Koranverbranding, politieke spelletjes en de vrijheid van meningsuiting

In Turkije heeft een bondgenoot van president Erdogan aangekondigd alles te zullen doen om de toelating van Zweden tot de NAVO alsnog te blokkeren. Het besluit van Erdogan om uiteindelijk in te stemmen met het NAVO-lidmaatschap van Zweden moet in september nog door het Turkse parlement goedgekeurd worden. Zekeriya Yapıcıoğlu, de leider van een partij die aan de AKP van Erdogan is gelieerd, bekritiseerde afgelopen zondag zijn president wegens een 'te softe' houding tegenover de koranverbandingen in Zweden. Hij toont zich daarmee een trouwe volgeling van Erdogan. Want die heeft begin dit jaar precies hetzelfde argument gebruikt om de toelating van Zweden te blokkeren. Onlangs gaf hij zijn bezwaren op nadat Zweden een aantal belangrijkse concessies had gedaan. Maar nu het aantal koranverbrandingen in Scandinavië deze zomer is toegenomen ziet Yapıcıoğlu een kans om zijn radicale islamitische partij te promoten. Wat Erdogan in zijn onderhandelingen met de Zweden en de NAVO heeft bereikt is niet zonder risico, schrijft Nima Khorrami, een onderzoeker verbonden aan de OVSE Academy in Bishkek en aan het Arctic Institute in Washington DC. Turkije voelt zich gesterkt de Koerden harder aan te pakken. Dat kan tot spanningen leiden met de Verenigde Staten die Koerdische milities in Irak en Syrië inzetten in de nog altijd voortdurende strijd tegen IS en bondgenoten. Een strengere vervolging van Koerden in Zweden kan daar ook tot verhoging van binnenlandse spanningen leiden. Zweden heeft onder de laatste sociaaldemocratische regeringen Koerdische vluchtelingen altijd gesteund. Wat Erdogan ook heeft bereikt is dat Zweden verbetering van de relaties van Turkije met de EU gaat faciliteren. Uiteindelijk komt daarmee ook weer het Turkse lidmaatschap van het Europese bondgenootschap op de agenda. Daar zullen veel andere landen niet blij mee zijn. Tenslotte kan het voorbeeld van Erdogan andere aspirant-leden van de NAVO, zoals Oekraïne, inspireren om concessies af te dwingen, aldus Khorrami.  Poetin Gezien alle concessies aan Turkije is het de vraag of Yapıcıoğlu het Erdogan nog moeilijk kan maken bij de parlementaire goedkeuring van zijn besluit over het NAVO-lidmaatschap van Zweden. Inmiddels hebben de koranverbrandingen behalve in Turkije ook in andere islamitische landen aanleiding gegeven tot spierballenvertoon van islamitische leiders. Zoals in Bagdad waar betogers brand stichtten in de Zweedse ambassade. Qantara.de, een Duitse site die gericht is op de Arabische wereld schrijft dat de sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr, een man die bekend staat om de reuring die hij oproept, de kans heeft aangegrepen 'om zich weer in de politieke schijnwerpers te wurmen'. Zowel daar als in Europa gebruiken radicale pro- en anti-islam groepen de incidenten voor hun propaganda. Sommigen zijn er volgens Qantara.de ook van overtuigd dat de opgelopen spanningen door Poetin gebruikt worden om islamitische landen aan zich te binden met afkeurende verwijzingen naar de 'uitwassen' van de westerse democratie. In Zweden en Denemarken worden aanslagen gevreesd. Het dreigingsniveau voor terrorisme in Zweden is door de veiligheidsdienst verhoogd naar het een-na-hoogste niveau. "We bevinden ons momenteel in de ernstigste veiligheidssituatie sinds de Tweede Wereldoorlog", zei de Zweedse premier Ulf Kristersson vorige maand, na een gesprek met zijn Deense collega Mette Frederiksen over de kwestie. Voor beide landen ligt er een grote uitdaging om de relaties met de islamitische wereld niet verder te verslechteren. Zonder toe te geven aan de druk om kritiek op religies te beperken. In Zweden ligt het allemaal extra gevoelig omdat de islamofobe Zweden Democraten daar de centrum-rechtse regering gedogen. Vrijheid van meningsuiting? Een kleine meerderheid van de Zweedse bevolking vindt dat de verbranding van heilige boeken verboden moet worden. De riskante provocerende acties van een klein groepje radicalen mogen niet ten koste gaan van de veiligheid van de meerderheid, menen zij. Ook de Nederlandse hoogleraar Tom Zwart meent dat de autoriteiten de plicht hebben om religieuze vrede te bewaren. Hij verwijst naar het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het Hof in Straatsburg heeft met een beroep op het EVRM eerder een Oostrenrijkse schrijfster schuldig bevonden. Het erkende dat religieuze groeperingen kritiek van anderen op hun godsdienstige overtuiging moeten dulden, maar dat als die kritiek aanzet tot haat of religieuze intolerantie, dat die dan aan banden moet worden gelegd. Zwart ziet voor Nederlandse burgemeesters ook mogelijkheden om koranverbrandingen te verbieden met een beroep op de Wet Openbare Manifestaties waarin staat dat een demonstratie verboden kan worden ter bestrijding en voorkoming van wanordelijkheden. Het bewaren van de religieuze vrede en het voorkomen en bestrijden van wanordelijkheden komen volgens hem op hetzelfde neer. In Denemarken lijken er juridische mogelijkheden te bestaan voor een expliciet verbod op het verbranden van de koran. In Zweden zou dat veel moeilijker zijn.  Volgens Ditlev Tamm, hoogleraar rechten aan de universiteit van Kogenhagen, garandeert de Zweedse grondwet het recht op vrijheid van meningsuiting over elk onderwerp, inclusief „uitingen van mening die religieuze boodschappen in twijfel trekken, of die als kwetsend voor de gelovige kunnen worden opgevat”. Maar vrijheid van meningsuiting weegt ook cultureel zwaarder zegt Tamm: „In Zweden is het echt een kernwaarde.” In Trouw vindt ethicus Alexander von Schmid een beroep op de vrijheid van meningsuiting in het geval van koranverbranding onzin. Er is bij het verbranden van een boek helemaal geen sprake van het uiten van mening. 'Van meningsuiting is wel sprake als iemand in de krant schrijft dat zij of hij de Koran een gewelddadig boek vindt, of een soortgelijke tekst op een spandoek zet. Dergelijke meningsuitingen zijn in onze samen­leving uiteraard toegestaan, maar voorwerpen in de openbare ruimte verbranden is iets heel anders. Ik mag niet zomaar een Ikeakast op straat in brand steken, ook niet als ik beweer dat ik op die manier mijn mening over Ikeameubels tot uiting breng.'   Of Zweden voor dat laatste argument gevoelig is betwijfel ik. Het blijft een vreemd dispuut. Boekverbrandingen worden sinds de nazitijd in democratische landen over het algemeen juist vanwege de vrijheid van meningsuiting principiëel veroordeeld. Dat dit principe nu wordt gebruikt als voorwendsel om passief te blijven toezien bij de provocatieve verbranding van een religieus boek is onbegrijpelijk.

Foto: David Evers (cc)

Afvallige

RECENSIE - Wie Joram van Klaverens boek over zijn bekering tot de islam zou willen lezen om er achter te komen hoe dat nou in zijn werk gaat: een moslim maken van een oud-PVV’er, zal teleurgesteld worden. Dat heeft te maken met een aantal factoren. De thematische ordening – op zichzelf een hele legitieme keuze – maakt van het boek eerder een toelichting bij, en argumentatie van, zijn besluit dan de beschrijving van een chronologische Werdegang. De mens Joram en zijn worsteling met de materie blijft – op een heel enkel detail na – vrijwel buiten beeld.

Wel wordt duidelijk dat zijn besluit is voortgekomen uit twee min of meer separate kwesties. Allereerst is daar zijn orthodox gereformeerde achtergrond, die al sinds zijn tienerjaren leidde tot een aantal fundamentele twijfels ten aanzien van de Drie-eenheid, de erfzonde en de verzoeningsleer. Twijfels waar hij geen bevredigende antwoorden op vond. Diezelfde achtergrond vormde zijn nogal negatieve beeld van de islam, de tweede kwestie.

Om met dat laatste te beginnen: Van Klaveren wilde een boek schrijven dat de kwalijke kanten van de islam zou belichten en kwam tijdens zijn research zó veel informatie tegen die wees op zijn ongelijk, dat hij uiteindelijk geen andere keus meer had dan zijn mening herzien.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Danken we rijmschema’s aan de multiculturele samenleving?

ACHTERGROND - © Marc van Oostendorp eigen werk paper neerlandistiek 47Ik ben me de laatste tijd aan het verdiepen in het rijm. Het is een eigenaardig verschijnsel, bijvoorbeeld gezien vanuit een historisch perspectief. Tot ergens in de middeleeuwen hadden de Europese talen geen (eind)rijm.

Althans, dichters uit de klassieke oudheid zoals Vergilius gebruikten het een enkele keer min of meer toevallig als een klankeffect, maar zeker niet doorheen een heel gedicht. Er gold een beetje wat nu voor proza geldt: je probeerde rijm te vermijden als een goede dichter, zij het dat je die regel een enkele keer kon breken om het verband tussen twee woorden aan te tonen.

Maar vanaf de 12e eeuw rijmen alle Europese talen waarin literatuur wordt gemaakt ineens volop. De middelnederlandse literatuur heeft bijvoorbeeld een paar prozateksten, maar alles wat in dichtvorm is geschreven, rijmt ook. En datzelfde geldt voor andere literaturen, al worden her en der ook zogeheten ‘blanke’, dat wil zeggen: rijmloze, verzen geschreven, vooral in langere teksten in dichtvorm, zoals toneelstukken.

Vormen

Ergens in de 18e of 19e eeuw (het hangt een beetje van de literatuur af) beginnen er ook meer lyrische teksten te verschijnen zonder rijm, en bijvoorbeeld in de Nederlandse poëzie is het rijm langzaam maar zeker in onbruik geraakt. Er zijn nog dichters die rijmen, maar inmiddels is het gebruik van rijm altijd iets opmerkelijks, een statement. Tegelijkertijd is rijm buiten de literatuur (sinterklaasgedichten, amateurgedichten) nog steeds hét kenmerk van poëzie. Ook dit is geloof ik inmiddels de situatie in heel Europa.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | De feministische Koran

COLUMN - Jarenlang deed zij tekstueel onderzoek naar de rol van de vrouw in de Koran. Haar conclusie: mannen en vrouwen zijn volgens de Koran elkaars gelijken.

Daar zal menigeen toch van opkijken. Met name moslims, denk ik. Dit citaat komt uit een persbericht van Paradiso, en de ‘zij’ is Amina Wadud, hoogleraar islamologie in Virginia, die op 12 mei in het debatcentrum te gast is. Daar zal zij uitleggen hoe zij tot deze opmerkelijke conclusie gekomen is.

Wadud publiceerde in 1999 Qur’an and the Woman en veroorzaakte zes jaar later veel beroering in de VS toen zij het vrijdaggebed wilde leiden – iets wat traditioneel is voorbehouden aan de man. Uiteindelijk deed zij dat toch (in een ter beschikking gestelde christelijke kerk) en dat leverde haar de nodige bedreigingen op.

Hoe bewijs je dat de Koran man en vrouw als gelijken beschouwt? De kunst is natuurlijk om een reden te vinden om de vele verzen waaruit het tegendeel blijkt, te omzeilen. Zoals het vers waarin de vrouw opgedragen wordt om een sluier over hun kleding te trekken (24:30-31), dat vrouwen door vreemden niet gezien mogen worden (33:53), dat vrouwen als getuigen en bij de verdeling van een erfenis maar de helft waard zijn van de man (2:282; 4:11), en natuurlijk het toch behoorlijk onontkoombaar klinkende vers 4:34:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie is er bang voor Mohammed?

bangvoormohammedIs de islam gevaarlijk? Wil ze echt de wereld veroveren? Kunnen terroristen hun gruwelijke daden écht recht-vaardigen met een beroep op de Koran?

En hoe zit het met zaken als eerwraak, kledingvoorschriften, uithuwelijken, lijfstraffen, jihadisme? Is dat allemaal islam? Of is de islam een religie van vrede? En hoeveel vrouwen mag een moslim eigenlijk hebben?

In mijn nieuwe boek Wie is er bang voor Mohammed?, dat morgen verschijnt, ga ik in op deze vragen én op actuele ontwikkelingen.

Ik probeer in dit boek vooral uit te leggen hoe de islam ‘werkt’: hoe imams omgaan met de bronnen van de islam, en zo tot controversiële uitspraken kunnen komen. Maar ook hoe islamitische intellectuelen in de negentiende eeuw de strijd aanbonden met het ongelovige Westen, en hoe hun oproep tot verzet uiteindelijk leidde tot het jihadisme. Ik behandel salafisten én moslimgeleerden die de islam juist willen vernieuwen.

Het is een boek, kortom, dat een hard maar (naar mijn eigen bescheiden mening) desondanks eerlijk oordeel velt over een religie die na eeuwen van successen in een diepe crisis is terechtgekomen.

Hieronder treft u een voorproefje aan.

***

In het Westen wordt de islam vaak beschouwd als een monolithisch geloof dat ‘onze’ waarden en cultuur bedreigt. Maar ondertussen beschouwen moslims juist ‘het Westen’ als een bedreiging. Zij zien een monsterverbond, een soort van Grote Samenzwering, bestaande uit de westerse regeringen, westerse organisaties, de westerse media en Israël, die wordt gesteund door corrupte Arabische leiders. Doel van dit monsterverbond is de verzwakking van de islam. Die overtuiging is diep verankerd.

Foto: adnan ali (cc)

De duistere taal van de laatste openbaring

ANALYSE - Volgens moslims is de Koran perfect. Maar ongelovigen die de Koran proberen te lezen, worden geconfronteerd met een ongeorganiseerde verzameling duistere uitspraken. Een nieuwe vertaling biedt in ieder geval een vlot leesbare tekst.

Zeg: O gij ongelovigen,

Niet dien ik wat gijlieden dient.

En niet zult gij dienen wat ik dien,

En niet zal ik dienen wat gij gediend hebt.

En niet zult gij dienen wat ik dien,

Aan u uw godsdienst en aan mij mijn godsdienst.

(109)

We weten niet wanneer Mohammed deze soera 109 openbaarde, maar het is duidelijk dat hij (of God) op dat moment de strijd tegen de ongelovigen beu was.

Elkaar weersprekende openbaringen

Laat maar zitten. Laat ieder toch geloven wat hij wil. Ach, waren al die terroristen maar ooit zo ver in hun Koran gekomen. Zij blijven steken bij het beruchte zwaardvers: ‘doch wanneer de gewijde maanden zijn verstreken, doodt dan de genotengever’ (9:5), dat voor hen de rechtvaardiging vormt voor aanslagen.

Soera 109 is in tegenspraak met vele andere passages in de Koran. Dat is niet verwonderlijk; de Koran bevat vele tegenstrijdige verzen. Ook Mohammed was bekend met het fenomeen ‘voortschrijdend inzicht’. God eveneens. Wanneer twee verzen elkaar tegenspreken, vervangt het latere vers het vroege. (Wélk vers van de tweede de latere is, is dan natuurlijk de vraag.)

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Paradigmatatata

COLUMN - ParadigmaPeter Breedveld nodigde Marcel Hulspas uit een stukje op zijn blog te schrijven. Dat werd Is de islam nog te redden?, waarin Hulspas forse kritiek leverde op het meest recente boek van Ayaan Hirsi Ali. Hirsi Ali pleit in haar boek voor een hervorming van de islam en Hulspas betoogt in zijn stuk dat dat met geen mogelijkheid haalbaar is. Een hervorming à la Reformatie in het westen is al lang aan de gang en bestond niet alleen in het westen, maar ook nu binnen de islam vooral uit een fundamentalistische ‘terug naar de wortels’-beweging waar net als destijds weinig heil van te verwachten is.

Hulspas acht het ook buitengewoon onwaarschijnlijk, en volkomen onlogisch om te verwachten, dat moslims zomaar gaan doen alsof bepaalde verzen niet meer in de koran staan: er staat wat er staat en daar ga je niks meer aan veranderen. Van alle oorzaken van extremistisch terrorisme die je zou kunnen aanwijzen, is de islam degene waar je het minste invloed op kunt uitoefenen. Niet eens proberen dus, aldus Hulspas, dat zou maar getuigen van naïef optimisme.

In het Midden-Oosten zal die hervorming er nooit komen en daarvoor noemt hij enkele oorzaken die niets met de islam zelf te maken hebben: corrupte regimes, de Saoedische Wahabieten en hun oliedollars, de frustratie bij de gewone bevolking. Zonder het erbij te zeggen, noemt hij daarmee enkele oorzaken die wellicht wél beter aan te pakken zijn.

Foto: Post-Atheïst

Post-atheïst | Oude koran, jonge islam

ACHTERGROND - Arabieren, dat waren die nomaden uit het zuiden. Soms migreerde een stam naar het noorden, en die vestigde zich dan in de grensprovincies van het Romeinse Rijk of in Mesopotamië, waar de Perzen de macht hadden. Voor Romeinen en Perzen waren de Arabische stammen nuttige militaire bondgenoten en dat was dat. Geen Romein of Pers verdiepte zich in de Arabische cultuur, maatschappij of religie. De Arabieren waren marginaal. Althans, zo was het rond 630.

Twintig jaar later strekte het rijk van kalief Othman zich uit van Tunesië tot Afghanistan. Het Perzische Rijk bestond niet langer, het Romeinse was gehalveerd. De Grieks-Romeinse cultuur was ten einde gekomen, de islamitische beschaving ontluikte.

Arabische veroveringen

Hoe kan zoiets gebeuren? Sommige hedendaagse moslims zullen het antwoord  geven dat destijds ook werd gegeven: de islam was nu eenmaal superieur en God steunde de zijnen. Het echoot soms nog door in de wetenschappelijke literatuur, bijvoorbeeld als Hugh Kennedy in 2007 in de proloog van zijn The Great Arab Conquests wijst op de onverstoorbare doodaanvaarding van de Arabische krijgers. Eigenlijk is dat een uitglijdertje in een overigens uitstekend boek, want Kennedy wijst vooral op andere verklarende factoren. Religie speelde een ondergeschikte rol en het is geen toeval dat hij het in de titel heeft over Arabische veroveringen, want de meeste inwoners van het kalifaat waren geen moslims. De islam was als religie nog volop in ontwikkeling.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Uitsnede van M.1572, Folio 1 copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Oudste koranmanuscript

Wie dergelijk nieuws een beetje bijhoudt – ik dus niet, mijn goede vriend Jona wees me er op – weet dat de Universiteit van Birmingham deze week bekend heeft gemaakt dat ze het oudste koranfragment ter wereld hebben ontdekt.

Het bericht daarover op de website van de BBC brengt het althans als een ‘ontdekking’ en niet zo’n kleintje ook: de bibliotheek van de Universiteit van Birmingham bleek in bezit van een oud koranmanuscript dat met de koolstofmethode is gedateerd en dat nu het oudst bekende koranfragment blijkt te zijn.

Volgens de journalisten is er 95% kans dat het nieuw ontdekte fragment uit de periode 568 – 645 stamt. Dat is zelfs nog iets ouder dan het tot dusverre als oudst bekend staande fragment uit Sanaa in Jemen, dat – met 95% kans – uit de periode 578 – 669 dateert. Het is bovendien geen palimpsest, maar een nog geheel intacte tekst.

De datering valt nog tijdens de regeerperiode van de derde kalief Uthman die – ik blogde er eerder al over – de standaardtekst van de koran liet vaststellen. Dit manuscript is zó oud, dat het zomaar eens geschreven zou kunnen zijn door iemand die de profeet Mohammed nog persoonlijk gekend heeft.

Foto: Post-Atheïst

Grammatica

COLUMN - Drie weken geleden was ik bij de presentatie van Marcel Hulspas’ nieuwe boek Mohammed en het ontstaan van de islam. Na afloop werd er nog een drankje gedronken en gezellig bijgepraat. Ergens in het voorbijgaan hoorde ik een jong stel wat mopperend tegen elkaar praten: als hij niet eens Arabisch kende, hoe serieus kon je de auteur dan nog nemen? Of woorden van die strekking.

Ik heb terwijl hij aan zijn boek aan het schrijven was, regelmatig de grap gemaakt dat hij toch eens Arabisch moest gaan leren. Maar Marcel kent nog steeds geen woord Arabisch en wil dat ook graag zo houden. En gelijk heeft hij. Arabisch is een semitische taal en semitische talen zijn hartstikke leuk, totdat je aan het werkwoord begint. Daarna is het lasciate ogni speranza.

Ik weet niet of u ooit een overzicht van Hebreeuwse of Arabische werkwoordsvervoegingen heeft gezien: daar past het amo, amas, amat van de middelbare school zeker acht keer in, als het niet meer is. Om het nog leuker te maken, kunnen semitische talen niet zoveel met onze indeling in werkwoordstijden: andere dingen zijn belangrijker dan tegenwoordige, verleden of toekomstige tijd. En waar wij sterke en zwakke werkwoorden hebben, hebben semitische talen sterke, drie tot acht soorten zwakke én onregelmatige werkwoorden. Echt: semitische talen, begin er niet aan, ik heb u gewaarschuwd.

Anderzijds wil dat wel zeggen dat wie bijvoorbeeld de koran of de bijbel écht lezen wil – wil weten wat er stáát – zonder de kennis van de grondtaal licht gehandicapt is. Als in het bijbelboek Ruth bijvoorbeeld de hoofdpersoon ’s nachts bij Boaz onder de wol kruipt, schrikt deze wakker en vraagt: ‘Wie ben jij?’ Wie een vertaling uit de Indo-Europese taalfamilie leest, zal zich nooit realiseren dat Boaz meteen weet dat hij tegen een vrouw spreekt, ondanks het feit dat het donker is. Indo-Europese talen kennen een onderscheid in geslacht tussen ‘hij’ en ‘zij’, maar datzelfde onderscheid bestaat niet voor ‘jij’. In semitische talen is dat onderscheid er wel en bij Boaz en Ruth maakt dat verschil voor het begrip van de situatie.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende