Palestijns Bureau voor de Statistiek: Israelische Joden gebruiken 85% van historisch Palestina

Het Palestijnse Centrale Bureau voor de Statistiek (PCBS) heeft berekend dat Israëlische Joden 85% gebruiken van het historische gebied Palestina, terwijl Palestijnen die 48% van de totale bevolking van het gebied uitmaken, het met iets minder dan 15% moeten doen. Dit staat in een rapport van het PCBS dat uitkwam op Nakba-dag, de dag waarop de verdrijving van de Palestijnen ten bate van de stichting van de Staat Israël, wordt herdacht. Volgens dit rapport waren er aan het einde van 2015 wereldwijd 12,4 miljoen Palestijnen, een negenvoudige toename sinds 68 jaar geleden de Nakba plaatsvond.Van deze 12,4 miljoen woont ruwweg de helft in het Palestina van de Middellandse Zee tot de rivier de Jordaan.

Quote du Jour | Slechte statistiek

De klimatologie zit vol voorbeelden van slechte statistiek. Wetenschappers zouden zich moeten schamen.

Volgens de Telegraaf zei een socioloog (Benny Peiser) dat op een (niet nader genoemde) Engelstalige website. Aanleiding was het intrekken door het wetenschappelijk tijdschrift Nature van een artikel over de absorbatie van warmte door de oceanen. Gegniffel bij de usual suspects natuurlijk. Maar het was niet zomaar een website waar zomaar een socioloog aan het woord werd gelaten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Peter Merholz (cc)

Crisis in de psychologie: nog maar een experiment

COLUMN - Blogs kunnen iets wat wetenschappelijke artikelen niet kunnen: de wanhoop van de onderzoeker laten zien. Neem het stuk dat de prominente Canadese sociaal psycholoog Michael Inzlicht onlangs publiceerde op zijn eigen website. “Ik voel dat de grond onder mijn voeten beweegt”, schreef hij daarop, “en ik weet niet meer wat werkelijk is en wat niet.” En: “De sociale psychologie verdient een nieuw begin. Maar waar moeten we beginnen? Waarvan ben ik het meest zeker en waar kan mijn scepsis eindigen?”

Waar lees je zulke kreten in de vakbladen? Nee, het gaat niet goed in de sociale psychologie. De ontmaskering van Diederik Stapel bleek slechts een van de voorboden van een veel diepere crisis. Kon je in zijn geval nog denken dat het ging om een enkeling wiens bizarre onderzoeksresultaten gewoon niet goed genoeg waren getoetst, nu blijkt een van de kernpunten van het vakgebied – een effect waarvan men meende dat het in allerlei condities en in allerlei laboratoria was getoetst – ineens onvindbaar.

Het gaat om het idee dat de mens beschikt over een eindige hoeveelheid wilskracht: als je het aan het ene besteedt, kun je het niet aanwenden voor iets anders.
Wie een uur naast een pot M&M’s heeft gezeten, waarvan zij niet mocht snoepen, kan zich er daarna lastiger toe zetten een ingewikkelde som tot het einde af te maken; ego depletion heet dat in de vakliteratuur.

Foto: Brian Rinker (cc)

Anoniem commentaar

Het weblog bedreigt de sociologische wetenschap. Althans, momenteel is vooral een bepaald deel van de sociologie in gevaar: het sterk op statistiek gerichte deel. Maar dat is slechts toeval – het komt doordat bloggers nu eenmaal relatief vaak geïnteresseerd zijn in rekenen. Het zou weleens de voorbode kunnen zijn van een grotere verandering.

De Amerikaanse socioloog Andrew Lindner schreef er onlangs over op zijn weblog. Hij had jarenlang gewerkt aan een artikel waarin hij met veel datageweld probeerde aan te tonen waarom films waarin intelligente vrouwen spelen, relatief weinig geld opleveren. (kortweg: omdat er relatief weinig geïnvesteerd wordt in zulke films).

Die jaren waren vooral heengegaan met het gebruikelijke proces van aanbieden aan redacties, allerlei commentaar krijgen over de vraag of er niet eigenlijk een andere theorie had moeten worden gebruikt, het artikel aanpassen, dan toch afgewezen worden, en doorgaan naar een ander tijdschrift waarin de reviewers weer andere obsessies bleken te hebben.

Knallen

Ondertussen kwam een blogger met een post waarin een zeer gelijksoortig onderzoek werd gepresenteerd. Het was wat rommeliger, de data waren van wat mindere kwaliteit, een en ander werd minder goed in de literatuur geïntegreerd. Maar de resultaten waren wel vrijwel dezelfde.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Kort | Het glazen plafond

DATA - De verdeling van (bruto) inkomen uitgesplitst naar mannen en vrouwen laat zien dat er nog heel veel moet gebeuren voor de vrouwen een gelijkwaardige positie hebben. Het glazen plafond zit al bij 40.000 euro per jaar.
brutoinkomenverdeling_475

Er zijn nog veel meer interessante zaken te ontdekken in deze grafieken.

De grafieken zijn tot ons gekomen via een online gezette presentatie van CBS-mensen. Ze maken in de toelichting over hoe big data te visualiseren, gebruik van de ruwe data die ze daar beschikbaar hebben over de inkomens van alle Nederlanders (geanonimiseerd begreep ik).
Dit is uiteraard een goudmijn voor onderzoekers ook buiten het CBS. Hopelijk komt er snel meer uit.

NB: Bovenstaande conclusie is statistisch gezien totaal onverantwoord.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kans op overlijden door terrorisme in Nederland 2002-2011

DATA - U gaat een keer dood. Maar hoe groot is nou de kans dat u dood gaat door een terroristische aanslag hier in Nederland?
Als we afgaan op de tien jaar van 2002 tot en met 2011 is die kans erg klein. Om precies te zijn: 0,0000732%. Minder dan 1 op de miljoen. Tenminste, als je toch dood ging.
De kans dat je bij het doen van het huishouden overlijdt is ruim 500 keer zo groot….

De meeste mensen gaan overigens dood als gevolg van een ziekte of een (erfelijke) aandoening. Zo’n 95%.
doodsoorzaak20022011_475

Update (14:30 uur): Maar hoe zit dat dan met Europa? Denk aan Madrid, Brussel en Londen. We hebben daarvoor Eurostat (EU-28) en de lijst met terrorisme aanslagen genomen. Conclusie: de kans is in de EU 0,0000071%. Ja, dat is een factor 10 kleiner.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waarom wijnproeven meer gemeen heeft met waarzeggerij dan met wetenschap

Gepensioneerd oceanograaf en wijnboer Robert Hodgson ontdekte dat wijnkenners zelfs één en dezelfde wijn in één en dezelfde sessie zeer verschillend waarderen.

Princeton-econoom Orley Ashenfelter ontwikkelde een eenvoudige wiskundige formule waarmee hij de prijs van antieke wijnen net zo goed kan voorspellen als één van de meest gezaghebbende wijnkenners van de VS.

Conclusie: de expertise van zelfverklaarde wijnconnaisseurs om de prijs en kwaliteit van exclusieve wijnen te bepalen, lijkt vooral te berusten op bluf en een hoop broeha.

Foto: Duopolie

Duopolie | Afscheid

COLUMN - Na vijftig columns neemt Duopolie afscheid op Sargasso. Joël is vanaf half oktober weer terug met een nieuwe coauteur en een nieuwe column over gedragseconomie, Mark verlaat Sargasso om zich te richten op het afmaken van zijn proefschrift. In deze column een korte reflectie op een jaar Duopolie.  En omdat we nu eenmaal economen zijn, hoort daar een statistische analyse bij waarin we onderzoeken welke columns reacties en plusjes opleveren en waarom.

Uit het histogram in bijgaande figuur valt op te maken onze stukken meestal tussen de 5 en 14 plusjes hebben, met een maximum van 29 (voor Opstelten’s achterhoedegevecht). Het aantal reacties loopt sterk uiteen: vaak zijn het er maar een paar, maar er zijn een aantal uitschieters, en het hoogste aantal reacties is 68 (voor Leefbaar loon).

Figuur: Histogram reacties en plusjes.

Histogram Duopolie

 

Om erachter te komen welke columns reacties en plusjes opleveren en waarom, hebben we een simpele inhoudsanalyse van onze columns uitgevoerd. Elke column kreeg een cijfer voor kwaliteit, complexiteit, beleidsmatigheid, de mate van opinie en hoe “rechts” het stuk was. Tegen de regels van de inhoudsanalyse in hebben we dit zelf gedaan, waardoor de data niet helemaal objectief te noemen zijn, hoewel we het samen wel vaak eens waren.

Foto: flosofl (cc)

Sarewitz en de politiek van kansberekeningen

ANALYSE - De kans is 95% dat er een aardbeving plaatsvindt in California. Maar de waarde die men aan zo’n kansberekening hecht, is sterk afhankelijk van de context, schrijft onderzoeker Marlous Blankesteijn.

Door California loopt langs de kust een aardbevingszone: de zogenaamde San Andreas-breuk, die zo actief is dat er altijd een verwachting is van “the next big one”. In 1985 schatten seismologen dat het voor 95% zeker was dat er voor 1993 een volgende aardbeving zou plaatsvinden in bepaald deel van de breuk. De schatting was gebaseerd op een goede statistische analyse van eerdere aardbevingen en werd bevestigd door de seismologische wetenschappelijke gemeenschap. De aardbeving kwam niet. En wat misschien wel verrassender is, niemand maakte zich er echt druk om. Het gebied waar de aardbeving voorspeld werd – het Parkfield segment – is vrijwel leeg.

Hoe anders was het geweest als seismologen hadden voorspeld dat de aardbeving in het dichtbevolkte San Francisco zou plaatsvinden. Dat ligt ook op de San Andreas breuk. Zou dan ook maar iemand zich druk gemaakt hebben? Het voorbeeld is van Daniel Sarewitz, Amerikaans hoogleraar Science & Society, tijdens de nazomerborrel van het Rathenau Instituut afgelopen woensdag. De kern van zijn betoog was dat onzekerheden zich uitvergroten in het politieke debat als zulke bevingen in dichtbevolkt stedelijk gebied worden voorspeld. Ze worden dan al snel een politiek probleem. In een dunbevolkt gebied worden ze kleiner, acceptabeler en blijven vooral een wetenschappelijk bevinding.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende