Even geen Harlem Shuffle

Beste lezer. Even geen Harlem Shuffle de komende tijd. Op dit moment zit ik in Nederland vanwege het overlijden van een familielid. Ik blijf hier ook nog wel even voor de nodige nazorg. Harlem Shuffle gaat zeker verder, maar pas na een pauze van zeker twee maanden. Als ik naar Harlem terugkeer, staat er nog een aantal mooie verhalen op stapel. Een bezoek aan een spuitenuitwisselingsproject (naar Nederlands model), een gesprek met een wereldverbeteraar, die hevig teleurgesteld is in haar buurt. Een verhaal over de verdrijving van de zwarte bevolking door blanke middenklassemensen zoals ik. Een blik aan de onderkant van de economische ladder - de straatschuimers die 's nachts tevoorschijn komen. Voor nu ben ik echter even uitgedanst. Dimitri Tokmetzis

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Harlem Rennaissance


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de negende aflevering: Harlem Rennaissance.

De afgelopen weken hebben we een paar donkere kanten gezien: criminaliteit, ontvreemding, crackmoeders en -baby’s, onderdrukking en verzet. Vandaag wil ik stilstaan bij de schoonheid van Harlem en in het bijzonder de schoonheid die de Harlem Rennaissance heeft nagelaten.

Het wordt wel eens gezegd dat de ellende van Harlem ook zijn redding is geweest. De jaren zestig, zeventig en tachtig hebben overal in de stad hun sporen nagelaten (denk aan het vreselijke Verizon-gebouw aan de voet van de Brooklyn Bridge). Het uitblijven van stadsvernieuwing heeft er in Harlem voor gezorgd dat veel oude gebouwen nog overeind staan – soms nauwelijks dat dan wel. Het huidige stadsbestuur investeert veel geld in het opknappen van veel gebouwen en de straten laten hun oude schoonheid weer zien.

Een bijzondere bloeiperiode was de zogenoemde Harlem Rennaissance. Van wanneer tot wanneer die duurde, daarover wordt getwist. Gemakshalve – en dan zoek ik de middenweg – hou ik de eerste helft van de twintigste eeuw aan. De meeste gebouwen stammen uit die tijd. Ook op het gebied van de kunsten bracht deze periode veel legendes voort. Duke Ellington, Billy Holliday, Langston Hughes en nog veel veel meer.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Malcolm X en de zwarte woede


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de achtste aflevering: zwarte woede.

Deze week werd Thomas Hagan na 45 jaar gevangenschap vrijgelaten. Hagan was één de drie schutters die in 1965 Malcolm X vermoordden. Rivaliteit tussen X en de Nation of Islam – die hij kort daarvoor de rug had toegekeerd – kwam tot een gewelddadig einde. Malcolm X mocht dan uit de weg zijn geruimd, de zwarte woede bleef en kwam in vele, soms bizarre, gedaanten terug.

shabazz mosqueDe zwarte woede is tastbaar in het stuk Harlem waar ik woon. Aan het einde van mijn straat ligt Marcus Garvey Park, vernoemd naar de zwarte nationalistische leider en inspiratiebron voor Malcolm X. Aan de andere kant van mijn straat loop ik zo Malcolm X boulevard op. Vijf blokken downtown staat de uivormige koepel van de Malcolm Shabazz Mosque (zie hiernaast). Loop ik vier blokken omhoog dan bevind ik mij op 125th street. Een stukje westwaarts hangen op een gevel nare foto’s van lynchpartijen. Aan de overkant staat iedere dag een zwart busje met een groot bord ‘buy black’. Op het busje prijkt ook de foto van Robert Mugabe, de dictator van Zimbabwe. ‘Handen af van Zimbabwe’ dweept de foto.En al deze locaties hebben met elkaar te maken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Mother Hale’s duizend baby’s


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de zevende aflevering: Mother Hale.

Ik hoorde voor het eerst van Mother Hale toen we een kinderdagverblijf in de buurt zochten. Gek genoeg viel dat niet mee. Gezien de strenge veiligheidseisen willen veel dagverblijven geen baby’s: één leidster voor twee kids. Bij het Mother Hale Learning Center (ja, zelfs baby’s moeten al vroeg een competitive advantage te krijgen voor Yale of Harvard) zijn alle kinderen welkom.

Het kinderdagverblijf is wat je ervan verwacht, heel gewoontjes. Netjes, professioneel, duizenden regeltjes en duur. Dat is niet altijd zo geweest. De opvang heeft een roemruchtig verleden, een geschiedenis waar armoede en zelfredzaamheid twee in elkaar verstrengelde rode draden waren.

Het begon allemaal bij Clara ‘Mother’ Hale. Het is lastig om een stuk te schrijven over haar te schrijven zonder dat het een hagiografie wordt. Want sjonge, wat een verhaal.

Mother Hale met enkele van haar kinderenClara Hale (1905-1992) kwam zelf uit een arm, maar verstandig gezin in North Carolina. Met haar man verhuisde ze eind jaren twintig naar Harlem, New York. Haar man kwam al vroeg te overlijden en Hale stond er op het dieptepunt van de Grote Depressie alleen voor om haar twee kinderen op te voeden. Haar dochter behaalde een PhD op Columbia University, dus ze heeft iets goed gedaan. Overdag maakte ze huizen schoon. ’s Avonds bioscopen. Ondertussen paste ze af en toe op buurtkinderen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Robert en het capsulaire leven


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de zesde aflevering: het capsulaire leven.

Onlangs ontmoette ik Robert in de oude wasserette op Lenox Avenue. Een ras-Harlemnees, al is hij geboren in Belize. Tijdens een bonte was vertelde hij dat hij al veertig jaar in New York woont. Helaas kon hij de stijgende huren niet meer betalen en woonde hij noodgedwongen verder uptown. ‘Dat komt door rijke bleekscheten als jij’, plaagde hij. Nee hoor, hij was er wel blij mee dat de wijk wat meer gemengd werd en de huizen weer werden opgeknapt. Nu pakte hij gewoon dagelijks de metro om rond te hangen in Harlem. ‘Jammer dat de nieuwe bewoners zich zo in hun huizen terugtrekken en zich zo weinig met de buurt bemoeien’, mopperde hij. Maar er was altijd nog wel een vreemde te vinden die een potje schaak met hem wilde spelen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Einde van de Gang of Four


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de vijfde aflevering: een politieke aardverschuiving.

Adam Clayton Powell jr.

Adam Clayton Powell jr.

Wie de zwarte stem wil binnenslepen, moet Harlem behagen. Dat is tenminste decennialang politieke wijsheid geweest. Maar aan de Harlemse politieke suprematie lijkt nu een einde te komen.

Sinds de vroege twintigste eeuw is Harlem het epicentrum van de zwarte politiek. De overal vereerde Adam Clayton Powell jr., een zwarte predikant, kwam er vandaan. Hij was de eerste zwarte New Yorkse afgevaardigde in het Congres (1945-1971). Hij stichtte een heuse dynastie en zijn naam prijkt op veel avenues, parken en pleinen – ook al kleefden er beschuldigingen van corruptie aan hem. Zijn zoon en kleinzoon roerden en roeren hun vingers in de plaatselijke politieke pap.

Degene die het zwaartepunt echt in Harlem heeft neergelegd is J. Raymond Jones, ook wel ‘the Harlem Fox’ genoemd. Hij was een groot politiek talent, de eerste zwarte leider van de beruchte New Yorkse Democratische (intens corrupte) ‘Machine’, Tammany Hall. De New York Times haalt een anekdote aan over de sluwheid van Raymond Jones. President Harry S. Truman once asked a New York newspaper reporter whether Mr. Jones could be trusted. To which the reporter supposedly replied: “Well, Mr. President, I can tell you one thing. If Ray Jones stole the Brooklyn Bridge, no one would ever find it.” Hij was een mannetjesmaker bij uitstek en richtte de Harlem Clubhouse op, een politieke club die onder zijn mentoraat een aantal zwarte talenten lanceerde. Een paar mannen sprongen er bovenuit, de zogenoemde Gang of Four.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Revolutie in Harlem


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de vierde aflevering: Ontwaakt! Staakt! Maar eerst een frapuccino…

che guevaraWe hebben socialisme nodig – miljardairs, jullie dagen zijn geteld! Is getekend: Party for Socialism and Liberation. Overal in Harlem hingen de aankondigingen voor de socialistische conferentie aan de lantaarnpalen. In een land waar velen een publiek zorgstelsel als het voorportaal van de socialistische heilstaat beschouwen, zijn dit soort bijeenkomsten niet gebruikelijk.

Op een zaterdagmiddag is het zover. De socialisten vallen nogal uit de toon in dit straatarme en gure deel van Harlem. Linkse meisjes en jongens blijken mooi gekleed, blank, hoogopgeleid.

In de kelder van de jeugdherberg hangen vrijwilligers vlaggen op die Israël oproepen de bezette gebieden te verlaten. Of anders… Een jongen hannest met een onduidelijke statement op karton over Tsjetsjenië.

Er hangt opwinding in de lucht. De woede tegen ‘kapitalistisch tuig’ is nog nooit zo groot geweest. En dat helpt ‘de socialistische zaak’, schreeuwt de eerste spreekster, een muis van een meisje. De leider van de plaatselijke afdeling, die zichzelf niet voorstelt, want iedereen schijnt hem te kennen, loopt in zijn strakke pak naar voren. De revolutie komt eraan, predikt hij rustig. De armen worden armer, de rijken redden zich wel, gezien alle bailouts en bonussen. Het kan niet lang meer duren voordat de armen in verzet komen. Na afloop van zijn speech laat hij de aandacht van de jonge mooie meisjes zich welgevallen. Al snel breekt de groep in tweeën voor verdiepende workshops.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zero tolerance en de weg naar boven


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de derde aflevering: hoe Harlem en New York weer uit het dal kropen.

Vorige week hebben we gezien hoe Harlem bijna en onder ging aan drugs en criminaliteit. Sinds begin jaren negentig is er ongelooflijk veel bereikt: van no go area tot gewilde woonwijk die overspoeld wordt door blanken. De cijfers bewijzen het. Vrijwel alle criminaliteitscijfers zijn in twintig jaar tijd gedecimeerd. Hoe dat kan is nog steeds onderwerp van een fel debat, een debat dat niet alleen van belang is voor Harlem en New York, maar ook voor Nederland (waar immers ook vaak op de zero tolerance-trommel wordt geslagen).

Oud-burgemeester Rudolph Giulliani is met de prijs aan de haal gegaan. Rondom zijn persoon is een mythe van crimefighter gecreëerd, die gretig wordt geconsumeerd in andere Amerikaanse steden en ook is overgewaaid naar de andere kant van de oceaan. Ook hier prijzen veel politici Giulliani’s zero tolerance-beleid, waarbij de kleinste overtreding wordt bestraft.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Across 110th street


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de tweede aflevering: hoe Harlem onleefbaar werd.

Filmposter Hell up in HarlemBoven 110th street moet je sterk zijn om te overleven, zong Bobby Womack begin jaren zeventig. Hij had gelijk. In de jaren zestig begon Harlem aan een diepe val, veroorzaakt door heroïne, het wegtrekken van de blanke en zwarte middenklasse en het wegvallen van publieke diensten.

Wat in artistieke kringen begon, werd een rage onder jonge zwarte mannen: het gebruik van heroïne. In de jaren zestig en daarna kwam ruim de helft van het aantal New Yorkse verslaafden uit Harlem – terwijl het aantal bewoners in Harlem slechts drie procent van het totale New Yorkse aantal bevatte.

Malcolm X beschuldigde de ‘blanke man’ ervan de ‘zwarte broeders’ aan de drugs te houden. In werkelijkheid kwam de overvloed van goedkope heroine uit eigen gelederen. In de georganiseerde misdaad – van oudsher gedomineerd door de Italianen – deden de eerste grote zwarte drugssyndicaten zich gelden, een proces dat onlangs werd vertolkt in de film American Gangster.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Harlem Rennaissance, the sequel?


Harlem is een van de meest beroemde buurten van Amerika, het epicentrum van Afro-Amerikaanse cultuur en politiek. Het is ook een van de armste wijken van New York. Sargasso-correspondent Dimitri Tokmetzis woont er met zijn jonge gezin middenin en doet wekelijks verslag over het razendsnel veranderende leven in de wijk en daarmee over het razendsnel veranderende leven in de Verenigde Staten. Vandaag de eerste aflevering: een tweede Harlem Rennaissance?

De eerste aflevering kan maar op één plek beginnen: 125th street. Het is de levensader die de beroemde New Yorkse zwarte wijk doorkruist. Onderaan de post vindt u een introductie van de wijk en de serie met een virtuele rondleiding op 125th Street. Klik op de tabbladen naast de kaart aan en ontdek wat er de komende tijd op Sargasso’s Harlem Shuffle volgt. De tekst gaat onder de kaart verder en kijk gerust even rond op streetviewniveau. Deze ultieme 2.0 kaart is gemaakt door Sargasso-redacteur Daniël Hoenderhos.

Waarom een serie over deze wijk? Mijn vrouw en ik zijn hier een jaar geleden komen wonen en we zien de wijk iedere dag veranderen. De wijk komt niet alleen bij van de knock-outs die de drugsepidemie in de jaren zestig, zeventig en tachtig keer op keer uitdeelde; ze is bevangen geraakt door een geheel nieuwe energie. Mark my words: over een paar jaar is Harlem een van de hipste wijken van New York. Blanken durven eindelijk de wijk in, aangetrokken door dalende criminaliteitscijfers, het snel beter wordende woonklimaat, de prachtige en nog betaalbare huizen, de nabijheid van Central Park en goede transportverbindingen en de uit de grond springende restaurantjes, winkels en cafés. De wijk wordt afgestoft en opgepoetst. Het verleden glimt er weer doorheen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende