De metafysica van de schuld

Het is zomer dus de journalisten van de NRC, in ieder geval die van de redactie economie, zijn met vakantie. Dit weekend heeft de krant een artikel overgenomen van Die Zeit, geschreven door Marc Brost en Bernd Ulrich, over de huidige economische problemen (*). Het is een bombastisch stuk over de “schuldencrisis” dat pretendeert Links een les te lezen over hoe het moet omgaan met schulden. Volgens mij trekken ze echter de verkeerde les. Alleen het begin al: Wie bij het thema ‘schulden’ denkt dat het louter om geld gaat, is naïef. In werkelijkheid gaat het om gevoel, macht, angst en eer. Met een beetje overdrijving zou je zelfs kunnen zeggen: schulden zijn de wiskundige uitdrukking van een metafysisch probleem. Het is, kortom, bittere ernst. Zeker, het is bittere ernst, maar niet om de redenen die worden genoemd, want gaat het niet altijd in de politiek om gevoel, macht, angst en eer? En sinds wanneer zijn schulden een wiskundige uitdrukking van een metafysisch probleem? Voor metafysische kwesties kunt u beter bij een priester of filosoof te rade gaan. Mogelijk zijn onze economische problemen een symptoom van een onderliggende cultureel trend, maar dan niet op de manier waarop Brost en Ulrich dit analyseren. Wie heeft de schuld? Volgens Brost en Ulrich is er een reden dat schulden op dit moment zowel in Europa als in de VS opspelen:

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Parallellen met de jaren dertig

Een korte video van Me Judice.

Volgens Jan-Luiten van Zanden, hoogleraar economische geschiedenis universiteit Utrecht, zijn er parallellen te trekken met de crisis van de jaren 30 in de vorige eeuw. Welke zijn dat, wat kunnen we er van leren, en is het niet een heel andere wereld geworden waar we in leven?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vassar College

Er was een kant aan Sloan…die ze wantrouwde, een kant die ze kon samenvatten door te zeggen dat hij een republikein was.

De retro-roman voor deze zomer is zonder twijfel De groep. De komende maanden zullen we dit boek overal aantreffen: op het strand, op de camping, in het park. Daar zullen we de lezers zien zitten met deze boeiende roman in hun handen. En dat komt niet alleen door de televisieserie Mad Men waarin Betty Draper regelmatig aantreffen met The group. En het komt ook niet door het voorwoord door Candace Bushnell, de schrijfster van Sex and the city. De populariteit van The group is vooral toe te schrijven aan de schrijverskwaliteiten van Mary McCarthy. Na het verschijnen van het boek werd betwijfeld of deze roman wel tot de literatuur kan worden gerekend. Voor mij staat dat buiten kijf. Mary McCarthy neemt alle ruimte die ze nodig heeft om de dilemma’s voor het voetlicht te brengen en ze weet een complex tijdperk samenhangend te beschrijven. Tijdens het lezen voelde ik dezelfde sensatie als bij Tolstoj, en dat is misschien niet toevallig, want de schrijfster stond bekend als trotskist.

The group verscheen voor het eerst in 1963 in de Verenigde Staten. Het werd een bestseller, ondanks de negatieve kritiek op de expliciete seksfragmenten. In de roman wordt het wel en wee gevolgd van een groep afgestudeerde jonge vrouwen, ze zijn net klaar met hun opleiding aan Vassar College en ze zijn van plan om belangrijke posities in te gaan nemen in de maatschappij. In het eerste hoofdstuk moet je even wennen aan het groot aantal personages dat aan de lezers voorgesteld wordt. In New York is een bruiloft gaande en Kay heeft al haar vriendinnen van Vassar uitgenodigd. In de volgende hoofdstukken worden de beslommeringen van de hoofdpersonen gedetailleerd beschreven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.