Laat links BBB de hand reiken

Het stikstof-dossier lijkt Nederland in een impasse te brengen. Een wat onverwachte samenwerking kan het begin van een oplossing zijn. Als Rutte erop uit was ons weer even te doen vergeten met wat voor problemen hij Nederland allemaal heeft opgezadeld dan is hij daar in geslaagd. Een scheefgegroeide woningmarkt, een disfunctionerende belastingdienst, een schreeuwend lerarentekort, maar natuurlijk vooral de behandeling van Groningers, van ouders in het toeslagenschandaal en van vluchtelingen. Maar al die onder zijn leiding veroorzaakte problemen worden nu aan het zicht onttrokken door het stikstof-dossier. En vooralsnog wijst niets erop dat Rutte bij machte is om ons daaruit te halen. Over links of over rechts? Over links, of over rechts. Daar ging het in de duidingen van de verkiezingen over. Maar misschien wel het beste antwoord op de vraag hoe we uit deze impasse komen is over links en over rechts. Linkse partijen en de (kiezers van de) BBB hebben meer raakvlak dan je op het eerste gezicht zou denken. Want voor welke mensen verwacht je dat linkse partijen opkomen? Voor de kleine man of vrouw die niet word gehoord en die niet kan opboksen tegen de grote maatschappelijke en economische krachten waar hij of zij geen invloed op heeft? Als ik Josse de Voogd zo goed parafraseer dan zijn dat de mensen die ook aangetrokken worden door de BBB. Daar komt een politieke reden bij. We weten dat het kabinet links en rechts tegen elkaar kan uitspelen, omdat ze straks in de Eerste Kamer op twee manieren een meerderheid kan halen. Maar als de BBB en de combinatie PvdA/GL op onderwerpen een akkoord sluiten, dan kunnen ook zij hun macht uitspelen door het kabinet voor het blok te zetten. Want zonder de steun van één van beide blokken komen kabinetsplannen nooit door de Eerste Kamer. Daarbij kan zo’n akkoord misschien ook helpen bij het vormen van coalities in de provincies. Links en rechts om het kabinet heen Zo’n akkoord moet beginnen bij het erkennen van ontwikkelingen buiten de grote steden en de Randstad, die in Den Haag onvoldoende worden gezien. Zoals in het deze week gepresenteerde onderzoek Elke Regio telt! ook naar voren komt. Het beperkte zicht op die ontwikkelingen geldt natuurlijk evenzeer voor de regerende partijen, als voor PvdA en GroenLinks. Maar erken dat. Er was al een volle emmer, voordat stikstof die emmer deed overlopen. Het is niet zo moeilijk om voor een akkoord een gezamenlijk uitgangspunt te formuleren. Dat kan zijn het willen opkomen voor de kleine man of vrouw en ook de kleine ondernemers, zoals boeren en winkeliers. Dat betekent dan bijvoorbeeld dat de randvoorwaarden voor een volwaardig leven ook buiten de stad voldoende aanwezig, of bereikbaar moeten zijn. Dat publieke voorzieningen in kleine dorpskernen blijven bestaan of worden verbetert. Dat kleine economische en maatschappelijke worden ondersteund. Dat onder ogen wordt gezien dat vervoer, buiten de stad, een buitengewoon belangrijke voorwaarde voor bestaan is. Dat aan de betekenis van het boerenbedrijf, voor families en dorpen niet voorbij wordt gegaan. Akkoord Een akkoord waarin BBB en PvdA/GL elkaar kunnen vinden kan uit de volgende onderdelen bestaan. 1. Vervoer Vervoer is voor iedereen belangrijk, maar buiten de stad zijn de mogelijkheden veel beperkter. Daarom moet het kabinet extra geld uittrekken voor OV in de regio’s. Scholieren moeten naar school kunnen reizen, ouderen moeten hun kinderen kunnen bezoeken, of andersom. Daarnaast moeten groene partijen begrijpen dat een auto buiten de stad soms een onmisbaar vervoersmiddel is. De strijd voor een schoner milieu moet geen strijd zijn tegen de automobilist die geen andere mogelijkheid heeft dan de auto. Dat moet er bijvoorbeeld toe kunnen leiden dat de wegenbelasting afhankelijk wordt van waar je woont. Omhoog in de stad en omlaag buiten de stad. 2. Voorzieningen Waar je in de stad binnen 10 minuten meerdere scholen vindt, mag je buiten de stad blij zijn als je binnen 10 minuten überhaupt een school vindt. Dat geldt ook voor een bakker en een groenteboer, voor een huisarts en tandarts en een kapper. Om maar niet te spreken van het gemeenteloket, de hogeschool of het ziekenhuis. De logica van schaalvergroting, leidt op sommige plekken tot een verschraling van voorzieningen die veel te ver gaat. Dat is vaak het directe of indirecte gevolg van politieke beslissingen. Terwijl de politiek er juist voor moet zorgen dat de toegang tot voorzieningen voor iedere Nederlander op orde is. Een begin van een oplossing kan zijn dat het kabinet een extra staatssecretaris voor de regio aanstelt, op het ministerie van ruimtelijke ordening. Die krijgt de opdracht voor politiek Den Haag inzichtelijk te maken in welke regio’s de problemen zitten. 3. Stikstof Het heikele punt is stikstof, zou je denken, maar ook hier valt voor BBB en PvdA/GL gezamenlijk iets te winnen. De grootste uitstoters van stikstof zijn Tata Steel en Schiphol en daarnaast nog heel veel andere industrie. Wat BBB en PvdA/GL samen kunnen afdwingen is dat minister Van der Wal haar aandacht verlegt van het kleine boerenbedrijf, naar de grote industriële uitstoters. Voorlopig geen gedwongen uitkoop van boeren, maar wel dwingende reducties voor Tata en met name Schiphol. Met name Schiphol, omdat vliegtuigen veel meer stikstof uitstoten dan wordt becijferd. 94% van de uitstoot is niet terug te vinden in de officiële cijfers van de overheid, omdat de uitstoot boven 900 meter niet wordt meegenomen. En vliegtuigen, anders dan de schoorstenen van Tata-steel, stoten uit boven heel Nederland en dragen dus op veel plaatsen bij aan de stikstofdeken. Bovendien kunnen we met Schiphol gelijk het zogenaamde overloopvliegveld Lelystad meenemen. Een doorn in het oog van het Nederland ten oosten van de Randstad. Het was een trieste dag voor onze democratie toen de boeren minister Van der Wal thuis kwamen opzoeken. Maar ik kijk uit naar de dag dat het hogere management van Schiphol voor haar huis staat te protesteren! Politiek is zo’n samenwerking ook niet vergezocht. Integendeel. In de Tweede Kamer dienden BBB, GroenLinks en de PvdD voor de provinciale verkiezingen al gezamenlijk een motie in die oproept Schiphol te laten bijdragen aan de oplossing voor het stikstofprobleem. Moties zijn tandeloos, maar via de Eerste Kamer kunnen ze grote reducties afdwingen. Wat betreft vliegveld Lelystad. Daarover zegt BBB Flevoland: Gezien de door de regering zelf opgelegde stikstofopgaven en de klimaatdoelstellingen, moet er minder gevlogen worden en is de uitbreiding van vliegveld Lelystad overbodig. Dat punt kunnen ze in de provincie dus gelijk binnenhalen als de partijen landelijk tot een akkoord komen. Laten we er tenslotte nog even bij stilstaan dat Schiphol volledig in handen is van de overheid. Haar werknemers zijn in feite onderdeel van de ambtenarij. De stikstofruimte die Schiphol heeft verkregen door boeren uit te kopen, is eigendom van de overheid en kan gebruikt worden om andere boeren te ontzien. Met hulp van BBB en PvdA/GL moet de overheid dit gevecht met zichzelf kunnen winnen. Grote jongens aanpakken Een akkoord tussen BBB en PvdA/GL lost het stikstofprobleem natuurlijk niet volledig op. Maar de overheid moet leren niet altijd naar de pijpen van de grote jongens te dansen. Soms moet ze de grote jongens juist aanpakken. Dat is verschrikkelijk moeilijk voor de VVD, voor het CDA en voor D66. Ze weten eigenlijk niet hoe dat moet. Daar kunnen BBB en PvdA/GL ze dan een beetje bij helpen.

Quote du Jour | Voldoen aan wet- en regelgeving

Bovendien vind ik het belangrijk dat Schiphol voldoet aan wet- en regelgeving

Aldus minister van der Wal, nadat ze een van de grootste vervuilers van Nederland een milieuvergunning geeft. Ze kan dit volgens haarzelf doen omdat het hier gaat om een “individuele vergunningsaanvraag” die voldoet aan de wettelijke criteria en procedures. Schiphol verkreeg de vergunning onder andere door rechten op te kopen die niet gebruikt werden. Zelden werd meer duidelijk dat je een VVD’er geen Minister voor Natuur en Stikstof moet maken…

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Jeroen Stroes Aviation Photography (cc)

Kabinet gedoogt vliegvelden

Vorig jaar september werd duidelijk dat de Nederlandse luchthavens niet over een natuurvergunning beschikken. De Schiphol Groep beweerde toen nog dat er geen natuurvergunning nodig zou zijn voor de vliegvelden. Minister Schouten komt tot een andere conclusie, maar geeft de vliegvelden een half jaar om alsnog een natuurvergunning aan te vragen. Tot die tijd gedoogt het kabinet de overtreding van de natuurbeschermingswet door overheidsbedrijf Schiphol. Mobilisation for the Environment (MOB), dat vorig jaar aan het licht bracht dat de vliegvelden niet over een natuurvergunning beschikken en dat de programmatische aanpak stikstof (PAS) succesvol aanvocht voor de rechtbank, heeft aangekondigd beroep aan te tekenen tegen het besluit van de minister.

Programmatische aanpak stikstof (PAS): hoe zat het ook al weer?

De neerslag van stikstofoxides en ammoniak (in de pers vaak samengevoegd onder de term stikstof) op Nederlandse natuurgebieden is al jaren te hoog. Dat betekent dat Nederland onder in Europees verband gemaakte afspraken maatregelen dient te nemen om de stikstofdepositie te in natuurgebieden te verminderen. De rijksoverheid tuigde hier een ingewikkelde rekenmethodiek voor op, die het mogelijk maakte om extra neerslag nu te compenseren met toekomstige maatregelen, ook al was het effect van dergelijke toekomstige maatregelen niet altijd duidelijk. In haar advisering over de PAS waarschuwde de Raad van State al dat de PAS aanpak mogelijk in tegenspraak was met Europese regelgeving. Vorig jaar werd dit bevestigd in een rechtszaak die onder andere door MOB was aangespannen. Sindsdien heeft het Kabinet een aantal maatregelen genomen, zoals het verlagen van de snelheid op snelwegen naar 100 km per uur.

Foto: CorporatieNL (cc)

Rapport Remkes gemiste kans voor woningbouw

In het rapport Niet alles kan worden geen maatregelen genomen om de woningbouw snel vlot te trekken. Marc Chavannes stelt in NRC dat het rapport een reeks bekende problemen schetst en allerlei vormen van aanpak suggereert die noch snel noch drastisch zijn. Het rapport ‘Niet alles kan‘ beschrijft wie waarvoor verantwoordelijk is en wie waarmee rekening moet houden. Het rapport-Remkes is volgens Chavannes meer een sociografisch-bestuurlijke schets van Nederland dan een advies over kortetermijnoplossingen voor de 18.000 projecten die stil zijn komen te liggen door de uitspraak van de Raad van State eind mei.

In een interview met NPO radio 1 programma 1 op 1 stelt Johan Vollenbroek, voorzitter van Mobilisation for the Environment (MOB), dat de milieuschade 31 miljard Euro per jaar bedraagt*. Waarvan 6,5 miljard door de landbouw. Dat is hoger dan de Nederlandse export aan vleeswaren en zuivelproducten van 19 miljard euro. Het inkrimpen van de veestapel levert maatschappelijk gezien dus winst op. Hetzelfde geldt voor de luchtvaart, die al jaren boven z’n stand leeft. Vollenbroek zegt mild geweest te zijn voor Schiphol door slechts het schrappen van 100.000 vluchten gevraagd te hebben. Wel moet de snelheid op snelwegen terug naar 100 kilometer per uur, waardoor veel forensen paradoxaal genoeg een kortere reistijd zullen hebben.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: ben dalton (cc)

Wie is de baas?

ANALYSE - Soms ontstaat er een mooi relletje in het openbaar bestuur, waarvan wat te leren valt. Boeiend is het gedoe rond de veranderingen in het luchtruim, door de inzet van Lelystad Airport, als ontlasting van Schiphol.

Het cynisme over het bestuur wordt steeds groter, de prestaties, het leveren van het bestuur steeds minder, lijkt het. De overheid is in principe een blunderende sukkel, dus als je daar leuk werkt, kun je niet veel voorstellen. Maar het is een beetje lastiger.

Laten we de avonturen rond Schiphol, Lelystad en Teuge maar eens nader bezien.

Groei burgerluchtvaart

In 2011 schreef ik, toen als havenmeester van zweefvliegveld Terlet:

“de provincie zal aan de betrokken rijksoverheid helder moeten maken dat het Gelders Luchtruim alleen onder strenge voorwaarden door gemotoriseerde luchtvaart mag worden gebruikt, dus in corridors of op grotere hoogte. (> 2000 meter)

In ruil daarvoor heeft de provincie ook iets aan te bieden: bestuurlijke medewerking aan de stille luchtruimgebruikers (zoals zweefvliegers) bij het zoeken naar alternatieven voor het overvolle luchtruim in de Randstad.”

Het was te voorzien. De gedachte van een nieuw Schiphol in de Noordzee was losgelaten, de groeicijfers van de burgerluchtvaart waren bloemig, dus een toenemende druk van de luchtvaart in oostelijke richting lag wel voor de hand.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Schiphol

Het was afgelopen maand bommetje vol op Schiphol. Dat komt, zoals u weet, omdat de prijs van vliegtickets niet de werkelijke kosten van de vlucht dekt. Daardoor ontstaat op de vaderlandse luchthaven een permanente Dolle Dwaze Dagen situatie. Onder normale omstandigheden zou je dan martkwerking krijgen: prijzen omhoog, capaciteitsprobleem opgelost.

Maar nee, zo zit de luchtvaartindustrie niet in elkaar. Die meent een soort ingebakken recht te hebben op gratis capaciteit en overlast. Overheden leggen zich erbij neer, want de eerste die protesteert ziet zijn mainportdroom vervluchtigen. Zo zitten niet alleen reizigers maar ook de belastingbetalers klem. De een in de rij bij de paspoorten, de ander in een prisoner’s dilemma.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

“Het Nederlandse luchtvaartbeleid zou zin hebben in Congo”

Een interesant interview met econoom Walter Manshanden bij Follow The Money:

Dertig jaar geleden had econoom Walter Manshanden dat besluit begrepen: een groter Schiphol was toen goed voor de economie. Inmiddels vindt Manshanden dat Mainportdenken hopeloos achterhaald. ‘De enige plekken waar in de luchtvaartindustrie nog geld verdiend wordt, zijn de parkeerplaatsen.’

Kabinet: Schiphol mag weer groeien

Het kabinet gaat voorstellen dat Schiphol weer mag groeien. Want Schiphol is zielig. Schiphol heeft een jaar of tien geleden een plafond opgelegd gekregen, en dat was zo laag dat ze nu, tien jaar later er bijna tegenaan zitten. Want effectief is Schiphol natuurlijk nooit een strobreed in de weg gelegd.

Maar nu ligt alles anders, want nu mag die groei alleen wanneer de sector de groei zelf verdient: door dus schonere en stillere vliegtuigen in te zetten, waardoor de netto milieubelasting terug gaat.

MER vliegveld Lelystad vol fouten

De Milieu Effect Rapportage waarop het besluit om vliegveld Lelystad fors uit te breiden is gebaseerd, blijkt vol fouten te zitten. De te verwachten geluidhinder wordt berekend, en die methode blijkt zo vol fouten te zitten dat b.v. 55% van de binnenkomende Boeings meer geluidsoverlast veroorzaakt dan berekend.

Zelfs de overheid – bij monde van Staatsecretaris Dijksma – heeft nu erkend dat er “onvolkomenheden” in de rapportage zitten.

Volgende