In het defensief

Eind jaren zeventig hielden we ’s avonds fakkeltochten in de straten in Amsterdam, Nijmegen, Groningen, Den Haag en Utrecht, met als leus: ‘Vrouwen eisen de nacht terug’. Het was het eerste publieke verzet tegen seksueel geweld op straat. Er zouden nog flink wat campagnes tegen allerlei vormen van seksueel geweld volgen: tegen verkrachting binnen het huwelijk, tegen mannen die na een afspraakje seks afdwongen, tegen bazen die werkneemsters chanteerden om seks los te peuteren. In 2011 kwam er nog een moderne variant van de oude Heksennachten aan te pas: de Slettenmars, waarbij vrouwen zich verzetten tegen het idee dat hun eigen gedrag en kleding aanleiding waren voor seksueel geweld. Toch duurde het tot 2017 voor er een massaal gedragen beweging tegen seksueel geweld ontstond, die in vrijwel alle landen en door alle nieuwsmedia werd opgepikt: #MeToo. Al even nieuw was dat ditmaal ook mannen van zich lieten horen. Niet alleen mannen die zelf slachtoffer waren geweest van seksueel geweld spraken zich nu uit, maar ook mannen die hun buik vol hadden van het schijnbaar geaccepteerde machtsmisbruik door hun seksegenoten. En voor het eerst rolden er koppen op hoge posities, en werden er sociale sancties verbonden aan seksueel machtsmisbruik. Dat is pure winst. Iets vergelijkbaars gebeurt nu in de VS rond schietpartijen op school.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.