Kunst op Zondag verkent Museum Murals

Er loopt al jaren een discussie over de vraag of street art in een museum thuis hoort? Het begon jaren geleden toen musea werk van street art kunstenaars Keith Haring, Jean-Michel Basquiat en Banksy aan de muur hingen. Ondertussen zijn er verschillende onderzoeken geweest zoals de masterscriptie van Alex Pope, ‘Verkunsting van graffiti: van de metro naar het museum’ (2011). Sinds 2022 heeft ons land zelfs een heus street art museum, STRAAT  (Amsterdam). Het Mauritshuis gaat een stap verder en lanceert dit jaar een landelijk museum-graffiti project: Museum Murals.  Voor Kunst op Zondag wil ik daar meer van weten. [caption id="attachment_349022" align="aligncenter" width="450"] Martine Gosselink (algemeen directeur Mauritshuis) onthult het logo van het Museum Murals project © foto Wouter Vellekoop.[/caption] Wat is de aanleiding voor Museum Murals? In 2022 vierde het Mauritshuis haar 200-ste museumverjaardag. Het jubileum werd gevierd met projecten die in het teken stonden van 200 jaar inspiratie. Eén van die projecten was Mauritshuis Murals. Vijf street art kunstenaars lieten zich inspireren door vijf schilderijen uit de collectie van het museum en maakten hiervan muurschilderingen in verschillende Haagse wijken. Dit was een van de meest succesvolle jubileumacties en smaakte naar meer. Dit jaar komt er een landelijk vervolg onder de naam Museum Murals. Het Mauritshuis werkt hierbij samen met negentien andere musea in ons land. Het doel is om Nederlandse musea te helpen nieuwe doelgroepen te bereiken en kunst toegankelijk(er) te maken. [caption id="attachment_349017" align="aligncenter" width="450"] Melchior d Hondecoeter Kippen en eenden (1680) © Collectie Mauritshuis.[/caption] Kracht van street art Super A & Collin van der Sluijs zijn twee van de kunstenaars die ook in 2022 mee deden aan het eerste project. Geïnspireerd op ‘Kippen en eenden’ (1680) van Melchior ‘d Hondecoeter hebben zij een eigentijds ontwerp gemaakt voor de Lonnekersstraat in Den Haag. ''Als kunstenaars zijn we altijd op zoek naar inspiratie en om daarvoor de prachtige collectie van het Mauritshuis te mogen gebruiken was een hele eer. We zijn trots dat wij een werk uit de collectie naar onze eigen hand mochten zetten’’, aldus Super A & Collin van der Sluijs. De kunstenaars laten zien dat kunst en de verhalen erachter relevant zijn, of het nou om hedendaagse kunst gaat of om eeuwenoude voorwerpen. Veel kunstenaars betrekken de lokale bewoners bij de keuze van hun onderwerp. Dat is ook de bedoeling bij Museum Murals. De bewoners mogen meebeslissen over het definitieve ontwerp, zodat hun favoriete keuze de woonomgeving opfleurt. Via deze link kun je de locaties in Den Haag snel vinden. [caption id="attachment_349023" align="aligncenter" width="450"] Muurschildering van Super A en Collin van der Sluijs, geïnspireerd op schilderij Kippen en eenden van Melchior d Hondecoeter (1680).[/caption] Twintig muren verspreid over ons land Twintig Street artists maken op twintig muren door heel Nederland een levensgroot kunstwerk. Het uitgangspunt is een schilderij, object of verhaal uit de collecties van twintig verschillende musea. Die musea vind je van Texel tot Heerlen en van Groningen tot Ouwerkerk. De locaties waar de werken straks komen zijn ook heel verschillend. Soms is dat middenin een woonwijk, de ander op een oude fabrieksmuur of langs het spoor. Door project Museum Murals wordt kunst voor iedereen toegankelijk en wordt ons land dit jaar weer een beetje mooier. Als de planning wordt gehaald, is aan het einde van de zomer elke provincie minstens één muurschildering rijker. Het finale stuk, muurschildering nummer eenentwintig wordt onthuld en gevierd bij de initiatiefnemer van het project: het Mauritshuis. [caption id="attachment_349018" align="aligncenter" width="450"] De 20 musea verspreid over ons land die meedoen aan project Museum Murals © kaart Mauritshuis.[/caption] Twintig musea Naast Museum het Mauritshuis doen de volgende musea mee aan dit project: Batavialand in Lelystad, Centraal Museum in Utrecht, Dordrechts Museum, Drents Museum in Assen, het Fries Museum in Leeuwarden, het Groninger Museum, Het Noordbrabants Museum in Den Bosch, het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, het Kröller-Müller Museum in Otterlo op de Veluwe, Museum Arnhem, Museum de Fundatie in Zwolle, Museum Flehite in Amersfoort, Museum Kaap Skil in Oudeschild op Texel, Museum Prinsenhof Delft in Delft,  het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, het Stedelijk Museum Alkmaar, het Thermenmuseum in Heerlen, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk en het Zaans Museum in Zaandam. Twintig kunstenaars Welke kunstenaars mogen meedoen? Het aanbod van getalenteerde nationale en internationale street art artiesten is enorm. Via een zogenaamde ‘open call’ hebben ruim 100 kunstenaars uit binnen- en buitenland zich aangemeld. Uit deze inzendingen is een longlist gemaakt van 68 street art kunstenaars, hun portfolio's zijn gedeeld met de deelnemende musea. Een speciale adviseur in dit project is Peter Ernst Coolen oprichter van Street Art Today en STRAAT Museum. Bij de selectie is gelet op artistieke kwaliteit, diversiteit, storytelling en een eigen signatuur. De gekozen kunstenaars krijgen alle artistieke vrijheid om hun eigen interpretatie om te zetten in een indrukwekkende muurschildering. [caption id="attachment_349019" align="aligncenter" width="450"] Medewerkers van de 20 musea die mee doen aan project Museum Murals © foto Wouter Vellekoop.[/caption] Tien musea hebben al gekozen Tien musea hebben hun gedroomde kunstenaar al gekozen. Dalal Mitwally  gaat aan de slag voor het Nederlands Fotomuseum en TelmoMiel  voor Stedelijk museum Alkmaar. Studio Giftig gaat een muur voor Het Noordbrabants Museum maken. Mick la Rock,  street art legende en één van de eerste vrouwelijke graffiti artists ter wereld, laat zich inspireren in het Groninger Museum. Voor Kunst op Zondag blijf ik dit project volgen en kom later dit jaar terug met een artikel en beelden van de muurschilderingen die zijn voltooid. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van het Mauritshuis, project Museum Murals, Wouter Vellekoop en de genoemde kunstenaars.

Door: Foto: Muurschildering Westplein

De groene Vermeer

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Voor zo ver bekend reisde Vermeer bijna nooit. Hij ging soms naar Gouda en Amsterdam. Er zijn geen bronnen die verwijzen naar buitenlandse bestemmingen. Hij creëerde zijn eigen verstilde wereld in zijn atelier op de eerste verdieping van zijn woonhuis in Delft. De 28 werken die je nu in Amsterdam kunt zien zijn in de afgelopen eeuwen verspreid over de hele wereld. Op basis van de schilderijenlijst van het Rijksmuseum heb ik berekend hoe ver deze dertien musea in vogelvlucht van Amsterdam verwijderd liggen. Ook de afstanden tot de Europese steden en Den Haag heb ik op basis van vogelvlucht berekend. Als je alle Vermeers gaat bekijken op de plaats waar ze normaal hangen, reis je 51.382 kilometer. Op basis van de CO2-berekening op ecotree.green bespaar je met een bezoek aan het Rijksmuseum ruim 7.900 kilo CO2-uitstoot. Daarmee kun je de Eiffeltoren 107 dagen en 10 uur verlichten.
De CO2-uitstoot van je reis naar Amsterdam moet je er zelf nog even bij tellen. Mooie avond.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Helden, roofheren en moordenaars

COLUMN - Wat is dat toch, dat politieke discussies zo rap verzanden in schijngevechten, waarbij iedereen met stropoppen aan het zeulen slaat?

Wijzen critici erop dat al die belastingontwijkings-maatregelen waarin Nederland excelleert, hoofdzakelijk betekenen dat bedrijven schier onbelast winst kunnen maken, overheden inkomsten derven en burgers opdraaien voor de gaten in de begroting – begint er prompt iemand over ‘trickle down’ en dat een zonnig investeringsklimaat ons aller welzijn dient. Nou nee: vorig jaar kwam er elke twee dagen een miljardair bij, bezaten de 42 rijkste mensen evenveel als de armste helft van de wereldbevolking, en ging 82 procent van alle rijkdom die gecreëerd werd, naar de rijkste één procent van de wereldbevolking.

Ontstaat er godlof een breed debat over seksuele opdringerigheid en seksueel machtsmisbruik, beginnen mensen te jammeren dat op die manier de flirt de nek wordt omgedraaid – terwijl vrijelijk ‘nee’ kunnen zeggen toch werkelijk een voorwaarde is voor een oprechte en eerlijke flirt.

Komt eindelijk de discussie los over de gewelddaden die eerder uit naam van Nederland zijn gepleegd, gekoppeld aan de vraag of het werkelijk verstandig is de handlangers daarvan blijvend te eren met standbeelden, pleinen, bruggen en tunnels, worden fractievoorzitters Buma (CDA) en Dijkhoff (VVD) in koor kwaad:

Foto: Rembrandt, Anatomische les van Nicolaes Tulp copyright ok. Gecheckt 28-02-2022

Welkom in het Mauritshuis

ACHTERGROND - Sargasso duikt deze zomer in musea in Nederland en nabije omstreken. Per aflevering van de zomerserie vertelt een lezer of redacteur over zijn of haar favoriete museum. Meer bijdragen welkom (mail naar info [at] sargasso.nl.). Deze keer Jeroen Pelgrom over het Mauritshuis.

Het was een beetje regenachtige dag in april dat ik in de rij stond bij de kassa van het Mauritshuis te Den Haag. Voor mij stond een groepje toeristen uit een Aziatisch land. Een man uit de groep vroeg bij het afrekenen nog wat aan de dame achter de kassa waarop de dame in perfect Engels antwoorde – ‘you can find the Girl with the Pearl Earring on the first floor’. Voor een toerist een typische vraag maar het laat ook een beetje het lot van het Mauritshuis zien: het is het museum met die ene Vermeer. En dat is jammer. Oké, de collectie van het Mauritshuis telt ‘slechts’ 800 objecten (tegenover meer dan 700.000 in het Rijksmuseum) en in een klein 2 uur ‘heb je het wel weer gezien’, maar er is veel moois te bekijken.

De man

De naamgever van het museum is graaf (en later prins) Johan Maurits van Nassau-Siegen (1604-1679), een neef van stadhouder-prins Maurits en Frederik Hendrik. Hij heeft naam gemaakt met een aantal gewaagde staaltjes van militair kunnen. Zo wist hij in 1636 het voor Nederland zeer belangrijke vesting Schenkenschans, de ‘poort van Holland’ te heroveren op de Spanjaarden. Een jaar later, nu in dienst van de West-Indische Compagnie, lukte het hem om eindelijk het belangrijke Portugese fort São Jorge da Mina (beter bekend als Fort Elmina) in 1637  in Ghana te veroveren. Het zou het middelpunt vormen van de Nederlandse Goudkust en daarmee van de Nederlandse slavenhandel.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.