Verzwakte nieuwsmedia versterken rechts-extremisme

Een gastblog van Fifi Schwarz over de rol van de media in de opkomst van het rechts-extremisme. Extreemrechtse populistische politici roepen aan de lopende band dat ze niet gehoord worden. De ‘mainstream’ media zijn volgens hun een verlengstuk van wat zij de linkse kerk noemen. Die klachten horen we veelvuldig in programma’s en opiniekaternen van nieuwsmedia – die hen volop een platform bieden om hun verhaal te doen. Niet gek dus dat vanuit linkse hoek steeds vaker de klacht klinkt dat reguliere media vooral een rechts geluid laten horen. Hoe komt het dat vooral extreemrechts er zo goed in slaagt om steen en been te klagen over het gebrek aan aandacht, om uiteindelijk alle aandacht op zich te vestigen? En moeten we dit zo laten (want: ‘vrijheid van meningsuiting’) of trekken we een grens? In dit blog beschrijf ik een onderzoek dat gaat over de mechanismen van amplification – de versterking van (vooral extreemrechtse) geluiden door nieuwsmedia - en wat we hiertegen kunnen en moeten doen. U vraagt, wij draaien Twee jaar geleden verscheen een zeer interessant onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Data & Society: The Oxygen of Amplification. Better Practices for Reporting on Extremists, Antagonists and Manipulators Online. Mediawetenschapper Whitney Phillips verdiepte zich hiervoor in mechanismen van amplification – het versterken van bepaalde politieke, vooral extreemrechtse, standpunten door nieuwsmedia. In de aanloop naar en tijdens de eerste twee jaar van Trumps presidentschap onderzocht ze de keuzes die nieuwsredacties maken in hun berichtgeving, specifiek met het oog op informatie over en van rechtsextremisten. Wat Phillips voor de Amerikaanse context beschrijft, lijkt intussen ook van toepassing op de Nederlandse situatie.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De nieuwswaarde van een wekker

Van alle mensen op de wereld heeft een fractie een iPhone. Toegegeven, het zijn er veel te veel en het lijken er nog meer te zijn doordat de bezitters de godganse dag over dat apparaat moeten praten en het dan niet gewoon hebben over hun telefoon of smartphone, zoals andere smartphone-eigenaars doen, maar over hun iPhone. “Schat, zet jij vast de Samsung LE32B650 aan? Ik wil het journaal graag zien. Dan doe ik de pizza’s vast in de Siemens HB23AB520E.”

Van alle mensen op de wereld die in het bezit zijn van een iPhone had een miniem deel op zondag 2 januari 2011 iets zo belangrijks te doen dat de wekker ervoor gezet moest worden. Daarbij moet wel worden aangetekend dat mensen die een iPhone hebben relatief vaker iets belangrijks te doen hebben waarvoor de wekker gezet moet worden dan mensen die geen iPhone hebben. Dat komt doordat ze een iPhone hebben.

Van de mensen die een iPhone hebben en die op zondag 2 januari 2011 iets zo belangrijks te doen hadden dat de wekker ervoor gezet moest worden, gebruikt een te verwaarlozen deel de wekfunctie van de iPhone. Wel is het zo dat mensen met een iPhone vaker gebruikmaken van de wekfunctie van hun smartphone dan andere smartphone-bezitters, die bijvoorbeeld een wekker gebruiken. Dat is omdat ze een iPhone hebben, en sekteleider Steve Jobs ze wijs heeft gemaakt dat je de iPhone overal voor kunt, nee, moet gebruiken – nou ja, behalve dan voor het afspelen van Flash-filmpjes en voor allerlei andere dingen die niet mogen van de sekte, maar dat laatste is niet erg, want als het niet mag van de sekte, waarom zou je het dan nog willen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Xeroxing the war

In 1969, de Vietnam oorlog was in volle gang, maakte een hooggeplaatste analist van het Amerikaanse ministerie van Defensie stiekem een set kopieën van een geheim rapport over de oorlog. In het rapport werd de voortgang van de Vietnam oorlog in uitputtend detail op meer dan 7000 pagina’s beschreven. Het was zijn bedoeling de zeer geheime informatie te delen met invloedrijke politici en wetenschappers in de hoop dat dit een einde aan de oorlog zou bespoedigen.

De analist was Daniel Ellsberg, een voormalige officier van het korps mariniers die werkte voor RAND, de denktank van het Pentagon. Door zijn ervaringen in Vietnam en ontmoetingen met dienstweigeraars in de VS raakte hij overtuigd dat de oorlog verkeerd was. Door zijn kennis als insider wist hij ook al dat de oorlog militair onwinbaar was en een stuk minder goed liep dan de Amerikaanse regering haar bevolking wilden doen geloven. De oorlog in Vietnam kostte elke dag ongeveer achthonderd Vietnamezen, waarvan meer dan twee derde burgers, en twintig Amerikaanse soldaten het leven. Een veelvoud hiervan raakte ernstig verwond of verminkt voor het leven.

Op 13 juni 1971 wilde de New York Times een aantal citaten uit de documenten publiceren maar werd door de Nixon regering tegengehouden met een waaier aan juridische en politieke drukmiddelen. Om een doorbraak te forceren las Senator Mike Gravel een flink deel van het document voor in de Senaat. Het voorlezen van 4100 pagina’s duurt een tijdje maar de regels van de Senaat staan niet toe dat een Senator die aan het woord is onderbroken wordt (de zogenaamde ‘filibuster‘). Alles wat de Senator zegt wordt automatisch onderdeel van de handelingen van de Senaat en die zijn openbaar. Het publiek worden van deze informatie was het begin van het einde van de Vietnam oorlog en begin het proces van het terugtrekken van Amerikaanse troepen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Opiniepeilingen in nieuwsuitzendingen afschaffen

SaillantLOGOOpiniepeilingen over het nieuws overbodig en oninteressant.

Een peiling over wie op welke partij gaat stemmen relevant als er verkiezingen aankomen maar, het maakt tegenwoordig nauwelijks meer uit welk nationaal nieuwsitem er besproken wordt, bij ieder onderwerp worden er staafdiagrammen en percentages naar boven getoverd. Zo leerde ik gisteren bij EenVandaag dat 62% van de Nederlandse bevolking vindt dat er best bezuinigd mag worden op kunst en cultuur. En zo laat Gijs Rademakers van EenVandaag ons weten: dat is toch een ruime meerderheid.

Dit kan wel zo zijn, maar dit zegt volgens mij verder niets over de wenselijkheid van een willekeurige maatregel. Dat het grootste deel van de Nederlanders vindt dat kunstenaars in navolging van Rembrandt maar hun eigen broek op moeten houden zegt me niets, maar al helemaal niet als uitslag van een opiniepanel. In opiniepeilingen worden ingewikkelde vraagstukken gereduceerd door tot eenvoudige vragen met vooral niet te veel woorden en zonder enige achtergrondinformatie. Kwalitatieve vraagstukken worden gereduceerd tot kwantitatieve vragen en hierdoor zijn de uitkomsten per definitie oninteressant. Bovendien weet iedereen die weleens een onderzoek over peilingen heeft gelezen dat het bijzonder eenvoudig is om de uitslagen te beïnvloeden door middel van de vraagstelling. Lies, damn lies and statistics, opiniepeilingen zijn er een lichtend voorbeeld van.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het broeit nog steeds in Teheran

De slechtste dienst die internationale media de oppositie in Iran kunnen bewijzen, is de aandacht te laten verslappen voor de ontwikkelingen aldaar. Want het broeit nog steeds in Teheran, het verzet is nog niet gebroken. Ahmadinejad zit nog altijd niet stevig in het zadel, ondanks alle pogingen van de Raad van Hoeders om hem als herkozen president te legitimeren.symbool Iraanse oppositie
Het meeste nieuws van niet-officiële zijde komt nog steeds binnen via internet en ik noemde het eerder prijzenswaardig dat de NOS als experiment Iran Digitaal opzette als vangnet voor alle berichten die via Twitter, Facebook, Youtube en Flickr binnenkomen. Helaas heeft men sinds zondag besloten dit ‘experiment’ stil te leggen “omdat de situatie in Iran zich lijkt te stabiliseren“. Ja, dat is nou nét wat het Iraanse bewind in de kaart speelt. Ik roep de NOS op de nieuws-updates op Iraan Digitaal direct te hervatten!
Bij CNN verslapt de aandacht eveneens: daar zijn Michael Jackson en Farrah Fawcett ineens de hot topics. De Nederlandse actualiteitenprogramma’s op radio en tv zijn inmiddels overgegaan op de zomerstand en ook daar nauwelijks meer aandacht voor de undergroundjournalistiek vanuit Teheran. Toch broeit het daar nog steeds, getuige recente berichten…

Zo ook het nieuws dat de belaagde Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad plotsklaps afziet van een reis naar een top van de Afrikaanse Unie in Libië. Teheran heeft geen reden gegeven voor het niet doorgaan van het bezoek. Dat is op zijn minst opmerkelijk te noemen, want direct na de verkiezingen wist Ahmadinejad niet hoe snel hij moest vertrekken voor een bezoek aan Moskou. Zou hij dan toch een coup vrezen van machtige religieuze krachten, die naar het schijnt wel degelijk Mousavi steunen?
Een andere kandidaat bij de verkiezingen, Mehdi Karroubi, heeft vandaag ook laten weten dat hij de herverkiezing van Ahmadinejad niet erkent. Kortom: alle reden – ook voor de NOS – om bijzonder alert te blijven op de ontwikkelingen aldaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het kwaad komt uit Huissen (maar noem hem geen terrorist)

Sculptural Construction of Noise and Speed - Balla

Sculptural Construction of Noise and Speed - Balla

Toen ik in 1997 na 19 jaar vanuit Huissen naar de randstad verhuisde, moest ik aan studiegenoten altijd net iets te lang uitleggen waar het stadje lag waar ik vandaan kwam, hoe je het schreef en uitsprak (‘nee, niet Huizen, Huissen, met een uu’). Misschien is dat na afgelopen Koninginnedag anders. ‘Je weet wel, van die gek die toen in Apeldoorn…’ (Terwijl ik eigenlijk niet eens in de oude stadskern woonde, maar in een vinexwijk die aan Arnhem grensde). De afgelopen uren is er een uitvoerig mediadossier aangelegd van een type massacre dat alleen in bizarre nachtmerries voorkomt. Ik heb de gebeurtenis nog niet eens letterlijk benoemd, maar u weet nu al waar het over gaat. Kortsluiting in het hoofd van een provinciale ex-bewaker met wijkende haargrens in een Suzuki. Geen terrorist, zeggen deskundigen. Maar Karst hing vermoedelijk wel degelijk een ideologie aan. Nihilistisch exhibitionisme, in hifi sound and vision.

Uiteraard denk ik aan de dood van onschuldige toeschouwers die slechts op een mooie dag naar de Koningin wilden zwaaien. Het lijkt koel en zakelijk om een paar uur na de daad van krankzinnigheid van ene Karst uit Huissen al zo te spreken. Maar dit is geen cynisch referaat om klappen uit te delen aan het journaille dat ons elke minuut van informatie voorziet. Evenmin is het een vingerwijzing naar het publiek of de ooggetuigen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Financiering verkiezingscampagnes gaat drastisch veranderen”

Balkenende trekpop“De regels voor de financiering van politieke campagnes zijn in Nederland veel soepeler dan in de Verenigde Staten. Als we Amerikaanse toestanden willen voorkomen moeten we nu regels maken. Anders is het te laat.” Mediaspecialist van de PvdA Martijn van Dam schetst tijdens het mediadebat Gekozen door de Media in het Haagse Nieuwspoort een beeld van de toekomst van Nederlandse verkiezingscampagnes als miljoenenondernemingen gefinancierd door een onoverzichtelijke hoeveelheid en verscheidenheid aan gulle gevers.

Van Dam vertelt een anekdote over een collega uit Amerika die hem vraagt wat zijn budget is. Wanneer Van Dam een bedrag noemt is de collega geschokt: “But you can’t even buy commercials from that”. Inderdaad, dat kunnen we niet”, zegt Van Dam. “Maar dat willen we wel. Zonder commercials zijn we afhankelijk van de journalistiek voor het overbrengen van onze boodschap.”

Nederlandse politieke partijen hebben dus meer geld nodig voor hun campagnes omdat ze alleen daarmee onafhankelijk van de journalistiek hun boodschap naar buiten kunnen brengen, bijvoorbeeld via commercials. Dat geld moet ergens vandaan komen. Het ligt voor de hand dat dit geld steeds vaker van bedrijven, organisaties en individuen gaat komen die daarmee de politiek willen beïnvloeden. Net zoals in Amerika.

Of erger. Want de regels zijn dus veel soepeler in Nederland dan in Amerika. Van Dam is fel tegenstander van financiering van campagnes door bedrijven en organisaties. Debatgenoot Frits Wester ziet er geen gevaar in, zolang maar bekend is wie wat geeft. Kiezers kunnen dan zelf oordelen of ze een partij nog vertrouwen of niet. Transparantie is belangrijk vindt ook Van Dam, maar het is niet genoeg. Er moeten andere manieren gevonden worden om de campagne te financieren.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bokitobeker 2008 gaat naar ‘Fitna’

Brief per email verzonden naar Geert Wilders
Geachte heer Wilders,
Het weblog Sargasso heeft onder zijn lezers een poll gehouden inzake “de érgste mediahype van 2008”. Na een peiling onder de reageerders kwam er een reeks ergernissen bovendrijven, die vervolgens in een Top Tien werd gegoten. Ik kan U, namens de jury die deze nominaties aan de lezers heeft voorgelegd, mededelen dat uw film ‘Fitna’ met afstand de eerste plaats heeft behaald: 23 procent, tegen 17 procent voor het duo Joran/Peter R. de Vries (2e plaats).
Wij mogen U dan ook hierbij symbolisch de Bokitobeker 2008 uitreiken. Bijgaand logo kunt U desgewenst plaatsen op de website van uw partij, dan wel op uw briefpapier.
Uit de einduitslag kunt U opmaken dat de wijze waarop U de film Fitna in de mediamarkt heeft gezet, tot een enorme hype heeft geleid. Nog vóór iemand ook maar één glimp van Fitna had gezien. De beker komt U des te meer toe, omdat de wijze waarop Balkenende c.s. politiek hebben geopereerd in de aanloop naar het uitbrengen van de film, nóg eens een hype van formaat heeft gecreërd (11 procent). Tenslotte meende nog eens 5 procent dat uw persoon als fenomeen an sich voor een surplus aan ergernissen heeft gezorgd. Al met al bent U als politicus/marketeer/regisseur/Bekende Nederlander goed voor bijna 40 procent van de érgste mediahypes in 2008.
Onze welgemeende felicitaties met deze eclatante overwinning.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De érgste mediahype | Wie gaat er met de Bokitobeker 2008 aan de haal?

Er zijn mediahypes en er zijn érge mediahypes: mensen en/of gebeurtenissen die niet van het scherm zijn weg te branden, waar alle media als gekken achteraan hijgen en die bij overdosis leiden tot huiduitslag, slaapstoornissen en hoge bloeddruk. In ieder geval tot vervelende ergernissen in het algemeen. Dik twee weken geleden hebben we U als reageerders uitgedaagd de meest ergerlijke mediahypes op te tikken. De comment-oogst was rijk genoeg om er een shortlist van de tien érgste mediahypes uit te destilleren.
Nu gaat het erom: wie gaat er definitief met de Bokitobeker 2008 aan de haal? Wie of wat heeft ons dit jaar het hoogst de gordijnen in gejaagd? Wie staat er dit jaar voor aap? De jury van de nominees trekt zich nu geheel en al terug. Nu is het aan de reageerders om zich in nevenstaand polletje uit te spreken. En in de comments kan men zijn keus dan wel ongenoegen nog eens tekstueel kracht bij zetten. Met andere woorden: over de uitslag kan hier naar alle hartelust worden gecorrespondeerd.

Doorklikken voor het juryrapport en de poll…

De tien genomineerden

Nu dan de tien genomineerden nog even voor het voetlicht gebracht, in willekeurige volgorde wel te verstaan. Opvallende buitenstaander is toch wel het NOS-journaal: weinig informatief, kinderachtig, checkt zijn bronnen niet en loopt achter alle andere media aan. Zelf heeft de jury een bloedhekel aan al die correspondenten, die voor de nieuwslezer als waarzeggers fungeren (“Hoe denk je dat deze oorlog gaat aflopen?”).
Fitna the movie zit er natuurlijk geheid bij: alle kranten schreven zich bont en blauw en de dreigende verscheuring van de koran bezorgde menig columnist vooraf rooie oortjes. Apart genomineerd zijn Balkenende met kabinet, die overal moord en brand schreeuwden en die zich ten opzichte van de islamwereld uitputten in nederige excuses vooraf. En nóg een aparte nominatie (het kan niet op) treft het fenomeen Geert Wilders zelf. De man die met mininimale inhoud maximaal scoort, lak heeft aan alle parlementaire conventies en die bijna niet te bestrijden is op het punt van powerdebating. Het enige Kamerlid ook dat ver over de Europese grenzen bekend dan wel berucht is.
En dan zijn er natuurlijk TON met Rita Verdonk, die door de media werden omarmd vanwege vele personele relletjes, hoge scores in de polls, verdenkingen en verdachtmakingen. Kandidaat is ook minister Rouvoet en zijn opvallend brede interesse in diverse schaamhaardrachten en breezersex-schandaaltjes. Wie ook tot in den treure mocht aanschuiven in talkshows was Faizel Enait. De zwaarbebaarde en gekaftande islamadvocaat, die vrouwen geen handen geeft, weigert op te staan voor rechters en die in perfect Nederlands het koeterwaals beheerst.
En dan is er uiteraard Wijnand Duyvendak, die zijn eigen Kamerlid-graf groef met een boek en inbraakontboezemingen. Die vervolgens keihard door de pers en GroenLinks werd afgeserveerd. Een troost: met ‘duyvendakken’ scoorde hij hoog in de verkiezing van het Woord van het Jaar 2008.
Nog zo’n woord uit die lijst is obamania , hier eveneens genomineerd als érgste mediahype. Nederland werd inderdaad doodgegooid met items over zelfs maar de voorverkiezingen. Vervolgens doorkruisten maandenlang NL-nieuwsploegen de hele VS en Obama werd in het nieuws schandalig bevoordeeld ten opzichte van McCain.
Last but not least in de toptien: Joran van der Sloot, met in zijn kielzog afluisterspecialist Petewr Ewr de Vwies. Joran freewheelt vrolijk door in binnen- en buitlandse media, zonder ook maar één aanklacht aan zijn broek. PRdV oogstte zelfs een Emmy voor deze hilarische parodie op Tom en Jerry. That’s all folks.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende