Mens versus parasiet

Elke week belicht Studium Generale een thema, geïnspireerd door opnames en artikelen uit het archief. Het thema van deze week: mens versus parasiet. Maart heeft wat weg van oorlogstijd. De overheid adviseert ons binnen te blijven, zeven miljoen mensen kijken naar een tv-toespraak van de minister-president, en grote delen van de economie liggen op haar gat. Alle aandacht gaat naar de essentiële elementen van de maatschappij, met name de zorg draait op volle kracht. We delen onderling voortdurend informatie, maar er heerst verwarring. De vijand, waar is hij? Wat gaat hij doen? Vanuit het oogpunt van de biologie is de vergelijking met een oorlogssituatie niet zo ongewoon. Een viroloog en een microbioloog zien in de natuur een constante wedloop tussen parasiet en gastheer. De mens is altijd al in een strijd met virussen, bacteriën, schimmels en andere parasieten verwikkeld geweest. Na de pest en de Spaanse griep is het coronavirus een nieuw hoofdstuk in die oorlog. Maar met welke wapens wordt er gevochten? Over welke verdedigingsmechanismen beschikt de mens? En wat is onze meest beloftevolle tactiek voor een overwinning?

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

H7N9

MINIMAX - Mijn moeder heeft dit jaar de Mexicaanse griep gehad. Volgens haar dokter. Diezelfde Mexicaanse griep waar pak ‘m beet drie jaar geleden zoveel om te doen was. Met dank aan Ab Oosterhuis die meende dat zijn moment of fame nu toch echt wel eens moest aanbreken. Tenminste, dat vermoeden rees nadat ik wat later een documentaire over hem zag en met stijgende verbazing moest constateren wat voor onwaarschijnlijk ijdele man Ab Osterhuis was. Dat hij aandelen bleek te hebben in de fabrikant die de vaccins leverde, hielp ook niet echt mee, kan ik me herinneren.

Maar het is ook geen eenvoudige taak, grieppandemieën voorspellen. Het is koorddansen op een dun touwtje. Als je het verkeerd inschat, kan het heel veel mensenlevens opeisen. En dan klaagt iedereen dat je het verkeerd hebt ingeschat. Als je het goed inschat en ervoor zorgt dat het op tijd wordt ingedamd en dat het niet onnodig veel doden oplevert, lijkt alles mee te vallen en klaagt iedereen dat je teveel paniek hebt gezaaid. Nu zult u zeggen: zaai dan geen paniek. Maar als je geen paniek zaait, dan lukt het je niet om hele Nederland naar de Rai (of naar waar dan ook) te loodsen om dat vaccin te halen. Kortom: timing is alles. Je moet precies op het moment zitten dat de pandemie ernstige vormen begint aan te nemen, maar dat het nog wel te stoppen is. Als je te laat bent, heb je verloren, als je te vroeg bent, word je ongeloofwaardig.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: de jacht op virussen

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Aidsvirus HIV-I / C. Goldsmith Bron: WikipediaIn 2009 was iedereen in paniek omdat er een nieuw en mogelijk dodelijk griepvirus was uitgebroken: de Varkens of Mexicaanse Griep. In het begin was er zelfs de vrees dat het zich gedroeg als de beruchte Spaanse griep die uitbrak na de 1e wereldoorlog waarbij tientallen miljoenen mensen stierven. De exacte herkomst van het varkensgriepvirus is niet met zekerheid vast te stellen. Mogelijk is een op het varken levend virus overgesprongen naar de mens en gemuteerd. Hoe groot is het gevaar dat dit weer gebeurd?

Sars
Een paar jaar eerder was ook al grote paniek door de uitbraak van SARS, een ernstige vorm van longontsteking die wordt veroorzaakt door het SARS-virus. Het SARS virus komt waarschijnlijk van de Civetkat en het is gevaarlijker dan het varkensgriepvirus: bij griep is het percentage met dodelijke afloop ongeveer 2%, bij SARS ligt dit tussen de 5 en 15%

Aids
Nog wat langer geleden, maar niet minder bekend, is natuurlijk het HIV-virus dat AIDS veroorzaakt, ofwel het Acquired Immuno-Deficiency Syndrome. Dit virus verzwakt het afweersysteem waardoor de patiënt sterft aan infectieziekten waar een gezonde persoon geen last van zou hebben. Dit virus is overgesprongen van apen: chimpansees of meerkatten. Bij deze apen heerst een aan het HIV verwant virus (het Simian Immunodeficiency Virus), de apen worden er zelf echter niet ziek van. Het schijnt dat het virus misschien al een eeuw geleden is overgestapt naar de mens. In tegenstelling tot de vorige twee virussen verspreidt dit virus zich langzaam omdat het alleen wordt overgedragen door seksueel contact, of direct bloed-bloed contact. Indien onbehandeld is dit virus in bijna alle gevallen dodelijk. Gelukkig zijn er de laatste jaren goede medicijnen die de patiënt weliswaar niet genezen maar wel de symptomen kunnen onderdrukken.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Femke Halsema neemt (weer) afscheid

In haar afscheidslezing als Leonardohoogleraar aan de Universiteit van Tilburg op 26 mei pleitte Femke Halsema voor grotere openbaarheid. Politici deinzen ervoor terug om ‘inzicht te geven in hun beweegredenen en in de wijze waarop zij tot een besluit zijn gekomen, met wie zij hebben gesproken en welke rol bijvoorbeeld lobbyisten hebben gespeeld. Openbaarheid van informatie kan de legitimiteit van beslissingen vergroten’, zo stelde Halsema.

Halsema heeft, samen met Tilburgse studenten, een half jaar onderzoek gedaan naar de politieke betekenis van de jaren ’0. Het onderzoek richtte zich op drie geleidelijke veranderingen die de politiek ingrijpend hebben veranderd, waaronder ‘de globalisering van de risicomaatschappij’. Halsema ontleent deze term aan het werk van Ulrich Beck, die hiermee aangeeft dat de risico’s van de moderne technologie, zoals milieuvervuiling, zich niets aantrekken van maatschappelijke tegenstellingen. In het algemeen geldt, zegt Halsema, dat ‘globalisering en internationale crises politici in heel grote mate afhankelijk maken van deskundigen, wier achtergronden, motieven en belangen – anders dan die van politici – dikwijls slecht controleerbaar zijn’.

In de ogen van Halsema is ‘Nederland onderdeel geworden van een internationale, globale en kwetsbare risicomaatschappij’. Eerder was globalisering een abstracte notie en ‘leek het wel mee te vallen met de aanwezigheid van onbeheersbare, wereldwijde risico’s’. Dat crises zich allang niets meer aantrekken van landsgrenzen is bijvoorbeeld duidelijk te zien aan ‘de razendsnelle verspreiding van ook voor mensen gevaarlijke dierziekten’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het dilemma van echte en afgewende rampen

Inenting (Foto: Flickr/Scott Ableman)

Ha! Alle ophef rond de Mexicaanse griep was onzin. De hele vaccinatie-ronde sloeg nergens op en in het vervolg kunnen we beter stoppen met dit soort draconische maatregelen. Hetzelfde geldt ook voor het millenniumprobleem. Dat bleek ook een grote hoax, niet bestaand. Miljoenen, nee zelfs miljarden zijn zinloos weggegooid.

Of toch niet? In beide gevallen is de vraag eigenlijk niet te beantwoorden. Immers, we kunnen niet weten wat er gebeurd zou zijn als we in het geheel niets gedaan hadden. Misschien was er dan op 1 januari 2000 wel een kernraket per ongeluk afgeschoten. Waarschijnlijk niet, maar toch. In het geval van de Mexicaanse griep blijkt dat deze nieuwe – onverwacht milde – griepvorm de agressievere vorm heeft weggeconcurreerd. Dat gecombineerd met het vaccinatieprogramma en het feit dat ouderen resistent bleken zorgde voor een abnormaal laag aantal griepdoden in Nederland het afgelopen seizoen. Netto heeft de griep dus zelfs mensenlevens gespaard in plaats van gekost. Hadden we dat vooraf kunnen weten?

Mensen blijken nogal moeite te hebben met een genuanceerd verhaal. De neiging bestaat, eigenlijk net als met alles, om iets eendimensionaal te omschrijven. Goed of fout. Ze vergeten dat er in dit soort situaties enorm veel factoren meespelen. De kans dat het probleem optreedt, de verwachte schade en de kosten om het probleem te voorkomen moeten allemaal bij elkaar genomen worden, waarna een afgewogen keuze kan worden gemaakt. En die keuze kan achteraf op verkeerde aannames gebaseerd blijken, of er zijn – zoals bij bijvoorbeeld de Mexicaanse griep – onbekende factoren in het spel. Maakt dat de eerdere keuze te handelen an sich foutief? Ik denk het niet. Op basis van de aanwezige feiten is toen een goede beslissing genomen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Onderzoek Mexicaanse griep

[qvdd]

Vorig jaar was dat de Mexicaanse griep, daarvoor het SARS-virus. De media springen er altijd meteen bovenop. omdat het spannend nieuws is. De overheid gaat te veel mee met die mediahypes.

Aldus Europarlementariër Judith Merkies (PvdA) in reactie op de beslissing van het Europarlement om te onderzoeken hoe de politiek is omgegaan met de uitbraak van de Mexicaanse griep. Onderzocht zal worden wat de invloed van de mediahype rondom het virus en eventuele druk vanuit de farmaceutische industrie is geweest op het beleid dat overheden hebben gevoerd.

Ook in Nederland is veel discussie over de het beleid van het kabinet. Zo was er wat ophef over de veronderstelde belangenverstrengeling van viroloog en adviseur Ab Osterhaus en minister Klink zit, nu blijkt dat de epidemie in Nederland niet het gevreesde dramatische verloop had, met 19 miljoen ongebruikte en niet-verhandelbare vaccins (met een aankoopwaarde van ?300 miljoen) in zijn maag.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vaccinatie: horrorscenario’s blijken sprookjes

“De angst voor bijwerkingen van vaccins is zwaarder gaan wegen dan de vrees voor de ziekten zelf, omdat paradoxaal genoeg dankzij vaccinatie die ziekten niet meer bestaan”.

Zo sluit de Volkskrant een artikel af in de zaterdagkrant over de gevolgen van de Mexicaanse griepprik. De uitspraak is van Claire-Anne Siegrist, die deze zelf weer toeschrijft aan medisch historica Anne-Marie Moulin. Het artikel staat niet online, maar toch wil ik u de conclusies niet onthouden.

Op het eerste gezicht lijkt de lijst met bijwerkingen vrij ernstig: hartaanvallen, ms, diabetes, epilepsie en hersenoedeem. Daarnaast werden er 16 sterfgevallen gerapporteerd, plus twee miskramen en 10 baby’s die voor de geboorte overleden.

De vraag bij dit soort cijfers is altijd of deze gevallen veroorzaakt zijn door het vaccin, of zonder vaccinatie ook waren gebeurd. Als je de populatie maar groot genoeg maakt, dan sterven er altijd mensen en krijgen vrouwen een miskraam, omdat dat simpelweg ook bij het ongevaccineerde leven hoort.

Daarom, en uiteraard wegens de grote maatschappelijke onrust die voor een groot deel door de zeer vocale alu-hoedjesgemeenschap op het internet werd gevoed, is er voor de Mexicaanse griepvaccinatie een groot onderzoek gestart. Het Europese geneesmiddelenagentschap EMA verzamelt alle meldingen van bijwerkingen en probeert te bepalen of dit “normale” ruis is, of kan worden toegeschreven aan het vaccin.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Vaccinatiecampagne is onzin

SaillantLOGO
De Nederlandse vaccinatiecampagne tegen de Mexicaanse griep is bijzonder ineffectief.

Vaccineren is de meest effectieve maatregel van de moderne gezondheidszorg. Ik zou niet eens meer weten hoe ziektes als polio, mazelen en difterie eruit zien. Toch is de inentingscampagne van de overheid gestoeld op ondeugdelijke argumentatie als het doel is om dodelijke slachtoffers te voorkomen.

Volgens cijfers van het Amerikaanse Center for Disease Control zijn er in de V.S. naar schatting tussen april en oktober 22 miljoen mensen besmet met H1N1 en 3900 doden te betreuren. Dat betekent dat de letaliteit (dank Bismarck) (0.02%) aanzienlijk lager is dan bij een seizoensgriepje (>0.06%). Het meest interessante gegeven is echter dat het driekwart van de doden de groep tussen 18-65 betreft en die wordt bij ons in eerste instantie nou juist niet ingeënt. (Bij een normale seizoensgriep zijn 90% van de doden 65-plussers.) Eerst worden we maandenlang pandemisch bang gemaakt en vervolgens ent de overheid doodleuk niet de juiste ‘risicogroep’ in. Fijn.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende