Vakbonden, partijen en postzegelverzamelaars

'Alle wetenschap is natuurkunde of postzegelverzamelen,' stelde de natuurkundige Rutherford. Politicologen hebben zich dat aangetrokken. De populaire benaderingen in de politieke wetenschap zijn sterk theoretisch gemotiveerd en proberen net als de natuurkunde een soort universele wetten te formuleren. Ik was vorige week op een conferentie in Oslo over de relatie tussen vakbonden en partijen. Daar zag je dat zo’n one size fits all-benadering niet werkt: je kan de context niet negeren. Het is niet zo zeer dat politici of vakbondsleiders elkaar minder vaak bellen als WhatsApp populairder is, maar dat de relatie fundamenteel anders is als de context verschilt. De postzegel waarbinnen politici en vakbondsleiders opereren bepaalt welke mogelijkheden er zijn, wat vakbonden kunnen bieden of vragen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gevolgen klimaatverandering op voedselproductie nu al merkbaar

CO2 is een meststof en dus goed voor plantengroei. Meer CO2 in de atmosfeer leidt dus tot meer groei. Dat is een veelgehoord argument onder klimaatsceptici. Een argument dat op zich correct is, maar volledig voorbijgaat aan (simpel gezegd) de capaciteit van CO2 om warmte vast te houden in de atmosfeer. Meer CO2 zou inderdaad moeten leiden tot meer groei, doch de (door sceptici betwiste) neveneffecten hiervan remmen de groei juist af. Een recente studie in Science heeft dit aangetoond.

Dat de planeet geleidelijk opwarmt (volgens menselijke maatstaven althans, volgens geologische standaarden uitzonderlijk snel) staat in feite buiten kijf. Dat klimaatveranderingen uiteindelijk gevolgen gaat hebben voor de voedselproductie is dan ook geen verrassing. Enerzijds kan door opwarming het groeiseizoen worden verlengd en zullen landen in een gematigd klimaat hiervan voordelen kunnen hebben. Anderzijds zullen er veel gebieden zijn, met name in ontwikkelingslanden, die meer te lijden krijgen van extreme droogte en ziektes. Droogtes leiden daarnaast tot een verhoogd verbruik van (drink)water, welke ook weer gevolgen heeft voor de dan toch al fragielere waterhuishouding in die gebieden. Ook kan in andere regio’s van de wereld extremere neerslag leiden tot misoogsten. Dat deze veranderingen nu al meetbaar blijken te zijn is echter wel een verrassing.

Allereerst, de voedselproductie neemt wel degelijk toe. Dit komt onder andere door verbeterde agrarische kennis die meer en meer wordt toegepast: slimmer grondgebruik, betere bemesting, schaalvergroting, intensivering van de landbouw, etc. Doch, zo blijkt uit de studie, die productie van maïs had theoretisch 3,8% groter moeten zijn dan nu het geval is en graan 5,5%. Aan de andere kant, rijst en soja blijken het nu juist iets beter te doen (respectievelijk 2,9% en 1,3% meer dan zonder klimaatverandering het geval zou zijn). Daarnaast schatten de onderzoekers dat klimaatverandering tot nu toe verantwoordelijk is voor 6,4% stijging van de voedselprijzen in de afgelopen 3 decennia.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Wetenschappers moeten geen journalist spelen

SaillantLOGOWetenschappers moeten geen journalist spelen.

Eerder schreef ik dat de politiek zich moeten laten informeren over wetenschap door wetenschappers. Te vaak laten politici hun oren hangen naar de diverse soorten niet-wetenschappers die wel een mening over wetenschap hebben. Die niet-wetenschappers zijn dan de verkeerde poppetjes op de verkeerde stoelen. Deze week zagen we een voorbeeld van wetenschappers die kennelijk ook de neiging hebben om op de stoelen van niet-wetenschappers te gaan zitten. Zij moeten dit evenzeer nalaten.

Naar aanleiding van een aankomende publicatie in Science, ontketende Science samen met de auteurs een wereldwijde mediahype. Toegegeven, wij (lees: ik) van Sargasso deden er ook aan mee. Sommige van de comments schiepen al ruim voordat officieel werd wat er in de publicatie zou staan, duidelijkheid in de duisternis. De geruchtenmachine van het internet evenwel had het al over de ontdekking van buitenaards leven, vooral in de hand gewerkt door de tamtam waarmee de publicatie werd aangekondigd. Zo werd er een live persconferentie van NASA aangekondigd ruim voor de publicatie. Uiteindelijk op die persconferentie meldde men, hoewel een stuk minder spectaculair dan buitenaards leven, de ontdekking van een bacterie die fosfor door arseen vervangt in zijn DNA, wat het moeten herschrijven van alle biologieboeken zou betekenen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.