When China rules the world -Martin Jacques

door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd. In het najaar van 2018 publiceerde The New York Times een serie artikelen over China onder de kop: The land that failed to fail. Vaak was aangekondigd dat China zou falen; de Communistische Partij zou de macht kwijtraken, de economische groei zou stagneren of grootschalige onrust zou de kop op steken. Maar geen enkele keer was dat gebeurd en China ontwikkelt zich nog steeds met de vaart van een hogesnelheidslijn. De Britse sinoloog Martin Jacques noemt dat ‘mislukkingsscenario’ in zijn boek When China rules the world een van de verkeerde manieren waarmee vanuit het Westen naar China wordt gekeken. Die visie gaat ervan uit dat er maar een manier is waarop landen modern kunnen worden, namelijk de westerse manier. Alle andere manieren zullen vroeg of laat vastlopen. Maar dat klopt niet, stelt Jacques, er zijn vele wegen naar de moderniteit. China toont daarvan de belangrijkste.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doe mij Obama maar!

Dit is een gastbijdrage van Ingo Piepers. Hij is militair deskundige en heeft de wetmatige onvermijdelijkheid van het ontstaan van (grote) oorlogen bestudeerd. Met enige regelmaat laat hij op Sargasso zijn licht schijnen op internationale militaire conflicten en/of ontwikkelingen.
— Update: Ingo is inmiddels associated blogger. Daarom staat dit stuk nu onder zijn eigen naam —

Robert Gilpin beschrijft in zijn boek War & Change in World Politics, aan de hand van uitvoerig historisch onderzoek, dat grootmachten een typische levenscyclus bezitten, en dat mede daardoor de (relatieve) machtsposities van Grootmachten niet statisch zijn. In het Internationale Systeem is hierdoor hooguit sprake van een tijdelijk machtsevenwicht. Aan de machtsontwikkeling van staten liggen volgens Gilpin een reeks interne en externe factoren ten grondslag.

Door deze machtsdynamiek van grootmachten wordt een systeemoorlog vroeg of laat onvermijdelijk, dat was in ieder geval sinds 1500 het geval, het ‘moment’ waarop een Europees statensysteem tot stand was gekomen. Tijdens een dergelijke systeemoorlog worden de ‘kaarten’ opnieuw geschud, in overeenstemming met de ‘nieuwe’ machtsverhoudingen in het Internationale Systeem. Inzet van een systeemoorlog is de ‘besturing’ – volgens welke regels en met welke instituties – van het Internationale Systeem.

Volgens Gilpin is voorafgaande aan een systeemoorlog, veelal sprake van drie precondities. Ten eerste is er sprake van een intensivering van conflicten tussen staten als gevolg van wat hij noemt de “beperking van ruimte en mogelijkheden”; de relaties tussen staten worden steeds meer een ‘zero-sum game’, waarbij winst voor de een verlies voor de ander betekent. De tweede preconditie betreft een verandering van perceptie en is in hoge mate psychologisch. Het is de perceptie dat een fundamentele historische verandering op komst is, en het gevoel bij een of meer grootmachten dat tijd tegen hen werkt, en dat problemen door middel van de aanwending van geweld – bijvoorbeeld door preventieve oorlog – moeten worden opgelost, zolang het voordeel nog aan eigen zijde is. Tenslotte, de derde preconditie voor een systeemoorlog is volgens Gilpin, dat gebeurtenissen aan menselijke controle ontsnappen, bijvoorbeeld door de emoties van besluitvormers, en het menselijke onvermogen om de effecten van (re)acties goed in te schatten. In het beleid – vooropgesteld dat hier überhaupt sprake van is – en het gedrag van de VS en van Rusland kunnen deze precondities worden herkend. Acties krijgen in toenemende mate een ‘ieder voor zich’ gehalte. Overigens het ‘loslaten’ van vertrouwde structuren – zoals de EU en de NAVO – zoals recentelijk aangekondigd door onze minister van Buitenlandse Zaken Verhagen, past ook bij deze preconditie. De neoconservatieve agenda van een aantal prominente Amerikaanse denkers (en helaas ook doeners) past bij de preventieve *mindset* behorende bij de tweede preconditie. Het is duidelijk dat McCain hier ook aanzienlijk meer last van heeft dan Obama. Dat gebeurtenissen momenteel de menselijke controle ontglippen blijkt niet alleen in Irak – een oorlog o.a. bedoeld om het terrorisme aan te pakken, maar met een reeks evidente averechtse effecten -, maar bijvoorbeeld ook in Georgië, waar een ‘doordachte’ actie van Georgië resulteerde in een disproportionele reactie van Rusland en een verdere verdeeldheid tussen Westerse staten.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.