katholiek Archives

Gregoriaans

8 februari 2014 , 10:00 , door Richard Kroes

COLUMN - In de Volkskrant van afgelopen 27 januari pleit hoogleraar internationale politiek en geschiedenis Olaf van Boetzelaer ervoor om in de katholieke eredienst “de gregoriaanse gezangen weer eens een plaats” te geven, “zodat hun unieke sacrale werking weer gevoeld kan worden”. In combinatie met gedegen geloofsonderricht op katholieke scholen door competente docenten en de herinvoering van de Tridentijnse mis (ook in het Nederlands) zou dit het tij voor de katholieke kerk kunnen keren. Dat tij lijkt die kerk niet gunstig gezind: in 1961 ging nog 84% van de katholieken ter kerke, nu is dat nog maar 6%.

Van Boetzelaers analyse over de oorzaken van de teruggang die hij zo betreurt daargelaten, denk ik dat de die herinvoering van het Gregoriaans een onzalig idee is. Ik zing zelf Gregoriaans, twee keer per week, dus ik weet waar ik over spreek. Ik herken me in van Boetzelaers karakterisering van het Gregoriaans als een rijke en kostbare traditie. Vrijwel de gehele westerse klassieke muzikale traditie is begonnen met en gebaseerd op het Gregoriaans.

Maar het Gregoriaans is ook – en vooral – een traditie voor hard-core katholieken. Die hard-corekatholieken hebben de tijd en de kennis om zich in een dode taal als het Latijn te verdiepen. Ze zijn muzikaal genoeg ingewijd om toonsoorten die al sinds de Middeleeuwen niet meer gebruikelijk zijn te verteren. Ze worden niet horendol van melodieën die van ieder metrum verstoken zijn. En ze zijn geschoold genoeg om zich iets te kunnen voorstellen bij muzikale ‘tekstuitbeelding’.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarachtigheid

2 november 2010 , 13:01 , door Gastauteur

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Jan-Jaap van Peperstraten over liegen binnen filosofische en religieuze tradities.

Mag men liegen? Zo ja, onder welke omstandigheden? Zijn er religieuze regels, of zelfs hele religies, die het liegen en bedriegen niet alleen goedkeuren, maar zelfs voorschrijven? De omgang met de waarheid vormt vaak een lastig probleem. Enkel diegenen met weinig contacten met de medemens lijkt het te lukken zonder ook maar het kleinste leugentje-om-bestwil weg te komen. Over het algemeen is men het er echter over eens dat men zonder waarheid niet leven kan. Zonder de waarheid te kennen kan niemand een juiste beslissing nemen aangaande zijn of haar leven, door onszelf te bedriegen beschaden we onszelf, door anderen te bedriegen beschaden we anderen. Er zijn dus goede redenen om de waarheid te spreken, niet in het minst omdat we er zélf belang bij hebben dat wij de waarheid zo goed mogelijk leren kennen.

Traditioneel wordt in de Europese filosofische traditie de waarheid echter gezien als méér dan iets waar we enkel maar een belang bij hebben. Waarheid wordt traditioneel gezien als een intrinsiek goed , als iets wat goed is – ongeacht de voor- of nadelen die we ondervinden bij het nastreven ervan. We moeten dus waarachtig zijn, ongeacht de consequenties.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het land verlaten of het land verdedigen?

2 juli 2009 , 12:37 , door Joost

“Als deze religie de staat overmeestert (?) door de kracht van de grote aanwas binnenshuis (?) zal er vroeg of laat (?) maar een dilemma zijn: het land verlaten of het land verdedigen.”

Kijk eens aan, een quote van een zekere Professor K.H. Miskotte (.pdf), voormalig hoogleraar aan de VU, die in het huidige politieke landschap niet zou misstaan. Behalve dan dat het een quote is uit 1947, en de religie waar het om gaat het katholicisme. In die tijd bestond de angst dat Nederland katholiek zou worden, aangezien het aantal kinderen per katholieke vrouw hoger was dan dat van protestantse vrouwen. En dat zou onderdrukking betekenen.

Ook toen waren er al mensen die de angst probeerden weg te nemen door uit te vogelen wanneer het aantal katholieken in Nederland de 50% zou bereiken. Twee medewerkers van het katholiek sociaal-kerkelijk instituut publiceerden in 1953 een prognose die de mensen gerust moest stellen: pas in 2028 zou het zover zijn.

Toen was het percentage katholieken 38%. Nu is dat 27%. Maar ja, je weet maar nooit, he?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.