Australië weigerde de klimaatcrisis serieus te nemen

De branden in Australië woeden nu al drie maanden. Ze begonnen vroeger in het seizoen, zijn breder verspreid en feller dan ooit – bij elkaar is er nu al zes miljoen hectare grondgebied verbrand. Er is amper hoop dat de branden kunnen worden geblust. Alle inspanningen spitsen zich nu toe op ‘containment’, de hoop dat verdere verspreiding kan worden beperkt. Tot nu toe komt daar bitter weinig van terecht: de branden blijven woeden en zich uitbreiden. Het helpt niet dat de vuurzee een eigen dynamiek ontwikkelt, die verdere branden bevordert. Australië is droog als nooit tevoren (door de klimaatverandering) en kampt ’s zomers al jaren met temperaturen van 40 graden en hoger. De branden voeren de temperatuur op en veroorzaken hete wervelwinden, die het vuur verder verspreiden. Inmiddels zijn alleen al in New South Wales een half miljard dieren door het vuur omgekomen. Hoeveel dieren later zullen sterven omdat hun habitat in de vlammenzee is verdwenen, kan niemand zeggen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Tegenprestatie

Een of andere pipo van de VVD heeft weer eens voor de bühne geroepen dat werklozen moeten werken voor hun uitkering. Of het was iets met de bijstand, nou ja iets in die sfeer. Men noemt dat rechts. Mijn associatie is eerder met de voormalige DDR, waar ledig rondhangen er ook niet bij was. Het is dezelfde utopische illusie dat er een één op één match te maken valt tussen de burgers van een land en het beschikbare werk, betaald dan wel onbetaald.

Ik zou zeggen: laten we even doorpakken met de tegenprestatie voor een uitkering. Wie onvoldoende inkomen heeft komt automatisch in dienst van de overheid. Als de werkloosheid zo optisch is weggewerkt, ontstaat een nieuw machtsblok op de arbeidsmarkt. Hoe meer arbeid de huidige bijstandsgerechtigden verrichten, hoe groter hun ontwrichtingsmacht door te staken. Ik voel fijne cao-onderhandelingen aankomen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Vernedering

OPINIE - Onlangs keek ik naar De tegenprestatie, een reportage over de strakke regie van Leefbaar Rotterdam over de bijstandswet. Ik werd er nogal somber van. De ambtenaren waren goed getraind, correct en strak in hun aanpak. De uitkeringsgerechtigden waren over het algemeen braaf.

De film was scherp gemonteerd. Maar een kapster was boos: ik doe alles wat jullie zeggen, jullie maken alles weg, de gevolgen van alle vertraging zijn voor mij. Kan ik bij jou logeren als ik mijn huis uit word gezet? Dat was een glimp van een andere realiteit. Zij had geen zin in papier prikken bij de gemeentereiniging.

Nog zo’n glimpje: een ogenschijnlijk fitte man die voor zijn vriendin met gevorderde kanker zorgde, kreeg vrijstelling, want aannemelijk was dat hij ruim voldoende mantelzorg verrichtte.

Het publiek keuvelde na afloop gezellig over ‘maatwerk’, maar ik vroeg me af hoe ik me zou voelen, als ik in zo’n situatie kwam dat ik bijstand nodig had. Maar een woord kwam op: vernederd.

Dan volgt Schuldig, over de Vogelbuurt in Amsterdam, waar mensen vastlopen in financiële problemen. Het gevoel dat het oproept is hetzelfde: akelige vernedering. Een deurwaarder toont zijn eerlijke cynisme, de betrokkenen zijn nog woedend.

Foto: Ged Carroll (cc)

De tegenprestatie en de psychodwang van de sociale dienst

ANALYSE - De monitoring en activering van werkloze mensen door sociale diensten gaat gepaard met psychologische interventies, ofwel ‘psychodwang’. Los van de vraag of dit überhaupt effectief is, moeten we ons ook afvragen of dit in ethisch opzicht door de beugel kan.

In de openingsscènes van de documentaire De tegenprestatie (maandag 19 oktober, NPO2) zien we verschillende medewerkers van de Rotterdamse sociale dienst in gesprek met hun ‘cliënten’. Een van de medewerkers probeert een werkloze man moed in te praten: ‘Vanaf nu gaan we in oplossingen denken, niet in problemen,’ zegt ze, en: ‘het probleem effe bij onszelf houden.’ Als ze even later opstaat om het zogenoemde afsprakenformulier te printen, zegt ze, haar woorden kracht bijzettend met enthousiaste armgebaren, ‘Honderd procent hè?’

Een andere medewerker oppert dat werkervaring niet vereist is voor functies zoals productiemedewerker en postbezorger en zegt – vuisten zwaaiend – tegen de werkloze man tegenover hem: ‘Een beetje lef tonen!’ Een zestigjarige man zonder werk probeert begrip te kweken voor zijn situatie: hij heeft een ‘lastige leeftijd.’ De medewerker antwoordt daarop: ‘Ja, maar we moeten niet opgeven.’ Later horen we een medewerker zeggen dat het belangrijk is om naar de toekomst te kijken, want ‘waar wil jij je energie in steken, in iets dat je niet kunt veranderen, of iets dat je wel kunt veranderen?’

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Een agenda richting basisinkomen

COLUMN - Met een aantal aanpassingen van ons huidige sociale stelsel zijn al een hoop voordelen van een basisinkomen snel te behalen. 

Het basisinkomen: Rutte ziet er niets in, en het kader van de SP is hard bezig zijn achterban te ontmoedigen.

Toch is het denken hierover momenteel sterk in opkomst. Binnen GroenLinks rommelde het al langer in die richting. En deze week nam D66 op haar congres een motie aan voor nieuw onderzoek naar een basisinkomen. Drie kwart van de Volkskrantlezers geeft daarop aan wel wat in dit idee te zien.

Het basisinkomen is hot. Maar het is geen toverwoord waarmee alles gezegd is. Over hoe een sociaal stelsel met een basisinkomen eruit zou kunnen zien zijn namelijk nogal wat verschillende meningen in omloop.

Om te beginnen is er de ultrarechtse variant: schaf alles af en geef in plaats daarvan iedereen een basisinkomen, daarnaast de pure vrije markt. Dit beeld geeft sommige linkse denkers zulke nachtmerries dat ze over mogelijke andere scenario’s al niet eens meer na willen denken.

Maar natuurlijk zijn er ook andere varianten. Veel mensen erkennen dat het basisinkomen niet vervangend kan zijn voor alle regelingen in de sociale zekerheid. Dat bovenop het basisinkomen bijvoorbeeld een inkomensverzekering moet blijven bestaan die loondoorbetaling regelt, zoals nu in het huidige stelsel is geregeld met de WW, het aanvullend pensioen en regelingen voor loondoorbetaling bij ziekte. Een ander voorbeeld: in Nederland valt zolang de woonkosten bij gelijke woningen zo uiteen lopen niet te ontkomen aan het in stand houden van speciale regelingen daarvoor.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Tweedeling

COLUMN - Ik was de veertig nog niet gepasseerd toen ik mijn eerste economische model bedacht. Een mens doet wel eens rare dingen. Het begon met een onschuldige gedachte: een samenleving valt niet noodzakelijk samen met zijn economie, dat zijn twee verschillende dingen. Hoewel je daarbij in eerste instantie kunt denken aan een nationale samenleving die opereert in een globale economie, kan het ook andersom. Dat was mijn tweede onschuldige gedachte. Als je een economie ziet als een ingewikkeld netwerk waarbinnen geld, goederen, diensten, arbeid en nog zo wat ongeregeld worden uitgewisseld, dan zou het in theorie mogelijk moeten zijn dat er binnen één samenleving bijvoorbeeld twee economieën naast elkaar functioneren, vooropgesteld dat er – toevallig of om een andere reden – een contactarme kloof bestond of ontstond tussen die twee economische netwerken.

Destijds woonde ik in een buurt waar nogal wat sociale achterstand heerste. Veel bijstandstrekkers en arbeidsongeschikten en bijgevolg ook verschijnselen van een ‘informele economie’: een kringloopwinkel, een weggeefwinkel, een buurtcentrum dat een soort ruilhandel in diensten faciliteerde (ik verf jouw muren, jij past op mijn kinderen), een heel grote vrijwilligerscentrale en niet te vergeten een daklozenopvang waarvan enkele cliënten zich verdienstelijk maakten met het schoonhouden van de straat en het bezorgen van huis aan huis bladen. Door die omgeving werden mijn gedachten al minder onschuldig. Stel dat die twee economieën niet naast, maar boven elkaar bestonden?

Bovenin zou dan de ‘echte’ economie spelen: de economie waarover we lezen in de krant en waarmee politici hun kiezers sarren; de economie die – mits op de juiste wijze gehanteerd – levens kan maken en breken, wat zeg ik: samenlevingen kan maken en breken, díe economie. Onderin de samenleving zou dan iets functioneren dat leek op die informele economie in mijn buurt, maar dan veel groter. In theorie – aldus mijn gedachtenexperiment – zou het mogelijk moeten zijn om beide netwerken onafhankelijk van elkaar in de lucht te houden, op voorwaarde dat er voldoende kritische massa was: genoeg mensen dus om de kringloop van goederen, diensten, geld en arbeid op gang te houden.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: FaceMePLS (cc)

Goedpraters van Nederlandse mensenrechtenschendingen

OPINIE - De zogenaamde “tegenprestatie” van bijstandsontvangers is een mensenrechtenschending. Maar kan desondanks op genoeg goedpraters rekenen, schrijft Louis van Overbeek.

Schendingen van mensenrechten vormen een zaak van gewicht in de Nederlandse media en publieke opinie. Tenminste … zolang ze plaatsvinden in Verweggistan. “Oh wat is die homofobe Poetin een schurk, laten we zijn winterspelen boycotten! Mogen Saoedi-Arabische vrouwen niet autorijden? Dat kan echt niet! Kinderarbeid in Bangladesh? Schande!”

Dat er niettemin al tien jaar lang op grote schaal verplichte tewerkstelling (‘dwangarbeid’) van bijstandsgerechtigden voorkomt in Nederland zelf, is door belanghebbenden met succes uit de publiciteit gehouden. Deze tewerkstelling werd immers, mede om de armen er voortaan van af te schrikken überhaupt nog een uitkering aan te vragen, reeds geïntroduceerd met de invoering van de Wet Werk en Bijstand door toenmalig staatssecretaris Mark Rutte in 2004. Aanvankelijk (althans op papier) als verplichte reïntegratie, veelal onder de naam Work First, en inmiddels ook in de vorm van ‘verplicht vrijwilligerswerk’, als ‘tegenprestatie’ in ruil voor bijstand. Hoeveel moeite je ook deed de kwestie op de agenda te krijgen: in de mainstream pers en media werd zij domweg genegeerd.

Stokje achter de deur

En huidig staatssecretaris Jetta ‘grote grutjes’ Klijnsma, die haar gehoor bij voorkeur in kleutertaal en met verkleinwoordjes toespreekt, kon het intrekken van bijstand, het laatste sociale vangnet, als dwangmiddel om uitkeringsgerechtigden te pressen verplichte arbeid te leveren aanduiden als ‘een stokje achter de deur’, waar in werkelijkheid toch echt een maatregel als ‘een ploertendoder’ werd bedoeld.

Foto: Peter Eimon (cc)

Kunst op Zondag | Werkloos

Sluiten beeldende kunstenaars zich aan bij de groeiende rijen werklozen? Conform de Cultuurnota 2012-2016 is per 1 januari de nieuwe basisinfrastructuur in werking getreden. De aangekondigde slachting, goed weergeven in het door Kunsten ’92 opgestelde overzicht ‘Beeld van de sector’, is een feit.

Hoeveel nieuwe werklozen dat de komende tijd gaat opleveren moeten we afwachten. Er is echter heuglijk nieuws. Het aantal werkloze kunstenaars zal de burelen van de Sociale Dienst niet overspoelen.

George Segal – Depression Bread Line.
cc Flickr Vilseskogen's photostream George Segal Depression Bread Line

Zeer actuele cijfers zijn er (nog) niet, maar gegevens uit de Evaluatie van de Wet werk en inkomen kunstenaars (pdf – januari 2010) en van het CBS (werkzame beroepsbevolking in de kunsten) geven dit beeld:
Kunstenaars met uitkering

In 2011 telde het CBS nog 61.000 mensen in de categorie kunstzinnige beroepsbevolking.

Stel dat er sindsdien door crisis en bezuinigingen zo’n 4000 kunstenaars uit de boot zijn gevallen, dan zijn er, ruw geschat, 57.000 kunstenaars. Daarvan zal maximaal zo’n 6 tot 7% werkloos zijn. Er zijn dus waarschijnlijk tussen de 3.500 tot 4.500 werkloze kunstenaars.

Feit is dat een beeldend kunstenaar die nu werkloos wordt, geen kunstenaar meer is. Van 1956 tot 1 janauri 2012 behield een werkloze kunstenaar nog zijn status. Eerst dankzij de BKR (Beeldende Kunst Regeling), die achtereenvolgens werd vervangen door de WIK (Wet inkomensvoorziening kunstenaars, 1987) en de WWIK (Wet werk en inkomen kunstenaars, 2005).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.