Malariaparasiet heeft schijt aan vaccins in ontwikkeling en gooit er gewoon een schepje bovenop.
, door
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Twee muggen in één klap
, door
Het afgelopen jaar zijn er flinke vorderingen gemaakt in onderzoek naar sikkelcelanemie én malaria. Deze twee ziekten hebben een interessante relatie, vertelt gastauteur Sidhartha Chafekar. Zonder malaria was sikkelcelanemie misschien wel nooit ontstaan.
Natuurlijke selectie door malaria
Malaria, een tropische ziekte veroorzaakt door de parasiet Plasmodium, wordt overgedragen op de mens door een muggenbeet. Na de muggebeet dringt de parasiet eerst de levercellen en vervolgens de rode bloedcellen binnen. Vervolgens begint daar een cyclus waarin de parasieten zich vermenigvuldigen tot de cel vol zit, waardoor de rode bloedcellen barsten, waarna weer invasie van nog gezonde bloedcellen plaatsvindt, enzovoorts. Deze cycli gaan gepaard met koortsaanvallen na elke uitbarsting. Malaria eist een zware tol in tropische gebieden met een dodental van rond de 800.000 per jaar.
Door de permanente aanwezigheid van de malaria-parasiet in de humane populatie heeft er natuurlijke selectie plaatsgevonden waarbij die mensen die het best tegen malaria kunnen in het voordeel zijn. Daardoor is er op den duur een soort resistentie ontstaan tegen malaria. Dit is waar sikkelcelanemie komt kijken: de genetische verandering die sikkelcelanemie veroorzaakt zorgt namelijk voor een betere bescherming tegen malaria.
Sikkelcelanemie als resistentie tegen malaria
Sikkelcelanemie wordt gekarakteriseerd door bloedarmoede, doorbloedings-stoornissen en uiteindelijk het afsterven van weefsels en complete organen. Deze bloedziekte wordt veroorzaakt door een foutje in het gen voor hemoglobine, het zuurstof-transporterende eiwit in rode bloedcellen. Door de mutatie in het hemoglobine-gen ontstaat in plaats van het normale hemoglobine A-eiwit (HbA), een veranderde vorm, hemoglobine S (HbS). HbS heeft de neiging om aan elkaar te gaan plakken en lange strengen te vormen in de rode bloedcel. Daardoor neemt de cel de karakteristieke sikkelvorm aan, waar de ziekte zijn naam aan dankt. Een persoon heeft twee kopieën van dit HbS-gen nodig om de symptomen van sikkelcelanemie te krijgen. Een persoon met één HbA gen en één HbS gen is drager van de ziekte maar vertoont nauwelijks symptomen.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
WW: Moleculaire Eyptologie en de Klompvoetige Farao
, door
De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Egyptologie is ook niet meer wat het geweest is. De tijd dat enthousiaste gravers als Champollion en Lepsius als Indiana Jonesen het ene graf na het andere open lieten graven om zich vervolgens vol te storten op het vertalen van die rare tekentjes is voorbij. Moderne egyptologie bedient zich niet van schepjes en tropenhelmen maar van radio-microscopen en DNA-kits. En sinds deze week bereikte de moleculaire egyptologie een mijlpaal. We weten nu namelijk alles over voorheen raadselachtige farao Toetanchamon. De uitkomst: de grote koning was een negentienjarig, 1.68 meter lang kind met een klompvoet dat stierf aan malaria.
Het onderzoek, deze week gepubliceerd in het Journal of the American Medical Society is uitgevoerd door een team van wetenschappers onder leiding van Dr. Zahi Hawass (op zijn website toch afgebeeld met Indiana Jones-hoed). Van september 2007 tot oktober 2009 onderzochten zij het skelet van Toetanchamon en van 15 andere koninklijke mummies die in de Negentiende en begin Twintigste eeuw uit hun graven waren verwijderd. Van vijf hiervan was al bekend dat ze uit een ander geslacht stammen en deze mummies werden gebruikt als controlegroep voor het onderzoek naar de familierelaties tussen de 11 andere mummies.
Met behulp van een Siemens tomograaf werd een scan gemaakt van Toetanchamon en andere lijken. Ook werd DNA van de mummies afgenomen om de familierelaties bloot te leggen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
3FM Serious Request: suck my coke
, door
Malawi wordt door het Rode Kruis vaak aangehaald als rampgebied waar vele slachtoffers vallen door malaria. Schieten er al beelden door uw hoofd van leemhutten, troebele wateren en de bast van een kokosnoot als enige luxe? Coca Cola is er in ieder geval marktleider op het gebied van non-alcoholische dranken, uitbesteed aan Southern Bottlers Malawi Limited (SOBO). In heel Afrika drinkt men 36 miljard flesjes Coca Cola per jaar, volgens een artikel in The Economist.
Toen fervent coladrinker Giel Beelen afgelopen vrijdag te gast was in het radio 1-programma Dit is de Dag, noemde hij journalist Simon Rozendaal, eveneens te gast, plagerig een lid van het korps ‘zure journalisten’. Beelen vond dat Rozendaal onterecht kritiek uitte op het nobele initiatief Serious Request. Beelen en kornuiten zitten uren achtereen in ‘het glazen huis’ plaatjes te draaien in ruil voor geld. Dat geld is voor medicijnen en netten – tegen malaria. De cynische Rozendaal merkte op dat geen enkele inwoner van een land waar malaria voorkomt, met een muskietennet rond zijn hoofd bij een kampvuur zal gaan zitten, ondanks dat het belang van de ‘netten’ (een heel gezin 5 jaar malariavrij voor 5 euro) bij elke gelegenheid door 3FM en het Rode Kruis wordt aangegrepen om een oplossing zo concreet mogelijk te maken.
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
Bug Release
, door
Bill Gates is de oorzaak van Windows en daarom probeert hij wat goed te maken met filantropie. Tijdens de Technology, Entertainment, Design Conference trok de miljarnerd een pot muggen open om aandacht te vragen voor het malariaprobleem. “I brought some. Here I’ll let them roam around. There is no reason only poor people should be infected.”
Uiteraard waren de muggen vantevoren gescand op de parasiet, maar toch: prikkelende actie. Voor de aanwezigen was het vooral prettig dat hij geen aandacht vroeg voor de tweede belangrijkste oorzaak van kindersterfte.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Quote du Jour | Malaria de wereld uit
, door
“Het was helemaal niet zeker dat die proef zou lukken. In Afrika duurt het namelijk wel vijf tot tien jaar voordat mensen in malariagebieden zelf afweer hebben ontwikkeld.” (NRC)
Onderzoeksleider Robert Sauerwein, hoogleraar medische parasitologie heeft mogelijk een vaccin tegen malaria ontwikkeld. Zijn onderzoeksgroep aan het UMC St. Radboud deed een proef waarbij proefpersonen chloroquine: een medicijn dat de malariaparasiet doodt, kregen toegediend terwijl ze gestoken werden door malariamuggen. Doordat de chloroquine de malariaparasiet onderdrukte kon het menselijke afweersysteem blijven functioneren en werden er afweerstoffen geproduceerd. Iets wat in Afrika jaren duurt en nogal wat ‘collateral damage’ oplevert werd in het Nijmeegse lab binnen een paar weken gefixt. Malaria vaccin made in Holland. Iets om trots op te zijn, TÓCH?!
Foto:
Sargasso achtergrond wereldbol
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.