Kunst op Zondag | Joana Vasconcelos

Om nog even op kitsch terug te komen: Joana Vasconcelos (Portugal) verheft kitsch tot kunst. Neem ‘De Bruid’: Een kroonluchter die bij nadere beschouwing uit duizenden tampons blijkt te bestaan. Vasconcelos bedoeling is de hypocrisie rond de onderdrukte vrouwelijke seksualiteit op ironische en dubbelzinnige wijze aan de orde te stellen. A Noiva (The Bride), 2001-2005. Zou het hart van die bruid gewoon een pomp zijn (zei Eric Wiebes in Zomergasten) of een orgaan waar in de hoeken van elke kamer gevoel ligt opgestapeld? In Coração independente vermelho (rood, onafhankelijk hart) verbindt Vasconcelos goedkoop rood plastic bestek met de Portugese fado. Het hart wordt begeleid door drie fado’s, Estranha Forma de Vida (Vreemde manier van leven), Gaivota (De zeemeeuw) en Maldição (De vloek), gezongen door Amália Rodrigues.

Door: Foto: Archie McPhee (cc)
Foto: Phil Whitehouse (cc)

Kunst op Zondag | Kitsch

, door

Kitsch heet geen kunst te zijn, ook al ontroert het een groot publiek. Kitsch is dus een soort nepkunst?

Een quote uit “Tussen nep en kitsch”.

Kitsch is een eigenaardig soort kunst. Noem het postmodern en het is al weer uit de tijd. Noem het vintage en het is trendy, commerciële uitmelkerij. Noem het retro en het is museumwaardige hype.

Edelkitsch of kunst? Paul McCarthy – Piggies, 2007.
cc Flickr Laure Wayaffe photostream Paul McCarthy

Kunst of überkitsch? Jeff Koons – Seated Balerina, 2017.
cc Flickr Andrew Dallos photostream Artist Jeff Koons 45 foot fall inflatable sculpture Seated Ballerina in Rockefeller Center

Nepkitsch of gejat?

Jeff Koons werd er van verdacht de ballerina te plagiëren van een porseleinen beeldje gemaakt door de in 1993 overleden Oekraïnse kunstenares Oksana Zhnikrup. Het klopt dat die Oekraïnse kitsch door Koons werd opgeblazen. Maar hij had wel de rechten op dat beeld verkregen.

Die heisa én het werk van Koons en McCarthy heeft misschien een andere Oekraïnse kunstenaar geïnspireerd. Kijkt (klikt) u eens bij Oleksandr Balbyshev – Ballerina Lenochka with Piggies, 2018.

Nu worden er Russen verdacht nogal wat nep de wereld in te sturen om onrust en verdeeldheid te zaaien in ons zo kalme en harmonieus bestaan. Maar bij kitsch moet u toch meer op uw hoede zijn voor Chinezen. Die kopiëren zo veel, zo vaak dat een kitschwinkel in Canada zich genoodzaakt zag tot deze reclame.
cc Flickr Rob Taylor photostream Kitsch 'n Swell in Montreal

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.