Voorkom klokkenluiden, organiseer tegenspraak!

Aandacht voor klokkenluiders is prima, meent Aart G. Broek, maar als organisatie kun je beter proactief tegenspraak en tegendraads denken organiseren. Dat voorkomt een hoop ellende achteraf. In Utrecht opent een Huis voor Klokkenluiders. Daar kunnen mensen terecht die een misstand op werk in de openbaarheid willen brengen en hiertoe advies en steun behoeven. Vele getraumatiseerde klokkenluiders en jarenlange Haagse lobby waren nodig om deze pleister op de wonde te kunnen plakken. Wanneer het klokkenluiden begint, is het kwaad echter al geschied. Zowel de organisatie als de klokkenluider lijdt. Hoog tijd om het klokkenluiden te voorkómen. Dat kan door het geven en nemen van tegenspraak te agenderen, de noodzaak van dwarsliggers te onderkennen en ze de ruimte te geven. Geen eenvoudige aangelegenheid, maar wel te doen: een uitdaging dus.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Het Peterprincipe

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Schets van een hiearchische organisatie (Bron: Flickr/suzgarten)

Iedereen die in een grotere organisatie werkt is bewust dan wel onbewust bekend met het Peterprincipe, zoals in 1969 geformuleerd door de organisatieonderzoeker Laurence Peter:

“In a hierarchy every employee tends to rise to his level of incompetence.”

Op het eerste gezicht lijkt het hier te gaan om een Dilbert-achtige kantoorgrap (*). Maar wie bekend is met het functioneren van hierarchische organisaties ziet snel in dat Peter het toch aardig zag: Een medewerker wordt immers naar een hoger niveau gepromoveerd als hij een aantal jaar goed functioneert in zijn huidige functie. Dit proces gaat door totdat de medewerker op een plek belandt waar hij niet goed genoeg functioneert voor verdere promotie en zo belandt iedereen op de plek die hij eigenlijk niet aankan. Hoewel er veel op de simplificaties van Peter valt af te dingen is het toch een populaire ‘wet’ die maar al te vaak wordt aangehaald om het hopeloze falen van organisaties te illustreren.

Om de validiteit van het principe aan te tonen besloot onderzoeker Alessandro Pluchino om het principe te testen door middel van een computersimulatie. Voor hun onderzoek simuleerden ze een pyramide-hierarchische organisatie als een multi-agent systeem. Er werd een tweetal regels voor promotie en competentie toegevoegd:

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.