Beeldtaal en de ‘meestervervalser’

Beeldtaal is de overdracht van gedachten waarbij het geschreven woord – geheel of gedeeltelijk – vervangen is door beeld. In de maanden augustus en september publiceert Willem Visser (beeldend kunstenaar, psycholoog en tekstschrijver) op zaterdagochtend artikelen over beeldtaal aan de hand van voorbeelden uit kunst, psychologie en alledaagse waarneming. Kunstvervalsers spreken tot de verbeelding; aardige schavuiten en charmante bedriegers die het kunst-establishment voor schut zetten. Noah Charney stelt een aantal vervalsers voor in zijn in 2015 verschenen boek The Art of Forgery (Phaidon / Londen). Dat doet hij in hoofdstukken die door hun titels een beetje klinken als de zeven hoofdzonden: ‘Pride’, ‘Revenge’, ‘Opportunism’ enz. Het aloude cliché klopt: het gaat inderdaad vaak om miskende kunstenaars die vooral uit zijn op ‘revenge.’ Sommige vervalsers bouwen zelfs een ‘tijdbom’ in, een element waardoor ze zichzelf ‘verraden.’ Erkenning bestaat nu eenmaal alleen bij de gratie van betrappen: 'pride.' Kalkoenen en erkenning Dat kan ver gaan. Lees het verhaal van de Duitser Lothar Malskat (1913 – 1988). In 1952 gaf hij zichzelf aan na ‘restauratie’ van fresco’s in de zwaar door bommen beschadigde Marienkirche in Lübeck! De restauratie vond plaats achter gesloten deuren en was in 1951 klaar. Malskat en de andere schilders werden overladen met lof. De officiële onthulling vond plaats onder het toeziend oog van bondskanselier Konrad Adenauer.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

De groene Vermeer

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Vermeer in het Rijksmuseum © collage Wilma Lankhorst

Voor zo ver bekend reisde Vermeer bijna nooit. Hij ging soms naar Gouda en Amsterdam. Er zijn geen bronnen die verwijzen naar buitenlandse bestemmingen. Hij creëerde zijn eigen verstilde wereld in zijn atelier op de eerste verdieping van zijn woonhuis in Delft. De 28 werken die je nu in Amsterdam kunt zien zijn in de afgelopen eeuwen verspreid over de hele wereld. Op basis van de schilderijenlijst van het Rijksmuseum heb ik berekend hoe ver deze dertien musea in vogelvlucht van Amsterdam verwijderd liggen. Ook de afstanden tot de Europese steden en Den Haag heb ik op basis van vogelvlucht berekend. Als je alle Vermeers gaat bekijken op de plaats waar ze normaal hangen, reis je 51.382 kilometer. Op basis van de CO2-berekening op ecotree.green bespaar je met een bezoek aan het Rijksmuseum ruim 7.900 kilo CO2-uitstoot. Daarmee kun je de Eiffeltoren 107 dagen en 10 uur verlichten.
De CO2-uitstoot van je reis naar Amsterdam moet je er zelf nog even bij tellen. Mooie avond.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Wie is het mooiste van het land?

Het meisje van Vermeer gaat naar Japan en dat blijft niet onopgemerkt.

Japan loopt warm, … loopt heet voor het mooiste meisje van de wereld. Twaalf jaar geleden kwam ze voor het eerst naar Japan. Alleen een heel klein groepje specialisten kende haar toen, en die kregen het niet voor elkaar om haar naar Japan te halen. Uiteindelijk zorgde een gezellig etentje in Tokio voor een doorbraak. Na enkele flesjes sake (rijstwijn) beloofde premier Kok aan zijn Japanse ambtgenoot en kunstliefhebber Obuchi dat hij zich persoonlijk in Den Haag zou inzetten om het bezoek mogelijk te maken. Het lukte. Ze kwam in 1990 naar Kobe, bleef er twee maanden en wist de harten van de Japanners te veroveren. Sinds vandaag (30 juni 2012) is ze er weer, in haar eeuwig jeugdige glans.

Vermeers schilderij het ‘Meisje met de Parel’ blijft een dik half jaar, eerst in Tokio en dan, op herhaling, in Kobe. Samen met pakweg 50 andere werken uit het Mauritshuis – dat onder restauratie is en dus graag zijn werk uitleent. Wist het Meisje met de Parel in 1990 nog op eigen krachten de Japanners te charmeren, zelfs zo dat het museum speciaal voor schoolklassen op de maandag open bleef, dit keer gaat er al weken een marketinggeweld door Japan. Van Dick Bruna die een Nijntje als Parelmeisje heeft gelicenseerd, tot parelmaker Mikimoto die speciale oorhangers verkoopt. Van indigoblauwe bonenpasta tot een parelmeisje make-up set van cosmeticabedrijf Shu Uemura die je dezelfde schoonheid belooft. De grootste troef die de marketeers inzetten is het mooiste meisje van Japan als boegbeeld van de tentoonstelling. Aan u de keuze: wie vindt u nu echt het mooiste meisje met de parel, USA-2003, NL-1665 of J-2012?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.