Goed nieuws voor Zweden

In ruil voor 40 nieuwe Lockheed Martin F-16-gevechtsvliegtuigen en 79 moderniseringskits voor zijn bestaande F-16’s gaat Turkije nu akkoord met de toetreding van Zweden tot de NAVO. De bestelling dateert al uit oktober 2021. Eind vorig jaar dreigde het land over te stappen naar een andere Europese leverancier van bommenwerpers. Zover wilden de Amerikanen het niet laten komen. Nadat het Turkse parlement deze week eindelijk akkoord is gegaan met de aansluiting van Zweden bij het militaire bondgenootschap heeft president Biden het Amerikaanse Congres verzocht haast te maken met de goedkeuring van de levering van de F16's. Of daar gehoor aan wordt gegeven is nog even de vraag. Een van de senatoren van Bidens eigen partij wil eerst nog de nodige garanties. Senator Chris Van Hollen, lid van de commissie voor Buitenlandse Betrekkingen, twijfelt aan een snelle goedkeuring. “Het grootste deel van de tijd dat president Erdogan aan de macht is, is Turkije een ontrouwe NAVO-bondgenoot geweest." Zweden is er overigens nog niet. Erdogans Hongaarse collega Viktor Orbán had ook problemen met het nieuwe NAVO-lid. Orbán had eerder beloofd Turkije te zullen volgen. Maar in het Hongaarse parlement vonden zijn partijgenoten dat er in Zweden te negatief over de Hongaarse rechtsstaat werd gesproken. Ze eisen meer respect. Parlementsvoorzitter Laszlo Kover zei gisteren dat hij niet van plan is haast te maken met de ratificatie. Het parlement is met reces en er is volgens hem geen reden om voor deze kwestie terug te komen. Maar Orbán heeft secretaris-generaal Stoltenberg al wel verzekerd dat het goed komt en dat Hongarije ook akkoord gaat met het NAVO-lidmaatschap van Zweden. Oorlogspropaganda Goed nieuws voor Zweden dat nu met des te meer enthousiasme deel kan nemen aan de grootste NAVO-oefening sinds het einde van de Koude Oorlog, die tot half juni op verschillende plekken in Europa plaats vindt. Rusland, opnieuw de vijand, moet weten dat het te maken heeft met een goed voorbereide tegenstander. Maar de NAVO-generaals doen ter gelegenheid van deze oefening ook een beroep op de politiek en de burgers. Er is een omslag nodig in het denken richting een oorlogseconomie volgens de Nederlandse admiraal Rob Bauer. Dat gaat onvermijdelijk ook gevolgen hebben voor burgers. Want als in een economie meer geproduceerd wordt voor militaire capaciteit, gaat dat natuurlijk ten koste van andere goederen. En burgers moeten zich thuis ook voorbereiden op een oorlog. "Je moet water in huis hebben, een radio op batterijen en een zaklantaarn die op batterijen werkt. Zodat je de eerste 36 uur kunt overleven." In Zweden zijn dergelijke dreigende berichten verkeerd gevallen, met name bij kinderen. Opperbevelhebber Micael Bydén liet foto’s van oorlogsverwoesting in Oekraïne te zien en zei erbij: dit kan ons ook gebeuren. ‘Ik heb gezien hoe Russische oorlogsvoering eruit ziet: een totale oorlog die geen rekening houdt met menselijk leven, burgerlijke infrastructuur en het oorlogsrecht’, aldus de generaal. Passief toekijken is geen optie, vervolgde hij. ‘De toekomst staat op het spel.’ Het Jeugdjournaal en de Kindertelefoon werden bestormd met vragen van ongeruste kinderen. De generaal deed daarop in het Jeugdjournaal een poging om de gemoederen van de kinderen te bedaren. Maar het is de vraag of dat gelukt is. Hij zei dat het nooit zijn bedoeling was geweest om kinderen en tieners bang of ongerust te maken. Maar hij zei ook dat hij zich zorgen maakt dat Zweden niet goed is voorbereid op crisissituaties. Is er wel een noodpakket in huis? Constructief nieuws De generaal heeft waarschijnlijk niet alle Zweden kunnen bereiken met zijn alarmerende boodschappen. Ook in Zweden ontwijkt een flink deel van de bevolking de nieuwsmedia, volgens onderzoek inmiddels 22% (in Nederland zou dat 27% zijn). De afgelopen jaren zijn medewerkers van de Zweedse publieke omroep SVT daarom overal in het land op de koffie geweest om te achterhalen wat de nieuwsmijders beweegt. In die gesprekken kwam naar voren dat mensen afhaken bij te veel negatief nieuws. Het antwoord van de SVT is om in het reguliere nieuws meer constructief nieuws te brengen: nieuws met aandacht voor oplossingen. ‘Het constructieve nieuws van SVT is zeker niet schattig of amusant' zegt Christina Johannessen, projectleider Nieuws en Sport bij SVT. 'Het gaat over oplossingen voor problemen die veel mensen treffen. De constructieve benadering is gebaseerd op dezelfde journalistieke principes als al ons nieuws.’ Maar het gaat net even verder dan dagelijkse feiten die bedreigend kunnen zijn en angst oproepen. De journalisten stellen ook vragen stellen als ‘wat nu?’ en ‘wat is de volgende stap?’. Het doel van het project is om in ieder landelijk nieuwsbulletin minstens één constructief item op te nemen.

Foto: BeFitt (cc)

Türkiye contra The Netherlands

COLUMN - Turkije heet nu ongeveer 2 jaar Türkiye, in ieder geval als het aan Recep Erdoǧan en zijn regering ligt: in december 2021 werd er een memorandum de wereld ingestuurd dat bepaalde dat het land voortaan zo genoemd wilde worden – niet alleen in het Turks, maar ook in het Engels en alle andere talen.

Ik heb niet de indruk dat de naamsverandering in Nederland tot een groot succes is geworden. Ik heb in ieder geval geen enkele publicatie gelezen waarin de naam wordt gebruikt. Op een pagina van de Nederlandse overheid staat weliswaar het adres van de ambassadeur van de ‘Republiek Türkiye’ en dat van het consulaat-generaal van dat land in Deventer. Maar er staan ook de adressen op van de consulaten in Rotterdam en Amsterdam, en daar heet het land nog altijd Turkije. (De ambassade presenteert zich op de website eigenaardig genoeg alleen in het Turks en het Engels als ‘Turkish embassy’, dus we weten niet wat zij van de verandering maken.)

Moderne uitvinding

In een artikel in het Journal of Language and Politics analyseert de Turks-Amerikaanse geleerde Ali Fuad Selvi de naamsverandering, vooral aan de hand van een close read van het memorandum. Er wordt wel gezegd dat de belangrijkste reden was dat Turkse diplomaten genoeg hadden van de woordgrapjes op de Engelse naam voor Turkije en het Engelse woord voor kalkoen, maar Selvi laat zien dat er minstens andere overwegingen een waarschijnlijk belangrijkere rol speelden (als je je stoort aan die woordgrapjes hoef je ook niet te proberen de naam in andere talen aan te passen).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Mohd Tarmizi (cc)

Koranverbranding, politieke spelletjes en de vrijheid van meningsuiting

In Turkije heeft een bondgenoot van president Erdogan aangekondigd alles te zullen doen om de toelating van Zweden tot de NAVO alsnog te blokkeren. Het besluit van Erdogan om uiteindelijk in te stemmen met het NAVO-lidmaatschap van Zweden moet in september nog door het Turkse parlement goedgekeurd worden. Zekeriya Yapıcıoğlu, de leider van een partij die aan de AKP van Erdogan is gelieerd, bekritiseerde afgelopen zondag zijn president wegens een ’te softe’ houding tegenover de koranverbandingen in Zweden. Hij toont zich daarmee een trouwe volgeling van Erdogan. Want die heeft begin dit jaar precies hetzelfde argument gebruikt om de toelating van Zweden te blokkeren. Onlangs gaf hij zijn bezwaren op nadat Zweden een aantal belangrijkse concessies had gedaan. Maar nu het aantal koranverbrandingen in Scandinavië deze zomer is toegenomen ziet Yapıcıoğlu een kans om zijn radicale islamitische partij te promoten.

Wat Erdogan in zijn onderhandelingen met de Zweden en de NAVO heeft bereikt is niet zonder risico, schrijft Nima Khorrami, een onderzoeker verbonden aan de OVSE Academy in Bishkek en aan het Arctic Institute in Washington DC. Turkije voelt zich gesterkt de Koerden harder aan te pakken. Dat kan tot spanningen leiden met de Verenigde Staten die Koerdische milities in Irak en Syrië inzetten in de nog altijd voortdurende strijd tegen IS en bondgenoten. Een strengere vervolging van Koerden in Zweden kan daar ook tot verhoging van binnenlandse spanningen leiden. Zweden heeft onder de laatste sociaaldemocratische regeringen Koerdische vluchtelingen altijd gesteund. Wat Erdogan ook heeft bereikt is dat Zweden verbetering van de relaties van Turkije met de EU gaat faciliteren. Uiteindelijk komt daarmee ook weer het Turkse lidmaatschap van het Europese bondgenootschap op de agenda. Daar zullen veel andere landen niet blij mee zijn. Tenslotte kan het voorbeeld van Erdogan andere aspirant-leden van de NAVO, zoals Oekraïne, inspireren om concessies af te dwingen, aldus Khorrami. 

Foto: NATO North Atlantic Treaty Organization (cc)

Leidt Zweden Europa naar rechts?

Het nieuwe jaar start met een nieuwe voorzitter van de EU. Zweden neemt het stokje over van Tsjechië. De vraag is nu of de nieuwe, door extreemrechts gedoogde Zweedse regering, geen belemmeringen gaat opwerpen voor diverse Brusselse dossiers. De leider van de gedoogpartij Zweden Democraten (SD) Jimmie Åkesson heeft zich bij de verkiezingen en de vorming van de nieuwe regering voor zijn doen nogal gematigd opgesteld. Maar wat betreft de rol van zijn land in de EU is het oude scepticisme nog niet verdwenen: ‘Wij geloven in samenwerking … maar we moeten af van het bijna manische idee dat [Brussel] zich meer en meer zou moeten bemoeien met de politiek van de lidstaten,’ zei hij aan de vooravond van het Zweedse EU-voorzitterschap.

Premier Ulf Kristersson (van de centrum-rechtse Moderaterna) is optimistisch. Hij presenteerde zijn programma voor het komende half jaar onder de koppen: veiligheid, veerkracht, welvaart en democratische waarden en de rechtsstaat. Het moeilijkste dossier is en blijft dat over een nieuw Migratiepact. In Brussel hoopt men dit nog voor de volgende Europese verkiezingen in 2024 af te kunnen ronden. Maar er zou met Zweden wel eens een half jaar verloren kunnen gaan. De standpunten van de SD hebben de diplomaten er niet optimistischer op gemaakt. Zij beschouwen het migratiepact als een van de meest complexe dossiers van het blok. ‘Als het vroeger ingewikkeld was, lijkt het nu onmogelijk’, zei een diplomaat uit Midden-Europa die het dossier op de voet volgt. Matilda Ernkrans van de Zweedes Sociaaldemocraten, nu in de oppositie, mist migratie als prioriteit voor de voorzittersrol van Zweden in de EU. Kristersson sloeg terug en suggereerde dat de sociaal-democraten “geobsedeerd” waren door SD. Hij pleitte voor meer aandacht voor eenheid in de EU en minder voor binnenlandspolitiek gekibbel.Een pleidooi dat het waard is om te herhalen als Kristersson straks met zijn collega-regeringsleiders in Brussel aan tafel zit om de eenheid in Europa te smeden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Anders Henrikson (cc)

Erdogan mengt zich in de Zweedse politiek

Het Zweedse onafhankelijke parlementslid Amineh Kakabaveh (foto) heeft de sociaaldemocratische minderheidsregering van premier Magdalena Andersson deze week opnieuw gered. Ze onthield zich van stemming over een motie van wantrouwen tegen de minister van Justitie Morgan Johansson. Daardoor was er net geen meerderheid voor deze poging van de rechtse partijen om de regering ten val te brengen. Kakabaveh hielp Andersson eind vorig jaar aan de macht in ruil voor meer Zweedse steun voor de Syrisch-Koerdische strijdgroep YPG. Die steun is nu de reden voor de Turkse regering om een Zweeds NAVO-lidmaatschap te blokkeren. Ook voor Finland geldt een Turks veto als het land geen maatregelen neemt tegen de Koerdische ’terroristen’.

Terroristen of vrijheidsstrijders?

De Koerdische Kakabaveh noemt de YPG, die ook nog steeds de steun van de VS heeft, „vrijheidsstrijders”. Maar volgens de Turkse president Erdogan gaat het om het Syrische filiaal van de Turks-Koerdische terreurbeweging PKK. En hij heeft zijn lot verbonden aan succes in de strijd tegen de Koerden, de belangrijkste tegenstanders van zijn regime. Daarom heeft hij aangekondigd zich te zullen verzetten tegen het lidmaatschap van Zweden en Finland totdat aan zijn eisen is voldaan. Naast het verbreken van de banden met de YPG zouden beide landen het wapenembargo tegen Turkije moeten opheffen. Daartoe lijkt Zweden wel bereid, Finland was daar in elk geval vorige week nog niet aan toe. Beide landen worden door Turkije uitgedaagd om af te zien van het tot nu toe geldende beleid dat wapenexport naar conflictregio’s verbood. De Zweedse wapenindustrie zal er geen moeite mee hebben, parlementslid Kakabaveh des te meer. En zij kan, zoals nu al tweemaal gebleken is, in de Riksdag de doorslag geven voor de zittende regering.  Daarnaast zullen de sociaaldemocraten  de steun van de grote Koerdische gemeenschap in Zweden bij de verkiezingen komend najaar niet willen missen. Zo moet het Atlantisch Bondgenootschap eind deze maand op de NAVO-conferentie in Madrid een oplossing zien te vinden voor gevoelige binnenlandspolitieke kwesties van de (kandidaat)partners. Terwijl het juist nu van het grootste belang is eenheid en kracht te laten zien tegenover het oorlogszuchtige Rusland.

Foto: Abhi Sharma (cc)

Het verhaal van Carina

RECENSIE - In 1993 was Carina Thuijs pas 22. Ouder is ze niet geworden. Sommigen van ons herinneren zich misschien nog wat uit het nieuws: in de Turkse stad Sivas werd een hotel in brand gestoken door een woedende meute, er vielen 35 dodelijke slachtoffers, Carina kwam als enige uit het buitenland. Waarom was ze in Turkije? Waarom was ze in Sivas, wat hebben De Duivelsverzen er mee te maken, en waarom werd dit hotel het mikpunt van bloeddorstige fundamentalistische massa? Historicus Mahmut Erciyas laat het ons lezen in zijn tweede boek: ‘Carina Thuijs en het bloedbad van Sivas’.

In een inleiding laat Erciyas kort het ons welbekende islamitische terrorisme langskomen: New York, Madrid, Parijs en andere Europese steden. Van afkomst Turks en behorend tot de religieuze minderheid van alevieten, is hij zelf al veel langer bekend met discriminatie en geweld tegenover zijn gemeenschap. Hij was 17 toen Carina vermoord, en daarmee ongewild bekend werd onder alevieten. Hoe dat zo kwam lezen we later.

Het boek begint luchtig en beschrijvend. We lezen dat Carina is geboren in Doetinchem, we lezen waar haar ouders vandaan komen en hoe zij elkaar ontmoet hebben. Op het voortgezet onderwijs ontmoet ze toekomstige hartsvriendin Carine, die onder de indruk is van de zelfverzekerdheid van Carina: ze is zelfstandig, slim en op school ook behoorlijk eigenwijs. Halfweg haar pubertijd ontwikkelt ze een interesse in reizen en andere samenlevingen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: kosta korçari (cc)

Honderd jaar geleden aan het front op de Balkan

RECENSIE - Over de Balkan is in het Nederlands niet zo heel veel geschreven. Nederland heeft eeuwenlang nauwe betrekkingen onderhouden met het Osmaanse Rijk, maar de Balkan – als er al niet omheen werd gevaren – was niet meer dan wat zich onderweg naar Constantinopel of Smyrna bevond. Er was in het verleden weinig belangstelling voor dit gebied. Er bestaat dan ook nauwelijks iets wat voor de geschiedschrijving over de Balkan als bron bruikbaar zou kunnen zijn. Een uitzondering vormen de reportages die A. Den Doolaard in diverse Nederlandse kranten schreef over de “Macedonische vrijheidsstrijd” en de verslagen in boekvorm van majoor Lodewijk Thomson en kolonel Willem de Veer over de Nederlandse vredesmissie in Albanië in 1913-1914. In dit rijtje past ook Met Bulgaren en Montenegrijnen van Jan Fabius, dat onlangs werd heruitgegeven door Skanderbeg Books en hier wordt besproken door gastauteur Raymond Detrez.

Oorlogscorrespondent

Jan Fabius trok bijna honderd jaar geleden in de Eerste Balkanoorlog niet als militair naar de Balkan, maar als oorlogscorrespondent. Met Bulgaren en Montenegrijnen bevat brieven die Fabius naar Nederland stuurde van het Bulgaarse front bij Adrianopel (Edirne) en het Montenegrijnse front bij Skoetari (Shkodër in Noord-Albanië). In beide gevallen verliet Fabius het front vόόr het moment suprême waarop hij had zitten wachten: de inname zelf van de belegerde steden. Overigens moesten zowel Bulgaren als Montenegrijnen, nadat ze zich ten koste van ontelbare mensenlevens van respectievelijk Adrianopel en Skoetari hadden meester gemaakt, die steden naderhand in de uitvoering van de internationale vredesakkoorden weer afstaan, in het eerste geval aan de Turken, in het tweede aan de Albanezen.

Foto: International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (cc)

Buiten de poort houden

‘Fort Europa’. Ooit een spookbeeld in debatten over het migratiebeleid. Inmiddels harde werkelijkheid. Met man en macht wordt langs de grenzen van de Europese Unie getracht vluchtelingen en economische migranten (het onderscheid telt nauwelijks meer) buiten de poort te houden. Gisteren stond hier een artikel van Nora Stel die schreef: ‘Dubbelzinnige wetten, ondoorzichtige beleidskaders, vrijblijvende afspraken en vage mandaten vormen steeds meer de kern van het Europese vluchtelingenbeleid en worden bewust in stand gehouden om vluchtelingen te ontmoedigen.’ En wie geen andere opties heeft of zich niet laat ontmoedigen wordt illegaal uitgezet, door de Europese grensbewakingsorganisatie Frontex en, als je die weet te vermijden, door de Griekse politie. Of door Kroatische agenten. Of door Spaanse militairen.

De Britse krant The Guardian meldt dat het afgelopen jaar naar schatting 40.000 mensen zijn tegengehouden. Bij de illegale pushbacks kwamen tweeduizend mensen om het leven. De analyse van The Guardian is gebaseerd op rapporten van VN-agentschappen, gecombineerd met een database met incidenten verzameld door niet-gouvernementele organisaties. Volgens hulporganisaties is met het ontstaan van Covid-19 de regelmaat en wreedheid van pushback-praktijken toegenomen. De Kroaten schijnen het wreedst op te treden. Agenten beroven, misbruiken en slaan vluchtelingen. Ook verklaren vluchtelingen dat de politie een rood kruis op hun hoofd spoot, zogenaamd om hen “te genezen van corona”.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Jacques Paquier (cc)

Macron verliest steun

ELDERS - De  zondag gehouden tweede ronde van de gemeenteraadsverkiezingen is desastreus verlopen voor La République En Marche (LREM), de partij van president Macron. Op het internationale vlak nemen de spanningen met NAVO-bondgenoot Turkije toe.

LREM had alle hoop gevestigd op Parijs. Daar stond de voormalige minister van Gezondheid Agnès Buzyn kandidaat. Maar de meeste stemmen gingen naar de zittende burgemeester Anne Hidalgo, een socialiste, die met haar groene plannen ook de steun kreeg van Europe Ecologie Les Verts (EELV). De Groenen waren de grote winnaars van deze verkiezingen. Ze veroverden burgemeestersposten in onder andere Lyon, Bordeaux, Strasbourg, Annecy and Tours.  Maar de winst wordt overschaduwd door een record lage opkomst: maar liefst 59% van de Fransen bleef thuis. Volgens Jean-Luc Mélenchon van de radicaal linkse partij La France Insoumise (LFI) was er sprake van een ‘burgerstaking’, ‘een koude opstand’.

Het rechtse Rassemblement national (RN) van Marine Le Pen behaalde gematigde resultaten. Ze verloor in haar bolwerk Marseille. Daarentegen wist haar voormalige levenspartner Louis Aliot wel de zuidelijke stad Perpignan te veroveren, overigens zonder enige verwijzing naar RN op zijn lijst. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 won Le Pen 1.438 raadszetels in 463 plaatsen. Afgelopen zondag bleef ze steken op 840 zetels in 258 gemeentes. Le Pen weet duidelijk niet te profiteren van de geringe binnenlandse populariteit van de man die haar enkele jaren geleden versloeg bij de presidentsverkiezingen.

Foto: Herr Toph (cc)

How to Lose a Country

In de boekhandel zag ik een boek met deze titel en dat leek een goede aanvulling op het onlangs door mij besproken How Democracies Die. Het is geschreven door de Turkse journalist Ece Temelkuran, die – gezien haar herkomst – zeker één geval van zeer dichtbij zal hebben meegemaakt. De inhoudsopgave wist me tot aankoop over te halen.

Waar How Democracies Die ingaat op het gehele proces dat leidt tot het verval van een democratie, diept Temelkuran één facet dieper uit, namelijk dat van het verval van de ‘omgangsvormen’ in een democratie. Daarbij kijkt ze niet alleen naar dat verschijnsel onder politici, maar ook en vooral onder het kiesgerechtigde gepeupel.

Ik kies dat woord met opzet, want waar How Democracies Die een wat afstandelijke, academische analyse is, is How to Lose a Country een veel persoonlijker en emotioneler boek. Ondanks dat lijdt het werk beslist niet aan een tekort aan heldere analyse en het biedt dan ook een uitstekende verdieping bij het onderdeel over de teloorgang van de politieke mores uit How Democracies Die. Alleen haar hoofdstuk over het overnemen van justitiële en politieke instituten is een doublure met het andere boek.

Op mij maakte Temelkurans schrijfstijl grote indruk. Ze schrijft niet alleen heel persoonlijk, maar gebruikt ook veel uitdrukkingen en metaforen. Ik weet niet of dat aan haar afkomst te wijten is, maar het is een bijzonder prettige bijdrage aan het genre. Verspreid over het boek komt een opvallend groot aantal gruwelijk rake observaties voor:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende