV: “De Nederlandse taal behouden en waar nodig herstellen als voertaal in het wetenschappelijk onderwijs. Enkel uitzonderingen waar dat een specifiek en belangrijk nut heeft.”

Door: Foto: Gemaakt met DALL-E Oil painting showcasing a group of diverse individuals casting their votes into a ballot box with powerful and dynamic movements. The scene is filled with energy and motion, capturing the essence of futurism

Gevraagd: Google translate voor politieke vaagtaal

OPINIE - Kan Google ook een vertaalmachine maken voor de verkiezingsprogramma’s? Zo lang deze app er niet is: wees op je hoede bij woorden als ‘participatie’, ‘zachte landing’ en ‘in hun kracht zetten’. Informeer naar het echte verhaal!

Een terechte constatering van Abvakabo: politieke programma’s blinken uit in allerlei vaagtaal. Een Google translate voor politieke vaagtaal zou dus best handig zijn.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Oncontroleerbare verkiezingsprogramma’s

De verkiezingsprogramma’s van politieke partijen staan bol van mooie beloften. Maar wat blijft daar na de campagne van over? Sargasso controleert het voor het thema zorg.

Rond verkiezingstijd vindt steevast een rituele dans plaats rond de partijprogramma’s. Die worden nog steeds gepresenteerd als primaire informatiebron voor de kiezer. Veel stemwijzers worden op deze programma’s gebouwd. En menig politicus wordt later in een debat met eerdere beloften om de oren geslagen.

Je zou denken dat wat in de programma’s staat achteraf te controleren is, zodat de kiezer een partij daarop kan aanspreken, en misschien belonen of juist afrekenen. Op zich zou zo’n controle simpel moeten zijn. Je vergelijkt de standpunten in de programma’s en kijkt welke wetsvoorstellen partijen hebben gesteund en welke amendementen en moties ze hebben ingebracht.

Zo simpel is het helaas niet. Zelfs als we een deel van de taken automatiseren, is het nog vreselijk veel werk om alle verkiezingsbeloften van alle partijen te controleren (geloof me, we hebben het geprobeerd). We hebben daarom een casus genomen,de grootste kostenpost van dit moment: de zorg. 

We hebben de programma’s van VVD en CDA uit 2010 vergeleken met hun stemgedrag in de Tweede Kamer, vanaf het aantreden van de vernieuwde Kamer in 2010 tot het afgelopen zomerreces. Beide verkiezingsprogramma’s zijn vaag en slecht geschreven. Ze bieden veel principe-uitspraken, maar weinig concreets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

De ondraaglijke leegte van de verkiezingsprogramma’s

De verkiezingsprogramma’s zijn zandtaarten. Te groot voor mijn honger en gevuld met los zand. Wat had ik willen lezen?

Een oude krant uit de plantenbak: de voorpagina vermeldt de discussie in het parlement over een te duur wordende straaljager en een discussie over de maximum snelheid. Het is 1975 en de PvdA had het moeilijk met de F-16, het CDA met de maximum snelheid, die de VVD graag wilde verhogen. Het is een treffende terugblik.

Nog een krant uit die bak: Kissinger bepleit een miljardenplan om de olieconsumptie te beperken. Was die Minister van Nixon een duurzaamheidsapostel? Dat niet, natuurlijk: maar hij zag wel een grote stroom liquiditeiten naar olieproducerende landen gaan en vreesde een verschuiving van de macht in de wereld. Kijk naar de eigendom van (strategisch) vastgoed of wie de orderboeken van de vliegtuigfabrieken vullen en het is helder hoe terecht die zorg was.

Ik bedoel te zeggen: wat vermag de politiek? Politici zijn megalomaan en deerniswekkend. Zij denken megalomaan de wereld wel even te veranderen, maar die wereld geeft niet mee, zelfs niet als je Kissinger heet. Zij zijn ook deerniswekkend impotent: ze moeten en willen veel, maar schieten in hun politieke analyse en effectiviteit van handelen hopeloos tekort.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

SP-onderzoek PVV-beloftes beter in overdrijven dan tellen

SP rapport PVVDe SP houdt gedoogpartij PVV goed in het vizier. Na een eerdere publicatie over gebroken PVV-beloftes verscheen vandaag een nieuw onderzoek van het wetenschappelijk bureau van de SP waarin wordt beweert dat de PVV in de afgelopen tijd nog eens 150 beloftes brak. Het is een goede zaak dat partijen elkaar de maat nemen, juist over elkaars inhoudelijke keuzes en de consistentie daarvan. Het doel van verkiezingsprogramma’s is immers de kiezer inzicht te geven in het gedrag van partijen na de verkiezingen. Als partijen stelselmatig afwijken van hun programma krijgt de kiezer iets heel anders dan voorgespiegeld. Toch is het de vraag of de publicatie van de SP niet vooral een publicitaire stok is om de PVV mee te slaan. Want op het onderzoek valt het nodige aan te merken.

Neem een voorbeeld uit hoofdstuk 2 van het SP-onderzoek. Dat begint met: “De PVV zegt een einde te willen maken aan de graai- en bonussencultuur”. Daarbij wordt verwezen naar pagina 19 van het PVV-verkiezingsprogramma. Op pagina 21 van dat programma staat inderdaad dat de PVV af wil van de bonussencultuur in de (semi)publieke sector, bij staatsondernemingen en bij financiële instellingen met staatssteun. Dat laatste lijken de onderzoekers even te vergeten als de PVV wordt tegengeworpen tegen een aantal moties over het beloningsbeleid bij financiële instellingen te hebben gestemd. Die moties zijn immers niet alleen gericht op financiële instellingen met staatssteun. Dat de PVV tegen dergelijke moties stemt, is dus niet in tegenspraak met hetgeen in het verkiezingsprogramma staat. Overigens stemde de PVV vóór één van de moties waarvan het onderzoek beweert dat de partij tegen stemde (namelijk nummer 31980, 42).

Dit ene voorbeeld illustreert dat het onderzoeken van verkiezingsbeloftes nog niet zo eenvoudig is. Dat is bij degenen die wetenschappelijk onderzoek doen naar verkiezingsbeloftes al lang bekend. Robert Thomson deed in de jaren 1990 promotieonderzoek naar verkiezingsbeloftes in Nederland en besteedde daarbij veel aandacht aan de vraag wat nu precies een belofte is en wanneer je die vervult of verbreekt. Het blijkt nog behoorlijk lastig om daarvoor een objectieve maatstaf te formuleren. Natuurlijk is het in sommige gevallen duidelijk dat een belofte is verbroken, maar veel vaker is er sprake van een grijs gebied. Het lijkt er toch op dat de SP-onderzoekers dit gebied overwegend in het nadeel van de PVV hebben ingekleurd.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

PVV beloften en resultaat, checkt u mee?

Het meest rechtse kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog is (bijna) een feit. Er liggen een regeer- en gedoogakkoord van VVD, CDA en PVV. Terwijl de mainstream media vooral aandacht hebben voor het CDA en of de christen-democratische achterban ‘zich wel kan vinden in de akkoorden’ zijn wij benieuwd naar de PVV en haar achterban. Wat is er over van de beloften aan ‘Henk en Ingrid’ en hoe verhouden de akkoorden zich tot het PVV verkiezingsprogramma? Geeft Geert Wilders hiermee zijn achterban wat ze willen? Of toont hij zich een laffe polderaar en is het gedoogakkoord een broodje slap vlees?

Aangezien de tijd van onze kleine vrijwilligersredactie bestaande uit louter hardwerkende Nederlanders vanzelfsprekend beperkt is roepen wij de hulp in van de Wisdom of the Krauts. Wij nodigen u uit om het PVV verkiezingsprogramma naast de regeer- en gedoogakkoorden te leggen en de verschillen te zoeken. Waar deed Limburgse Mozart water bij de wijn en waar kreeg hij zijn ontzettende zin?

Hier zijn de teksten:
Regeer- en gedoogakkoord en PVV verkiezingsprogramma

Plaats uw bevindingen in de comments graag gerangschikt volgens onderstaande categorieën, dan zorgen wij (bij voldoende respons) voor een fraaie overzichtspost: Economie en financien / Ruimtelijke ordening en milieu / Sociale Zaken en Werkgelegenheid / Zorg / Onderwijs / Veiligheid / Infrastructuur / Buitenlands beleid en Europa / Immigratie en integratie.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland kiest: Onderzoek en onderwijs

Elke dag wordt er gepeild, redacties van praatprogramma’s draaien overuren en er zijn meer kieshulpen dan politieke partijen. Het aantal behandelde onderwerpen is echter beperkt (lees: het H-woord en coalitievorming). GeenCommentaar duikt een stuk dieper in de materie en zet voor een aantal verschillende onderwerpen de verkiezingsprogramma’s naast elkaar. Vandaag: onderzoek en onderwijs.

Stembiljet en -potlood (Foto: Wikimedia Commons/J.M. Luijt)

In deze aflevering is gekeken naar de programma’s betreffende onderzoek en onderwijs. De kleinere partijen (CU, SGP, TON, PvdD) zijn hierbij niet meegenomen om te voorkomen dat dit een al te taaie opsomming wordt.

Als eerste moet me van het hart dat de meeste programma’s niet uitblinken in helderheid, wellicht bewust. In deze beschouwing ga ik dan ook niet in op obligate beloften als ‘ieder kind de kans geven die het verdient’ en doelen waar niemand tegen kan zijn als ‘het verbeteren van de efficiency’. Misschien gaan ze daar echt wat aan doen, maar uit het programma wordt het niet duidelijk.

Investeringen in onderwijs
Onderwijs is een van de weinige beleidsterreinen waarbij weinig wordt bezuinigd of zelfs extra geïnvesteerd. Hoeveel? Dat hangt er vanaf hoe je het bekijkt. Drie partijen noemen een concreet bedrag: VVD (2,5 mld), PvdA (2 mld) en SP (1,5 mld). Is de VVD dan ook ‘onderwijskampioen’?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland kiest: De zorg (deel 2)

Elke dag wordt er gepeild, redacties van praatprogramma’s draaien overuren en er zijn meer kieshulpen dan politieke partijen. Het aantal behandelde onderwerpen is echter beperkt (lees: het H-woord en coalitievorming). GeenCommentaar duikt een stuk dieper in de materie en zet voor een aantal verschillende onderwerpen de verkiezingsprogramma’s naast elkaar. Vandaag: deel 2 van de gezondheidszorg (deel 1).

Stembiljet en -potlood (Foto: Wikimedia Commons/J.M. Luijt)

Net als in het eerste deel ziet u hieronder wat de politieke partijen zoal van plan zijn met de gezondheidszorg, uitgesplitst naar de thema’s kwaliteit, medisch-ethische kwesties, preventie, langdurige zorg en de financiële gevolgen van het beleid. Onder het thematische gedeelte worden wederom op een wat luchtigere wijze de zorgparagrafen van de politieke partijen besproken. In dit deel zijn dat GroenLinks, D66, SGP, PvdD en Trots. Ook dit artikel is te lezen in pdf-formaat.

De thema’s

Kwaliteit (controle en organisatie)
Alle partijen zijn voor het instellen van een nieuw, centraal kwaliteitsinstituut voor cure en care. Daarnaast willen de partijen wettelijke maatregelen nemen die de positie van de Raden van Bestuur van ziekenhuizen sterker maakt ten opzichte van medisch specialisten, wat de Raden van Bestuur meteen verantwoordelijk maakt voor de kwaliteit. Dit laatste wordt expliciet door het CDA gemeld. De SP wil dat de bevoegdheden van de Inspectie worden uitgebreid.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nederland kiest: De zorg (deel 1)

Elke dag wordt er gepeild, redacties van praatprogramma’s draaien overuren en er zijn meer kieshulpen dan politieke partijen. Het aantal behandelde onderwerpen is echter beperkt (lees: het H-woord en coalitievorming). GeenCommentaar duikt een stuk dieper in de materie en zet voor een aantal verschillende onderwerpen de verkiezingsprogramma’s naast elkaar. Vandaag: deel 1 van de gezondheidszorg.

Stembiljet en -potlood (Foto: Wikimedia Commons/J.M. Luijt)

Hieronder vindt u een bespreking van de keuzes die de politieke partijen maken, uitgesplitst per thema. Mocht u daarvan al op de hoogte zijn, dan kunt u doorscrollen naar het kopje Varia, waarin de dingen die mij opvielen op een luchtiger manier beschreven zijn. De standpunten van de PVV, PvdD, SGP en Trots zijn niet meegenomen in de thema’s. De programma’s van die partijen worden besproken onder het kopje Varia. Dit artikel is omwille van de leesbaarheid ook beschikbaar als pdf.

Inleiding

Toegankelijke, betaalbare en goede gezondheidszorg wordt in het merendeel van de Westerse landen beschouwd als een recht voor iedereen. Dat mag wat kosten en dat doet het dan ook: in de Beleidsagenda VWS 2010 (p.67) worden de premiegefinancierde uitgaven begroot op 60,1 miljard (er wordt verwacht dat de begroting met 1,4 miljard overschreden wordt), ruim 22 procent van de uitgaven van het rijk. 33,3 Miljard kwam terecht in de cure, 22,5 miljard in de care.

De uitgaven aan zorg groeien al jaren, zowel in absolute zin als uitgedrukt in deel van het bbp. Volgens het CBS (p.144-48, .pdf) (dat overigens een ruime definitie van zorg gebruikt) liepen de zorguitgaven op van 8,7% bbp in 1978 tot 13,3% bbp in 2008. Gecorrigeerd voor inflatie en bevolkingsgroei gaven we in 2008 per hoofd van de bevolking bijna 13 keer meer uit aan zorg dan in 1950.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Aankondiging: Nederland kiest

Stembiljet en -potlood (Foto: Wikimedia Commons/J.M. Luijt)

Het zal u niet ontgaan zijn dat het verkiezingstijd is. Elke dag wordt er weer een opiniepeiling geproduceerd, elke dag zitten de talkshows vol met politici die hun lichtverteerbare oneliners aan u willen slijten en kranten berichten over politici die daar weer over twitteren.

Deze verkiezingen zijn belangrijke verkiezingen. De economische crisis en de vergrijzing nopen de komende kabinetten tot stevig ingrijpen om ’s lands huishoudboekje enigzins op orde te krijgen en te houden. Tegelijkertijd is de onderstroom van maatschappelijk onbehagen verder aangezwollen, zich onder andere uitend in een stevig wantrouwen in alles wat politiek, institutioneel of anderszins elitair genoemd kan worden. In die omstandigheden is men op zoek naar de partij of de persoon die het beste verhaal heeft. Men is hard op zoek ook: de peilingen van de meeste partijen zijn volatieler dan de AEX.

Om een beetje te helpen bij het maken van een keuze kan men natuurlijk de Stemwijzer en het Kieskompas raadplegen. De Stemwijzer wordt echter handig gemanipuleerd door de politieke partijen en aan het Kieskompas zitten duidelijke grenzen. Het is ook mogelijk om alle partijprogramma’s door te worstelen om tot een afgewogen oordeel te komen. Dat is echter een enorme klus, die alleen met een ambtelijk woordenboek en een voorraad stimulerende middelen te klaren is. En dat is precies wat wij gedaan hebben.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende