Bedrijven en organisaties vertonen nogal eens moreel wangedrag. Dat heeft vaak veel te maken met zelfbedrog. Hoogleraar bedrijfsethiek Wim Dubbink benadert het terugdringen van immoreel gedrag c.q. zelfbedrog in organisaties vanuit Kantiaans perspectief. Het zal de meeste mensen weinig moeite kosten een opsomming te geven van bedrijven waar de laatste jaren sprake was van moreel wangedrag: Enron, BP (Deepwater Horizon), Siemens (steekpenningen), Ahold, World Online (aandelen emissie), Vestia/KPMG en InHolland. Wangedrag van organisaties komt niet alleen veel voor, het berokkent ook veel schade en leed. In het geval van Vestia ging het al om miljarden. Bij de ENRON-affaire ging het om een veelvoud daarvan en raakten bovendien veel particulieren hun pensioen kwijt. De gevolgen van wangedrag blijven ook lang niet altijd beperkt tot financiële schade. Menigmaal is er milieuschade of kost het mensenlevens, met de ramp bij Bhopal (Union Carbide) als extreem voorbeeld. Immoreel gedrag van mensen ligt vaak aan de basis van wangedrag van de organisatie. Ergens in de organisatie overtreedt iemand een wet of een interne regel, kijkt iemand weg bij problemen of handelt iemand anderszins onverschillig.
Niet alleen rock ’n roll is fout, of punk, maar ook Jazz kun je overal de schuld van geven. Neven is een band uit Brussel rond Peter Clasen, die zo’n 20 jaar lang actief is geweest en een dikke 20 albums de wereld in gebracht heeft. Of de band nog bestaat weet ik niet; het laatste teken van leven stamt van het jaar 2011.
Bovenstaand nummer komt van de plaat Kant uit 2002.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
In deze zevendelige serie op zondagochtend probeert Klokwerk erachter te komen of er zoiets mogelijk is als een moraal zonder religie. In dit derde deel stelt hij de vraag wat nu eigenlijk de functie is van religie, en vergelijkt hij dit met de wetenschap en de filosofie.
In het vorige deel bepleitte ik dat we God naast als mythologisch wezen ook zouden kunnen beschouwen als een personificatie van de vraag naar de zin van het leven; de vraag naar waarom de verschijnselen zijn zoals ze zijn, hoe wij ons tot deze wereld verhouden, en hoe wij ons daar het naar zouden kunnen verhouden.
Deze vraag naar de waarde en daarmee de zin van dit leven is volgens mij de belangrijkste vraag die een mens zich kan stellen. Want het antwoord op deze vragen bepaalt immers hoe we willen leven. Het lijkt me daarom niet onnuttig ons met deze vraag bezig te houden.
Natuurlijk zijn er veel mensen die deze vragen ontwijken. Maar wie niet durft te zoeken naar de zin van alles en de betekenis van goed en kwaad is of gedoemd tot blinde slaafsheid aan een opgelegde moraal, of tot richtingloosheid. Het eerste kan ertoe leiden dat iemand wordt ingezet voor zaken die hij in het diepst van zijn hart verfoeit, en dus tot ongeluk. Het laatste leidt tot zaken als materialisme, egocentrisme, een leven vol onvrede, depressie en angst voor de dood. Kortom, een leeg leven. Geen prettig vooruitzicht.
Elke week maakt GeenCommentaar ruimte voor een artikel van de satirische website de Speld! Nieuws zonder de ‘feitish’ van de reguliere media.
De gisteren afgetreden SP-frontvrouw Agnes Kant reageerde vanochtend positief op een aanbod van ABN-AMRO om toe te treden tot de raad van bestuur. Ze vestigt daarmee een nieuw Haags record. Volgens critici is het een ?opvallende transfer?, maar volgens de socialiste en het staatsbedrijf is het ?een uitdagende en verstandige stap voor beide partijen?. ABN hoopt met Kant het graaiersimago in te ruilen voor dat van een ?eerlijke en menselijke bank?. Kant zegt een droom in vervulling te zien gaan nu zij eindelijk aan de slag mag bij een groot staatsbedrijf.
Zalm laat in een gezamenlijke persconferentie weten ?verheugd? te zijn met de komst van Kant. ?We zijn altijd een eerlijke bank geweest, maar mensen zien dat nog niet zo. Nu hebben we iemand die onze oprechtheid symboliseert. En Kant is natuurlijk een echt mensenmens, altijd een brede glimlach op haar gezicht, met veel zelfrelativering. Dat is iets wat we hier wel kunnen gebruiken.? De ophef over de overstap begrijpt Zalm wel, maar hij noemt de toon van het debat ?overtrokken serieus?. ?We gaan van rode cijfers naar een rode bank,? grapt de liberaal.
Kant heeft zich nog maar net kunnen oriënteren op haar nieuwe functie maar weet al precies welke koers ze gaat varen. ?De kampioenen van het neoliberale marktdenken hebben ons land aan de rand van de afgrond gebracht. Het gewetenloze graaien moet afgelopen zijn, ik wil dat alle bankiers 50% van hun salarissen en bonussen terugstorten in de staatskas.? Op deze manier hoopt Kant van ABN-AMRO een rechtvaardige bank voor iedereen te maken. ?Ze moet alleen wel een beetje zachter praten,? lacht Zalm.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Agnes Kant heeft het niet gehaald, en ook Balkenende lijkt nu onder vuur te liggen. Tijd voor een beetje Wisdom of Crowds: Haalt Balkenende de verkiezingen als partijleider en lijsttrekker?
Het spoeddebat van gisteren leverde een hoop vuurwerk op, maar de coalitie had een hele dag besteed aan het vakkundig schoonvegen van hun straatje, dus ging er niemand onderuit. Maar terugkijkend op het geheel knagen er toch twee dingen. Dingen waar de premier zich niet eens uit hoefde te draaien omdat niemand hem erop wees.
Allereerst was er de kanttekening van van Walsum. Dit vormt de kern van de verdediging van de premier dat het volkenrechtelijk allemaal misschien wat [i]shaky[/i] was, maar dat er ook nog politieke factoren kunnen meespelen. Inmiddels heeft hij er de frase ‘met de kennis van toen’ aan toegevoegd, maar het verandert niks aan het gegeven dat zonder die kanttekening hij geen poot had om op te staan. Maar wat staat er nu op die ene zalmroze bladzijde (.pdf, pag.270)?
Allereerst het punt waar de premier ons zo graag aan herinnert: er spelen ook nog andere factoren dan volkenrecht:
“Volgens hem [van Walsum] dient een verantwoordelijke regering zich niet alleen door de regels van het volkenrecht maar ook door de eisen van de internationale politiek te laten leiden. Als de twee met elkaar in botsing komen ontstaat een dilemma, maar geen regering zal accepteren dat haar vitale politieke doelstellingen onder alle omstandigheden voor het volkenrecht zullen moeten wijken.”
Hey, kijk eens aan! Marijnissen laat ook weer eens wat van zich horen. ‘Flapdrol’, om precies te zijn. Dat is wat hij tot drie keer toe riep richting Bert Koenders omdat deze in de kamer iets niet naar de zin van de SP-veteraan deed. Fractievoorzitter Agnes Kant stelde zich na afloop vierkant achter haar voormalige leider op: “Flapdrol is een keurig Nederlands woord en in dit geval een terechte constatering.”
Agnes, wat voor woordenboek gebruik je? Minister Koenders is dus nu volgens de SP een ‘waardeloos mens‘. Dat lijkt me zelfs nog een graadje erger dan de kwalificatie ‘knettergek‘, waar de gehele kamer (minus 9 leden) in het verleden over viel.
Goed, flapdrol is een nogal archaïsch scheldwoord, en lang niet iedereen kent de bovenstaande betekenis en gebruikt het scheldwoord met de bedoeling precies dat over te brengen. Het zou dus kunnen dat Marijnissen het wat minder beladen ‘appelflap’ of hippere ‘pannenkoek‘ naar Koenders’ hoofd wilde slingeren. Maar dat is geen excuus.
Feit blijft dat het beledigen van je politieke tegenstanders altijd een teken van zwakte is. Marijnissen zou er dan ook goed aan doen zijn verontschuldigingen aan te bieden. Maar iets zegt me dat Maorijnissen dat niet gaat doen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Met het vertrek van Jan Marijnissen, doemt de vraag op: wie zal hem opvolgen? Nu Harry van Bommel, vooral bekend van de NEE-campagne tegen de Europese Grondwet, heeft aangegeven geen interesse te hebben in het politiek leiderschap van de SP blijven er drie opties over. Optie 1 is Agnes Kant: woordvoerder Volksgezondheid. Optie 2 is Jan de Wit: hij is de woordvoerder Sociale Zaken en Justitie. Optie 3 is Ronald van Raak: woordvoerder Binnenlandse Zaken. Inhoudelijk gezien zullen zij weinig onderscheid maken. Persoonlijkheid zal vermoedelijk de doorslag gaan geven.
De keuze voor de partijleider ligt in de handen van de fractie. Het is voor de hand liggend dat zij iemand kiezen die enige ervaring heeft, zoals ook Marijnissen zelf leek aan te geven. Of wil hij toch een jonkie als leider van de SP? De meest charismatische mannelijke kandidaat Ronald van Raak is weliswaar de SP-filosoof bij uitstek om het gedachtengoed uit te kunnen dragen, maar hij legt het qua politieke ervaring in de Tweede Kamer af tegen de andere twee. Jan de Wit lijkt op zijn beurt een weinig wervende kandidaat voor het leiderschap. Vrijwel onzichtbaar voor het grote publiek lijkt hij vooral de trouwe volgeling van Jan Marijnissen, met weinig eigen geluid.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.