Geen tijd voor begrotingstrucjes

De EU-begroting voor de komende zes jaar moet goedgekeurd worden. In plaats van over de Nederlandse bijdrage te onderhandelen, zouden Rutte, Dijsselbloem en Timmermans zich hard moeten maken voor een effectieve besteding van het totaalbedrag, betoogt Gerben-Jan Gerbrandy. Vrijdag moeten de Europese regeringsleiders beslissen over de bestemming van een slordige 1000 miljard euro, uit te geven tussen 2014 en 2020. De kans van slagen lijkt steeds kleiner te worden, zeker nu ook de onderhandelingen voor de begroting van 2013 zijn stuk gelopen. De Britse premier David Cameron kan niet meer thuiskomen zonder een fors lagere begroting, Zweden accepteert geen korting op haar korting op de EU-bijdrage, Denemarken wil ook een korting, Frankrijk wil niet tornen aan de landbouwsubsidies, terwijl de vijftien netto-ontvangers onder leiding van Polen fel de grote sommen cohesiegeld verdedigen. De Commissie opent haar trukendoos om een begroting achter de hand te hebben die ook zonder de Britten in 2014 kan ingaan. Maar het is geen tijd voor trucjes.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

OESO: ‘landbouwsubsidies moeten duurzamer’

Een boer in de Europese Unie krijgt gemiddeld 22% van zijn inkomen uit landbouwsubsidies. In Nieuw-Zeeland bedraagt dit gesubsidieerde deel slechts 1%, in de Verenigde Staten 9% en op IJsland 48% (tabel). Het is onherroepelijk appels met peren vergelijken gezien de grote verschillen in landschap, klimaat en samenleving. Maar over het doel van landbouwsubsidies in deze verschillende landen kan wel degelijk gediscussieerd worden.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) stelt in een recent gepubliceerd rapport dat het nu de tijd is om landbouwsubsidies te hervormen. De publicatie komt op een cruciaal moment want in deze maanden buigt de Europese Unie zich over de concrete uitwerking van voorstellen om haar landbouwbeleid per 2013 te hervormen. Grofweg zijn er in deze voorstellen drie richtingen te onderscheiden: (1) niets doen (2) geleidelijke hervorming (3) radicale hervorming. De eerste richting vindt de meeste steun in Frankrijk, Ierland, Spanje, Italië en Griekenland. Terwijl men in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Denemarken en Zweden juist voorstander is voor snelle en ingrijpende hervormingen.

In alle OESO landen zijn de landbouwsubsidies de afgelopen jaren al verminderd. Buiten de OESO, zoals in China, Rusland en Brazilië, stijgen deze subsidies daarentegen juist. Het huidige bedrag van 172 miljard euro wat jaarlijks in OESO landen aan landbouwsubsidies wordt uitgekeerd werkt nu vooral marktverstorend en komt de productiviteit niet ten goede aldus de OESO. Maar hervormingen van de landbouwsubsidies kunnen ervoor zorgen dat deze overheidssteun zich in de toekomst richt op duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en het verhogen van de productiviteit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kopje koffie: honderd liter water

Druppel water (Foto: Flickr/slinky2000)

Virtueel water is de hoeveelheid water die virtueel over de wereld heen en weer gesleept wordt in de vorm van gewassen die veel water vergen om te telen. Een kopje koffie kost op die manier berekend zeker honderd liter water. Op die manier wordt water geëxporteerd en geïmporteerd en daar kun je een mooie kaart van maken.

De Delftse hoogleraar Huub Savenije publiceerde vorige week in Nature een betoog om de internationale waterhuishouding serieuzer te nemen (samenvatting). Het helpt om perverse landbouwsubsidies in kaart te brengen – en vooral om China en Japan te vertellen dat ze enorme netto-importeurs van water zijn.

En dat maakt dergelijke kaarten niet alleen landbouw-economisch interessant, maar ook geo-politiek. Op het kaartje is immers duidelijk te zien dat de Verenigde Staten de grootste netto-exporteur van water zijn, een schaars goed waarvan het bezit deze eeuw wel eens een enorm machtsmiddel kan blijken te zijn.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.