Absurd maar eerlijk

Gisteravond in Khalid & Sophie droeg Ramsey Nasr een ingekorte versie voor van een column die ook in het NRC verscheen. Zijn voordracht bij Khalid & Sophie is te zien op de Instagram-site van het programma. De geschreven versie staat in het NRC. Terecht, zo zegt hij, hebben de slachtoffers, Israëlisch en Europees, van de aanslag van 7 oktober een naam gekregen. Hij vraagt zich wel; af: Hebben Palestijnse levens eenzelfde waarde voor ons, in een gruwel die voor hen al 75 jaar voortduurt? Kennen wij ook de namen van hún dode baby’s, hún vernederde grootouders, hún vermoorde kinderen? Kennen wij hún individuele dromen, vrienden, schoolrapporten? Waar Israëlische slachtoffers bij naam worden genoemd, worden Palestijnse levens “doorgaans per aantal genoemd: 2.600 doden, 900.000 ontheemden, 2,2 miljoen inwoners. Geen namen maar nummers”. Ramsey Nasr beschrijft hoe de dehumanisering van Palestijnen al 75 jaar lang in zijn werk gaat. In 1969 ontkende de toenmalige  Israëlische premier Golda Meïr met de uitspraak  ‘They did not exist’ dat “er niet zoiets is als een Palestijns volk.” Anonimisering in de media, het ontzeggen van politieke steun door de internationale gemeenschap” dragen bij aan ontmenselijking van Palestijnse burgers. En…. Legerleiders en politici, in Israël en daarbuiten, hebben decennialang Palestijnse burgers vergeleken met – en ik citeer – ‘ongedierte’, kakkerlakken, ‘beesten op twee benen’, ja zelfs met kanker waarop chemotherapie moet worden toegepast. Met een wrang understatement zegt Nasr: “Vergeleken daarbij is een leven als getal nog een geste.” Als mensen als nummers worden gezien, als beesten worden afgeschilderd dan is “wat vandaag in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever gebeurt, is de logische uitkomst van deze behandeling.” Wie niet langer erkent dat zijn vijand een mens is, gaat toch net wat sneller over tot, ik noem maar wat, volkerenmoord. Zeker als de wereld wegkijkt. Er is iets mis met de menselijkheid als "hele woonwijken worden weggevaagd, duizenden vrouwen en kinderen worden gedood én terroristen worden genoemd.” Er moet worden ingegrepen en daar kan niet langer mee worden gewacht. Aan het eind van zijn scherpzinnig betoog, spreekt hij toch wat twijfel uit of het tot een ingrijpen van de internationale gemeenschap komt. Mocht dat inderdaad niet gebeuren, dan heeft Ramsey Nasr één wens: Dat iemand van deze honderdduizenden Palestijnse vluchtelingen, doden en gewonden de namen zal noteren, en dan avond na avond hun familieleden zal interviewen op nationale televisie. Ook dat ziet hij niet zomaar gebeuren volgens zijn slotwoorden: Het zou absurd zijn, maar wel eerlijk. Kijk naar Ramsey Nasr bij Khalid & Sophie op de Instagram-site van het programma. Of lees de geschreven versie in het NRC (betaalmuur).

Door: Foto: Ramsey Nasr foto Michiel Hendryckx, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons.
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | de troost van de podcast

COLUMN - Het einde van 2019 werd overschaduwd door de dood van mijn schoonvader. Het begin van 2020 door het nieuws dat mijn schoonmoeder longkanker bleek te hebben. Ik lees in die dagen een aantal stripboeken uit de reeks De Kat van de Rabbijn, over een kat die kan praten nadat hij de papegaai van zijn baas heeft opgegeten.

Omdat de kat verliefd is op de dochter van de rabbijn, wil de kat joods worden. De rabbijn onderwijst hem. De kat begrijpt er weinig van. De rabbijn zegt dat de blik van de kat is vertroebeld door de westerse logos. ‘Een destructief denksysteem’, volgens de rabbijn. ‘Zij voorziet alles van een naam, een etiket, als om te zeggen: deze dingen maken deel uit van mijn systeem, ik heb ze begrepen.’

Maar de dingen zijn niet te begrijpen.

Ik lees ineens poëzie. Ik was nooit zo van de poëzie. Maar sinds de dood van mijn schoonvader ben ik ontvankelijk voor de omwegen die de taal kan de dingen te verwoorden die niet te begrijpen zijn. Ik word op een merkwaardige manier gegrepen door Awater, het lange verhalende gedicht van Martinus Nijhoff, over iemand die na de dood van zijn broer op zoek is naar een reisgenoot. En de gedichten van K. Michel krijgen me ook te pakken. Ik lees in een gedicht over de dood van zijn zus over een zwart ei dat door de graslanden rolt en ‘dat zo niets is als nergens maar kan zijn / zo niets als het gegaap van het heelal / maar slaap kan worden’.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Alternatieve troonrede

De derde dinsdag van september komt eraan, maar door de verkiezingen van morgen dit jaar helaas geen Prinsjesdag. Dat betekent dat onze koningin ook geen Troonrede uit zal spreken. VPRO’s Tegenlicht kwam daarom met een eigen troonrede voor ons geplaagde land. Ramsey Nasr, onze Dichter des Vaderlands, is de gids van dienst. Hij neemt ons mee naar de werkelijkheid van Nederland op een keerpunt.

De aflevering heet ‘Dichter op Nederland’, wat vast een leuk bedoelde woordgrap is vanwege het feit dat Ramsey Nasr de aflevering presenteert. Maar het laat inderdaad een mooi beeld zien van ons Nederland: een beeld dat we nogal eens vergeten als we naar de repetitieve oneliners in de vele, vele verkiezingsdebatten zitten te kijken.

Bekijk de aflevering.

 

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Verval is onomkeerbaar

De Dichter des Vaderlands kan tekeergaan wat hij wil, maar als het waar is wat hij schrijft, dat we ‘ziek, nihilistisch, narcistisch en gestoord’ zijn en onze politieke leiders slechts excelleren in een decadent isolationisme (zie NRC-Handelsblad d.d. 26 maart jl.), dan heeft het geen enkele zin om tekeer te gaan. Dat doe je niet bij een opa die op sterven ligt.

Feit is dat moreel verval, zoals alle verval, eenrichtingsverkeer is. Een doodlopende weg bovendien. Je kunt het verval hoogstens vertragen, de ondergang uitstellen. Dat weet Ramsey Nasr ook. Wat hij bekritiseert is dan ook niet zozeer het verval op zich, maar de wijze waarop we haar beklagen. ‘Normloosheid spreidt zich uit als een olievlek over onze politiek, onze media en heel onze cultuur. Moet kunnen. Maar dan moeten we ook ophouden met het geëmmer over onze nationale cultuur. Het is het een óf het ander.’

Toch lijkt hij erin te geloven het tij te kunnen keren. Waarom anders zo moralistisch ten strijde trekken?

Joseph Roth noemt in zijn roman De kapucijner crypte, die gaat over het verval van het Oostenrijks-Hongaarse rijk vlak voor de Eerste Wereldoorlog, nog enkele andere eigenschappen. Hij heeft het over de ‘sceptische lichtzinnigheid’, de ‘melancholieke waanwijsheid’, de ‘zondige nonchalance’ en de ‘hoogmoedige verlorenheid’ van de aristocratische en artistieke kringen. Allemaal tekenen van decadentie, de naderende ondergang. Een beeld dat veelvuldig in het boek terugkomt: ‘Boven de glazen waar we overmoedig uit dronken, kruiste de onzichtbare dood reeds zijn knokige handen.’ Het is de onafwendbaarheid van de ondergang.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Dichter bij het Vaderland

SaillantLOGODe Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr heeft met zijn gedicht “Mijn nieuwe vaderland” het opgenomen voor het énige land wat ik mijn vaderland zou willen noemen: de democratische rechtsstaat waarin iedere burger gelijk wordt behandeld en waar vrijheid en broederschap kernwaarden zijn.

Eindelijk weer een Dichter des Vaderlands naar mijn hart! Na de onbenullige Sinterklaasversjes van wijlen Driek van Wissen en het gluiperig volksmennen van Gerrit Komrij hebben we met Ramsey Nasr een kosmopolitisch denker op deze positie. Zijn nieuwste gedicht “Mijn nieuwe vaderland” geeft het Gesundes Volksempfinden terecht een trap onder de kont en ja dat doet pijn bij de firma stokebrand (door Komrij ooit nog ‘een verzetskrantje’ genoemd). Nasr, zoon van een Palestijnse islamitische vader en een Nederlandse katholieke moeder vraagt zich af of hij volgens de leer van Wilders nu een ongewenste moslim of verachte grachtengordel is? Nationaal-populistische pers die huilie huilie doet om het woord fascist kan de boom in, als Wilders geen fascist is dan bewijst hij het maar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.