Leider Zweedse drugsoorlog opereert vanuit Turkije

Zweden wacht nog steeds op de definitieve ratificatie van het NATO-lidmaatschap. Gisteren vergaderden de ministers van Defensie van het bondgenootschap in Brussel. De Zweedse collega mocht er bij zijn, maar is nog steeds geen officieel lid van het gezelschap. Turkije en Hongarije hebben nog geen groen licht gegeven. Op de NATO-top in Vilnius in juli hebben Zweden en Turkije nieuwe afspraken gemaakt die ratificatie in oktober mogelijk zouden moeten maken. Daarna kwam de ophef over de koranverbrandingen, aanleiding voor een bondgenoot van president Erdogan om de toelating van Zweden tot de NAVO alsnog te blokkeren. En in Hongarije is vorige maand woedend gereageerd op een Zweeds educatief filmpje over het land waarin wordt gesproken over een 'afbrokkelende democratie'. Minister van Buitenlandse Zaken Peter Szijjártó waarschuwde dat ratificatie van het NATO-lidmaatschap in het Hongaarse parlement niet moeten worden gezien als vanzelfsprekend. Gladden Pappin, de directeur van het Hongaarse Instituut voor Internationale Betrekkingen, sluit zich daar bij aan. Het is de vraag of Zweden überhaupt nog wel lid kan worden, schrijft hij. Zweden is op dit moment een instabiel land en dat brengt volgens hem risico's met zich mee. Dat het land in EU-verband Hongarije miljarden steun onthoudt is volgens Pappin ook geen goed uitgangspunt voor gezonde diplomatieke relaties. Erdogan en Orbán zetten hun collega-regeringsleiders flink onder druk. Ze hopen hun machtspositie maximaal uit te kunnen buiten. Erdogan wil concessies van de VS en van de EU, Orbán wil vooral tegemoetkomingen van de EU en het vrijgeven van de bevroren tegoeden. In september verhoogde Erdogan de druk nog eens door van de VS F16 bommenwerpers te eisen. Hij maande Zweden opnieuw om anti-Turkse manifestaties te verbieden. 'Mijn parlement bekijkt deze kwestie niet positief, ze zijn niet klaar om het toetredingsprotocol van Zweden te ratificeren', vertelde Erdoğan naar verluidt aan de pers in de wandelgangen van de Algemene Vergadering van de VN in New York. Zweden houdt vast aan de overeenkomst uit juli en zegt niet bereid te zijn hier opnieuw over te gaan onderhandelen. Turks paspoort voor bendeleider Pikant voor de Turkse positie is de weigering om een door Zweden gezochte crimineel uit te leveren. Erdogan heeft Zweden er meermalen van beschuldigd Koerdische 'terroristen' te beschermen. Zweden heeft op dat punt de nodige concessies gedaan. Nu wordt het land al maanden geteisterd door een oorlog tussen twee drugsbendes. De leider van een van die bendes is Rawa Majid. Hij is opgegroeid in Zweden en opereert nu vanuit Turkije waar hij onlangs een Turks paspoort in ontvangst mocht nemen. Zweden heeft met een recordaantal van 134 bomaanslagen dit jaar (tegen 90 in 2022) meer dan welk ander Europees land ook te lijden onder drugsgeweld. ‘Zwarte september’, kopten Zweedse kranten twee weken geleden. In september vielen er in één maand 12 slachtoffers, waaronder ook onschuldige, niet bij de drugshandel betrokken burgers. Eind september vielen er zelfs drie doden binnen 24 uur. Een 18-jarige jongen werd doodgeschoten in een buitenwijk van Stockholm en van een 25-jarige vrouw werd haar appartement in universiteitsstad Uppsala per ongeluk door een bom getroffen. Minister-president Ulf Kristersson hield op de televisie een zeldzame toespraak tot de natie waarin hij aankondigde het leger in te gaan zetten. Net als de extreemrechtse Zweden Democraten die zijn centrumrechtse coalitie gedogen wijst hij voor de oorzaak van het geweld naar de hoge aantallen immigranten en wat hij noemt de gebrekkige integratie. Dat komt dan vooral op het conto van de vorige regeringen, coalities van sociaaldemocraten en groenen. Veel Zweden twijfelen echter aan de capaciteiten van de huidige regering om het geweld te keren. De opiniepeilingen laten voor de huidige coalitie een daling van de populariteit zien. De sociaaldemocraten zitten weer in de lift.

Foto: Allan LEONARD (cc)

Krijgshaftige taal Servische premier

ELDERS - De spanningen lopen weer op rond Kosovo.

‘Ik hoop dat we nooit ons leger zullen hoeven gebruiken, maar op dit moment is het een van de opties, omdat we geen nieuwe etnische zuivering [van Serven] kunnen tolereren,’ zei de Servische premier Ana Brnabic woensdag in Belgrado tegen de pers. Ze reageerde op het plan van Kosovo de vierduizend man sterke, licht bewapende Kosovo Security Force om te vormen tot het officiële leger van Kosovo. Het Kosovaarse parlement stemt volgende week vrijdag over het omstreden voorstel. De Servische media brachten het bericht tezamen met fakenieuws over wapenleveranties van de CIA bestemd voor Zuid-Mitrovica, het Albanese deel van de stad in het noorden van Kosovo waar veel Serven wonen. ‘Leugens’ volgens de Kosovaarse minister van Buitenlandse Zaken. ‘Ons leger gaat in NATO-verband vredesmissies dienen in Afghanistan en Irak’, voegde premier Ramush Haradinaj daar aan toe. NATO-secretaris-generaal Stoltenberg vindt dat het besluit over het leger op het verkeerde tijdstip komt.

In de oorlogszuchtige taal van de Serven weerklinkt volgens de EU-Observer de Russische propaganda tegen de groeiende westerse invloed op de Balkan. Moskou eist  dat de internationale troepenmacht KFOR die nog steeds onder NATO-leiding in Kosovo is gestationeerd ingrijpt en een nieuw Kosovaars leger ontmantelt. KFOR moet voorkomen dat Kosovo opnieuw aangevallen wordt door Servië, wat de uitspraken van Brnabic extra pikant maakt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Herald Post (cc)

NATO breidt uit op de Balkan

ELDERS - Stap voor stap versterkt het Atlantisch bondgenootschap onder leiding van de Verenigde Staten zijn invloed in de voormalige Joegoslavische republieken. Na Montenegro zien ook Macedonië, Bosnië-Hercegovina en Kosovo uit naar een hechtere band met het westen.

Ondanks Trumps verkiezingsbelofte dat hij meer voor Amerika en minder voor Europa zou doen reisde zijn vice-president Pence deze zomer naar Montenegro, het jongste NATO-lid, om de banden van de VS met de Balkanlanden aan te halen. Hij had daar een ontmoeting met de leiders van andere NATO-landen en aspirant-leden in de regio: Albanië, Kroatië, Slovenië, Bosnië-Hercegovina, Kosovo en Macedonië. Pence prees het besluit van Montenegro om zich aan te sluiten bij het Atlantisch bondgenootschap en prees de moed van de regering om de Russische druk te weerstaan, ‘een inspiratie voor de rest van de wereld’. Hij bracht de groeten over van Trump. ‘He sent me here as a tangible sign of our commitment to Montenegro as the newest member of NATO.’ Volgens de Sloveense ambassadeur bij de NAVO Kacik toont het bezoek van Pence ‘dat de VS de verantwoordelijkheid willen nemen voor stabiliteit, welvaart en vrede in Europa, de EU en de Balkanlanden’.

In Forbes portretteert Doug Bandow Pence als een moderne Rip van Winkle die door langdurige afwezigheid veranderingen in de wereld gemist heeft.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Si vis pacem, para bellum*

ELDERS - Ondanks het vredesakkoord in Oekraïne en de garanties voor bescherming door hun NATO-partners bereiden de Baltische staten zich voor op een oorlog.

In Estland, Letland en Litouwen is er weinig vertrouwen in de vreedzame bedoelingen van Rusland. De drie landen blijven hard werken aan de  versterking van hun legers. In Estland vond deze week aan de Russische grens een militaire parade plaats van de NATO met deelname van militairen uit de VS, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en de drie Baltische landen. Een teken van steun van de verdragspartners, maar zonder twijfel ook een provocatie in de ogen van het machtige buurland. Het geheel werd ondersteund door nieuwe forse anti-Russische uitspraken van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry. Moskou liegt, zei hij. De Russen voeren de grootste propaganda-oorlog sinds het einde van de koude oorlog. Wapenleveranties aan Oekraïne worden nog steeds overwogen in de VS. In de Baltische regio zal hij daarmee hoger scoren dan de EU-bondgenoten die zich aanzienlijk voorzichtiger opstellen.

De regering van Litouwen heeft gezien de toenemende spanningen besloten de dienstplicht weer in te voeren. Die was in 2008 afgeschaft, maar voor de versterking van het beroepsleger acht de Defensieraad van het land een paar duizend extra militairen noodzakelijk. Het parlement moet de maatregel nog goedkeuren. In Europa is de dienstplicht in de meeste landen afgeschaft. Het leger van Litouwen wilde zich verder graag versterken met Duitse pantserwagens. Duitsland is niet afkerig van hulp, ook al lijkt dat misschien zo, maar het land zegt op dit moment alle beschikbare voertuigen zelf nodig te hebben. De Duitse luchtmacht steunt Litouwen wel met patrouillevluchten in de regio. De bevolking van Litouwen wordt door de regering op het ergste voorbereid met een bijna honderd pagina’s dikke brochure ‘voor het geval dat….’ Paniekzaaierij, volgens sommigen. Een inval achten de meeste Litouwers onwaarschijnlijk.