Kunst op Zondag | De IJssel

Sargasso besteedt op geheel eigen wijze 1 x per week aandacht aan kunst. Kunst op Zondag geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke tweede zondag verbinden M&M een door Maria Willems gemaakte foto aan een gedicht van Michiel van Hunenstijn. IJssel Alles kabbelt, en er is deining, is de rivier nog wel de oude? Er wordt gesmoezeld door hogerhand: alles komt goed. Donkere wolken pakken zich samen, maar op de rivier valt slecht te schuilen. Het orkestje dat gehuurd is voor het feest speelt op de pont. Muziek draagt ver over het water. En ’s nachts had je al die diepe brom van de scheepsdiesels die voorbij schoven, je zag ze niet.

Door: Foto: Joan (cc)

Het is tijd voor wolven in de Oostvaardersplassen

In de Oostvaardersplassen ontbreken de grote jagers. De gevolgen zijn bekend: een landschap dat veel wegheeft van een bombardementszone en massaal sterven van de grazers in slechte winters.

Het belang van grote jagers (toppredators) als de wolf wordt uitgelegd in bijgaand filmpje over Yellowstone. Het filmpje zelf is wat kort door de bocht (laat hete bronnen zien als het over riviervalleien gaat), maar er achter zit een groeiende hoeveelheid wetenschap waaruit blijkt hoe belangrijk grote jagers zijn voor biodiversiteit en landschap.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Landschap is troef van de boer

OPINIE - Boeren gebruiken en beheren het grootste deel van Nederland. Dat beheer is een troef voor de sector.

In het platteland rondom mijn ouderlijk huis in de Achterhoek zijn zes meidoornheggen verdwenen. ‘t Is er nog steeds mooi, maar toch wel een stuk minder dan vroeger. Ik hoor geregeld boerenvoormannen zeggen: ‘De Nederlandse landbouw onderhoudt het cultuurlandschap voor de burgers die daar in het weekend van genieten. En dat doen we gratis!’ Maar is er echt sprake van onderhouden?

Ik begrijp het wel, ik ken de buren die het hout hebben verwijderd. Kleine percelen, scheve overhoekjes, slechte grasgroei langs de heg. Het bedrijfsinkomen onder druk. Waar het voor mij wringt, is de dubbele boodschap dat de boer het landschap voor ons onderhoudt, maar ook begrip wil dat hij heggen omhakt omdat zijn bedrijf toch verder moet. Mijn advies: zorg goed voor het landschap, want het is de grootste troef van de Nederlandse boer.

Die troef zit ‘m enerzijds in imago: je moet als sector je claim kunnen waarmaken. Maar concreter, het landschap is de belangrijkste reden voor de landbouw om publiek geld te blijven ontvangen.

Jaarlijks stroomt nu nog ruim 800 miljoen euro aan bedrijfstoeslagen uit Brussel naar de Nederlandse boer. Het is de vraag hoeveel daar in de toekomst van blijft. Wel is zeker dat de reden waarom boeren dat geld kunnen krijgen radicaal verandert. In plaats van inkomenssteun wordt het een betaling voor verleende diensten. Zo wordt landschap een belangrijk kapitaal.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

De heetste plek op aarde

Poelen met limoengroen water liggen tussen een oranje en roestkleurige aardkorsten, bezaaid met vreemde bergjes bleek blauw zout. Het is een palet van verschillende tinten dat bij het paardijs zou suggereren, ware het niet dat de zon genadeloos schijnt op de gebarsten aarde, terwijl de prachtige kleur van de vloeistof niet verraadt hoe extreem zuur ze is.

De Danakil laagvlakte in Ethiopië is een werkelijk uitdagende plek om te bezoeken. Het terrein is lastig, veel ervan lijkt alsof het thuishoort op een verre, onherbergzame planeet. De temperatuur is drukkend: een gemiddelde van 34°C over het hele jaar maakt het de heetste plek op aarde.

Foto: Wikimedia

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Megakloof op Groenland onder het ijs

ANIMATIE - Vorige week kwam naar buiten dat onderzoekers op Groenland een kloof van 750 kilometer lang en enige kilometers breed hadden ontdekt onder het ijs.
Het bijgeleverde plaatje was al indrukwekkend. Maar het filmpje laat pas goed zien hoe groot die kloof eigenlijk is.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Fascinerende alledaagse politiek

Het politieke handwerk van alledag is leerzaam, emotioneel , veeleisend en fascinerend. Het is iets totaal anders dan je uit boeken leert, iets waar getuigende fundamentalisten geen plezier aan zullen beleven. Ik schreef hier eerder over de beslissingen rond het KPMG kantoor in Amstelveen, onder de kop “Pervers Bestuur”. Wie politiek wil begrijpen, moet er aan doen. De SP begrijpt dat en het doet de partij goed. Spekman van de PvdA wil ombudsteams: dat is het zelfde inzicht.

“All politics is local”, zegt een cliché in de politicologie. Dus ik stortte mij, in de lokale politiek van mijn woonplaats O. Opwindend is dat niet, klein en dorps. Sociaal is het wel.  Maar toen het plan L. aan de orde kwam werd het spannender. Plan L. gaat over de ontwikkeling van een zeer groot landschapspark van ruim 1500 ha. De gemeente kreeg te maken met 200 bedrijven en grondeigenaren; met hun gronden en bedrijven moest iets. En met alle betrokken overheden; meer dan men zich kan voorstellen.

Overleg met betrokkenen

De sfeer was wrevelig: “ik kan het niet iedereen naar de zin maken”, zei de wethouder wat al te gemakkelijk. De ondernemers in het gebied vonden dat “bestuurdersarrogantie”. Toen in een commissievergadering een inspreker klaagde over verlies aan levensgeluk, vond ik dat ik er eens in moest duiken. Ik ging op bezoek bij een actiegroep, die zich de Ploegschaar noemde. De voorzitter was een landbouwer, de secretaris een varkens- en schapenboer. Wat zij toonden van hun bedrijven was bijzonder imponerend: landbouwmachines groter dan ik ze ooit gezien heb, inspirerende internationale contacten, innovatieve productietechniek en milieubescherming.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Akkoord van Apeldoorn revisited

REFLECTIE – Weet u wat het machtige “Akkoord van Apeldoorn” is? Vast niet. Het is het zoveelste voorbeeld van zogenaamd krachtdadig handelen van de overheid in alle vrijblijvendheid waardoor er uiteindelijk weinig tot niets gebeurt. Zo ook in dit geval.

Het Akkoord van Apeldoorn loopt vandaag na precies drie jaar af. Dit was onderdeel van de ambitie:
Zij nemen het initiatief tot het ontwikkelen en uitvoeren van samenhangende publiekscampagnes in de periode 2009 tot 2011, gericht op het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij het landschap via een voorhoede in samenleving en openbaar bestuur.

Ook zouden er allerlei actieplannen en financieringsvoorstellen komen om de “verrommeling” van het landschap tegen te gaan.
We zijn drie jaar verder en nog steeds aan het praten. De zak met geld is weg en de aandacht al helemaal. Maar je kan er aardig grote en kleine “stuurgroepen” en diverse therapeutische praatgroepen zoet mee houden.

Zeg niet dat ik niet gewaarschuwd heb. Vrijblijvende akkoorden kosten alleen maar geld en tijd. Ze leveren zelden op wat men hoopt.
Overigens heb ik niet de illusie dat hiermee toekomstige akkoorden en convenanten vermeden zullen worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Discussie megastallen gebruiken om relatie boer – consument te herstellen

Deze gastbijdrage is van Jan Paul van Soest: adviseur, entrepreneur en auteur op het gebied van duurzaamheid. Dit artikel staat ook op zijn eigen blog Natuurlijke Wereld.

De komst van megastallen in het landelijk gebied roept veel emoties en verzet op, en is aanleiding voor polarisatie. Onder meer Wakker Dier, Milieudefensie en het Burgerinitiatief Megastallen-néé laten van zich horen. Is de discussie in enkele factoren ‘te ontbinden’? Er zijn immers onderliggende problemen die lijken te culmineren in een welles-nietes-discussie over de megastallen.

De thema’s die spelen achter de discussie over de megastallen zijn vooral:

1. Dierenwelzijn: gaat dierenwelzijn er bij introductie van megastallen er op vooruit of op achteruit? Mijn vermoeden is dat de megastallen een verbetering zouden kúnnen betekenen, mede omdat bij grootschaligheid ook meer financiële mogelijkheden ontstaan voor investeren in dierenwelzijn. Ik vermoed echter ook dat de publieke perceptie anders is. Het zou echter wel aannemelijk moeten worden gemaakt dat de mogelijke verbeteringen ook echt worden gerealiseerd. Het is dan ook van belang dat juist de overheid regelt dat een deel van de financiële ruimte die door de schaalvergroting ontstaat ook daadwerkelijk voor verbetering van dierenwelzijn wordt benut. Wat betreft de diergezondheid is het beeld overigens nog niet zo helder: er kunnen plussen zowel als minnen zijn.

2. Emissies naar het milieu. Vergelijkbare opmerkingen gelden als onder 1: een meer industriële benadering geeft in beginsel ruimte voor allerlei emissiebeperkende maatregelen (investeringen). De perceptie zou ook hier een omgekeerde kunnen zijn. En ook hier geldt: de milieu-investeringen moeten wel worden geregeld of afgesproken, de markt zal ze bij de huidige condities niet spontaan doen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende