Reken maar op een miljard tekort voor het spoor

Staatssecretaris Wilma Mansveld debatteert morgen met de Tweede Kamer over de tekorten bij ProRail. De teller staat nu op 475 miljoen, maar wie het onderliggende, ontluisterende rapport (pdf) goed leest, komt op een veel hoger bedrag uit. Het dubbele is niet ondenkbaar. Het rapport van accountantsbureau PWC legt de meerjarenreeksen onder de loep. Daarin staat het verwachte onderhoud tot en met 2028 gepland. Daarover heeft ProRail in 2013 aangegeven (pagina 8): ... de beschikbare middelen in de Rijksbegroting en de benodigde middelen voor instandhouding, capaciteitsverdeling en verkeersleiding, zoals opgenomen in de BOV meerjarenreeksen van ProRail, niet in evenwicht zijn. Het verschil tussen de beide reeksen in de periode van 2013 tot en met 2028 bedraagt € 1,1mld ...

Door: Foto: Frans Berkelaar (cc)
Foto: Elger van der Wel (cc)

Reisinformatie op stations bij NS

, door

ACHTERGROND - De NS nam in 2012 de reisinformatievoorziening over van ProRail. Dat ging niet zonder slag of stoot, maar leverde de NS wel een machtspositie ten opzichte van concurrenten op, die een rechtszaak hebben aangespannen.

Sinds 1995 is NS Reizigers verantwoordelijk voor het personenvervoer over het binnenlandse spoor. Verschillende taakorganisaties werden verantwoordelijk voor het onderhoud van het spoor. De precieze gang van zaken is te lezen in het gister verschenen ‘De geschiedenis van NS in vogelvlucht.’ In november 2012 kreeg NS Reizigers (NSR) er nog een verantwoordelijkheid bij: de reisinformatie op stations. Die overgang van ProRail naar NSR ging niet zonder slag of stoot.

Al in het voorjaar van 2011 besloot minister Schultz van Haegen dat het beter zou zijn als NS Reizigers de informatievoorziening op zich zou nemen, naar aanleiding van de voorgaande winter waarin door slecht weer het spoorvervoer een chaos werd en reizigers klaagden over slechte informatievoorziening. Hoewel het besluit tot nogal wat kritiek leidde, van concurrerende bedrijven en belangenorganisatie Voor Beter OV, startte de NS al in augustus 2011 met de informatievoorziening. De officiële overdracht had toen nog niet plaatsgevonden.

Op 25 mei 2012 ontving de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) een zogenaamde concentratiemelding (pdf) van Voor Beter OV, waarna de organisatie een onderzoek instelde. De NMa constateerde dat er een aantal mogelijke problemen zouden ontstaan door het overdragen van de reisinformatievoorziening:

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Gerard Stolk (cc)

De geschiedenis van NS in vogelvlucht

, door

ACHTERGROND - De NS is een bijzonder bedrijf. Als naamloze vennootschap met één aandeelhouder, de Nederlandse Staat, is het een schoolvoorbeeld van het grijze gebied tussen private en publieke partijen. Aan de ene kant handelt de NS als volledige marktspeler, die meedoet aan aanbestedingen, nieuwe BV’s opzet en marktconforme prijzen stelt aan zijn diensten. Aan de andere kant: wat is marktconform als de NS de enige speler op het grootste gedeelte van het railnetwerk is?

En hoe ziet die markt er in Nederland eigenlijk uit? Hoeveel ruimte hebben concurrenten om de strijd met de NS aan te gaan?

Geen verzelfstandiging maar reorganisatie

In 1992 werd een proces in gang gezet dat bekend is geworden als de verzelfstandiging van de NS. Maar juridisch gezien was hiervan geen sprake. De NS was al sinds de fusie tussen de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS) in 1938 een privaatrechtelijk bedrijf. De Nederlandse overheid kocht toen weliswaar alle particuliere aandelen op, maar de NS werd desondanks geen staatsbedrijf. In plaats daarvan werd de NS een semipubliek bedrijf dat eigenaar en beheerder was van het spoor en alle vervoersdiensten op dat spoor exploiteerde. Omdat de NS geen staatsbedrijf was, had het veel meer financiële en bedrijfseconomische bewegingsruimte dan officiële staatsbedrijven zoals de PTT en DSM. Niettemin stond de overheid wel degelijk garant voor exploitatietekorten en maakte jaarlijks een algemene subsidie over aan de NS.

Foto: Blind Walls Gallery, Huilende treinen © Joren Joshue © foto Wilma Lankhorst.

Eerste klas bewijs van beschaving

, door

OPINIE - Als je eens je vertrouwen in de mensheid dreigt te verliezen, moet je plaats nemen in de eerste klas. Sinds ik dat van mijn werkgever mag doen, ben ik mijn medeburger ineens een stuk positiever gaan bekijken. Mocht je denken dat het Nederlandse volk een ongedisciplineerde bende is – een reisje van Amsterdam naar Rotterdam leert je wel anders.

Het gebeurt natuurlijk weleens dat er mensen in zo’n wagon komen zitten met alleen maar een tweedeklaskaartje. Die mensen zijn onder te verdelen in precies drie groepen, die elkaar niet overlappen.

De eerste zijn de buitenlandse toeristen die zo naief zijn te denken dat de eerste klas in een trein er wel heel anders uit zal zien dan de tweede en die daardoor echt niet in de gaten hebben dat ze in de eerste zitten.  

De tweede groep zijn de mensen die vinden dat zij sowieso recht hebben op een eersteklaszitplaats, omdat ze door Onzelieveheer zozeer zijn voorzien van voortreffelijke kwaliteiten dat het overdreven zou zijn om van hen te verlangen dat ze überhaupt een kaartje kopen – de zeventienjarige scholier die naar zulke geweldige muziek luistert op zijn telefoon dat iedereen begrijpt dat de NS eigenlijk hém zou moeten betalen dat hij in zijn coole kleren op het ribfluweel heeft plaatsgenomen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Heldere besluiten? in de politiek?

, door

Quote du Jour“De wijze waarop met het Noorden wordt omgesprongen, absoluut niet fraai. Er wordt al sinds de jaren zestig over een snelle verbinding naar het Noorden gesproken. Hoe kan de minister dan in 2007 zeggen dat hij geen «quick en dirty» besluit wil nemen? Het wordt echt hoog tijd dat er een helder besluit wordt genomen. Waar blijven de daden van deze bewindsman? Waar is het voortvarende en doortastende Kamerlid van weleer gebleven?”Kamerlid van Gent van Groenlinks ging in het kamerdebat over de zuiderzeelijn van 7 december flink tekeer. De Minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat reageerde maar lauwtjes. Die interactie laat mooi de tegenstelling zien in wat is, en hoe het zou moeten. Politieke besluitvorming, kan dat via heldere besluiten en doortastendheid, en zo ja hoe? Of is mevrouw van Gent van Groenlinks eigenlijk een tikkeltje naïef in haar opmerkingen?