Het probleem van de moedertaalspreker

I was approached by @NPORadio1 to talk about my research. After finding out that I am not Dutch, while talking on the phone, I was told that this has to be internally consulted. Then I got an email that my accent may distract the listeners. pic.twitter.com/mmvVibxzVy — Dawid Walentek (@Dawid_Walentek) October 14, 2020 De Amsterdamse politicoloog Dawid Walentek deed gisteren op Twitter een schokkende mededeling: Radio 1 had hem willen spreken om zijn deskundigheid, maar hem uiteindelijk afgebeld om zijn accent. Dat zou “te veel afleiden van de inhoud”. Schokkend, maar niet nieuw. De Nederlandse publieke omroep straalt sowieso een groot verlangen uit naar uniformiteit. Iedereen moet liefst klinken alsof hij of zij 43 is, en geboren in Amersfoort. De rest leidt maar af van “de inhoud”.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: David D (cc)

0,00025 MB informatie per dag en je hebt een moedertaal

COLUMN - De prijs voor de onbegrijpelijkste zin over taalkunde door een wetenschapsvoorlichter gaat dit jaar naar Berkeley News. In een artikel over een onderzoek dat zou hebben berekend hoeveel informatie een kind eigenlijk in die eerste achttien jaar moet verwerken om zijn moedertaal te kunnen leren, schrijft de voorlichter van dienst het volgende:

But new research from UC Berkeley suggests that language acquisition between birth and 18 is a remarkable feat of cognition, rather than something humans are just hardwired to do.

Wat dat voor tegenstelling mag zijn tussen een opmerkelijke prestatie van de cognitie en iets dat mensen van nature doen, blijft volkomen onduidelijk. Waarschijnlijk wordt hier bedoeld: onze onderzoekers hebben laten zien dat taal niet helemaal aangeboren is, maar dat je er heel veel voor moet leren. Dat is op zich al een vreemde bewering voor een normaal mens:  wie zou er nu denken dat je als Hongaars kind niet van alles hoeft te leren voor je Hongaars spreekt? Dat Hongaars is toch niet aangeboren?

Dat denkt dan ook niemand, maar het is al decennialang een topos in de wetenschapscommunicatie: net doen alsof er wél mensen zijn die denken dat Hongaars is aangeboren (die idiote gedachte dan verbinden aan die van Noam Chomsky, de George Soros van de linguïstiek) en dan net doen alsof het nieuws is dat nu voor de vijfentwintigduizendste keer is aangetoond dat deze gedachte niet klopt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Valentina Powers (cc)

Baby’s die niet huilen horen het verschil tussen Frans en Arabisch

NIEUWS - Kinderen van een paar uur oud kunnen hun moedertaal al herkennen! Het is misschien geen zwaartekrachtsgolf, maar een dit weekeinde online geplaatst artikel uit Neuropsychologia – de officiële verschijningsdatum is pas in april – zorgde in ieder geval wel voor een rimpeling.

Een paar uur oud! Hoe weten we dat? Het is de onderzoekers gelukt door op een vernuftige manier nieuwe experimentele technieken in te zetten.

Om te beginnen kun je tegenwoordig vrij gemakkelijk en zonder al te veel belasting in iemands hersenen kijken, of in ieder geval zien waar relatief veel activiteit plaatsvindt. Je hoeft er alleen een bandje om het hoofdje te doen. En er zijn kennelijk genoeg ouders die zoiets geen probleem vinden, voor de wetenschap.

Alleen rijst dan natuurlijk wel de volgende vraag: hoe merk je dat het kind zijn moedertaal hoort?
Ook daarvoor ontwikkelden de onderzoekers een vernuftige techniek. Ze namen een tweetalige vrouw die het kind nooit eerder gehoord had en die even vloeiend Frans – de moedertaal van de kinderen – als Arabisch – een volkomen onbekende taal – sprak. In beide talen las ze het verhaal van Sneeuwwitje voor. De zuigelingen luisterden naar een van de verhalen óf naar een achterstevoren afgespeeld fragment in een van die talen.