Nederlander-zijn in de lijn van Max Havelaar

De beroemdste Indonesische schrijver, Pramoedya Ananta Toer, schreef bijna tien jaar geleden een artikel over Max Havelaar met de titel 'The Book That Killed Colonialism'. Zijn redenering luidde dat deze Nederlandse roman uit 1860 de allereerste oproep was om onderdrukte volkeren in de kolonieen toegang tot onderwijs te geven. Dit leidde tot het begin van zelfbewustzijn onder de koloniale bevolking, en dit voerde dan uiteindelijk tot het einde van het kolonialisme, niet alleen in Indonesie, maar in heel de wereld. Deze stelling is misschien wat gechargeerd, en Pramoedya slaagt er niet in hem hard te maken. Toch betekent het iets dat de belangrijkste schrijver van Indonesië een klassiek werk uit de Nederlandse literatuur zo'n enorme betekenis toeschrijft.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Closing Time | Multatuli

, door

U mag de Havelaar gerust ongelezen laten,* als u van Multatuli de Woutertje Pieterse maar leest: het onvoltooid gebleven maar prachtige verhaal over een sensitieve jongen die opgroeit in het negentiende-eeuwse Amsterdam. Een van de voorvallen is dat de tienjarige Wouter, begeesterd door een roman over een roofridder, een roverslied schrijft dat zijn leermeester, Meester Pennewip, bijkans een hartverzakking bezorgt.

Fay Lovsky zette Multatuli’s tekst (hieronder) op muziek (hierboven). Als u de roman wil lezen: er zijn verschillende versies, waaronder een hertaling door Ivo de Wijs (die er een overtuigend einde aan toevoegde), een versie met mooie tekeningen van Jan Kruis, of de online-versie van de DBNL.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Land van Droogstoppels

, door
VOC-vlag (Foto: Flickr/Photochiel)

De Nederlandse Staat keert geen schadevergoeding uit aan de overlevenden van het bloedbad in Ragawede. De zaak is verjaard.

Hoe ontzettend voorspelbaar. Altijd als er in Nederland geïnstitutionaliseerd onrecht plaatsvindt, dan kan je ervan op aan dat de staat de meest zuinige en rechtlijnige interpretatie van de wet kiest die mogelijk is. Vraag maar de Goudstikkers of Fred Spijkers. Onlangs werd nog bekend dat joden die de holocaust overleefd hadden na terugkomst moesten onderhandelen met degenen die hun huizen gestolen hadden om ze terug te krijgen. Het motto van het Koninkrijk der Nederlanden is niet voor niets ‘Je maintiendrai’: nooit iets loslaten, altijd blijven vasthouden.

Nu wil de staat dus ook die paar Javanen zelfs geen minuscuul deel geven van al die miljarden die Nederland heeft verdiend aan Indonesië, vaak over de ruggen van de Indonesiërs heen. Dat de zaak kon verjaren mede omdat de Staat heeft geprobeerd hem in de doofpot te stoppen, tot het verkeerd inlichten van het parlement aan toe, speelt daarbij geen rol. Dat het pr-technisch nogal slecht staat als de zetel van het Internationale Strafhof zelf bijzonder kleinzerig omgaat met oorlogsmisdaden in het eigen verleden ook niet. Verjaard is verjaard. Regels zijn regels.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.