Migranten bewonen onze woningen is het verwijt. Maar wie bouwen ze?

U kent het vast, het verwijt aan asielzoekers dat ze onze woningen innemen. En dat terwijl er woningnood is! Het is een wonderlijk verwijt. Alsof je mensen die net binnenkomen op een feestje verwijt dat het bier op is, terwijl de reeds aanwezige feestgangers met lege flesjes in hun hand staan. Van alle problemen die we in dit land hebben kun je er precies nul op het conto schuiven van mensen die net binnenkomen. Ook de wooncrisis niet. Die problemen zijn veroorzaakt en niet opgelost door de mensen die hier al lang voor hen woonden. Tegelijkertijd is het sentiment wel te begrijpen. Want je kunt ze er de schuld niet van geven, maar waarom mogen zij hun intrek nemen in een nieuwe of leeggekomen woning en iemand die hier geboren is en misschien al jaren op een wachtlijst staat niet? Eerlijk gezegd denk ik dat zelfs statushouders die een woning krijgen toegewezen, wel begrijpen dat mensen dat als onrechtvaardig kunnen ervaren. Maar er is nog een andere kant aan dat verwijt, waar ik eigenlijk nooit iets over hoor. Inderdaad, er worden jaarlijks duizenden woningen aan migranten toegewezen en dat betekent dat anderen het nakijken hebben. Er is de laatste jaren simpelweg te weinig gebouwd. Maar die woningen die wel gebouwd worden, door wie worden die eigenlijk gebouwd? Toevallig ook door migranten? Cobouw publiceerde daar vorig jaar cijfers over. Cijfers Die cijfers komen uit verschillende bronnen en verschillen nogal van elkaar. Maar ‘met in totaal 270.000 bouwvakkers in hun databestand lijkt het platform Bouwpas het meest complete overzicht in Nederland te hebben.’ En die cijfers laten een gestage toename zien van het percentage buitenlandse werknemers in de bouw. Van 17% in 2017 tot 29% in 2021. Kijken we vervolgens naar het aantal gereedgekomen woningen in de afgelopen jaren, dan komen we op 68,6 duizend woningen in 2021. In 2017 waren dat er, zoals onderaan hetzelfde bericht te lezen is, 63 duizend. In dat jaar was 17% van de mensen in de bouw buitenlands. Vertaal je dat naar woningaantallen, dan betekent dat dat er in 2017 zo’n 10.710 woningen werden gebouwd door buitenlandse werknemers. In 2021 was dat 29% van 68,6, oftewel 19,894 duizend woningen. Tot slot 2020, het voorlaatste jaar waarover cijfers te vinden zijn. In dat jaar werd 28% van de 70.000 nieuwe woningen, dus 19.600 woningen, gebouwd door buitenlandse bouwvakkers. Dan is er nog één stap te maken. Hoeveel woningen krijgen statushouders eigenlijk toegewezen in Nederland? RTL Nieuws meldde in 2020 dat in dat jaar 12.000 statushouders recht zouden hebben op een huis en 27.000 een jaar later in 2021. Conclusie Dat betekent dat in 2020 zo’n 12 duizend woningen aan migranten werden toegewezen, maar dat er in datzelfde jaar een kleine 20.000 woningen door migranten werden gebouwd. In 2021 zijn er zo’n 27.000 woningen aan migranten toegewezen en zo’n 19.600 woningen door migranten gebouwd. Dus in de laatste twee gerapporteerde jaren samen werden er ongeveer evenveel woningen aan migranten toegewezen als er door migranten werden gebouwd. Nu valt er op cijfers altijd wel wat af te dingen, bijvoorbeeld dat we ze voor de toekomst nog niet kennen. We weten niet hoeveel nieuwe woningen er de komende jaren gebouwd zullen worden en hoeveel statushouders erbij zullen komen. Maar de trend in de bouw is duidelijk: er worden steeds meer huizen door buitenlandse werknemers gebouwd. Dat betekent dat het best zou kunnen dat iedereen die een hek om Nederland wil zetten om migranten te weren, de woningnood niet kleiner maar groter maakt.

Foto: EU2017EE Estonian Presidency (cc)

Een gesprek met de heer Loekasjenko

De Duitse bondskanselier Angela Merkel sprak woensdag voor de tweede maal deze week met Loekasjenko over de crisis aan de grens. Maandag telefoneerde ze met de Wit-Russische leider en ook met president Poetin. Voor Loekasjenko betekende dit het eerste contact met een Westerse regeringsleider sinds zijn omstreden herverkiezing vorig jaar augustus. Het opmerkelijke initiatief van de aftredende bondskanselier was volgens eigen zeggen ingegeven door bezorgdheid over de inhumane situatie waarin de migranten aan de Wit-Russisch-Poolse grens verkeren. Inmiddels is een aantal van hen met bussen naar een verwarmde bedrijfshal gebracht waar ze eten, medicijnen en dekens kregen. Merkel heeft er bij Loekasjenko op aangedrongen de migranten met hulp van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR te repatriëren. Een eerste repatriëringsvlucht zou gisteren vertrekken vanuit de Belarussische hoofdstad Minsk naar Irak, maar het is onduidelijk hoeveel mensen terug willen.

Praten met de vijand

Het initiatief van Merkel is niet overal gunstig ontvangen, ook niet in eigen land waar Omid Nouripour, lid van de Duitse Bondsdag voor de Groenen sprak van een fout signaal waarmee Merkel Loekasjenko feitelijk erkende als president. Marko Mihkelson, een parlementslid uit Estland vroeg zich af met welk mandaat zij deze contacten heeft gelegd. “Is het nodig om op het niveau van de Duitse kanselier te praten met een persoon die vorig jaar een staatsgreep heeft gepleegd en die door de leiders van de Europese Unie niet als staatshoofd wordt erkend? Ik betwijfel het ten zeerste en ik zie niet in dat dergelijke onderhandelingen met een dictator ons veel dichter bij het resultaat zouden brengen dat we in de huidige situatie willen,” zei hij in een interview voor de Estse televisie. Estlands Europarlementslid Riho Terras heeft ook stevige kritiek op Merkel. Hij vindt het onacceptabel dat zij achter de rug van de EU om met de Wit-Russische dictator heeft overlegd. Ze doorbreekt daarmee de broodnodige eenheid in de EU om Loekasjenko te weerstaan.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Rakaya Fetuga, Windrush DAY 2020

Poëzie, park, podium, zomer, blazers, trommeltjes, reggae, kinderen, zon, zeepbellen, gras, picknick, hoedjes, dansen, giga-oorringen, drankje – feest ter gelegenheid van Windrush Day. The Windrush was een passagierschip dat in 1948, 1017 passagiers vervoerde van The British West Indies, onder andere Jamica, toen nog onderdeel van het Britse Rijk, naar Engeland. Ze waren welkom als arbeidskrachten om de economie te helpen opbouwen. De Onafhankelijkheidsdag binnen die koloniën verschilt van eiland tot (ei-)land. De spoken word artiest Rakaya Fetuga zegt hier een, misschien wat erg direct gedicht, maar hoe ze het brengt, maakt dat weer goed.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Kamp Moria op slot

ELDERS - Griekenland vreest de ’tikkende tijdbom’ op Lesbos. Op veel steun uit de andere EU-lidstaten hoeft het land niet te rekenen.

De Griekse autoriteiten hebben het overbevolkte vluchtelingenkamp Moria op het eiland Lesbos vrijwel volledig afgesloten uit vrees voor de uitbraak van een corona-virus epidemie. Hulporganisaties werken grotendeels van buiten het kamp. De 18.000 bewoners van Moria kunnen onmogelijk voldoen aan de regels van hygiëne en sociale afstand. Er is één douche op 500 mensen en 160 mensen delen een toilet. Honderden mensen staan per dag soms uren in de rij bij de voedseluitgifte. Om enige verlichting te brengen in de situatie heeft Oostenrijk gisteren 181 containers toegezegd voor de vluchtelingencentra.

Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, Ierland, Portugal, Litouwen, Kroatië en Zwitserland hadden eerder al toegezegd om in totaal 1600 onbegeleide kinderen op te nemen. Unicef telde meer 5.463 onbegeleide kinderen, waarvan er 1.752 in overbevolkte opvangkampen zitten. Het zijn voor het merendeel jongens tussen de 14 en 18 jaar en ze komen uit Afghanistan, Pakistan en Syrië. Volgende week vertrekken de eerste elf kinderen naar Luxemburg, vijftig kinderen gaan naar Duitsland. Deze eerste groep bestaat uit kinderen onder de 12 jaar. Of de Duitse wens om alleen meisjes te sturen gehonoreerd wordt is nog onzeker. De coronacrisis maakt het overbrengen van de kinderen niet makkelijker vanwege de beperkingen in het vliegverkeer en allerlei andere veiligheidsmaatregelen.

Foto: Arne Hulstein (cc)

Dertig jaar onderzoek naar de berichtgeving over moslims in de Nederlandse media (3)

ACHTERGROND - Sinds eind jaren ’80 wordt er met regelmaat onderzoek gedaan naar de wijze waarop Nederlandse media berichten over moslims. Ewoud Butter (redacteur Republiek Allochtonië) maakte een overzicht. In dit laatste deel uit een serie van drie aandacht voor de periode 2006-2018. Net als in de vorige twee delen wordt eerst de maatschappelijke context geschetst, daarna worden de onderzoeken kort besproken.

Context

In de loop van de jaren ’90 kwam het debat over de islam in Nederland steeds vaker in het teken te staan van een vermeende “Clash of Civilizations” waarbij het Westen en de islamitische wereld als elkaar uitsluitende, monolitische grootheden tegenover elkaar worden gesteld. Dit beeld wordt vooral benadrukt door politici, publicisten en bewegingen die de islam (en moslims) in Nederland als een bedreiging van “onze” (westerse) verworvenheden beschouwen, maar ook door enkele groepen orthodoxe moslims die deze verworvenheden onverenigbaar achten met hun geloofsopvattingen.

Dit beeld van een Clash of Civilizations kwam terug in berichtgeving over terroristische aanslagen en The War on Terror.

Dat beeld zagen we ook in de met regelmaat terugkerende debatten over bijvoorbeeld de gelijkheid van man en vrouw (handen schudden, gescheiden zwemmen, vrouwelijke genitale verminking, niqab), gelijke behandeling van LHBT’ers (uitspraken van imam el Moumni), de vrijheid van geloof (moslimdiscriminatie, voorstellen als Koranverbod, kopvoddentax, sluiting van moskeeën) en de vrijheid van meningsuiting (moord op Theo van Gogh, Deense cartoonaffaire, aanslag op Charlie Hebdo).

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Arne Hulstein (cc)

Dertig jaar onderzoek naar berichtgeving over moslims in Nederlandse media (2)

ACHTERGROND - Sinds eind jaren ’80 wordt er met regelmaat onderzoek gedaan naar de wijze waarop Nederlandse media berichten over moslims. Ewoud Butter (redacteur Republiek Allochtonië) maakte een overzicht. In dit deel II aandacht voor de periode 1996-2006.

In het vorige deel werd kort beschreven dat er vanaf de Rushdie-affaire in 1989 steeds meer aandacht van de Nederlandse pers voor hier woonachtige moslims kwam. Vanaf dat moment verschenen ook de eerste onderzoeken naar de wijze waarop over moslims door de Nederlandse pers werd bericht. In dit tweede deel kijk ik naar een selectie van het onderzoek dat tot en met 2006 werd gepubliceerd.

Context: Clash of Civilizations (*)

In de jaren ’90 nam de aandacht voor de islam en moslims in Nederlandse media verder toe. Dat gebeurde niet alleen in de buitenlandrubrieken, zoals ten tijde van de Eerste Golfoorlog en de oorlog in voormalig Joegoslavië, maar ook op de pagina’s met het binnenlandse nieuws en op de opiniepagina’s.
Vanaf de jaren ’90 werd in de publieke discussie ‘de islam’  steeds meer tegenover ‘het westen’ gesteld, waarbij beide beschavingen vaak als uniforme, statische eenheden werden voorgesteld.

Deze tegenstelling vormde ook een belangrijk onderdeel van het in 1993 door de Amerikaanse politicoloog Samuel Huntington gepubliceerde artikel Clash of Civilizations (Botsende Beschavingen) dat later werd uitgewerkt in het boek The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. Volgens Huntington zou het einde van de Koude Oorlog tot gevolg hebben dat geopolitieke conflicten niet langer zouden voortkomen uit ideologische botsingen, maar uit culturele en religieuze verschillen. Huntington zag vooral een botsing tussen enerzijds het (christelijke) Westen en anderzijds de islam. Hij schreef onder andere: “Als moslims beweren dat het Westen oorlog voert tegen de islam en als westerlingen beweren dat islamitische groeperingen oorlog voeren tegen het Westen, dan mogen we de conclusie trekken dat er inderdaad zoiets als een oorlog gaande is.”

Foto: Arne Hulstein (cc)

Dertig jaar onderzoek naar berichtgeving over moslims in Nederlandse media (1)

ACHTERGROND - Sinds eind jaren ’80 wordt er met regelmaat onderzoek gedaan naar de wijze waarop Nederlandse media berichten over moslims. Ewoud Butter (redacteur Republiek Allochtonië) maakte een overzicht. Deel I.

Tot aan het begin van de jaren ’90 was de Turkse Nederlander Mehmet Pamuk ongetwijfeld de bekendste Nederlandse moslim. De immer in archaïsch Nederlands formulerende Pamuk was geen bestaand persoon, maar een van de vele typetjes van Kees van Kooten in de programma’s die hij jarenlang samen met Wim de Bie voor de VPRO maakte. Behalve ‘Mehmet Pamuk’ verschenen er in die jaren zelden moslims in de Nederlandse media. Wanneer er destijds werd geschreven over bijvoorbeeld Turkse en Marokkaanse ‘gastarbeiders’ in Nederland, samen de grootste groep Nederlandse moslims, dan ging het zelden over hun geloof. Over moslims werd zo nu en dan vooral geschreven op de buitenlandpagina’s van de kranten of, in een verder verleden, op de pagina’s over de ‘overzeesche gebieden’.

De wijze waarop in Nederland moslims al eeuwenlang werden afgebeeld, was amper onderwerp van onderzoek of debat.

De internationale discussie die naar aanleiding van Edward Saids boek Oriëntalism (1978) was losgebarsten over de vaak karikaturale wijze waarop in het Westen ‘moslims’ en ‘de Arabische wereld werden afgebeeld als ‘de inferieure Ander’, drong nauwelijks door tot de Nederlandse media, ondanks inspanningen van bijvoorbeeld de werkgroep Media en Racisme (later Media en Migranten) van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De staat van Nederland #1

ANALYSE - Het SCP publiceerde recent De sociale staat van Nederland, met bijzondere aandacht voor wat er is veranderd – en wat niet – in de afgelopen 25 jaar. Wat valt op? Deel 1: de publieke opinie over migratie en migranten.

Uit het rapport: “Van de veelgehoorde ‘ruk naar rechts’ is geen sprake.” Over migranten zijn we gemiddeld positiever gaan denken: in 1994 vond 49 procent van de Nederlanders dat er te veel mensen van een andere nationaliteit in Nederland wonen, nu vindt 31 procent dat. Nog exact evenveel Nederlanders zou protesteren tegen een azc (16 procent) en toen en nu zou de helft het accepteren ook al vinden ze het niet prettig. Anno 2017 zeggen meer mensen soepel te willen zijn voor politieke vluchtelingen, huwelijksmigratie en economische vluchtelingen (zie tabel onder, p.75).

De bevindingen suggereren dat er een zwijgende meerderheid is die zich nauwelijks laat horen in het publieke debat over migratie en migranten, en dat de media te veel aandacht geven aan het anti-migratiestandpunt. En niet alleen de media: als dit het beeld is, dan is het onnodig dat partijen zoals de VVD en het CDA steeds verder opschuiven richting het anti-migratiestandpunt van radicaal-rechts.

Nu zijn gemiddelden alleen niet erg inzichtelijk. Gelijkblijvende gemiddelden kunnen extreme veranderingen, zoals polarisatie, verhullen. Er is aanleiding dat hier ook aan te nemen, hoewel het SCP er onduidelijk over is. De onderzoekers stellen vast dat er verschillen zijn in hoe de publieke opinie zich heeft ontwikkeld voor opleidings- en (in minder mate) inkomensniveau: hogeropgeleiden zijn positiever geworden dan lageropgeleiden, en mogelijk zijn lageropgeleiden negatiever geworden (het rapport is hier niet duidelijk over, zie p.80). Dan zijn de groepen dus uit elkaar gedreven. Waar gemiddeld niets gebeurt, kan een deel van de bevolking wel degelijk de afslag naar rechts hebben genomen.

Foto: mac42 (cc)

Duitse werknemers zijn jarenlang tekort gekomen

ELDERS - Over een maand zijn er bij de buren verkiezingen voor een nieuw parlement.

Dat er belangrijke Duitse verkiezingen op komst zijn: het zal de gemiddelde Nederlander Wurst zijn, schreef René Cuperus deze week in De Volkskrant. Dat heeft dan ook alles te maken met de gemiddelde journalist en de mainstream media. De Amerikaanse binnenlandse politiek lijkt soms van groter belang dan de koers van een land dat in Europa de toon aangeeft en waarmee Nederland economisch hecht verbonden is.

Het is misschien ook niet spannend genoeg. Merkel stevent af op haar vierde overwinning, ze staat in de polls op 38-40%. De sociaal-democraten schommelen onder leiding van Martin Schulz tussen 22 en 24 procent. Die percentages zeggen overigens nog niet zoveel als je weet dat 46% van de kiezers nog niet weet op welke partij ze gaan stemmen. Als Merkel weer wint, is het vervolgens nog de vraag met wie zij dan verder gaat regeren. Waarschijnlijk niet nog eens met de SPD. Een driepartijencoalitie, ongewoon voor Duitsland, is niet ondenkbaar, maar zal een hoop onzekerheid met zich meebrengen.

Een belangrijk onderwerp in dit rijke land is de voortdurende armoede bij een groeiend deel van de bevolking. Daarbij kwam deze week het bericht dat zo’n 40% van de Duitse werknemers een lager reëel loon heeft dan twintig jaar geleden. De rijkdom is in dit land verre van eerlijk verdeeld.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Selma Broeder (cc)

Begripsverwarring

COLUMN - Je kunt beter klein zijn dan groot. Als je klein bent, maak je vrienden. Dat leerde ik deze week van mijn nieuwe minicursist in de pre-inburgering.

De schoolvakanties zijn begonnen, maar de pre-inburgering loopt de hele zomer door. Bij gebrek aan kinderopvang willen vluchtelingen hun kind dan nog wel eens meenemen naar de Nederlandse les. Zo maakte ik vrijdag kennis met de zesjarige Kabitan.

Kabitans moeder spreekt nog bijna geen Nederlands. Zij is aangewezen op haar moedertaal Tigrinya. Best wel lastig in een groep waar mensen alleen Nederlands, Arabisch of Farsi spreken, en soms een beetje Engels. Maar haar zoontje Kabitan is nog klein en hij zit op een gewone Nederlandse school. In de korte tijd dat hij hier is, heeft hij al heel goed Nederlands leren spreken. Onderweg naar Nederland leerde hij bovendien een beetje Arabisch.

Tijdens de les kletste Kabitan dan ook honderduit. Zijn moeder, die meestal nogal stil is, fleurde helemaal op met haar vrolijke spring‑in‑‘t‑veld in de buurt. Ineens waren zij en haar kind het middelpunt van de belangstelling.

Kabitan fladderde van de een naar de ander. Toen hij eindelijk ging zitten, nam hij het woord. Tegen de meesten van ons zei hij: ‘Jij bent klein.’ Daarna zei hij: ‘Ik ben groot.’ ‘Jij bent ook groot,’ zei hij tegen één cursist. Ik keek ernaar met verwondering. Waarom deelde hij iedereen in? Wat betekende dat voor hem? Het heeft vast iets met status te maken, ging het door mijn hoofd, hij zal zijn aandacht nu wel richten op die ene grote cursist.

Volgende