Wetenschap contra tunnelvisie

Journalist Derk Walters vertelt in de NRC dat hij jaren geleden bij het Openbaar Ministerie op het matje werd geroepen vanwege een artikel over Julio Poch. Hij had twijfels over de bewijslast tegen de piloot die verdacht werd van deelname aan de befaamde dodenvluchten van het Argentijnse regime uit de jaren zeventig. De Officier van Justitie die hem over zijn artikel kapittelde zei toen dat er wel degelijk bewijs was, ‘want alle piloten deden in een roulatieschema dienst in die jaren’ op de vluchten waarbij politieke gevangenen boven zee werden gedropt. Walters vertelt het bij zijn bespreking van het boek Operatie Raaf van het echtpaar Knoops over de affaire, die uiteindelijk tot vrijspraak heeft geleid. Het geval zou ook mooi gepast hebben in het nieuwe boek van rechtspsycholoog Peter van Koppen De som van alle bewijs: scenario’s in strafzaken. Van Koppen is een expert in de ontmaskering van tunnelvisies. Hij trad vele malen op als getuige-deskundige in complexe strafzaken en schreef verschillende boeken over de valkuilen in de bewijsvoering die politierechercheurs en het Openbaar Ministerie tegen kunnen komen. Popper op het politiebureau In zijn nieuwste boek vertelt hij over de aanpak die hij voorstaat om een rechter de juiste informatie in handen te geven. Het gaat over de confrontatie van verschillende mogelijke scenario’s voor misdaden en de bewijsmiddelen die er toe moeten leiden dat het ene scenario wordt verworpen en het andere kan worden aangenomen. De bewijsvoering is volgens Van Koppen een wetenschappelijke opgave. ‘De activiteit van bewijzen in het recht moet aan dezelfde eisen voldoen als het bewijzen in de wetenschap’, schrijft hij. ’ De tenlastelegging is de ‘strafrechtelijke versie van een wetenschappelijke theorie’. Die theorie moet dus ook gefalsifiëerd kunnen worden, volgens Van Koppen, geheel naar Poppers opvattingen over een goede wetenschappelijke theorie. Dat betekent dat in het onderzoek moet worden nagegaan of de op te voeren bewijsmiddelen niet ook kunnen passen bij een redelijk ander scenario. Helaas blijven andere scenario’s nogal eens buiten beeld in het onderzoek met als gevolg dat een tunnelvisie het strafproces gaat bepalen. Van Koppen is een buitengewoon helder denkend en rationeel mens. Dat maakt zijn boek ook erg prettig om te lezen. Hij neemt je mee in zijn redeneringen, als een docent, met de nodige aanwijzingen om er voor te zorgen dat je hem kunt blijven volgen. Behalve een oefening in zindelijk denken krijgen we van docent Van Koppen ook een bepaald niet eenvoudige les in de waarschijnlijkheidsleer. Terug komt steeds de vraag naar het beslissende bewijsmiddel waarmee een onderscheid gemaakt kan worden tussen verschillende scenario’s: zó kan het niet gegaan zijn, want…. En zo móet het gegaan zijn, want… Waarbij het laatste natuurlijk niet noodzakelijk volgt uit het eerste. Balpendrama Het boek gaat heel uitvoerig in op het Leidse Balpendrama uit 1991. Een student werd er van verdacht zijn moeder te hebben vermoord door met een kruisboog een balpen in haar oog te schieten. Hij werd aanvankelijk tot 12 jaar gevangenisstraf veroordeeld, maar uiteindelijk toch vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Volgens Van Koppen begon het allemaal met de overtuiging van de betrokken rechercheurs en het Openbaar Ministerie dat de student de perfecte moord had willen plegen. De intensieve bemoeienis van zijn intellectuele familie (zijn vader was hoogleraar) sterkte de onderzoekers ook nog in hun tunnelvisie. De kern van het probleem was dat zij niet bereid waren alternatieve scenario’s in hun overwegingen mee te nemen. Deskundigen toonden met verschillende onderzoeken en experimenten aan dat een ongelukkige val van de vrouw mét balpen in de hand het meest waarschijnlijk is geweest. Een spannend verhaal, nog steeds, met heel veel intrigerende technische details en een schutterende politie en OM. Netflix zou er een mooie serie van kunnen laten maken. De voorbeelden van Van Koppen zouden de indruk kunnen wekken dat het een zootje is in de strafrechtelijke procesvoering. Geheel in zijn geest haast ik me te zeggen dat hij vanwege het doel van zijn boek natuurlijk vooral zaken aan de orde stelt waarin het mis ging en waar we van kunnen leren. Het boek mag op grond van het beperkt aantal cases dat hij behandelt niet gelezen worden als evaluatie van de strafrechttoepassing in Nederland. Maar de missers zijn wel pijnlijk en dringen een weinig positief beeld op van de betrokken ambtenaren. Er zijn kennelijk mensen bij politie en Justitie die zich maar al te makkelijk laten meeslepen in een scenario waarmee ze een zaak ter bevrediging van hun eigen overtuigingen en hun reputatie denken te kunnen afronden. En dan de onkunde, de weinig professionele houding van politiemensen bij verhoren, en de valse redeneringen, het bewust negeren van alternatieven: we mogen hopen dat Van Koppen vooral de excessen benoemt. De veroordeling van Bouterse Een omstreden kwestie die Van Koppen ook beschrijft is het proces tegen Desi Bouterse. Hij neemt deze case als voorbeeld om de risico’s van de inzet van een kroongetuige te laten zien. De Surinaamse legerleider en latere president is in Nederland in 1999 bij verstek veroordeeld tot 11 jaar cel en 4,6 miljoen euro boete voor handel in cocaïne, uitsluitend op basis van verklaringen van een kroongetuige. Patrick, de kroongetuige, heeft zijn verklaringen later ingetrokken, maar dat heeft niet geleid tot heropening van de zaak. Van Koppen concludeert na de beschrijving van een groot aantal twijfelachtige bewijsmiddelen en met de nodige slagen om de arm: ‘De verhalen die Patrick later vertelde [over zijn rol in het proces] laten, als ze juist zijn, zien dat de kroongetuigenverklaring geheel gereconstrueerd is in samenspraak van de politie, het openbaar ministerie en advocaat Gerard Spong (…). Het is het resultaat van een onderhandelingsproces. Volgens Patrick zou dagenlang onderhandeld zijn tussen officier van Justitie Harderwijk en advocaat Spong, die beide belangen hadden om Bouterse veroordeeld te krijgen. Patrick zat er bij en keek er naar.’ Advocaat Inez Weski deed in 2014 tevergeefs een herzieningsverzoek bij de Hoge Raad. De Raad vond dat onvoldoende duidelijk was waarom Patrick zijn aanvankelijke verklaringen heeft ingetrokken. Ook de twijfels over de integriteit van het onderzoek waren onvoldoende onderbouwd, oordeelde ons hoogste rechtscollege. Maar als je nu het verslag van Van Koppen leest is dat toch moeilijk te begrijpen. Liefhebbers van crimi’s zullen De som van alle bewijs: scenario’s in strafzaken weten te waarderen. Peter Van Koppen biedt boeiende beschouwingen over de methoden van politieonderzoek. Hij laat zien dat het in de praktijk heel wat lastiger en complexer is dan wat we in de snelle scenario’s van de hedendaagse fictieschrijvers te zien krijgen. Het is daarnaast een leerzaam boek als je zelf graag meedenkt met de agenten, speurders en rechters die je in politieseries ziet of waarover je in de thrillerliteratuur leest. Peter van Koppen, De som van alle bewijs: scenario’s in strafzaken. Amsterdam, uitgeverij De Kring. 320 pagina’s met foto’s, €22,99. ISBN 9789462972315

Foto: NilsPix (cc)

Natural Life in de VS: de langzame doodstraf

ACHTERGROND - Laat ik beginnen met een vergelijking die je hoogstwaarschijnlijk versteld zal doen staan. In Nederland wonen 17 miljoen mensen, in de VS ongeveer 20 keer zoveel, 335 miljoen. In Nederland zaten in 2020 40 mensen levenslang uit. Zou je dat evenals het inwoneraantal met 20 vermenigvuldigen voor de VS, dan kom je op 800 levenslang gestraften. In werkelijkheid hebben de VS niet 800 maar 206.000 levenslang gestraften, ruim 5000(!) maal zoveel als bij ons. Dat bizarre aantal past natuurlijk bij hun extreem hoge totaal aantal gevangenen: meer dan 2,1 miljoen. Daarmee staat Amerika bovenaan de wereldranglijst, zelfs China heeft minder gevangenen: 1,7 miljoen op 1,4 miljard inwoners (ruim 4x aantal inwoners van de VS).

Waar ging het mis in het Wilde Westen en, ging het wel mis? “Het strafrechtsysteem is gebroken”, kun je vaak horen in hervormingsgezinde kringen en de cynici onder hen roepen dat het systeem juist op rolletjes loopt. Gebouwd op het fundament van de slavernij, zou Michelle Alexander zeggen, schrijfster van ‘De nieuwe Jim Crow’ waarin ze schrijft: “we have not ended racial caste in America; we have merely redesigned it”. Of zoals anderen beamen, gebouwd op de War on Drugs die in 1971 door Nixon werd uitgeroepen en onder Ronald Reagan in de jaren ’80 uitgroeide tot een driekoppig monster.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

De 20 grootste misverstanden over het strafrecht

Rechtbankverslaggever Chris Klomp zet 20 populaire misverstanden over de strafrechtspraak op een rij en licht daarbij uiteraard toe waarom het een misverstand is.

De rechtspraak in Nederland is openbaar en er wordt veel over geschreven en nog veel meer over gepraat. Tegelijkertijd bestaan er nog veel misverstanden over het recht. Vandaar: de twintig grootste misverstanden over het strafrecht in Nederland.

Foto: Schermafbeelding - kro ncrv College Tour met Femke Halsema

Natuurverschijnsel

COLUMN - Afgelopen dinsdag was Femke Halsema bij College Tour van Twan Huys. Ik zat rechtop want ik verwachtte dat Huys haar stevig zou ondervragen over haar opvattingen over hoe Amsterdam bestuurd zou moeten worden als ‘vrije’ en volgens de vorige burgemeester zelfs ‘lieve’ stad.

Ik dacht zeker te weten dat een onderwerp als de ontruiming van het ADM-terrein, waar 21 jaar lang een kunstenaarsdorp was gevestigd, waar gezinnen met kinderen woonden en festivals werden georganiseerd, vast wel ter sprake zou komen. Of bijvoorbeeld iets als preventief fouilleren, waar de burgemeester nu wel fiducie in heeft en meer gebruik van ging maken. Zou dat misschien toch niet uitlopen op al of niet gewild etnisch profileren? Wat vond ze van ‘suicide by cop’? Was ze niet bang dat deze zich ontwikkelende praktijk uit de hand ging lopen en ‘verwarde’ personen vogelvrij zouden worden in de stad?

Hoe progressief vond ze eigenlijk dat de stad met dit linkse College werd bestuurd? Werden de bewoners bij alle ontwikkelde plannen zoals windmolens, wel serieus genoeg genomen? En gingen bepaalde bezuinigingen juist niet ten koste van de groep aan de onderkant van de samenleving?

Hoe ging ze het toenemende probleem van de ongedocumenteerden en daklozen in Amsterdam met haar College aanpakken? Was ze niet bang dat, als nu meer toeristen naar de stad zouden komen, dit ten koste van de inwoners zou gaan? En tot slot: Wat verwachtte zij van de aanstaande nieuwe regering als Rutte weer premier werd en Hoekstra zich op rechts ging profileren? Hoe zou dan de relatie worden met het Amsterdamse stadsbestuur?

Foto: Kim Daram (cc)

Gevangenisstraf moet het allerlaatste redmiddel zijn

VERSLAG - Misdaad en straf zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in het huidige strafrechtssysteem. Volgens strafrechtjurist prof. mr. Jacques Claessen moet het anders. Hij pleit voor een rechtssysteem waarin er aandacht is voor de mens achter de misdaad, voor herstel en voor rechtvaardigheid. Een beter alternatief?

We kennen allemaal de krantenkoppen over de recente avondklokrellen. “De heftigste rellen in 40 jaar”. “Plunderingen, brandjes, stenen naar de ME”. “Het leek wel oorlog”. Hoewel iedereen best begrijpt dat er onvrede en woede heerst over de huidige coronamaatregelen, is geweld nooit de oplossing. De eerste ingeving van politici én onszelf is dan ook vaak om hard te oordelen en hard op te treden. Een logische gedachtegang als we kijken naar ons huidige strafrechtsysteem. Een dader pleegt een misdaad en belandt na een rechtelijk proces achter de tralies. Toch wordt niemand beter van een gevangenisstraf, stelt strafrechtjurist prof. mr. Jacques Claessen (Universiteit Maastricht). Daarom pleit hij voor een minder zwart-wit rechtssysteem waarin de mens weer centraal komt te staan.

Op misdaad volgt straf. Toch?

Op zijn zachts gezegd was het kabinet niet blij met de avondklokrellen. “Dit heeft niets met corona te maken, dit is misdadig. We gaan er keihard tegenin,” aldus demissionair minister Grapperhaus. En dat gebeurde. Nu, iets meer dan een maand na de rellen, zijn er al 79 veroordelingen. De relschoppers vallen onder het snelrecht, waarmee ze binnen drie weken voor een politierechter verschijnen. De rechter stelt vervolgens welke wet er precies overtreden is en bepaalt welke straf de dader krijgt. In dit geval een onvoorwaardelijke gevangenisstraf en een schadevergoeding. Het is een vrij rationeel en zakelijk proces dat gebaseerd is op het principe van vergelding. Een dader moet en zal boeten voor zijn misdaden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: © VPRO schermafbeelding Zomergasten met Inez Weski

Recensie Zomergasten | Inez Weski

RECENSIE - Op uitnodiging van Sargasso bespreekt filosoof en jurist Marc Schuilenburg, docent aan de afdeling Strafrecht en Criminologie van de Vrije Universiteit te Amsterdam, de Zomergastenuitzending met Inez Weski.

Inez Weski is geboren in Rotterdam en noemt zichzelf een ‘controlfreak’. Ze is sinds 1978 strafrechtadvocaat en is de raadsvrouw van Ridouan Taghi. In het persbericht van de VPRO vertelde Weski dat ze fragmenten zou vertonen uit de sciencefiction klassieker 2001: A Space Oddysey van Stanley Kubrick en The Fantastic Mr. Fox van Wes Anderson. Ook zou ze ingaan op de behoefte aan wraak en het straffen van de ander.

Dat zijn interessante films en thema’s en toch zag ik tegen de uitzending op. Ik heb de fascinatie in de media voor advocaten nooit goed begrepen. Met Bénédicte Ficq, Richard Korver, Bram Moszkowicz, Geert Jan Knoops, Gerard Spong en Peter Plasman behoort Weski tot de categorie bekende Nederlanders. Met vaste regelmaat schuiven deze advocaten aan in talkshows om hun mening over alles te geven. Ik snap dat hun populariteit te maken heeft met onze fascinatie voor misdaad, geweld en bad guys. Maar, zo redenerend, zou je ook kunnen stellen dat artsen en geneeskundigen wel wat vaker in het Hilversumse Mediapark aan bod mogen komen. We maken ons ook enorm druk over onze gezondheid. Maar er is een coronapandemie voor nodig om op televisie verstandige woorden te horen van wetenschappers als virologe Marion Koopmans.

Foto: © VPRO screenshot Zomergasten 2020 Inez Weski

Zomergasten 2020 met Inez Weski

Is aan de  niet rokende, niet drinkende, al vanaf haar jeugd Russen lezend en ogen tekenende jongste van een gezin met vijf kinderen, een fantastisch beeldend kunstenaar verloren? Wellicht ook een briljante,  diepgravende archeoloog?

Misschien wel, er is in ieder geval een meesterlijke strafpleiter aan gewonnen. In VPRO’s zomergasten vanavond Inez Weski. Niet alleen bekend als advocaat van Desi Bouterse, wapenhandelaar Guus Kouwenhoven,  en momenteel druk met het bijstaan van Ridouan T., hoofdverdachte in het liquidatieproces Marengo, ook verdedigde ze kunstenares Tinkebell, die in 2011 werd vrijgesproken van mishandeling van hamsters in 2008.

“Weski is geen voorstander van het prijsgeven van haar privéleven”, kondigt de VPRO aan. Marc Schuilenburg schrijft in Sargasso’s recensie wat hij daarvan vindt.

Aan het begin van deze uitzending van Mensen met M (26 december 2019) zegt Weski: “Ik heb niet de neiging, zoals helaas velen, om al of niet op film, foto dan wel in gesprek de eigen ingewanden zowat op tafel te leggen. Ter inspectie. Die neiging heb ik niet. Het gebeurt sowieso soms zonder dat je wil. Omdat alles, inclusief gezichten, worden bemeten in de openbare ruimte.”

Ze refereert daarbij aan haar opvattingen over vaak door commercie en overheden geschonden privacy: “Ik heb daar ooit over geschreven. Namelijk dat mensen die thuis op de bank zitten, als het ware, ook al worden geïnventariseerd. Waar je naar kijkt, wat je aan hebt. Hoe track and trace zit tot in de hersenen. In de vezels. Alles wat je mond verlaat of je hersenen aanraken, dat wordt ergens gecategoriseerd. En dat is het grote gevaar. “

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Michael Coghlan (cc)

Hoe moeten we klimaatcriminelen straffen?

Stel dat we het veroorzaken van klimaatverandering en de schade die daaruit volgt criminaliseren, wat voor straffen willen we dat de rechter gaat opleggen? En met criminaliseren bedoel ik het langs democratische weg strafbaar maken met inachtneming van de rechtsstatelijke beginselen. Dat moet ik blijkbaar expliciet zeggen, want op Twitter schijnen sommigen te denken dat ik in mijn serie over klimaatcriminelen opriep tot een volksgericht of een dictatuur. Bij Climategate lijken ze te denken dat mensen die klimaatontkenning willen criminaliseren het normaal vinden dat er bij ‘sceptische’ wetenschappers zeven kogels door de kantoorruit gaan.

Ik had toch iets anders in gedachten. Als schade de basis is voor criminalisering, zoals groene criminologen bepleiten, dan lijkt me een goed uitgangspunt dat schade ook de basis is voor de bestraffing. In het huidige Nederlandse strafrecht staat vergelding centraal, waarbinnen ook ruimte kan zijn voor resocialisatie. Maar er zijn meer opties, zoals het herstellen van schade. Nu kan een rechter in het kader van de straf al opleggen dat een veroordeelde (rechts)persoon een schadevergoeding betaalt, maar in plaats van een bijkomstigheid zou dat ook juist centraal kunnen staan in het strafrechtelijk proces.

Restorative justice

In de criminologische literatuur wordt gesproken over restorative justice, in Nederland spreken we ook wel over herstelrecht. Kern van deze aanpak is dat dader en slachtoffer met elkaar om de tafel zitten en samen beslissen wat er moet gebeuren na een delict. Het is belangrijk dat de dader schuldbewust is en dat het slachtoffer in staat is tot het accepteren van excuses. Wat er vervolgens moet gebeuren hangt mede af van de mogelijkheden die de dader heeft en de behoeften van het slachtoffer.

Foto: Chris Potter (cc)

De ‘war on crime’ in Nederland

VERSLAG - Hoe ziet misdaad in Nederland eruit en hoe bestrijd je het? Drie wetenschappers duiken de onderwereld in.

De ‘war on terror’, ‘war on drugs’ en ‘war on crime’: als je kijkt naar de manier waarop we in Nederland over misdaad praten, lijkt het alsof we in een onveilig land wonen. Toch is het in Nederland nog nooit zo veilig geweest als nu. “Hoe veiliger het wordt, hoe hysterischer we omgaan met het laatste beetje misdaad”, stelt filosoof en jurist dr. mr. Marc Schuilenburg (VU). Samen met criminologen prof. dr. mr. Miranda Boone (UL) en dr. Damián Zaitch (UU) ging hij tijdens het Science Café in gesprek over de Nederlandse misdaad.

Sancties en re-integratie

Het aantal gevangenen in Nederland is de laatste decennia flink gedaald. “In vergelijking met het buitenland zijn er in Nederland zelfs erg weinig gedetineerden“, licht Boone toe. Toch betekent dat niet direct dat er minder criminaliteit is. “We brengen steeds minder delicten voor de rechter. En bovendien worden er vaker maatregelen getroffen om mensen uit de gevangenis en in de samenleving te houden, zoals met een taakstraf.”

Als mensen dan toch in de gevangenis terecht komen, is het lastig om re-integratie te bevorderen. “Er wordt moord en brand geschreeuwd over de recidive-percentages, die ook werkelijk heel hoog zijn”, zegt Boone. “Maar als je kijkt naar de mensen die in de gevangenis komen, denk ik dat dat niet zo gek is”. Deze mensen hebben vaak voordat ze met het strafrecht in aanraking komen al veel problemen: verslaving, psychische problemen, schulden. De vaak korte tijd die ze in de gevangenis doorbrengen is ook niet genoeg om deze problemen aan te pakken en daarom vervallen velen van hen weer in het oude gedrag. Bovendien gaan effectieve re-integratiemaatregelen in tegen de publieke opinie: zorgen dat mensen contact met familie kunnen houden, en investeren in werk en vaardigheden. Kortom: het toesnijden van straffen op de problematiek van het individu.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zullen computers rechtspreken? (ja, als…)

OPINIE - Een computer kan rechtspreken, als wij met zijn allen denken en willen dat hij het kan. Vasco Groeneveld (Strafpleiter bij Plasman cs advocaten) is daar nog geen overtuigd voorstander van. Een gastbijdrage van Ivoren Toga.

Het is een hip onderwerp, en niet alleen in non-fictie bestsellers: gaan computers binnenkort ons werk overnemen? Menigeen zal zijn dagelijkse bezigheden hebben nagelopen op onvervangbare want diepmenselijke kwaliteiten, in de hoop dat het zijn tijd wel zal duren voor we stekkers mogen afstoffen. Maar als je het nieuws mag geloven kunnen computers zichzelf go leren spelen en zonnestelsels opsporen dus nou ja, dan lijken we niet kinderachtig te moeten doen over zeg diefstal bij Albert Heijn.

Rechtspraak wordt vaak genoemd als testcase bij uitstek. Dat draait immers om het verwerken van datastromen en het onderbrengen van specifieke gegevens onder algemene wetmatigheden, en als ik het goed begrijp is dat zo’n beetje de definitie van een algoritme. Dat kan een computer veel beter en completer, met toepassing van statistiek en kansberekening, waar de gemiddelde jurist glazig naar staart. Het monopolie op het herkennen van emoties en het begrijpen van verbale en non-verbale communicatie schijnt de mens al kwijt te zijn. Slordigheid, selectieve interesse, haast en andere vervelende menselijke neigingen? Hebben apparaten geen last van. Voor klasse en huidskleur zijn zij pas echt blind. Kennen computers geen intuïtie? Maar wat is intuïtie anders dan verwerkte, ingedaalde ondervinding?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende