Nieuwe soort feit-resistente mensen ontdekt
, door
Aarde bedreigd
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Twee muggen in één klap
, door
Het afgelopen jaar zijn er flinke vorderingen gemaakt in onderzoek naar sikkelcelanemie én malaria. Deze twee ziekten hebben een interessante relatie, vertelt gastauteur Sidhartha Chafekar. Zonder malaria was sikkelcelanemie misschien wel nooit ontstaan.
Natuurlijke selectie door malaria
Malaria, een tropische ziekte veroorzaakt door de parasiet Plasmodium, wordt overgedragen op de mens door een muggenbeet. Na de muggebeet dringt de parasiet eerst de levercellen en vervolgens de rode bloedcellen binnen. Vervolgens begint daar een cyclus waarin de parasieten zich vermenigvuldigen tot de cel vol zit, waardoor de rode bloedcellen barsten, waarna weer invasie van nog gezonde bloedcellen plaatsvindt, enzovoorts. Deze cycli gaan gepaard met koortsaanvallen na elke uitbarsting. Malaria eist een zware tol in tropische gebieden met een dodental van rond de 800.000 per jaar.
Door de permanente aanwezigheid van de malaria-parasiet in de humane populatie heeft er natuurlijke selectie plaatsgevonden waarbij die mensen die het best tegen malaria kunnen in het voordeel zijn. Daardoor is er op den duur een soort resistentie ontstaan tegen malaria. Dit is waar sikkelcelanemie komt kijken: de genetische verandering die sikkelcelanemie veroorzaakt zorgt namelijk voor een betere bescherming tegen malaria.
Sikkelcelanemie als resistentie tegen malaria
Sikkelcelanemie wordt gekarakteriseerd door bloedarmoede, doorbloedings-stoornissen en uiteindelijk het afsterven van weefsels en complete organen. Deze bloedziekte wordt veroorzaakt door een foutje in het gen voor hemoglobine, het zuurstof-transporterende eiwit in rode bloedcellen. Door de mutatie in het hemoglobine-gen ontstaat in plaats van het normale hemoglobine A-eiwit (HbA), een veranderde vorm, hemoglobine S (HbS). HbS heeft de neiging om aan elkaar te gaan plakken en lange strengen te vormen in de rode bloedcel. Daardoor neemt de cel de karakteristieke sikkelvorm aan, waar de ziekte zijn naam aan dankt. Een persoon heeft twee kopieën van dit HbS-gen nodig om de symptomen van sikkelcelanemie te krijgen. Een persoon met één HbA gen en één HbS gen is drager van de ziekte maar vertoont nauwelijks symptomen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
het Saillant | Overheden moeten investeren in onderzoek naar nieuwe antibiotica
, door
Overheden moeten het onderzoek naar nieuwe (categoriën) antibiotica (mede-)financieren, subsidiëren, of fiscaal aantrekkelijk maken.
De afgelopen twintig jaar wordt er veel gesproken en verschijnen er vele publicaties over de problemen met de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. Vooral om de groeiende hoeveelheid resistente bacteriën vormt een groot probleem. De Meticillin-resistente Staphylococcus aureus (MRSA)veroorzaakte in 2008 in de VS alleen al 19000 doden, meer dan HIV/AIDS. Voor deze specifieke bacterie lijkt na een eerste klinische trial een nieuw antibioticum in de maak, maar dit is natuurlijk niet de enige zorgenbarende bacterie, denk aan de multiresitente TBC, MRSA, EBSL of recent de NDM-1-bacterie. Als we op deze voet doorgaan dan zijn er over tien jaar geen antibiotica meer beschikbaar om tal van infecties te bestrijden.
Naast de klinische moeilijkheden bij het ontwikkelen van nieuwe antibiotica is het grootste probleem de financiering van onderzoek. Onderzoek naar antibiotica is voor pharmaceuten namelijk nauwelijks interessant. Het betreft namelijk kortdurende en zo min mogelijk gebruikte behandelingen met in het algemeen volledige genezing tot gevolg. Onderzoekstrajecten en klinische trials duren vele jaren. Bovendien worden bacteriën ook weer resistent voor nieuwe antibiotica. Ten slotte heb je dan ook nog landen als Brazilië en Zuid-Afrika die patenten, om overigens begrijpelijke redenen, niet erkennen of omzeilen. Waarom zou je als farmaceutisch bedrijf een miljard investeren in nieuwe antibiotica investeren als je van tevoren weet dat je de investering in deze onaantrekkelijke markt toch nooit meer terugverdient? It’s just bad business.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Weekendquote | Misdadige boeren
, door
“Die MRSA-besmetting van de veehouders was echt nieuw. Er zijn mensen ziek geworden, en het geeft hogere kosten voor de gezondheidszorg. Bevolkingsgroepen die drager zijn, moeten allemaal gescreend worden. Boeren vinden het helemaal niet leuk als ze in het ziekenhuis apart worden gelegd. Ze moeten daar hele vragenlijsten invullen, ze voelen zich alsof ze een soort misdadiger zijn. Dat is een belangrijke prikkel.”
Aldus Dik Mevius, hoogleraar antimicrobiële resistentie, in NRC gisteren. Het gebruik van antibiotica in de veehouderij levert steeds meer problemen op. Maar nu de agrariërs er zelf last van krijgen, komt er misschien wat verandering in.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.