Whisky, wapens en weelde

Whisky, wapens en weelde van Herman Langeveld en Bram Bouwens is de biografie van de Nederlandse zakenman Daniël Wolf. Dat was, om eerlijk te zijn, geen naam die ik op mijn radar had. Gelukkig stapte ik onlangs in Haarlem in de trein met een heer die ik, hoewel er nogal wat jaren waren verstreken sinds ik hem voor het laatst had gezien, meteen herkende: mijn oud-docent Herman Langeveld, die me tijdens de rit naar Sloterdijk vertelde over zijn laatste boek. Ik heb in 1985 of 1986 bij Langeveld een werkcollege gevolgd over partijpolitieke vernieuwing in het Nederland van na de Tweede Wereldoorlog. De Nederlandse Volksbeweging, het personalistisch socialisme, de rol van koningin Wilhelmina, de Doorbraak, het ontstaan van de PvdA en de VVD – dat soort onderwerpen. Ik vond dat destijds een ontzettend leuk college omdat het je met de neus op de archivistische feiten drukte, een genoegen dat je als oudhistoricus maar zelden kunt smaken. Later heb ik Langevelds biografie van Colijn gelezen, opnieuw met veel plezier.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 05-10-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Onze beste fascistische schilder

COLUMN - ‘Kijk dat is dat schilderij met die band. Daarvan zeggen ze dat…’

‘O, dat geleuter interesseert me niet. Dat filmpje daar, daar kijk ik ook niet naar. Ik let alleen op de kwaliteit van zijn werk!’

Ze stonden naast me. Twee dametjes. We keken naar Zelfportret met Zwarte Band, van Pyke Koch. Zijn meest duidelijke eerbetoon aan het fascisme. Ze vonden het mooi geschilderd. En dat was dat.

In 1927 liet de Utrechtse rechtenstudent Pyke Koch zijn studie voor gezien, en ontwikkelde zich daarna in hoog tempo tot een van de meest getalenteerde schilders van Nederland. Hij kwam in contact met stadsgenoot schilder, enfant terrible en een van de eerste Nederlandse fascisten Erich Wichmann, en trouwde met de dochter van politicus Willem de Geer. Zo kreeg hij toegang tot de betere kringen.

Precies wat hij zocht. Tijdgenoten vermelden dat Koch als eenvoudige startende kunstenaar al niets moest hebben van het gewone volk. De elite moest het volk leiden. Vrijheid was een mooi ideaal, zei hij later in een interview, maar het had vooral chaos gebracht. Hij kwam graag in Italië.

En hij wilde zijn idealen omzetten in daden. De NSB was hem te proletarisch. Koch verbond zich met het kleine, fellere Verdinaso (het ‘Verbond van Dietsch Nationaal Socialisten’) dat wat hem betreft beter aansloot bij zijn artistiek-elitaire ideeën. En in 1937 schilderde hij zichzelf met om het hoofd die zwarte band. Een schitterend schilderijtje, dat zijn vakmanschap én zijn overtuiging nog eens onderstreepte.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Hart van Nederland: “NSB is een links-radicale vernieuwingsbeweging uit de jaren zestig en zeventig”

Of zoiets.

De tactiek die Wilders en de zijnen toepassen is volgens Schaap vergelijkbaar met de links-radicale vernieuwingsbeweging uit de jaren zestig en zeventig. ,,De PVV hitst het volk op de democratische instituties van hun macht maar vooral van hun gezag te ontdoen. PVV-ideoloog Martin Bosma eist dat rechters de wil van het volk uitvoeren. Griezelig.”

Instant update:

SBS6 heeft het bericht inmiddels aangepast (en schuift de schuld voor de blunder af op het ANP, zie #1). Gelukkig hebben we de screenshots nog:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Trots op onze voorvaderen

[qvdd]

Dit is een vlag die in de zeventiende eeuw op onze VOC-schepen wapperde en waarmee de Watergeuzen Den Briel terugveroverden op de Spanjaarden. De PVV is trots op onze voorvaderen, maar het zijn zeker geen NSB’ers.

De PVV-fractie is in opspraak geraakt omdat ze de oranje-wit-blauwe prinsenvlag, een variant op onze nationale driekleur die sinds de Tweede Wereldoorlog vooral met de NSB wordt geassocieerd, in een werkkamer heeft gehangen.

Misschien een tip voor de PVV-fractie: Het hakenkruis stond vroeger ook voor iets heel anders!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hardleers

Stel je voor dat je een lezing moet houden over het liberalisme en dat je daar zo ontzettend weinig zin in hebt dat je besluit je tekst dusdanig krenkend te maken tegenover D66 en de VVD dat die partijen zich zullen beijveren om het uitspreken van de rede te verbieden. Wie dat probeert, kruipt onwillekeurig automatisch in de huid van een PVV’er, maar zelfs dan is moeilijk voorstelbaar welke aantijgingen nodig zijn om je doel te bereiken. Waarschijnlijk kun je gewoon je gang gaan en word je achteraf voor het gerecht gesleept als je hebt opgeroepen tot geweld; vrijheid van meningsuiting vinden ze namelijk een groot goed, daar bij de liberalen.

Thomas von der Dunk is het afgelopen week wel gelukt de PVV zodanig op stang te jagen dat het CDA en de VVD, want dat is de inmiddels geijkte constructie, zich genoodzaakt zagen die hele Arondéuslezing af te gelasten. Het moet gezegd dat Thomas er aardig zijn best voor gedaan heeft. Hij godwint er als vanouds op los, en rechtvaardigt dat met een fascinerende redenering: de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog is zo beladen geworden dat we hem ook niet meer durven te maken als hij terecht is – en nu is hij terecht, dus maakt hij hem. Dat is nog eens een makkelijke manier om recht te praten wat krom is; misschien kan Robert M. nog bepleiten dat de kinderen met wie hij seks had zo veel van hem hielden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.