Scrabblewoorden en misdaden

De Amerikaanse bond die officiële scrabble-toernooien organiseert, de North American Scrabble Players Association (NASPA) heeft 226 woorden geschrapt uit de lijst van bij wedstrijden toegestane woorden. Het gaat vooral om beledigingen voor zwarte mensen en homofobie, maar ook een Ierse pejoratieve term voor een plattelandsbewoner staat op de lijst. De fabrikant van Scrabble, Hasbro,is akkoord met de aanpassing van de woordenlijst, die ook gaat gelden voor online versies van het spel. Dat betekent dat alle Engelstalige spelers met de lijst verboden woorden te maken krijgen. De voorzitter van de NASPA, John Chew,  schrijft aan zijn leden: "Als we een scheldwoord leggen, zeggen we daarmee eigenlijk dat ons verlangen om punten te scoren in een woordspelletje voor ons zwaarder weegt dan de bredere functie van het scheldwoord als middel om een groep mensen te onderdrukken." Een van initiatiefnemers, Josephine Flowers, heeft er nog andere gedachten bij: 'Je zou daar een wedstrijd van 45 minuten kunnen zitten terwijl je alleen maar naar dat woord kijkt. En als je de persoon die het heeft gespeeld niet kent, dan vraag je je af:"Werd het als een flauw woord neergezet, of was het het eerste woord dat in hen opkwam?"'

Foto: Ryohei Noda (cc)

De noodzaak tot vrijdenken

RECENSIE - ‘Vrijdenken is niet slechts een waarde in zichzelf, maar een voorwaarde voor een moreel rechtschapener wereld’

In Over politieke correctheid manen Gerben Bakker en Gert Jan Geling ons in het maatschappelijk debat toch vooral zelf te blijven nadenken en te waken voor onmondigheid. ‘Elk zwijgen, verbloemen of verdraaien van wat men werkelijk denkt, ten gunste van de welgevallige opvatting, is uit den boze wanneer dit een opschorting inhoudt van het zelf denken,’ schrijven ze met verwijzing naar de beroemde filosoof Immanuel Kant. ‘Wat werkelijk telt is dat we oprecht proberen ons gedrag te laten aansluiten bij onze rede. Politiek correcte motieven staan in dit opzicht nadenkendheid in de weg….We mogen, kortom, nooit politiek correct zijn omdat we te laf zijn om zelf te denken’(p.181-182, 186).

Hannah Arendt

Naast Kant kunnen we in dit opzicht veel leren van Hannah Arendt, schrijven Bakker en Geling. Het grootste gevaar voor ‘politieke ontaarding’ zoals in het nazisme is intellectuele luiheid, omdat ‘niet de denkbeelden als zodanig gevaarlijk zijn, maar het gebrekkig kritisch-intellectuele vermogen van mensen waardoor ze te weinig weerstand bieden tegen deze denkbeelden.’ Arendt ontleende daarvoor aan Kant het idee van een enlarged mentality, het ‘vermogen van mensen om hun persoonlijke meningen te spiegelen aan maatschappelijk pluriforme gezichtspunten (…) We moeten volgens Arendt ons vermogen benutten om feiten die voor onszelf vaststaan te spiegelen aan hoe anderen, vanuit andere posities, daarover zouden kunnen denken’ (p.156). Want we moeten er voor waken dat als waar ervaren denkbeelden zonder toetsing blijven en uitgroeien tot voldongen feiten. ‘Eeuwige en onveranderlijke waarheden’ schrijft Arendt, ‘zijn misschien leuk als onderwerp van een eenzame denker, maar hebben weinig te zoeken in het publieke domein, waar we een open discussie kunnen voeren’(p.153). Het is voor een individu of voor een bepaalde groep misschien wel aantrekkelijk om vast te houden aan een denkbeeld, maar we moeten voorkomen dat persoonlijke of sociaal-psychologische motieven de doorslag gaan geven in het maatschappelijk debat.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Lux & Jourik (cc)

Uitgesloten!

COLUMN - Ik zit af en te met verbazing naar ons ooit zo relaxte landje te kijken. We waren toch het land van 15 miljoen nuchtere mensen, die ons niet zo laten meeslepen? Het gelukkigste volk ter wereld?

Anno 2018 lijkt er bijna permanent een donderwolk van politieke correctheid boven ons hoofd te hangen. Iedereen die zich beledigd voelt eist op hoge toon zijn gelijk op, Zwarte Piet aanhangers of tegenstanders, de gevoelige zielen van de LHBTIQAPC-gemeenschap, natuurfreaks, feministen, slavernijdebaters en klimaatontkenners. Het is een opiniefragmentatiebom: één verkeerd gekozen niet-gender neutraal woord, een te weinig sensitieve mening over religie kan genoeg zijn om verder als lompe boer (niet dat er iets mis is met agrariërs natuurlijk) door het leven te gaan.

Meestal gaan er 3 dingen tegelijk mis.
Allereerst is er een grote onduidelijkheid rondom het woord uitsluiting; je mag niemand uitsluiten. Met mannen- en vrouwenWC’s sluit je de transseksuele medemens uit. Door voetbalkaartjes te maken speciaal voor jongens worden meisjes uitgesloten. Door geen halalvlees in de kantine te hebben, wordt onvoldoende nagedacht over de islamiet.

Maar het recht om bij elke groep te mogen behoren is geen fundamenteel mensenrecht. Uitsluiting is in de kern een heel normaal principe. Elk keer als je ‘doelgroep’ zegt, of 60+ pas, kinderbijslag of glutenvol brood heb je iemand uitgesloten. Zo is het geen enkel probleem om te selecteren op ras als je een acteur zoekt die MalcomX moet spelen. Alles hangt af van de context. Heeft degene die wordt uitgesloten zelf gekozen voor zijn uitsluitingsgrond (halal tegenover glutenvrij), is het een kwestie van doelgroepen naast elkaar (waarom ook geen voetbalkaartjesspel alleen voor meisjes ernaast?) en hebben we echt moeite gedaan de ander ook te begrijpen? Ik zag bijvoorbeeld nog nooit een verhelderende enquête onder transseksuelen: voelen zij zich eigenlijk wel zo genderneutraal?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Liever een allochtoon dan een buitenlander

Eindelijk eens iemand die iets verstandigs zegt over de term allochtoon, en meteen komt Kamerlid Martijn van Dam er doorheen toeteren op Twitter.

De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling stuurde deze week een ‘ongevraagd briefadvies’ (nee, daar had ik ook nog nooit van gehoord en, ja, de voorkant van het rapport is erg onduidelijk) aan de minister voor immigratie, integratie en asiel, getiteld Tussen afkomst en toekomst. In dat stuk adviseren ze de minister om als overheid in de interne administratie af te zien van de indeling ‘allochtoon’ – ‘autochtoon’ en de verdere onderverdelingen als ‘westerse’ tegenover ‘niet-westerse’ allochtoon, en ‘eerste-‘, ’tweede-‘ en ‘derdegeneratie-allochtoon’. Het belangrijkste argument is dat die indeling onzinnig is en bizarre resultaten oplevert (zoals Dimitri Tokmetzis hier gisteren ook al schreef). Vanwege de definities die eraan gegeven worden, wordt een kind dat in Nederland geboren is uit Argentijnse ouders een niet-westerse) allochtoon genoemd (omdat Latijns-Amerika tot allochtonië behoort), maar een kind dat in Beiroet geboren is uit in Indonesië geboren ouders een westerse alochtoon (omdat Oost-Azië grotendeels autochtonië is).

De RMO merkt op dat zo’n systeem van classificatie voor de overheid onbruikbaar is. Dat de overheid natuurlijk best kan bijhouden uit welk land iemand afkomstig is, maar dat het hele ingewikkelde systeem van classificaties overtollig is en bovendien niet past bij het overheidsbeleid. Ze zeggen ook herhaaldelijk en expliciet dat dit niet betekent dat de gewone burger of de krant of de wetenschap of zelfs het parlement niet mag praten over allochtoon of autochtoon. Alleen dat die indeling zinloos is, en dat je beter een verschil kunt maken tussen buitenlanders en Nederlanders.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Slachtofferschap als intimidatietactiek

C.S. Lewis once wrote: ‘Of all tyrannies, a tyranny sincerely exercised for the good of its victims may be the most oppressive. It would be better to live under robber barons than under omnipotent moral busybodies.’

That is a good description of what is now happening in parts of our academic system, for the censorship is increasingly imposed in the name of keeping students safe, and guarding them from anything that might possibly offend what are regarded as their vulnerable minds.

Foto: Enric Borràs (cc)

Joodse Lobby

Ze was decennialang de onbetwiste ‘grande dame’ van de Amerikaanse politieke journalistiek. Helen Thomas, inmiddels negentig jaar oud, liep al vijftig jaar mee in Washington. Ze mocht zitten op de voorste stoel in de persfoyer van het Witte Huis en legde Amerikaanse presidenten regelmatig met lastige vragen het vuur aan de schenen. Wat had ze immers te verliezen?

Meer dan je zou denken, zo bleek onlangs. Een pittige uitspraak in het voorbijgaan, gefilmd op een mobieltje, maakte afgelopen zomer een einde aan Thomas’ lange carrière als politiek verslaggeefster. Inmiddels heeft het beroepsgilde van Amerikaanse journalisten zelfs de stekker uit de ‘Helen Thomas Award’ getrokken, een oeuvreprijs voor journalistieke veteranen zoals zijzelf. Helen Thomas is in de kringen die er toe doen in rap tempo een besmet individu aan het worden: een sociale leproos.

Nu moet gezegd worden: mevrouw maakt het er zelf ook wel een beetje naar.

Het begon allemaal met een vriendelijk gesprekje van twee minuten in het park voor het Witte Huis, waar rabbijn David Nesenoff de correspondente tegen het lijf liep en zijn twee zonen aan haar voorstelde. Beiden wilden journalistiek gaan studeren. Of zij nog tips voor hen had. Thomas reageerde enthousiast: “Beslist doen. Daar word je absoluut gelukkig van. Je kunt de mensen informeren en je blijft altijd bijleren.”

Quote du jour | Political correctness

Eén reden waarom Donald Trump – die overigens dezelfde politieke ruimte, namelijk economisch links én nationalistisch/autoritair, heeft ontdekt als onze eigen PVV – het momenteel goed doet onder het Republikeinse electoraat in de VS is dat hij er een handje van heeft af te geven op ‘political correctness’.

De opkomst van Trump is dan ook eigenlijk te wijten aan de alles doordringende, verstikkende politieke correctheid van ‘links’ van de afgelopen jaren, menen sommige Amerikaanse conservatieven die The Donald liever kwijt dan rijk zijn:

Een filosoof die woorden niet begrijpt

‘Filosoof’ Sebastien Valkenberg beklaagt zich in het NRC over de ‘dictatuur van de minderheid’ die de goegemeente tot politieke correctheid ‘dwingt’.

Dan vraag ik me af: waar is de dwang als een Zweedse moeder een gordijnenleverancier ertoe weet te brengen om een bepaald soort Pipi Langkousgordijnen uit het assortiment te halen?

Wiens grondrechten worden geschonden als Paul Passchier, in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en de burgemeester van Gouda, Sinterklaasliedjes herschrijft?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende