Press Freedom Index 2010

De persvrijheid gaat achteruit in de Europese Unie en de landen daaromheen. In de Press Freedom Index 2010 van Reporters Sans Frontières zien we slechts 13 van de 27 EU-landen bij de top-20. Bovenaan staan ex aequo Finland, IJsland, Nederland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland, allemaal landen waarover geen schendingen van de persvrijheid zijn gemeld. In 2009 stond Nederland nog op de zevende plaats. Dat had onder meer te maken met beperkingen op het fotograferen van het Koninklijk Huis en de bronbescherming van journalisten (zie meer gedetailleerde informatie in de Nederlandse Persvrijheidsmonitor 2009).

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Harde kritiek op Wikileaks

Snoeiharde kritiek op Wikileaks en nu eens niet van het Pentagon, nee Reporters without Borders noemt in een open brief aan Wikileaks-voorman Julian Assange de actie om 92 duizend geheime documenten over de oorlog in Afghanistan ‘zomaar’ het internet op te slingeren uitermate onverantwoordelijk. Reporters without Borders is een organisatie die het opneemt voor journalisten en bloggers die waar ook ter wereld door overheden en machthebbers worden vervolgd, die weten waarover ze praten. Volgens Reporters without Borders brengt Wikileaks niet alleen het leven van de Afghanen die samenwerken met de coalitietroepen in gevaar maar ondermijnt ze ook nog eens de positie van journalisten. Wikileaks ontloopt haar journalistieke verantwoordelijkheid door informatie niet vooraf te filteren/selecteren, maar wenst wel (als een echt journalistiek medium) haar bronnen te kunnen beschermen? Uiteindelijk zullen de onzorgvuldige acties van Wikileaks leiden tot inperking van de vrijheden op het internet en meer tipgevers en journalisten zullen achter tralies belanden zo meent Reporters without Borders. Lees de open brief na de doorklik

Open brief aan Wikileaks-oprichter

Wiki de Leaking reageerde heel 2.0 via Twitter met een weinig professionele sneer “Reporters Sans Fact-checking Washington has issued some idiot statement, based on a bunch of quotes we never made.” en gaat, ondanks de waarschuwingen van het Pentagon, door met de voorbereidingen om nog eens duizenden documenten te openbaren.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | Persen

“Europe should be setting an example as regards civil liberties. How can you condemn human rights violations abroad if you do not behave irreproachably at home? The Obama effect, which has enabled the United States to recover 20 places in the index, is not enough to reassure us.”

Het is alweer even geleden dat een artikel met de woorden: journaliste en Tsjetsjenië ook ‘vermoord’ moest bevatten: maar laat dat de pret niet drukken: in Europa gaat het bergaf met de persvrijheid. Reporters Zonder grenzen hebben hun jaarlijkse grimmige Persvrijheidlijst gepubliceerd, de 8ste alweer. Frankrijk daalt stevig – het Sarkozy-effect wellicht, Berlusconistan schommelt altijd al rond plek 40 a 50 ondanks het achternaflitsen van rechters, en de US doen het Obamaprima. Oja, prinske Willem-Alexander heeft bevolen dat de Nederlandse pers vrij is zoveel hij maar wil, dus Nederland zit gezellig in de top tien.
Men kan zich overigens de vraag stellen of het oude idee van de boze Staat die censureert (het NoordKorea-model) het niet langzamerhand moet gaan afleggen tegen het zelfcensuur van een heel andere orde, iets wat men de Murdochtrine zou kunnen noemen. Adverteerdersglijmiddel, paparazzipulp, welnessdiarrhee, … De notie dat een journalist kritisch is en zoveel mogelijk aan het licht probeert te brengen lijkt helaas niet meer zo vanzelfsprekend.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Prins van Oranje gooit eigen ruiten in

Ja, dit is de foto. Nieuws, dus het mag, een thumbnail, dus een citaat.

De prins van Oranje heeft zijn eigen ruiten ingegooid. Door het internationale persbureau AP aan te klagen wegens het publiceren van een privé-foto heeft hij de regeling die de koninklijke familie met de pers had, eigenhandig de nek omgedraaid. Met de regeling werd het Nederlandse (roddel)-journaille omgekocht. Ze zouden geen privé-kiekjes van de Oranjes meer plaatsen in ruil voor een tweetal zoetsappige, geregisseerde persmomentjes per jaar.

Met de zaak brengt hij Nederland internationaal schade toe. Want als hij wint zal Nederland op de wereldranglijst van persvrijheid gaan dalen. Reken daar maar op als Reporters Zonder Grenzen het nodig acht een alarmerend persbericht uit te sturen.

De organisatie vindt dat niet het prinselijk paar, maar de pers hoort te bepalen wat wel en niet nieuwswaardig is. Bijvoorbeeld, als het door het Nederlandse volk betaalde stel uitgebreid op vakantie gaat naar Argentinië terwijl de economie in Nederland in elkaar dondert, dan kan dat best nieuwswaardig zijn.

Gisterenavond verklaarden de NOS en RTL de regeling de facto dood door de foto in de diverse journaals te tonen, met als verantwoording dat de foto nieuws geworden is omdat er een rechtszaak over wordt gevoerd.

Terecht, maar de RVD is het daarmee niet eens: “Nieuws [is] geen reden om inbreuk te maken op de persoonlijke levenssfeer”, en eist dan ook dat de zenders er mee ophouden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.