Europees federalisme

Ik ben vermoedelijk de laatste Europese federalist in Nederland. Dat je een bepaalde visie als enige hebt is soms wat vervelend, maar het aardige is dat je in discussies met chauvinisten vroeg of laat altijd gelijk krijgt. De door hen verdedigde nationale staten zijn namelijk slechts toevallig tot stand gekomen constructies zonder veel historische of bestuurlijke legitimiteit. Je kunt je emotioneel identificeren met je woonplaats of je geboortestreek; cultureel gezien ben je een Europeaan; het niveau daartussen is echter nogal artificieel. In feite is Nederland pas als eenheid ontstaan in de halve eeuw na pakweg 1780. Weinig historische legitimiteit. Bestuurlijk is er ook weinig legitimiteit. De nationale staten zijn ondingen. Om bestaansrecht te hebben, moet er iets zijn dat op nationaal niveau moet worden geregeld. Maar wat kan dat zijn? Sinds Indië is verloren, is het in elk geval niet langer de economie, die we alleen draaiend kunnen houden door Europees samen te werken. En dat is de afgelopen ruime halve eeuw dan ook steeds gebeurd.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Quote du Jour | Wat is een natie?

De natie is geen kwestie van taal, van ras, van religie, van belangen, van geografie en zelfs niet van militaire noodzaak. De natie is ook niet langer een kwestie van gemeenschappelijke geschiedenis, van historisch toeval of van een ander vaag gevoel van eenheid. De natie is een kwestie van bewuste solidariteit, een volwaardige beslissing om samen te leven op basis van dezelfde wetten en beginselen. “Een natie veronderstelt een verleden, maar bestaat in het heden door een tastbaar feit: de toestemming, een duidelijk uitgesproken wens om samen te leven. Een dagelijkse volksraadpleging die – zoals het bestaan van het individu zelf – een voortdurende bevestiging is van het leven,” om het met de woorden van [de Franse historicus] Renan uit te drukken. Een contract dus, een “referendum dat elke dag vernieuwd dient te worden”. Mensen zijn niet de gevangenen van hun identiteit of nationaliteit, ze zijn er de rechtvaardiging van.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Open Draad | De toekomst van Europa

Het uur van de waarheid heeft weer eens geslagen. Nee op deze top is het er écht op of onder. Nu is het serieus. De superlatieven zijn weer niet aan te slepen, maar goed, het is een belangrijke bijeenkomst dezer dagen van de Europese leiders. Interessant is dat er echt over de toekomst van Europa gepraat wordt, in plaats van het maken van spaarpotjes waar niemand in wil storten en het afdwingen van strenge begrotingsregels.

Waar gaat het over? In hoeverre wordt de politieke unie verder gestalte gegeven en met hoeveel gaan we dat doen, de 17 eurolanden of alle 27 Europese landen? Komen er Eurobonds (hmmm, neuh)? En het spel natuurlijk: wie knippert het eerste met zijn ogen: Sarkozy of Merkel?

Laat ik de discussie maar openen met een vraag: als er sprake is van het verder optuigen van een politieke unie, daarmee bedoel ik dat de Europese instellingen meer zeggenschap krijgen over voorheen nationale kwesties als begrotingsbeleid, hoever moet dat gaan? En moeten eventuele maatregelen voor alle EU-landen gelden, of alleen voor de harde (of liever gezegd boterzachte) eurokern? Gaarne uw mening en links naar goede en verhelderende bronnen.

 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.