Coalitie kan beter in Verenigde Vergadering opereren

Alexander Pechtold stond in de gangen van de Eerste Kamer te dreigen dat hij zich geen D66-senator kon voorstellen die voor een begroting met bezuinigingen op onderwijs zou stemmen. Tiny Kox en Emile Roemer stuurden gezamenlijk een ingezonden stuk naar de Volkskrant om te dreigen met de bevoegdheden van de volksvertegenwoordiging. En Elco Brinkman heeft al laten weten dat men voor de steun van zijn fractie bij Van Haersma Buma moet zijn. De oppositiepartijen schuiven hun fracties in de Staten-Generaal zo steeds dichter in elkaar. Kan de coalitie dat niet ook doen? Dat kan, maar dat gaat – net als het ontbinden – wel weer over het soort staatsrecht dat in de literatuur constitutional hardball heet.

Door: Foto: pieter musterd (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De heilige stoel der verenigde vergadering

, door

ACHTERGROND - Een korte geschiedenisles van Clara Mens over de pogingen de voorzitter van de Tweede Kamer het voorzitterschap der verenigde vergadering toe te bedelen.

De aanstaande troonswisseling richt – net zoals iedere Prinsjesdag trouwens – onze aandacht op een van de meest merkwaardige bepalingen van onze Grondwet. Het gaat hierbij niet om de vrijstelling van persoonlijke belastingen die de koning geniet, maar om het voorzitterschap van de verenigde vergadering waarin de nieuwe koning straks wordt ingehuldigd. Al sinds 1815 bepaalt de Grondwet dat de voorzitter van de Eerste Kamer  de leiding heeft van de verenigde vergadering. Dat is merkwaardig. Deze voorzitter is immers net als zijn collega’s in de Senaat niet rechtstreeks door de bevolking gekozen. De voorzitter van de Tweede Kamer is dat wel. Pogingen van de Tweede Kamer om het voorzitterschap van de verenigde vergadering te claimen zijn echter mislukt. Tot tweemaal toe sneuvelden daartoe strekkende wetsvoorstellen bij de grondwetsherziening van 1983, en beide malen in de Eerste Kamer.

Het huidige artikel 62 van de Grondwet is in de bijna 200 jaar van zijn bestaan inhoudelijk niet gewijzigd. Zijn voorganger van 1815 bepaalde al “De Voorzitter der Eerste Kamer heeft het beleid der [verenigde] vergadering” en vandaag de dag geldt dit uitgangspunt nog steeds. De inhuldigingsvergaderingen van 1898, 1948 en 1980 werden dan ook voorgezeten door de Eerste Kamervoorzitters Van Naamen van Eemnes, Kranenburg en Thurlings, terwijl de huidige voorzitter De Graaf op 30 april zal voorzitten. Het had echter niet veel gescheeld of deze had de eer aan zijn collega Van Miltenburg van de Tweede Kamer moeten laten. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 heeft de Tweede Kamer op initiatief van het ARP-kamerlid Willem de Kwaadsteniet namelijk getracht het voorzitterschap van de verenigde vergadering te claimen. In februari 1980 nam de Tweede Kamer met overgrote meerderheid een amendement van deze De Kwaadsteniet aan, dat tevens was ondertekend door grootheden als Van Thijn (PvdA), Kappeyne van de Coppello (VVD), Brinkhorst (D66) en de communist Marcus Bakker. Het amendement veranderde de woorden ‘Eerste Kamer’ in ‘Tweede Kamer’, opdat de voorzitter van de Tweede Kamer voortaan de leiding over de verenigde vergadering zou hebben. Alleen SGP en GPV stemden tegen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.