Van spinnenweb naar visgraat

De gemeente moet hier geld besparen om ’t daar te kunnen uitgeven, en kampend met zowel een coronacrisis als met instortende kademuren en brakke bruggen zijn prioriteiten nodig. Allemaal begrijpelijk. Vandaar dat ik liever constructief meedenk dan te boos te worden na het lezen van de plannen om te bezuinigen op het aanvullend openbaar vervoer (AOV) in de stad. Voor de gezonde lezer: het AOV is bedoeld voor ouderen (75-plussers) en voor mensen met een fysieke beperking. Wie zoals ik een Canta heeft, valt daar niet onder: met die Canta kan ik goeddeels mijn eigen vervoer regelen. Deze bezuiniging gaat ook niet over rolstoeltaxi’s, daar is weer een iets andere regeling voor. Wie onder de 75 is, heeft een speciaal pasje (plus bijbehorende keuring) nodig om er een beroep op te mogen doen. Het AOV komt neer op taxi-achtig vervoer voor de prijs van een ov-ritje. Wie hulp nodig heeft bij het in- en uitstappen, moet zelf iemand meenemen en ook voor hem of haar betalen. Ritjes zijn maximaal 25 km, maar de meeste mensen reizen kortere trajecten. Ze gaan naar de markt, naar familie in een andere wijk, en doen dat vaak maar eens per week.

Foto: cc Flickr Paulo O photostream Sick bag welcomes you

De dikke vinger van de KLM

COLUMN - Volgens mij ging het fout bij de luchtvaart: daar mochten ze ineens alles weer van het kabinet, zonder enige rem op de capaciteit. De cabines konden hutjemutje vol, afstand houden was niet nodig, ‘want anders is het economisch niet rendabel’. Hopla, alle principes en afspraken die Rutte het volk maandenlang had ingeprent, gingen in één klap overboord – maar uitsluitend voor die ene sector.

‘Fuck,’ dachten de café- en restauranthouders, de film- en theaterzalen, de concert- en poppodia, de bus- en de treinbedrijven terecht. ‘En wij dan? Wij houden ons hoofd ook niet boven water als die anderhalvemeterregel gehandhaafd blijft.’ Waarom werd de luchtvaart als enige uitgezonderd, terwijl de KLM bovendien miljardensteun en -garanties kreeg?

Het effect: het draagvlak voor de afstandsregel stortte prompt overal ineen.


Niks gelijke monniken, gelijke kappen, niks ‘alleen samen komen we hier doorheen’. Hier werd één sector voorgetrokken en uitgezonderd. Daardoor klonk elke voorzorgsmaatregel – die we tot dan toe voor het hogere doel zo goed en zo kwaad als mogelijk hadden nageleefd – plotseling als willekeur, als pure hypocrisie, en voelde het voor alle andere sectoren als: ‘ze moeten ons hebben’, en ‘naar ons luisteren ze niet’. Zo voedde het kabinet het ressentiment tegen hun eigen beleid.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour | Spitsdrukte

Elk jaar is het weer een nieuwsitem zo vlak na de vakantie: de drukte in de spits neemt toe, in de trein, op de weg, wat kunnen we er aan doen?

Volgens Lauk Woltring, adviseur op het gebied van opvoeding en verkeerseducatie, ligt er ook een taak bij de scholen en bedrijven. “Ook zij zitten in het circuit van 8 tot 18 uur. Het is niet altijd een persoonlijke wens van mensen om op die tijden te werken of naar school te gaan”, vertelt hij. “En op hun beurt zijn die instellingen ook weer afhankelijk van allerlei factoren.”

Foto: Alan Cleaver (cc)

Wat we niet kunnen missen

COLUMN - Gelukkig heeft het kabinet vorige week besloten ook het openbaar vervoer te steunen: voor de NS en de andere OV-bedrijven (stads- en streekvervoer) trekt het tot eind dit jaar 1,5 miljard uit. De noodsteun voor de KLM is aanzienlijk rianter: zij kan rekenen op een garantstelling van 2 tot 4 miljard, die – zoveel is nu al duidelijk – geheel opgesoupeerd zal worden, en zelfs dan is lang niet zeker of ze de coronacrisis zal overleven.

De afweging komt me scheef voor. Van bussen, trams, metro’s, pontjes en treinen zijn aanzienlijk meer mensen voor hun dagelijks leven afhankelijk dan van het vliegtuig. Zou het openbaar vervoer sterk inkrimpen, dan kunnen miljoenen mensen niet langer naar school, werk, familie of sport: het is cruciale infrastructuur. (Vergeet ook de werkgelegenheid niet; alleen al de NS heeft 20 duizend mensen in dienst.)

We kunnen niet zonder goed openbaar vervoer.

Het alternatief, overigens lang niet voor iedereen betaalbaar of doenlijk, is de auto – een notoir vervuilende manier van vervoer. Auto’s nemen bovendien akelig veel ruimte in beslag, zowel qua wegennet als met de parkeerplaatsen voor al die eigen wagens, die meestal maar een paar uur per dag worden gebruikt, en de rest van de tijd glimmend staan te niksen.

Foto: harry_nl (cc)

Elektrificatie van openbaar vervoer zet door

ACHTERGROND - China heeft de afgelopen jaren massaal elektrische bussen in gebruik genomen voor het openbaar vervoer, ondertussen bleven de ontwikkelingen in Europa en Nederland achter. De toename van het aantal elektrische bussen in nieuwe concessies voor het openbaar vervoer laten zien dat de elektrische bus ook in Nederland een blijvertje is. Ook werken veel bestaande bussenbouwers, zoals MAN, Mercedes en Volvo, aan de grootschalige marktintroductie van elektrische bussen.

China

De belangrijkste markt voor elektrische bussen is nog steeds China. Meer dan 95% van het wereldwijde aantal elektrische bussen rijdt daar rond. In de top 5 van grootste fabrikanten staan ook enkel Chinese bedrijven: Yutong, BYD, Zhongtong Bus, CRRC en Foton. In China is het openbaar vervoer in meerdere steden inmiddels volledig elektrisch. In Shenzen waren begin 2018 alle meer dan 16.000 bussen elektrisch. In Xi’an rijden meer dan 3.000 elektrische bussen. Op jaarbasis ligt de verkoop van elektrische bussen in China rond de 100.000 stuks.

Europa

De Chinese markt begint inmiddels verzadigd te raken, reden voor Chinese fabrikanten om hun blik nog nadrukkelijker op het buitenland te richten. In Europa werden in 2018 650 elektrische bussen afgeleverd. Het Nederlandse VDL was in 2018 marktleider in elektrische bussen met 15% van de markt, het Poolse Solaris volgt met 14%, het Chinese BYD heeft 11% en het Britse ADL 9%. ADL heeft een samenwerkingsverband met BYD.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Uber zorgt voor meer opstoppingen en minder gebruik OV

Het gebruik van taxi-apps als Uber en Lyft leidt volgens een Amerikaanse studie tot meer opstoppingen in steden en minder gebruik van o.a. het openbaar vervoer.

A new report on the adoption and use of ride-hailing finds that services like Uber and Lyft attract passengers away from public transit, biking, and walking, in addition to serving as a complementary mode (e.g., for commuter rail).

Het volledige onderzoeksrapport is hier te downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Gratis openbaar vervoer in Duitsland?

OPINIE - De Duitse overheid heeft voorgesteld om trams en bussen in bepaalde steden gratis te maken om luchtvervuiling tegen te gaan. Het gezondste aan dit idee is het debat dat op gang is gekomen. Craig Morris voegt een eigen idee toe, waar ook Nederlandse gemeenten hun voordeel mee kunnen doen.

Tekst: Craig Morris. Vertaling: Krispijn Beek.
Berlin Alexanderplatz

De totale kosten van autoverkeer zijn drie keer zo hoog als de kosten voor openbaar vervoer in Duitsland (Foto door Platte C, edited, CC BY-SA 3.0)

Herinner je je dieselgate nog? (Auto’s in de EU zijn niet zo schoon als fabrikanten beweren,) De EU steunt stevig op Duitsland om de lucht in steden schoner te maken. Het lijkt onmogelijk om deze auto’s te laten voldoen aan de huidige emissienormen – zo niet technisch, dan politiek; het zou Duitse autofabrikanten een vermogen kosten.

Daarom lieten de sociaal democraten (SPD) een volstrekt onverwacht proefballonnetje op tijdens de coalitieonderhandelingen half februari: maak openbaar vervoer gratis. Het informele voorstel werd op praktische gronden kritisch ontvangen; de huidige infrastructuur zou niet in staat zijn om de plotselinge groei aan te kunnen en het zou vele jaren duren om de dienstregeling uit te breiden.

verandering transport wijze in Freiburg tussen 1982 en 1996

De verandering in reiswijze in Freiburg, Duitsland naar vervoerswijze tussen 1982 en 2016. Van links naar rechts: wandelen, fietsen, openbaar vervoer, auto’s met chauffeur en passagiers, en auto’s met enkel chauffeur. Het autogebruik is gedaald van 39% naar 21% in deze 34 jaar, maar openbaar vervoer is gedaald in de tweede periode tussen 1999 en 2016. Fietsen is het sterkst gegroeid maar kan niet gecombineerd worden met het lokale openbaar vervoer; fietsen mogen niet mee in de bus of tram in Freiburg. De bevolkingsomvang staat links. Bron: gemeente Freiburg.

Foto: Alex Schmitt (cc)

Gratis openbaar vervoer tegen de luchtvervuiling

ELDERS - De Duitse regering probeert sancties uit Brussel af te wenden met experimenteel gratis openbaar vervoer.

Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Italië, Hongarije, Roemenië, Tsjechië en Slowakije zijn door EU-commissaris Karmenu Vella op de vingers getikt omdat hun plannen voor het terugdringen van de luchtvervuiling onvoldoende zijn. De negen lidstaten kregen een laatste kans om nieuwe voorstellen in te dienen. De demissionaire Duitse ministers Hendricks (Milieu) en Schmidt (Landbouw) en Merkel’s kabinetschef Altmaier reageerden met een plan om bij wijze van experiment in Bonn, Essen, Reutlingen, Mannheim en Herrenberg het openbaar vervoer gratis te maken. Daarnaast zouden er zones moeten komen waar zwaar verkeer geweerd wordt, en moet elektrisch taxi-vervoer en in het algemeen elektrisch rijden worden aangemoedigd.

Gratis openbaar vervoer zou automobilisten moeten overhalen de auto te laten staan. Experimenten in andere steden hebben echter laten zien dat dit niet of nauwelijks gebeurt. De prijs van het OV heeft geen invloed op het gedrag van autoverslaafden. De kosten van het autogebruik daarentegen wel, zegt verkeersexpert Cats, die een vergelijkbaar experiment in Tallinn (Estland) onderzocht.

In Tallinn heeft het gratis openbaar vervoer wel gunstig uitgewerkt voor lagere inkomensgroepen. Onder laagst betaalden is de mobiliteit gestegen, wat overigens ook een doel van het experiment was. Het belangrijkste effect na twee jaar was een toename van 14% van het OV-gebruik. Maar die toename kwam vooral van mensen die voorheen te voet gingen. Vanuit het oogpunt van gezondheid een onwenselijk effect. Slechts een klein deel van de toename van het OV-gebruik kwam van degenen die eerder de auto pakten.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: foto van de auteur

Helsinki beperkt het autoverkeer

ELDERS - Inwoners van Helsinki hebben massaal deelgenomen aan de ontwikkeling van een masterplan voor de stad in 2050. 

De Finse hoofdstad Helsinki groeit de komende decennia uit tot een stad van 860.000 inwoners. Er wonen in de stad nu ruim 600.000 mensen, in de regio ongeveer één miljoen, dat is een vijfde van de totale bevolking van Finland. De opgave die de Gemeente Helsinki zich gesteld heeft is de bevolkingstoename te kanaliseren zonder de leefbaarheid en het milieu aan te tasten. Belangrijke elementen van het eind vorig jaar aan de bevolking voorgelegde plan zijn verdichting van de bebouwing, het ombouwen van vierbaans autowegen binnen de stadsring tot zogenaamde stadsboulevards, brede straten met groen en beperkte ruimte voor auto’s, en de prioriteit voor openbaar vervoer, met name light rail. “Hier zul je in 2050 willen wonen”, schrijft het design-blad Co.exist. Met het terugdringen van het autoverkeer voegt de Finse hoofdstad zich bij andere steden, zoals Madrid, Parijs en Kopenhagen die “mensen in plaats van dodelijk metaal” op straat willen zien. In Helsinki zal het binnenkort overbodig zijn er een eigen auto op na te houden.

De Gemeente heeft ruim de tijd genomen om de bevolking de gelegenheid te bieden input te leveren voor het plan. Gisteren is de planning een nieuwe fase ingegaan met de presentatie van een voorstel aan de Gemeenteraad. Op hoofdlijnen is het oorspronkelijke plan niet gewijzigd. Wel zijn er op basis van de participatie van de bevolking vele gedetailleerde aanpassingen en aanvullingen opgenomen. Een van de best gebruikte inspraakmogelijkheden was een digitale kaart waarop bewoners suggesties konden geven voor plaatsen waar woningbouw, groen dan wel voorzieningen gerealiseerd zouden kunnen worden.

Foto: E. Dronkert (cc)

Overal zanikt bagger

COLUMN - Oké. Zo gaat het dus niet langer. Ik heb sinds een paar dagen een nieuwe OV-chipkaart. De vaste lezers weten hoe ik de vorige ben kwijtgeraakt. Inmiddels ben ik voorzien van een nieuwe kaart, à raison van elf euro. (In geld omgerekend is dat vijfentwintig gulden.) Ik ben er een paar keer mee op reis geweest en maakte vandaag de rit van Amsterdam naar Nijmegen.

Vanavond moest ik verder naar Zutphen. En toen deed de kaart het dus niet. Ik ben langs al die gele palen gewandeld maar steeds gaf die kaart geen sjoege. Dood. Ik zal een week gebruik van het ding hebben kunnen maken. Een week.

In de stationshal is een informatiebalie maar om negen uur ’s avonds is die gesloten. Een bordje verwees met naar de “T&S” of de collega’s op de perrons. T&S? Geen idee.

Ik ontdekte het gelukkig al snel, want terwijl ik op zoek was naar het personeel, passeerde ik de “Tickets en service” en begreep ik wat de afkorting had betekend. Alleen was de T&S gesloten. Er stond wel iemand, maar die gebaarde dat hij niet kon helpen en kwam ook niet naar de deur om althans even te vragen wat de vraag was en te vertellen wat ik kon doen. Lomperik.

Op het perron: geen personeel. Nog even overgestoken naar de volgende sporen – inmiddels mijn trein gemist – toen ik twee mensen met fluoriserende jassen herkende. Technisch personeel. Ze luisterden, liepen even met me mee naar de automaten, probeerden of mijn pasje het deed en bevestigden dat het ding dood was.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende