Pensioenakkoord: waarom je maar beter voor kan stemmen

Deze week mogen de leden van de FNV zich uitspreken over het pensioenakkoord. Oppositiepartijen PVV, 50plus en de SP namen geen deel aan het overleg, en proberen FNV leden er nu van te overtuigen dat het beter zou zijn om tegen te stemmen. Verontrustend, want wie de zaken op een rijtje zet, zowel inhoudelijk als strategisch, ziet dat werkend Nederland met een tegenstem eigenlijk alleen maar kan verliezen.

Foto: Screenshot (YouTube): presentatie van Peter van Zadelhoff "Kortom we gaan weer lopen verdelen tussen generaties"

Pensioen is welvaartsvaste solidariteit tussen generaties

ANALYSE - Met een vermogen van ongeveer €1350 miljard heeft Nederland het beste pensioenstelsel ter wereld [1]. Toch zijn er grote problemen want de afgelopen tien jaar zijn de pensioenen niet meer geïndexeerd omdat men vreest dat er in de toekomst onvoldoende geld is om de beloofde pensioenen uit te betalen.

Hoe kan het dat het ‘beste pensioenstelsel ter wereld’, met zo’n groot vermogen, toch in de problemen raakt?

Het pensioenstelsel

Wat is dat eigenlijk een ‘pensioenstelsel’? Je kunt op drie manieren naar pensioenstelsels kijken. In de eerste plaats is het een systeem waarin mensen, al dan niet gezamenlijk, sparen voor hun oude dag. Een tweede manier om naar pensioen te kijken, is als een verzekering waarbij risico wordt gedeeld. En ten slotte kan een pensioenstelsel opgevat worden als een maatschappelijke institutie die regelt dat werkenden zorgen voor gepensioneerden.

Ik maak in dit stuk geen rekensommetjes over rendement en rekenrente maar zal laten zien dat de problemen van het Nederlandse stelsel worden veroorzaakt doordat de nadruk teveel ligt op sparen en de twee andere aspecten van pensioen als probleem worden gezien. De ideeën die er zijn over pensioenhervormingen illustreren hoe in het neoliberalisme solidariteit wordt vervangen door financiële transacties.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gaan wij hiermee akkoord?

Een bijdrage van Bernard van Praag van de Universiteit van Amsterdam. Het stuk is overgenomen van Me Judice.

De pensioenpremie die we op ons inkomen betalen is lange tijd te laag geweest om de pensioentoezeggingen waar te maken. De schuld van de te lage premiestelling ligt bij de werkgevers, stelt Bernard van Praag. Dat mag niet weer gebeuren. Het nieuwe pensioenakkoord tussen sociale partners lijkt daar wel op uit te draaien.

Het land wordt al maanden in spanning gehouden over een pensioenakkoord. Al enige malen heb ik, en anderen met mij, mijn bezorgdheid uitgesproken over een ophanden zijnde structuurwijziging waarvan gepensioneerden, de actieve beroepsbevolking en nog vele generaties na ons de dupe zouden worden. Het is onbegrijpelijk dat de vakbeweging bereid bleek om zich op deze wijze een oor te laten aannaaien.

Eindelijk is dit besef doorgedrongen tot de vakbonden. Enkele bonden binnen de FNV hebben zich in niet te misverstane termen gericht tot het federatiebestuur van de FNV: „Er moet een uitgewerkt idee komen waarover we wel willen onderhandelen. We moeten daarbij dicht bij ons huidige systeem blijven met oplossingen en financiële toetsingskaders met realistische rekenrentes en beleggingsaannames. En natuurlijk dienen Defined Benefit en de risicodeling tussen werkgevers en werknemers het uitgangspunt te blijven.”